HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ CÔNG TY HỢP DANH TRONG LUẬT DOANH NGHIỆP NĂM 2014 – THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

TS. NGUYỄN VINH HƯNG – Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội

1. Dẫn nhập

Thực tiễn kinh doanh một số năm gần đây cho thấy, trong số các loại hình công ty hiện nay của Việt Nam thì công ty hợp danh (general partnership), đang là loại hình công ty chiếm số lượng ít nhất. Kể từ Luật Doanh nghiệp năm 1999 đến Luật Doanh nghiệp năm 2014, “công ty hợp danh hầu như không phát triển mấy ở Việt Nam”.[1] Tuy nhiên, đây lại “là một trong các hình thức công ty xuất hiện sớm nhất và đáp ứng rất tốt các đòi hỏi của thị trường”.[2] Nghiên cứu cho thấy, “tại các quốc gia Châu Á, nơi đặt nặng mối quan hệ thân thiết giữa các thành viên trong kinh doanh thì công ty hợp danh vẫn rất phát triển. Thậm chí ngay tại Châu Âu hoặc Hoa Kỳ – những nơi vốn nổi tiếng bởi truyền thống kinh doanh tư bản thực dụng thì công ty hợp danh vẫn luôn được đông đảo tầng lớp các nhà đầu tư tại đó ưa chuộng”.[3]

Bạn đang đọc: HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ CÔNG TY HỢP DANH TRONG LUẬT DOANH NGHIỆP NĂM 2014 – THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

Tại Nước Ta, trong thời kỳ Pháp thuộc, công ty hợp danh đã từng Open dưới những hình thức như “ công ty đồng danh hay hội hợp danh ”. [ 4 ] Sau khi quốc gia triển khai thay đổi tổng lực thì “ những hình thức kinh doanh thương mại như nhóm kinh doanh thương mại, tổ hợp tác … đều hoàn toàn có thể coi là những dạng của công ty hợp danh ngày này ”. [ 5 ] Phải kể từ Luật Doanh nghiệp năm 1999, mô hình công ty hợp danh mới được chính thức lao lý trở lại với vỏn vẹn bốn Điều luật. [ 6 ] Kế thừa và tăng trưởng từ Luật Doanh nghiệp năm 1999, Luật Doanh nghiệp năm 2005 và Luật Doanh nghiệp năm năm trước liên tục triển khai xong và lan rộng ra thêm những pháp luật về mô hình công ty hợp danh. Điều này chứng tỏ sự kỳ vọng của nhà làm luật so với mô hình công ty hợp danh ngày càng lớn hơn .

Tuy nhiên, trải qua thời hạn tương đối dài, cho đến nay công ty hợp danh vẫn chưa thực sự tăng trưởng tại Nước Ta. Điều này, đặt ra yếu tố liệu công ty hợp danh có thực sự tương thích với điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội và thói quen kinh doanh thương mại tại Nước Ta hay không ? Nếu như công ty hợp danh là mô hình công ty tương thích với tâm ý kinh doanh thương mại, truyền thống lịch sử thương mại và những điều kiện kèm theo tại Nước Ta thì nguyên do nào khiến cho công ty này không được những nhà đầu tư tiếp đón ? Đây đều là những yếu tố rất là quan trọng và rất cần có sự nghiên cứu và điều tra để tìm ra nguyên do. Trên cơ sở đó, tìm ra những giải pháp hiệu suất cao giúp cho mô hình công ty hợp danh hoàn toàn có thể tăng trưởng tốt tại Nước Ta .

2. Tầm quan trọng của công ty hợp danh trong hệ thống các loại hình doanh nghiệp kinh doanh tại Việt Nam hiện nay

Hiện nay, bên cạnh mô hình công ty hợp danh, Luật Doanh nghiệp năm năm trước còn pháp luật 1 số ít mô hình công ty khác. Tuy nhiên, thực tiễn kinh doanh thương mại tại Nước Ta cho thấy, những mô hình doanh nghiệp này vẫn còn sống sót 1 số ít yếu tố và chưa thật sự tương thích với môi trường tự nhiên thương mại tại Nước Ta .
Đối với mô hình công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn hai thành viên thì hạn chế so với công ty này bộc lộ, khi số lượng thành viên công ty luôn bị khống chế ( không được vượt quá 50 thành viên trong mọi trường hợp ). Điều này là khó khăn vất vả rất lớn vì với nhu yếu tăng trưởng của công ty thì khó hoàn toàn có thể Dự kiến trước rằng đến quy trình tiến độ nào, công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn hai thành viên cần phải lan rộng ra thêm quy mô. Ngoài ra, những hạn chế khác của công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn hai thành viên còn bộc lộ khi việc chuyển nhượng ủy quyền phần vốn của những thành viên luôn bị hạn chế ; mặt khác, đặc thù nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn về gia tài nhiều lúc hoàn toàn có thể làm giảm nghĩa vụ và trách nhiệm của những thành viên với người mua. Có lẽ vì thế, nên đã có quan điểm cho rằng, “ khi làm ăn với công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn người mua có nhiều nguyên do để thận trọng ”. [ 7 ]
Đối với mô hình doanh nghiệp tư nhân và công ty nghĩa vụ và trách nhiệm hữu hạn một thành viên thì điểm chung giữa hai mô hình doanh nghiệp này là luôn bị bó hẹp trong khoanh vùng phạm vi kinh doanh thương mại nhỏ, lẻ do chúng chỉ có một chủ sở hữu duy nhất. Như vậy, đến một quy trình tiến độ yên cầu nguồn vốn lớn, những mô hình doanh nghiệp một thành viên này sẽ gặp phải rất nhiều hạn chế, khó khăn vất vả. Ngoài ra, khi xu thế lúc bấy giờ là những nhà đầu tư luôn muốn lan rộng ra hợp tác để san sẻ rủi ro đáng tiếc kinh doanh thương mại thì những mô hình doanh nghiệp một chủ sở hữu càng trở nên yếu thế và rất khó cạnh tranh đối đầu với những mô hình công ty có nhiều chủ chiếm hữu .
Công ty CP là mô hình công ty khá được ưu thích trên thị trường lúc bấy giờ. Tuy nhiên, quy mô công ty CP chỉ thích hợp khi quản lý và vận hành trên quy mô kinh doanh thương mại lớn, thậm chí còn rất lớn. Vì thế, quy mô của công ty CP không tương thích với đại đa số thương nhân Nước Ta. Hơn nữa, việc quản trị, điều hành quản lý công ty CP cũng khá phức tạp do công ty sống sót nhiều thiết chế quản trị, quản lý và điều hành và giám sát. Có lẽ, chỉ có những công ty với quy mô tổ chức triển khai lớn ( những ngân hàng nhà nước thương mại, công ty sàn chứng khoán, những tập đoàn lớn nhà nước đang cổ phần hóa … ) mới nên xây dựng dưới quy mô của công ty CP. Nghiên cứu gần đây càng chứng tỏ công ty CP không thực sự thích hợp với đại đa số thương nhân Nước Ta : “ Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm 95 % tổng số doanh nghiệp ở Nước Ta, được nhìn nhận là lực lượng năng động, có góp phần nhiều cho tăng trưởng GDP ”. [ 8 ] Mặt khác, trong báo cáo giải trình gần nhất của Phòng Thương mại và Công nghiệp Nước Ta ( VCCI ) thì : “ càng ngày những doanh nghiệp Việt càng trở nên li ti chứ không gọi là siêu nhỏ nữa ”. [ 9 ] Còn điều tra và nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế tài chính Trung Ương cho biết : “ Nhiều nghiên cứu và điều tra và thực tiễn đã chỉ ra rằng chính những doanh nghiệp nhỏ và vừa là một động lực quan trọng thôi thúc tăng trưởng và thay đổi kinh tế tài chính – xã hội … Doanh nghiệp nhỏ và vừa đã thực sự định nghĩa lại những thị trường trọn vẹn mới, khởi đầu làn sóng phát minh sáng tạo – thay đổi không chỉ cho vương quốc mà cả quốc tế ”. [ 10 ] Từ đó, càng hoàn toàn có thể khẳng định chắc chắn và dự báo quy mô kinh doanh thương mại nhỏ, vừa và tôn vinh sự đáng tin cậy giữa những thành viên sẽ hoàn toàn có thể sống sót và tăng trưởng hiệu suất cao, can đảm và mạnh mẽ tại Nước Ta .
Nghiên cứu gần đây cho thấy, “ cơ sở để một mô hình doanh nghiệp tăng trưởng tốt tại Nước Ta thì mô hình doanh nghiệp đó phải thỏa mãn nhu cầu những điều kiện kèm theo như : ( i ) quy mô của doanh nghiệp không quá lớn nhưng lại hoàn toàn có thể thuận tiện lan rộng ra quy mô trong dài hạn ; ( ii ) giữa những thành viên của doanh nghiệp phải luôn sống sót sự tin yêu lẫn nhau ; ( iii ) doanh nghiệp phải bảo vệ sự bảo đảm an toàn cao về mặt pháp lý trước pháp lý và cho những người mua ( trong doanh nghiệp cần phải có sự chịu trách trực tiếp và vô hạn của 1 số ít thành viên chủ chốt ) ; và ( iv ) cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai, quản trị quản lý không quá phức tạp ”. [ 11 ] Nếu đem so sánh những điều kiện kèm theo trên với công ty hợp danh thì hoàn toàn có thể thấy rằng, đây là mô hình công ty quy tụ nhiều ưu điểm, đồng thời rất tương thích với tâm ý kinh doanh thương mại và những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, xã hội tại Nước Ta. Bởi lẽ, người Nước Ta từ truyền kiếp vốn đã quen làm ăn manh mún, nhỏ lẻ. Với những quy mô công ty có sự tổ chức triển khai cao, quy mô lớn thì việc tiến hành tại Nước Ta có vẻ như không mấy tương thích. Mặt khác, thói quen kinh doanh thương mại luôn tôn vinh sự an toàn và đáng tin cậy, quen biết, còn ảnh hưởng tác động lớn đến tâm ý của những nhà đầu tư Nước Ta. Có thể chứng minh và khẳng định, yếu tố tin cậy ( nhân thân ) luôn đặt nặng trong tâm lý kinh doanh thương mại của người Việt. Khi so sánh những điều kiện kèm theo này với công ty hợp danh thì ưu điểm của công ty hợp danh chính là tích hợp được uy tín cá thể của nhiều thành viên. Hơn nữa, nhờ nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp và nghĩa vụ và trách nhiệm vô hạn của những thành viên hợp danh, làm cho công ty hợp danh thuận tiện tạo được sự an toàn và đáng tin cậy trước những bạn hàng hay những đối tác chiến lược kinh doanh thương mại. Đồng thời, thừa kế từ Luật Doanh nghiệp năm 1999 và Luật Doanh nghiệp năm 2005, Luật Doanh nghiệp năm năm trước còn cho phép công ty hợp danh linh động lan rộng ra đối tượng người dùng thành viên tham gia, khi lao lý mô hình thành viên là những thành viên góp vốn. Nhờ vậy, trong bất kể thực trạng nào, công ty hợp danh đều hoàn toàn có thể thuận tiện lan rộng ra quy mô khi thiết yếu. Ngoài những ưu điểm trên thì việc quản trị quản lý và điều hành công ty hợp danh nhìn chung không quá phức tạp, do số lượng những thành viên thường khá ít và lại có sự an toàn và đáng tin cậy lẫn nhau. Bởi vậy, hoàn toàn có thể nói, công ty hợp danh là mô hình công ty có nhiều ưu điểm và rất tương thích với thiên nhiên và môi trường thương mại của Nước Ta trong quá trình tăng trưởng lúc bấy giờ .

3. Một số bất cập về công ty hợp danh trong Luật Doanh nghiệp năm 2014

Trước đây, đã có nghiên cứu và điều tra chỉ rõ : “ nguyên do cơ bản khiến cho công ty hợp danh không thành công xuất sắc như mong đợi là do khung pháp lý kiểm soát và điều chỉnh công ty hợp danh vẫn còn nhiều chưa ổn, vướng mắc ”. [ 12 ] Đồng quan điểm này, có quan điểm cho rằng, “ những người làm luật đã phong cách thiết kế chưa thành công xuất sắc quy mô công ty hợp danh, còn quá nhiều điều chưa rõ ràng và xích míc, do vậy quy mô này chưa được giới kinh doanh thương mại ở Nước Ta hưởng ứng ”. [ 13 ] Qua điều tra và nghiên cứu, những nguyên do cơ bản về mặt pháp lý, dẫn đến việc công ty hợp danh kém tăng trưởng tại Nước Ta như sau :

Thứ nhất, về vấn đề tư cách pháp nhân của công ty hợp danh gây ra nhiều tranh luận trong một thời gian khá dài: Tại Luật Doanh nghiệp năm 1999, công ty hợp danh không được quy định tư cách pháp nhân. Tuy nhiên, kể từ Luật Doanh nghiệp năm 2005 cho đến Luật Doanh nghiệp năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) và Luật Doanh nghiệp năm 2014, thì công ty hợp danh được quy định có tư cách pháp nhân. Mặc dù vậy, vấn đề có nên quy định hay không nên quy định tư cách pháp nhân cho công ty hợp danh đã dẫn đến nhiều cuộc tranh luận trong một thời gian khá dài. Bởi lẽ, nếu căn cứ các điều kiện để trở thành pháp nhân theo Điều 84 của Bộ luật Dân sự năm 2005 hay Điều 74 của Bộ luật Dân sự năm 2015 hiện nay, thì công ty hợp danh không đủ điều kiện để trở thành một pháp nhân. Cho đến nay, mặc dù việc quy định công ty hợp danh có tư cách pháp nhân được một khoảng thời gian tương đối dài nhưng vẫn có nhiều ý kiến cho rằng: “công ty hợp danh không thể là “một pháp nhân” với lý do là thành viên công ty hợp danh “có trách nhiệm vô hạn”.[14] Hoặc có quan điểm cho rằng, “công ty hợp danh chưa được xác định dứt điểm là có tư cách pháp nhân hay không. Đây là sự mập mờ, khó hiểu, gây ra tranh luận ngay trong giới nghiên cứu và sự hoài nghi cho các nhà đầu tư”.[15] Còn khi phân tích các văn bản pháp luật thực định, thì mặc dù Bộ luật Dân sự năm 2015 và Luật Doanh nghiệp năm 2014 cùng được ban hành trong một khoảng thời gian khá sát nhau nhưng lại có những quy định khác nhau. Điều đó cho thấy, hệ thống văn bản pháp luật của Việt Nam hiện nay vẫn thiếu nhất quán và chưa đồng bộ. Chính vì điều này đã ít nhiều làm cho tâm lý các nhà đầu tư e ngại công ty hợp danh và có thể là nguyên nhân dẫn đến sự kém phát triển của loại hình công ty hợp danh ở Việt Nam.

Thứ hai, không tách bạch rõ ràng về hình thức pháp lý giữa công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn: Khi phân tích các quy định về loại hình công ty hợp danh, có quan điểm cho rằng: “công ty hợp danh cũng có thể được phân thành hai loại là: công ty hợp danh thường và công ty hợp danh hữu hạn (limited partnership). Việc xác định hình thức pháp lý của công ty hợp danh là chưa thật sự rõ ràng, chưa có sự tách bạch hai hình thức hợp danh là hợp danh thường và hợp danh hữu hạn. Điều này là chưa phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn bởi vì sự tách bạch giữa hai hình thức hợp danh có ảnh hưởng tới bản chất của các quan hệ đầu tư trong công ty hợp danh.”[16] Trái lại, khác với Việt Nam, pháp luật của nhiều quốc gia trên thế giới đều coi công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn (hay còn có thể gọi là công ty hợp vốn đơn giản) là hai loại hình công ty hoàn toàn khác nhau, nên chúng được điều chỉnh bằng từng đạo luật riêng biệt. Còn Luật Doanh nghiệp của Việt Nam lại gộp cả hai loại hình công ty thành một loại hình công ty hợp danh duy nhất. Mô hình công ty theo kiểu “hai trong một” đã tồn tại từ Luật Doanh nghiệp năm 1999 cho đến Luật Doanh nghiệp năm 2014. Điều đó dẫn đến sự nhận thức thiếu chính xác về bản chất pháp lý của cả hai loại công ty và pháp luật cũng không thể quy định đầy đủ, chặt chẽ về hai loại công ty này. Có nghiên cứu chỉ rõ bất cập rất lớn phát sinh từ việc quy định không rõ ràng hình thức pháp lý của công ty hợp danh, chính là: “Khi công ty hợp danh ra đời và hoạt động thì công chúng, những người có quan hệ làm ăn với công ty sẽ phải tìm hiểu xem công ty hợp danh nào các thành viên đều chịu trách nhiệm vô hạn và công ty hợp danh nào có cả thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn. Bởi vì, nếu trong công ty tất cả các thành viên đều là thành viên hợp danh, đều chịu trách nhiệm vô hạn thì khách hàng có thể giao dịch với bất kỳ thành viên nào và có thể đòi bất kỳ thành viên nào trả toàn bộ khoản nợ của công ty cho mình. Nếu trong công ty lại có cả thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn thì khách hàng phải biết rõ thành viên nào chịu trách nhiệm hữu hạn và thành viên nào chịu trách nhiệm vô hạn để giao dịch và đòi nợ nếu có. Thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty trong phạm vi vốn góp. Khách hàng không thể đòi thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn trả toàn bộ số nợ của mình, nếu số nợ đó lớn hơn phạm vi chịu trách nhiệm của thành viên này.”[17]

Thứ ba, từ vấn đề không tách bạch rõ ràng giữa công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn, dẫn đến những khó khăn trong việc chuyển đổi hình thức công ty giữa chúng: Theo quy định tại khoản 1, Điều 172 của Luật Doanh nghiệp năm 2014, công ty hợp danh bắt buộc phải có ít nhất hai thành viên hợp danh và có thể có thêm các thành viên góp vốn. Qua đó, dường như vai trò của các thành viên góp vốn không có nhiều ý nghĩa. Bởi lẽ, khi một thành viên hợp danh đột ngột rời khỏi công ty (chết, mất tích…) thì theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 201, Luật Doanh nghiệp năm 2014, trong thời hạn 06 tháng, nếu không có thêm một thành viên hợp danh nữa thì công ty hợp danh sẽ bắt buộc phải giải thể mà mặc dù có thể công ty vẫn còn có một (hoặc một số) các thành viên góp vốn đang tiếp tục hoạt động. Nếu có quy định tách bạch rõ ràng loại hình công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn thì việc giải quyết vấn đề trên sẽ hết sức đơn giản. Khi đó, công ty hợp danh vẫn có thể tiếp tục tồn tại với duy nhất một thành viên hợp danh cộng với một thành viên góp vốn và chỉ cần làm thủ tục chuyển đổi hình thức công ty sang loại hình công ty hợp danh hữu hạn. Như vậy, việc tách bạch rõ ràng hai loại hợp danh còn làm cho việc chuyển đổi hình thức công ty giữa chúng trở nên dễ dàng, linh hoạt và thuận tiện hơn.

Thứ tư, về đối tượng có thể trở thành thành viên hợp danh: Mô hình công ty hợp danh của Việt Nam được hình thành trên cơ sở tiếp thu từ các quốc gia khác. Tuy vậy, mô hình công ty hợp danh của Việt Nam lại tồn tại khá nhiều nhược điểm, hạn chế. Điển hình trong đó chính là “sự giới hạn các thành viên hợp danh chỉ là các cá nhân”.[18] Có lẽ, nhà làm luật Việt Nam không muốn cho pháp nhân được phép trở thành thành viên hợp danh, bởi vì các pháp nhân thường có cơ chế chịu trách nhiệm hữu hạn về mặt tài sản. Điều này sẽ phá vỡ trật tự chung của tính chất thành viên hợp danh luôn chịu trách nhiệm vô hạn về tài sản. Tuy nhiên, khi nghiên cứu các hình thức tổ chức công ty ở nước Pháp, “là nơi gần như đã tập hợp tất cả những đặc điểm của cách tổ chức công ty của nền kinh tế hàng hóa ở nhiều nước trên thế giới, tại đây người ta cho rằng: các pháp nhân cũng vẫn sử dụng loại công ty đối nhân này và như vậy, là không hiếm trường hợp hai hoặc nhiều công ty cùng nhau thành lập một công ty hợp danh. Trách nhiệm không hạn định cũng thay đổi tùy theo việc hội viên là pháp nhân hay thể nhân, trường hợp hội viên là pháp nhân thì trách nhiệm vô hạn này vẫn bị giới hạn bởi trách nhiệm hữu hạn của công ty đã tham gia vào công việc làm ăn của công ty trách nhiệm vô hạn như là một hội viên (ví dụ một công ty trách nhiệm hữu hạn là hội viên của một công ty hợp danh)”.[19] Tại Hoa Kỳ, “thành viên hợp danh có thể là một công ty”.[20] Trên thực tế, đã từng có học giả tại Việt Nam đề nghị xem xét lại tư cách thành viên của thành viên hợp danh và “việc mở rộng thành viên hợp danh là pháp nhân”.[21] Tuy nhiên, với quy định hiện nay của Luật Doanh nghiệp 2014 thì ít nhiều đã tạo nên sự kém hấp dẫn của loại hình công ty hợp danh.

4. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện chế định pháp luật về công ty hợp danh tại Việt Nam trong giai đoạn hội nhập quốc tế

Trong toàn cảnh nhà làm luật Nước Ta đang cố gắng nỗ lực triển khai xong “ sân chơi ” pháp lý là những mô hình công ty để ship hàng cho những nhà đầu tư thì việc sửa đổi, bổ trợ khắc phục những điểm yếu kém về mặt pháp lý của công ty hợp danh là rất là thiết yếu. Bởi, khi nghiên cứu và phân tích những đặc thù kinh tế tài chính, xã hội và truyền thống cuội nguồn kinh doanh thương mại tại Nước Ta, hoàn toàn có thể nhận thấy, quy mô công ty hợp danh trọn vẹn tương thích với những điều kiện kèm theo trên. Vì vậy, bài viết xin đưa ra một số ít giải pháp sau :

Thứ nhất, cần nhanh chóng tách bạch rõ ràng giữa công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn: bởi lẽ, đây vốn là hai loại hình công ty hoàn toàn khác nhau. Chính vì thế, cần thiết phải quy định rõ ràng từng loại hình công ty bằng hệ thống các quy định riêng biệt. Khi phân định rõ hai loại hình công ty sẽ mang lại những điều chỉnh chính xác, chặt chẽ, phù hợp và đồng thời còn nâng cao hiệu quả hoạt động cho từng loại công ty. Hiện nay, theo xu hướng chung, pháp luật của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều có sự phân biệt trong cơ chế điều chỉnh giữa công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn. Sự phân biệt này có ý nghĩa đảm bảo tính chặt chẽ của pháp luật về công ty hợp danh và công ty hợp danh hữu hạn, “tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong việc nhận thức và áp dụng pháp luật để tổ chức vận hành các loại hình doanh nghiệp này”.[22] Trên thực tế, nhiều quốc gia hiện đang điều chỉnh mỗi loại hình công ty bằng từng đạo luật riêng biệt. Cụ thể tại Anh quốc có Luật Hợp danh 1890, Luật Hợp danh hữu hạn 1907, Luật Hợp danh trách nhiệm hữu hạn 2000. Còn Hoa Kỳ có Luật Hợp danh thống nhất 1914 (sửa đổi năm 1992 và hoàn thiện năm 1997), Luật về hợp danh hữu hạn ban hành 1916 và đã sửa đổi vào các năm 1976, 1985, 2001.

Thứ hai, về vấn đề tư cách pháp nhân của công ty hợp danh: qua phân tích, việc thừa nhận tư cách pháp nhân của công ty hợp danh có nhiều thuận lợi hơn việc không thừa nhận tư cách pháp nhân. Hay nói cách khác, “Luật Doanh nghiệp thừa nhận công ty hợp danh có tư cách pháp nhân là một bước tiến trong sự phát triển về pháp lý kinh tế cũng như trong việc soạn thảo văn bản pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh tế”.[23] Chính vì vậy, cần nghiên cứu cách thức xây dựng pháp luật của một số quốc gia có nền khoa học pháp lý tiên tiến, hiện đại như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức… Từ đó, tìm ra cách thức xây dựng Bộ luật Dân sự và Luật Doanh nghiệp tại Việt Nam đồng bộ, thống nhất để tránh những xung đột về sự thiếu đồng bộ, thiếu nhất quán trong các văn bản pháp luật này. Trên thực tế, đối với mỗi nhà đầu tư kinh doanh, việc pháp luật ổn định, nhất quán là đã tạo môi trường đầu tư an toàn, đồng thời tạo sức hấp dẫn đối với họ.

Thứ ba, pháp luật nên quy định những ngành nghề kinh doanh như y tế (mở phòng khám chữa bệnh tư, cửa hàng bán thuốc chữa bệnh và các vật tư ngành y tế), dịch vụ pháp lý (văn phòng, công ty luật hay dịch vụ công chứng tư, dịch vụ thừa phát lại)… bắt buộc phải thành lập dưới hình thức công ty hợp danh. Bởi, đây là những ngành nghề mà pháp luật rất không nên cho người kinh doanh được hưởng cơ chế chịu trách nhiệm hữu hạn. Sở dĩ như vậy là vì, những ngành nghề này có tầm quan trọng, ảnh hưởng và tác động rất lớn đến đời sống xã hội. Chỉ cần những người chủ kinh doanh các dịch vụ trên, thiếu tinh thần trách nhiệm hay chủ quan, tắc trách đều dẫn đến những hậu quả rất lớn mà khó có thể sửa chữa lại. Nên nếu để các lĩnh vực này được phép kinh doanh dưới hình thức công ty cổ phần hay công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ mang lại sự chủ quan, thiếu trách nhiệm vì những người chủ kinh doanh được xác định sẽ chỉ phải chịu những hậu quả trong phạm vi số vốn giới hạn của họ. Còn nếu như bắt buộc phải thành lập dưới hình thức công ty hợp danh, có thể ít nhiều sẽ gây khó khăn cho những người chủ đầu tư bởi trách nhiệm vô hạn nhưng bù lại, sẽ mang lại tinh thần trách nhiệm, ý thức về công việc cao hơn cho họ. So sánh giữa những giá trị đạt được và hạn chế của việc thành lập dưới hình thức công ty hợp danh đối với các ngành nghề trên, có thể nhận thấy, hiệu quả, khả năng mà chúng mang lại luôn cao hơn và đáp ứng tốt hơn yêu cầu từ phía xã hội. Trên thực tế, thời gian trước đây, pháp luật đã từng có quy định, khi kinh doanh các dịch vụ pháp lý thì bắt buộc phải kinh doanh dưới hình thức là các văn phòng luật hoặc phải thành lập theo mô hình công ty luật hợp danh và mô hình này được tổ chức gần như theo mô hình công ty hợp danh trong Luật Doanh nghiệp.[24] Hoặc quy định hiện nay đối với Văn phòng thừa phát lại, nếu do một thừa phát lại thành lập thì được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân, còn nếu do hai thừa phát lại trở lên thành lập thì sẽ tổ chức và hoạt động theo mô hình công ty hợp danh.[25] Điều này chứng tỏ, pháp luật ngày càng quan tâm đến vấn đề định hướng ngành nghề kinh doanh theo đặc thù của từng loại hình công ty.

Mở rộng khoanh vùng phạm vi nghiên cứu và điều tra để tìm hiểu và khám phá kinh nghiệm tay nghề từ những vương quốc khác : “ Một số loại dịch vụ ( tư vấn pháp lý, khám, chữa bệnh, phong cách thiết kế kiến trúc ) có tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tính mạng con người người tiêu dùng ngay khi sử dụng … Kinh nghiệm quốc tế, pháp lý pháp luật hai điều kiện kèm theo cơ bản để kinh doanh thương mại những dịch vụ đó : ( i ) cá thể đáp ứng những dịch vụ đó phải có trình độ trình độ tương ứng, và ( ii ) hình thức kinh doanh thương mại phải là doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty hợp danh. Pháp luật yên cầu nghĩa vụ và trách nhiệm cá thể rất cao so với người đáp ứng những dịch vụ nói trên, buộc họ phải có ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm và cả tính thận trọng cao nhất là việc bảo vệ chất lượng dịch vụ, qua đó bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Kinh doanh những dịch vụ trên yên cầu người trực tiếp đáp ứng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm vô hạn và do đó phải xây dựng công ty hợp danh ”. [ 26 ] Thiết nghĩ, việc lao lý đơn cử những ngành nghề, nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại với từng mô hình doanh nghiệp trọn vẹn không làm hạn chế quyền tự do, phát minh sáng tạo trong kinh doanh thương mại. Bởi chỉ với mục tiêu xu thế những ngành nghề kinh doanh thương mại đi theo đúng trật tự, hoạt động giải trí bảo đảm an toàn, hiệu suất cao và tương thích với thế mạnh của từng mô hình doanh nghiệp .
Sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính nhờ vào rất lớn từ hiệu suất cao hoạt động giải trí của những doanh nghiệp. Qua nghiên cứu và điều tra cho thấy, công ty hợp danh là mô hình công ty có lịch sử dân tộc truyền kiếp và khá tương thích với những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, xã hội cũng như tâm ý kinh doanh thương mại tại Nước Ta. Trong thời hạn tới, một trong những trách nhiệm quan trọng mà những nhà lập pháp Nước Ta phải thực thi là nghiên cứu và điều tra, bổ trợ, triển khai xong hành lang pháp lý về mô hình công ty hợp danh. Bởi lẽ, sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của công ty hợp danh hoàn toàn có thể lôi cuốn và tạo thuận tiện cho những nhà đầu tư trong nước và cả quốc tế khi đến kinh doanh thương mại tại Nước Ta. / .

Tài liệu tham khảo

1. Đào Lộc Bình (2012), “Đề xuất vấn đề cần sửa đổi Luật Doanh nghiệp năm 2005”, Tạp chí Nghề Luật, số 3/2012.

2. Báo tuổi trẻ (2016), Doanh nghiệp Việt ngày càng li ti, truy cập ngày 6/7/2016 14:20PM, từ http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20160704/doanh-nghiep-viet-ngay-cang-li-ti/1130905.html.

3. Đỗ Văn Đại (2005), “Cần quy định hợp lý về công ty hợp danh”, Nghiên cứu lập pháp, số 06/2005.

4. Nguyễn Thị Khế, Bùi Thị Khuyên (1999), Luật kinh doanh, Nhà xuất bản Thống kê.

5. Nguyễn Vinh Hưng (2013), “Công ty hợp danh theo Luật doanh nghiệp năm 2005 – Một số bất cập và kiến nghị”, Dân chủ và pháp luật, số 07/2013.

6. Nguyễn Vinh Hưng (2015), “Cần xây dựng loại hình doanh nghiệp phù hợp với nền kinh tế Việt Nam”, Dân chủ và pháp luật, số 08/2015.

7. Nguyễn Vinh Hưng (2015), “Phân biệt công ty hợp danh và công ty hợp vốn đơn giản theo Luật Doanh nghiệp năm 2014”, Nghề luật, số 06/2015.

8. Minh Ngọc, Ngọc Hà (2011), Luật Kinh tế, Nhà xuất bản Lao động.

9. Marianne M. Jennings (2006), Business its legal, Ethical, and global environment, seventh edition, Thomson West.

10. Maurice Cozian, Alian Viandier (1990), Tổ chức công ty, dịch từ nguyên bản tiếng Pháp “Droit des societes: Litec. 1988”, Viện Khoa học Pháp lý – Bộ Tư pháp.

11. Phạm Duy Nghĩa (2009), Luật Doanh nghiệp: tình huống – phân tích – bình luận, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.

12. Nguyễn Như Phát, Phạm Duy Nghĩa (2001), Giáo trình Luật kinh tế Việt Nam, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.

13. Nguyễn Như Phát, Lê Minh Toàn (2006), Luật Kinh tế Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

14. Nguyễn Như Phát (2011), Giáo trình Luật Kinh tế Việt Nam, Viện Đại học Mở Hà Nội, Nhà xuất bản Công an Nhân dân.

15. Ngô Văn Tăng Phước (2009), Giáo trình Pháp luật kinh tế, Nhà xuất bản Thống kê.

16. Quốc hội (1999), Luật Doanh nghiệp.

17. Nguyễn Đình Tài (chủ biên 2008), Bài giảng Luật Doanh nghiệp năm 2005, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật.

Xem thêm: Thủ tục thành lập công ty 2022: Hướng dẫn chi tiết từ A – Z

18. Đỗ Thị Kim Tiên (2013), “Hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo đảm quyền bình đẳng doanh nghiệp ở Việt Nam”, Dân chủ và pháp luật, số 9 (258).

19. Văn Thiệu (2002), “Vì sao công ty hợp danh chưa đi vào cuộc sống”, Tạp chí Pháp lý, số 4/2002.

20. Lê Tài Triển, Nguyễn Vạng Thọ và Nguyễn Tân (1973), Luật Thương Mại Việt Nam dẫn giải, Nhà xuất bản Kim lai ấn quán, Quyển II, tr. 763.

21. Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định 224/QĐ-TTg ngày 19/2/2009 về Phê duyệt đề án “Thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại tại thành phố Hồ Chí Minh”.

22. Ủy ban thường vụ Quốc hội (2001), Pháp lệnh luật sư.

23. Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung Ương – Cổng thông tin kinh tế Việt Nam (2010), Phát triển Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam, truy cập ngày 23/6/2016, lúc 19:10 PM, từ http://www.vnep.org.vn/vi-vn/Cac-loai-hinh-doanh-nghiep/Phat-trien-Doanh-nghiep-nho-va-vua-o-Viet-Nam.html.

Chú thích

[1] Minh Ngọc, Ngọc Hà (2011), Luật Kinh tế, Nhà xuất bản Lao động, tr. 224.

[2] Ngô Văn Tăng Phước (2009), Giáo trình Pháp luật kinh tế, Nhà xuất bản Thống kê, tr. 157.

[3] Nguyễn Vinh Hưng (2013), “Công ty hợp danh theo Luật Doanh nghiệp năm 2005 – một số bất cập và kiến nghị”, Dân chủ và pháp luật, số 7 (256), tr. 35.

[4] Lê Tài Triển, Nguyễn Vạng Thọ, Nguyễn Tân (1973), Luật Thương Mại Việt Nam dẫn giải, Nhà xuất bản Kim lai ấn quán, Quyển II, tr. 763.

[5] Nguyễn Vinh Hưng (2015), “Phân biệt công ty hợp danh và công ty hợp vốn đơn giản theo Luật Doanh nghiệp năm 2014”, Nghề luật, số 06/2015, tr. 9.

[6] Điều 95 đến Điều 98, Luật Doanh nghiệp năm 1999.

[7] Phạm Duy Nghĩa (2009), Luật Doanh nghiệp: tình huống – phân tích – bình luận, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, tr. 71.

[8] Đỗ Thị Kim Tiên (2013), “Hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo đảm quyền bình đẳng doanh nghiệp ở Việt Nam”, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 9 (258), tr. 42.

[9] Doanh nghiệp Việt ngày càng li ti, truy cập ngày 6/7/2016 14:20PM, từ http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20160704/doanh-nghiep-viet-ngay-cang-li-ti/1130905.html.

[10] Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung Ương – Cổng thông tin kinh tế Việt Nam (2010), Phát triển Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam, truy cập ngày 23/6/2016, lúc 19:10 PM, từ http://www.vnep.org.vn/vi-vn/Cac-loai-hinh-doanh-nghiep/Phat-trien-Doanh-nghiep-nho-va-vua-o-Viet-Nam.html.

[11] Nguyễn Vinh Hưng (2015), “Cần xây dựng loại hình doanh nghiệp phù hợp với nền kinh tế Việt Nam”, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 08/2015, tr. 33.

[12] Minh Ngọc, Ngọc Hà (2011), Luật kinh tế, Nhà xuất bản Lao động, tr. 224.

[13] Nguyễn Như Phát, Phạm Duy Nghĩa (2001), Giáo trình Luật kinh tế Việt Nam, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, tr. 179.

[14] Nguyễn Đình Tài (chủ biên), 2008, Bài giảng Luật Doanh nghiệp năm 2005, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, tr. 254 – 255.

[15] Văn Thiệu (2002), “Vì sao công ty hợp danh chưa đi vào cuộc sống”, Tạp chí Pháp lý, số 4/2002, tr. 6.

[16] Đào Lộc Bình (2012), “Đề xuất vấn đề cần sửa đổi Luật doanh nghiệp năm 2005”, Tạp chí Nghề Luật, số 3/2012, tr. 24.

[17] Nguyễn Thị Khế, Bùi Thị Khuyên (1999), Luật kinh doanh, Nhà xuất bản Thống kê, tr. 197.

[ 18 ] Nguyễn Vinh Hưng ( 2013 ), “ Công ty hợp danh theo Luật doanh nghiệp năm 2005 – Một số chưa ổn và đề xuất kiến nghị ”, sđd, tr. 37 .

[19] Maurice Cozian, Alian Viandier, Tổ chức công ty, dịch từ nguyên bản tiếng Pháp “Droit des societes: Litec. 1988”, Viện Khoa học Pháp lý – Bộ Tư pháp, 1990, tr. 165.

[20] Marianne M. Jennings (2006), Business its legal, Ethical, and global environment, seventh edition, Thomson West, pp. 853.

[21] Đỗ Văn Đại (2005), “Cần quy định hợp lý về công ty hợp danh”, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 06/2005. tr. 52 – 55.

[22] Nguyễn Như Phát (2011), Giáo trình Luật Kinh tế Việt Nam, Viện Đại học Mở Hà Nội, Nhà xuất bản Công an Nhân dân, tr. 104.

[ 23 ] Nguyễn Vinh Hưng ( 2013 ), “ Công ty hợp danh theo Luật doanh nghiệp năm 2005 – Một số chưa ổn và đề xuất kiến nghị ”, sđd, tr. 39 .

[24] Điều 17 và Điều 19, Pháp lệnh luật sư năm 2001.

[25] Khoản 4, Điều 1, Quyết định 224/QĐ-TTg ngày 19/2/2009 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt đề án “Thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại tại thành phố Hồ Chí Minh”.

[26] Nguyễn Như Phát, Lê Minh Toàn (2006), Luật Kinh tế Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, tr. 311.

SOURCE: TẠP CHÍ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI SỐ 88

Trích dẫn từ: http://tapchiktdn.ftu.edu.vn

Like this:

Like

Loading…

Xem thêm: TIẾP THỊ & QUẢNG CÁO | Business Owner Space

Related

Filed under : 2. Chủ thể kinh doanh thương mại, Chủ thể |

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nghiệp