So sánh đặc điểm các cấu trúc thị trường trong kinh tế vi mô | Khoa Kế toán Kiểm toán Đại học Văng Lang

SO SÁNH ĐẶC ĐIỂM CÁC CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG TRONG KINH TẾ VI MÔ

(phần 1)

ThS. Lê Thị Hồng Phấn

Bộ môn Kinh tế học – Khoa KTKT

Kinh tế vi mô là một trong những môn học thuộc khối kỹ năng và kiến thức cơ sở ngành của nhóm ngành kinh tế tài chính. Đây là một môn học rất quan trọng của sinh viên ngành kinh tế tài chính, nó trang bị những khái niệm cơ bản cũng như những quy luật quản lý và vận hành của nền kinh tế thị trường. Do đó, việc nắm vững kiến thức và kỹ năng nền tảng này sẽ giúp sinh viên học những môn chuyên ngành và vận dụng tốt hơn vào thực tiễn. Một trong những kiến thức và kỹ năng trọng tâm của Kinh tế vi mô là phân biệt những cấu trúc thị trường trải qua những đặc thù : số lượng người mua, người bán, loại sản phẩm, đường cầu, đường lệch giá biên, sức mạnh thị trường, rào cản thị trường, cạnh tranh đối đầu qua giá và cạnh tranh đối đầu phi giá .
Tuy nhiên, trong quy trình học tập, không ít sinh viên đã gặp khó khăn vất vả khi so sánh những điểm độc lạ trong 4 cấu trúc thị trường : thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn, thị trường độc quyền trọn vẹn [ 1 ], thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền và thị trường độc quyền nhóm. Bài viết này nhằm mục đích tổng hợp và so sánh những đặc thù để làm rõ sự khác nhau trong từng cấu trúc thị trường. Qua đó, sinh viên sẽ vận dụng tốt hơn vào việc xác lập mức sản lượng và giá cả để tối đa hóa doanh thu so với doanh nghiệp ( phần 2 ), chớp lấy những nguyên tắc nền tảng can thiệp của nhà nước và thị trường và nhìn nhận được hiệu suất cao hoạt động giải trí của từng cấu trúc thị trường ( phần 3 ) .

1/ Khái niệm thị trường

Có nhiều định nghĩa về thị trường :
Theo Begg D., Fisher S., Dornbusch R. ( 2007 ), thị trường là tập hợp những sự thỏa thuận hợp tác trải qua đó, người bán và người mua tiếp xúc với nhau để trao đổi hàng hóa và dịch vụ .
Thị trường là sự bộc lộ quy trình mà nhờ đó những quyết định hành động của những hộ mái ấm gia đình về việc tiêu dùng những hàng hóa khác nhau, những quyết định hành động của những hãng về việc sản xuất cái gì và sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai được điều hòa bởi sự kiểm soát và điều chỉnh giá .
Thị trường là một tập hợp những thỏa thuận hợp tác mà trải qua đó người bán và người mua tác động ảnh hưởng qua lại với nhau để trao đổi một cái gì đó khan hiếm .
Các khái niệm thị trường trên đều cho thấy thị trường không gắn với khoảng trống hay thời hạn nhất định. Bất cứ khi nào, bất kể nơi đâu, có thanh toán giao dịch diễn ra là có thị trường .
Theo hình thức bộc lộ bên ngoài thị trường có những dạng sau :

• Dạng 1 : Là dạng thị trường mà người mua, người bán trực tiếp gặp nhau, để mua và bán hàng hóa. Ví dụ : Chợ, shop, nhà hàng quán ăn, khách sạn …
• Dạng 2 : Là dạng thị trường hoạt động giải trí hầu hết trải qua những người hoặc tổ chức triển khai trung gian. Ví dụ : Thị trường vốn, thị trường , kinh doanh thị trường chứng khoán, …
• Dạng 3 : Là một dạng thị trường tăng trưởng hạng sang hơn so với shop về phương pháp kinh doanh thương mại và phương pháp giao dịch thanh toán. Người bán định sẵn giá và tọa lạc, người mua tự lựa chọn những thứ cần mua. Ví dụ : Siêu thị
• Dạng 4 : Là dạng thị trường mà những người mua thường tổ chức triển khai đấu giá lẫn nhau để có được những thứ mình cần trong khi đó người bán ở vai trò thụ động. Ví dụ : Thị trường bán đấu giá, thị trường đồ vật thời cổ xưa, thị trường những tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật, thị trường kiến thiết xây dựng khu công trình, …

Mặc dù khác nhau về hình thức nhưng các thị trường đều thực hiện chức năng: xác định giá cả đảm bảo sao cho số lượng hàng hóa mà những người mua muốn mua ngang bằng với số lượng hàng hóa mà những người bán muốn bán [2].

Hình thức bộc lộ của thị trường rất phong phú. Trong thực tiễn, có những thị trường có rất nhiều người bán, rất nhiều người mua, đồng thời lại có những thị trường chỉ có một hoặc một số ít người bán, người mua. Hành vi của những người bán, người mua này cũng phong phú và phức tạp. Để thuận tiện trong quy trình nghiên cứu và điều tra, những nhà kinh tế tài chính đã tập hợp những doanh nghiệp có cùng những hành vi trong những điều kiện kèm theo đơn cử vào một cấu trúc thị trường .

2/ Cấu trúc thị trường

Cấu trúc thị trường là một thuật ngữ diễn đạt hành vi của người bán và người mua trong thị trường. Các nhà kinh tế tài chính địa thế căn cứ vào mức độ cạnh tranh đối đầu hay mức độ độc quyền và chia ra những cấu trúc thị trường sau :
· Cạnh tranh trọn vẹn .
· Độc quyềnhoàn toàn .
· Cạnh tranh độc quyền .
· Độc quyền nhóm ( tập đoàn lớn )
Sự khác nhau giữa những cấu trúc thị trường thường được xem xét qua : số lượng người bán người mua, tính giống hệt hay sự giống nhau của loại sản phẩm, sức mạnh thị trường, rào cản gia nhập thị trường, cạnh tranh đối đầu qua giá và cạnh tranh đối đầu phi giá .

a/ Cạnh tranh hoàn toàn

Thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn có rất nhiều người bán và người mua. Các doanh nghiệp cung ứng loại sản phẩm trọn vẹn giống nhau ( như nhau hay chuẩn hóa ). Vì thế mỗi người bán chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng cung của ngành và không có doanh nghiệp nào có năng lực ảnh hưởng tác động đến giá mẫu sản phẩm trên thị trường. Vì bán loại sản phẩm giống nhau trọn vẹn nên việc bán với giá khác những doanh nghiệp khác sẽ dẫn đến cầu vô cùng co và giãn. Do đó, đường cầu của doanh nghiệp là một đường nằm ngang song song với trục hoành ( cầu co và giãn vô cùng ). Giá bán mẫu sản phẩm trên thị trường này sẽ do cung và cầu thị trường quyết định hành động và doanh nghiệp sẽ hoàn toàn có thể bán hết loại sản phẩm của mình tại mức giá thị trường đó .

Tuy nhiên, cần quan tâm cầu thị trường là tổng cầu của tổng thể những người mua ( cá thể ), thế cho nên nó vẫn là đường cầu của một hàng hóa điển hình dốc xuống về phía phải .
Vì mỗi doanh nghiệp chiếm thị trường rất nhỏ trên thị trường và bán loại sản phẩm giống hệt nhau, do đó cạnh tranh đối đầu về giá sẽ khiến cho cầu co và giãn vô cùng và cạnh tranh đối đầu phi giá ( chất lượng, mẫu mã, tên thương hiệu, quảng cáo … ) là điều thực sự không thiết yếu vì ở thị trường này người mua và người bán trọn vẹn có không thiếu thông tin về loại sản phẩm .
Trong thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tham gia hoặc rút lui khỏi thị trường một cách thuận tiện, nghĩa là những doanh nghiệp và những yếu tố sản xuất hoàn toàn có thể vận động và di chuyển tự do từ ngành sản xuất này sang ngành sản xuất khác, để tìm kiếm con đường nào có lợi nhất .
Trong thực tiễn, khó có một thị trường nào có khá đầy đủ những đặc thù của thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn, người ta thường cho rằng thị trường CP, thị trường nông sản, … có những đặc thù tương đối gần giống với những đặc thù của thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn .

b/ Độc quyền hoàn toàn

Khác với thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn có nhiều người bán, thị trường độc quyền trọn vẹn chỉ có duy nhất một người bán. Họ sản xuất ra một loại mẫu sản phẩm hoặc phân phối một loại dịch vụ riêng không liên quan gì đến nhau, không có loại sản phẩm khác thay thế sửa chữa tốt cho mẫu sản phẩm này. Sự khác nhau cơ bản giữa cạnh tranh đối đầu trọn vẹn và độc quyền bán trọn vẹn nằm ở phía đường cầu. Doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu trọn vẹn là người đồng ý giá và hoàn toàn có thể bán hết sản lượng của mình ở mức giá đồng ý đó. Mức giá này được xác lập bởi cung và cầu của thị trường và đường cầu doanh nghiệp nằm ngang. Vì thế, đường cầu doanh nghiệp cũng chính là đường lệch giá biên và lệch giá trung bình. Đối với doanh nghiệp độc quyền bán trọn vẹn, do là người bán duy nhất trên thị trường nên đường cầu doanh nghiệp cũng chính là đường cầu thị trường, là đường cầu dốc xuống về phía phải .

Đường cầu dốc xuống dưới hàm ý ba đặc thù sau :

• Giá cao hơn lệch giá biên : Với đường cầu dốc xuống, nhà độc quyền chỉ hoàn toàn có thể tăng sản lượng bán bằng cách giảm giá. Vì phải hạ giá mới bán thêm được mẫu sản phẩm nên lệch giá biên nhỏ hơn giá ( hay lệch giá trung bình ) với mọi mức sản lượng trừ đơn vị chức năng mẫu sản phẩm tiên phong. Bởi vì giá thấp hơn không chỉ vận dụng cho đơn vị chức năng mẫu sản phẩm bán thêm mà vận dụng cho tổng thể những đơn vị chức năng loại sản phẩm mà lẻ ra hoàn toàn có thể bán ở mức giá cao hơn .

( 1 )

Trong đó :
MR : Doanh thu biên
P. : Giá bán
ED : Độ co và giãn của cầu theo giá
Qua công thức trên ta thấy lệch giá biên bằng giá cộng thêm một đại lượng mang dấu âm, do đó lệch giá biên phải nhỏ hơn giá. Đường lệch giá biên phải nằm dưới đường cầu, trừ điểm tiên phong. Như vậy, đường cầu chính là đường lệch giá trung bình nằm phía trên đường lệch giá biên, đây là điểm độc lạ với doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu trọn vẹn .

• Người đặt giá : Với đường cầu dốc xuống, mỗi mức sản lượng gắn liền với một mức giá duy nhất, thông thường nhà độc quyền luôn muốn bán với giá cao và sản lượng lớn. Tuy nhiên, vì đường cầu dốc xuống, tất yếu nhà độc quyền xác lập mức giá càng cao thì chỉ bán được sản lượng thấp và muốn bán nhiều loại sản phẩm thì giá phải thấp. Nhà độc quyền không hề tăng giá mà sản lượng bán lại không bị giảm. Do đó, hình dạng đường cầu dốc xuống làm hạn chế sức mạnh của nhà độc quyền .
• Cầu co và giãn theo giá :

Với công thức ( 1 ) ta thấy :

Doanh nghiệp độc quyền chọn mức giá hoặc sản lượng có cầu co và giãn nhiều ( ED > 1 ), vì nếu cầu không co và giãn thì lệch giá biên ( MR ) sẽ âm. Khi lệch giá biên là số âm thì tổng doanh thu ( TR ) đang giảm dần. Việc tăng sản lượng sẽ làm tổng ngân sách tăng nhưng tổng doanh thu ( TR ) giảm thì doanh thu của giảm. Do đó, doanh nghiệp độc quyền luôn hoạt động giải trí trong vùng có cầu co và giãn nhiều .

Do là doanh nghiệp duy nhất cung cấp toàn bộ sản phẩm cho thị trường, với sức mạnh độc quyền quá lớn nên cạnh tranh về giá và phi giá là điều không cần thiết đối với doanh nghiệp độc quyền hoàn toàn. Và những doanh nghiệp nào muốn gia nhập thị trường này cũng rất khó khăn và gần như không thể do bị những rào cản lớn như:

• Độc quyền do nhà nước tạo ra : Trong nhiều trường hợp, những doanh nghiệp độc quyền hình thành do nhà nước trao cho một cá thể hoặc doanh nghiệp nào đó độc quyền trong việc ma bán một hàng hóa hoặc phân phối một dịch vụ nhất định. Ví dụ, với qui định từ ngân hàng nhà nước Nhà nước thì chỉ có công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn một thành viên vàng bạc đá quý Hồ Chí Minh ( Công ty SJC ) mới có tính năng gia công vàng miếng cho ngân hàng nhà nước Nhà nước. Hoặc nhà nước Mỹ trao độc quyền cho công ty Network Solutions Inc, một tổ chức triển khai quản trị cơ sở tài liệu của toàn bộ những địa chỉ internet :. com ,. net ,. org vì cần được mạng lưới hệ thống và tích lũy vừa đủ những tài liệu này .
• Độc quyền về bằng ý tưởng sáng tạo hoặc chiếm hữu nguồn lực then chốt : Độc quyền Open khi doanh nghiệp nào đó chiếm hữu một nguồn lực then chốt. Ví dụ : người viết cuốn sách được nhận quyền tác giả và được cho phép người viết độc quyền bán cuốn sách của mình ; những dòng ứng dụng hệ điều hành quản lý Microsoft Windows là loại sản phẩm độc quyền của hãng Microsoft, do đó công ty trấn áp việc phân phối mẫu sản phẩm … Tuy nhiên, cần quan tâm những nền kinh tế tài chính trong trong thực tiễn thường rất lớn và thời nay hàng hóa thường được trao đổi trên khoanh vùng phạm vi quốc tế, nên qui mô tự nhiên của thị trường của những nguồn lực thường vô cùng rộng và nguồn lực thường được nhiều người chiếm hữu .
• Độc quyền tự nhiên : Do có lợi thế về qui mô nên doanh nghiệp này có ngân sách trung bình thấp và từ đó tự nhiên hình thành rào cản lớn so với những doanh nghiệp khác muốn tham gia vào thị trường. Ví dụ tiêu biểu vượt trội cho loại độc quyền này là dịch vụ luân chuyển hàng hóa và hành khách bằng xe lửa. Để thực thi dịch vụ này, doanh nghiệp phải kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống đường ray cho cả vương quốc. Nếu có nhiều doanh nghiệp tham gia thì mỗi doanh nghiệp phải kiến thiết xây dựng đường ray riêng và ngân sách cố định và thắt chặt trung bình rất lớn. Do đó, chi chí trung bình cho mỗi người khách hoặc một đơn vị chức năng hàng hóa luân chuyển sẽ cao hơn nhiều so với một doanh nghiệp thực thi .

c/ Cạnh tranh độc quyền

Thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền vừa có tính cạnh tranh đối đầu vừa mang tính độc quyền là do trên thị trường có nhiều người bán loại sản phẩm vừa giống nhau lại vừa có sự độc lạ. Sự độc lạ của mẫu sản phẩm hoàn toàn có thể là những độc lạ hữu hình trong những loại sản phẩm của những người bán khác nhau trong ngành như mẫu mã, sắc tố, độ bền, … nhưng cũng hoàn toàn có thể là những độc lạ vô hình như vị trí, niềm tự hào, sự thân thiện của nhân viên cấp dưới bán hàng, tính hiệu suất cao của quảng cáo, sự sẵn có của tín dụng thanh toán, nổi tiếng của loại sản phẩm, … Ví dụ : dầu gội, tập học viên, kem đánh răng, thuốc trị bệnh thông thường, phim … là những mẫu sản phẩm thuộc thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền .
Do những doanh nghiệp đều có chút ít thế lực độc quyền, hoàn toàn có thể trấn áp giá mẫu sản phẩm của mình, biểu lộ đường cầu của doanh nghiệp dốc xuống về phía phải. Đường cầu về loại sản phẩm của doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu độc quyền khác với đường cầu của doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu trọn vẹn và độc quyền trọn vẹn ở chỗ thông số co và giãn ở những điểm khác nhau trên đường cầu. Vì có nhiều doanh nghiệp nhỏ trong thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền và mẫu sản phẩm những doanh nghiệp là những loại sản phẩm có năng lực thay thế sửa chữa cao chứ không phải sửa chữa thay thế trọn vẹn do đó đường cầu về mẫu sản phẩm của doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu trọn vẹn co và giãn hơn đường cầu của doanh nghiệp độc quyền trọn vẹn, nhưng không phải là co và giãn vô cùng như của doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu trọn vẹn. Chính sự độc lạ giữa những mẫu sản phẩm, nên không hề có một mức giá duy nhất cho toàn bộ mẫu sản phẩm, mà hình thành một nhóm giá gồm nhiều mức giá nhưng chênh lệch không nhiều .

Do mẫu sản phẩm giữa những doanh nghiệp khác nhau, nên khó xác lập đường cầu thị trường cho toàn bộ loại sản phẩm .
Một số nhà kinh tế tài chính cho rằng mỗi doanh nghiệp có một lượng người mua quen do sự mê hoặc riêng về mẫu sản phẩm của họ ( như đặc tính về sở trường thích nghi, mẫu mã, vỏ hộp … ). Do đó, doanh nghiệp hoàn toàn có thể đổi khác giá trong một số lượng giới hạn nhất định mà không bị mất người mua, và nhiều khi còn hoàn toàn có thể lôi cuốn thêm được 1 số ít người mua khác. Tuy nhiên, nếu giá loại sản phẩm vượt qua số lượng giới hạn đó sẽ ảnh hưởng tác động lớn đến tâm ý người tiêu dùng và đến lượng hàng tiêu thụ .
Cạnh tranh về giá và cạnh tranh đối đầu phi giá thực sự rất quan trọng so với những doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền. Bởi vì, năng lực thay thể của mẫu sản phẩm là rất cao giữa những doanh nghiệp, do đó doanh nghiệp nào có giá tốt, quảng cáo tốt, chất lượng cao, tên thương hiệu mạnh, dịch vụ hậu mãi tốt … đều nhanh gọn sở hữu thị trường rất nhanh. Các doanh nghiệp nên xác định giá và những kế hoạch cạnh tranh đối đầu phi giá đều phải dựa trên cơ sở có tính đến phản ứng của đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu .
Trong thị trường cạnh tranh đối đầu độc quyền, những doanh nghiệp chuẩn bị sẵn sàng gia nhập và rút lui khỏi thị trường một cách thuận tiện, tuy nhiên cũng không quá thuận tiện gia nhập như thị trường cạnh tranh đối đầu trọn vẹn, do đó những doanh nghiệp mới ( tiềm tàng ) cần xem xét đến tình hình những doanh nghiệp trong ngành để từ đó có quyết định hành động có nên gia nhập thị trường hay không .

d/ Độc quyền nhóm (độc quyền tập đoàn)

Thị trường độc quyền nhóm là cấu trúc thị trường trong đó 1 số ít doanh nghiệp chi phối cả thị trường về hàng hóa và dịch vụ. Vì tổng lượng hàng hóa và dịch vụ trên thị trường đều do một vài nhà độc quyền cung ứng quyết định hành động vì vậy khi một doanh nghiệp kiểm soát và điều chỉnh lượng cung cũng sẽ ảnh hưởng tác động đến tổng cung thị trường. Hay nói cách khác những doanh nghiệp phụ thuộc vào lẫn nhau và mỗi doanh nghiệp đều phải xem xét những phản ứng hoàn toàn có thể xảy ra của những đối thủ cạnh tranh về quyết định hành động sản lượng và giá cả .
Tùy vào sự độc lạ loại sản phẩm hoàn toàn có thể chia độc quyền nhóm thành 2 loại :

• Độc quyền nhóm thuần túy : Gồm những doanh nghiệp sản xuất mẫu sản phẩm giống nhau hay mẫu sản phẩm chuẩn hóa. Ví dụ : luyện kim, hóa dầu, thép, nhôm …
• Độc quyền nhóm phân biệt : Gồm những doanh nghiệp sản xuất mẫu sản phẩm khác nhau như ôtô, đồ điện, máy tính, sản xuất máy bay …

Đường cầu thị trường độc quyền nhóm hoàn toàn có thể thiết lập thuận tiện, nhưng rất khó thiết lập đường cầu của từng doanh nghiệp vì phải Dự kiến đúng chuẩn lượng cầu thị trường và số lượng đáp ứng của những đối thủ cạnh tranh ở mỗi mức giá thì mới thiết lập được đường cầu loại sản phẩm của doanh nghiệp xác đáng .

Thế lực độc quyền của những doanh nghiệp độc quyền nhóm rất lớn do đó những doanh nghiệp mới ( tiềm tàng ) khó hoặc không hề gia nhập ngành. Các doanh nghiệp nếu muốn gia nhập thị trường thường đối lập với những rào chắn như : độc quyền về bằng ý tưởng sáng tạo hay quy trình tiến độ công nghệ tiên tiến, có lợi thế về quy mô lớn, uy tín, tên thương hiệu, năng lực sản xuất thừa …

Các doanh nghiệp độc quyền nhóm rất đa dạng và phụ thuộc lẫn nhau nên không có mô hình chuẩn về độc quyền tập đoàn. Tuy nhiên, trong kinh tế vi mô thường phân chia thị trường độc quyền nhómthành 2 loại như sau:

Các doanh nghiệp độc quyền nhóm không hợp tác với nhau : Khi những doanh nghiệp không liên lạc với nhau, không thương lượng với nhau hoặc không có những hợp đồng ràng buộc mà cạnh tranh đối đầu với nhau về giá, sản lượng, quảng cáo, chất lượng mẫu sản phẩm, …

• Mô hình Cournot : Theo Cournot, khi một doanh nghiệp biết trước số lượng loại sản phẩm và giá cả của doanh nghiệp đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp còn lại hoàn toàn có thể xác lập số lượng loại sản phẩm sản xuất và giá cả hài hòa và hợp lý để tối đa hóa doanh thu. Tuy nhiên, trong trong thực tiễn doanh nghiệp khó hoàn toàn có thể chọn đúng mức sản lượng và giá cả để đạt được trạng thái cân đối, mà thông thường những doanh nghiệp trải qua quy trình thăm dò và kiểm soát và điều chỉnh thì mới đi đến được thế cân đối này .
• Mô hình Stackelberg ( lợi thế của người hành vi trước ) : Theo Stackelberg, thị trường chỉ có hai doanh nghiệp sản xuất mẫu sản phẩm giống nhau và ngân sách bằng nhau. Nếu có một doanh nghiệp công bố trước sản lượng sản xuất của mình thì doanh nghiệp đó có lợi thế hơn về qui mô sản lượng và doanh thu .
• Mô hình đường cầu gãy : Mô hình này lý giải tại sao những doanh nghiệp độc quyền nhóm giảm giá khi những đối thủ cạnh tranh giảm giá và sẽ không tăng giá khi những đối thủ cạnh tranh tăng giá. Đồng thời lý giải hiện tượng kỳ lạ “ giá cứng ngắc ” – doanh nghiệp có xu thế ổn định giá ngay cả khi cho phí biên của họ tăng .

Các doanh nghiệp hợp tác với nhau : Các doanh nghiệp hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác công khai minh bạch hay ngấm ngầm về với nhau về giá cả và sản lượng để tránh ( hạn chế ) cạnh tranh đối đầu hay cạnh tranh đối đầu. Họ hoàn toàn có thể thống nhất giảm sản lượng để tăng giá hoặc bán cùng mức giá cao hay giảm giá để tạo rào cản thị trường khi có doanh nghiệp mới Open. Các doanh nghiệp hoàn toàn có thể thương lượng với nhau và có những hợp đồng ràng buộc để đưa ra những quyết định hành động chung .

• Mô hình chỉ huy giá : Khi một doanh nghiệp chiếm lợi thế về chi phí sản xuất thấp, chất lượng loại sản phẩm bảo vệ, không thay đổi, có uy tín trên thị trường, có quy mô sản xuất lớn, sản lượng đáp ứng chiếm tỷ trọng cao trong ngành thông thường họ quyết định hành động giá bán, những doanh nghiệp khác sẽ là người đồng ý giá đó và làm theo .
• Mô hình Cartel : Thương Hội những nước xuất khẩu dầu mỏ quốc tế ( OPEC ), Thương Hội những nước xuất khẩu đồng ( CIPEC ), Liên minh bô xít quốc tế IBA, … là những ví dụ nổi bật về quy mô những doanh nghiệp được phép hợp tác công khai minh bạch và được quốc tế công nhận .
• Lý thuyết game show : Lý thuyết này đem lại cho tất cả chúng ta sự hiểu biết thâm thúy về việc tại sao lại khó duy trì sự hợp tác ngay cả khi sự hợp tác làm lợi cho cả hai bên. Câu chuyện về tình thế lưỡng nan của người tù hàm chứa bài học kinh nghiệm thông dụng hoàn toàn có thể vận dụng cho bất kể nhóm người nào mà trong đó những thành viên đang tìm cách hợp tác với nhau .

Cạnh tranh phi giá thực sự quan trọng so với những doanh nghiệp độc quyền nhóm do tại thông thường giá của những loại sản phẩm giống nhau, doanh nghiệp nào có chủ trương hậu mãi, quảng cáo, sức mạnh tên thương hiệu tốt hơn thì sẽ bán được nhiều hơn .
Tóm lại, những điểm khác nhau giữa 4 cấu trúc thị trường được tóm tắt trong bảng sau :

Trong thực tiễn, việc phân biệt một loại hàng hóa nào đó thuộc cấu trúc thị trường nào thường gặp chút khó khăn vất vả. Ví dụ, ở Nước Ta lúc bấy giờ có khoảng chừng 10 công ty bán ôtô, vậy đây là thị trường độc quyền nhóm hay cạnh tranh đối đầu độc quyền. Hoặc sữa bột là loại sản phẩm phân biệt hay mẫu sản phẩm giống nhau. Đây cũng là câu hỏi mà những nhà kinh tế tài chính vẫn còn tranh luận. Song, khi nghiên cứu và phân tích về thị trường, tổng thể những nhà kinh tế tài chính đều nhớ lại những bài học kinh nghiệm về cấu trúc thị trường và vận dụng chúng vào thực trạng thích hợp .

Kết luận: Bài viết này nhằm giúp sinh viên nhận diện và so sánh đặc trưng của các cấu trúc thị trường cụ thể. Qua đó, sinh viên có kiến thức lý thuyết vững chắc để tiếp tục nghiên cứu và lý giải được hành vi của doanh nghiệp trên con đường tối đa hóa lợi nhuận, giải thích tại sao Chính phủ can thiệp vào thị trường và đánh giá hiệu quả hoạt động của từng cấu trúc thị trường trong quá trình học và vận dụng vào thực tế.

Tài liệu tìm hiểu thêm :
– Trần Thừa, 2010, Kinh tế học vi mô, tái bản lần thứ năm, nhà xuất bản Giáo Dục, trang 23
– Cao Thúy Xiêm, 2009, Kinh tế học vi mô, tái bản lần 1, nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc Dân, trang 133 – 136, trang 158 – 162, trang 181 – 182, trang 185 – 186
– Đinh Phi Hổ, 2009, Nguyên lý Kinh tế vi mô, nhà xuất bản Thống Kê, trang 213 – 418
– Nguyễn Văn Ngọc, 2008, Bài giảng nguyên tắc kinh tế vi mô, nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc Dân, trang 361 – 366, trang 382 – 417 .

–          Lê Bảo Lâm,2013, Kinh tế vi mô,nhà xuất bản Kinh tế, trang 234-260.

– Nguyễn Văn Dần, Kinh tế học vi mô, 2009, nhà xuất bản Tài chính, trang 253 – 352 .

[1] Chỉ phân tích độc quyền bán hoàn toàn[2] Đinh Phi Hổ, 2009, Nguyên lý Kinh tế vi mô,trang 46-47

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển