Vì sao giá hàng hóa tăng mà CPI lại giảm?

Tổng cục Thống kê (GSO) cho rằng chỉ số giá tiêu dùng được tính đúng phương pháp luận quốc tế, nhưng một số chuyên gia khuyến nghị nên xem lại cách tính chỉ số giá tiêu dùng cho sát với thực tế giá cả thị trường.

Hơn 700 mặt hàng ảnh hưởng tới CPI

Báo cáo tổng quan thị trường giá cả tháng 4 và bốn tháng đầu năm 2021 được GSO công bố mới đây cho thấy trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có bốn nhóm giảm giá, sáu nhóm tăng giá so với tháng trước.

Bốn nhóm hàng hóa tháng 4 giảm so với tháng trước gồm : nhóm hàng ăn và dịch vụ siêu thị nhà hàng giảm 0,13 % do giá gạo, thịt heo, thịt bò, thịt gà, thủy hải sản giảm nhờ nguồn cung dồi dào ; nhóm nhà tại và vật tư thiết kế xây dựng giảm 0,43 % ; nhóm văn hóa truyền thống, vui chơi và du lịch giảm 0,11 % …Theo GSO, giá lương thực và thực phẩm giảm do nguồn cung dồi dào và giá điện, nước hoạt động và sinh hoạt giảm theo nhu yếu tiêu dùng là những nguyên do chính làm chỉ số CPI tháng 4 giảm 0,04 % so với tháng trước nhưng tăng 2,7 % so với cùng kỳ năm trước. Giá vật tư bảo trì nhà ở chỉ tăng 1 % so với tháng trước do giá thép tăng …

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Nguyễn Thu Oanh – vụ trưởng Vụ Thống kê giá, GSO – cho biết xác nhận giá sản xuất thép tháng 4 so với tháng 3 tăng 4,23% và so với cùng kỳ 2020 tăng 27,7%. Nhưng quyền số (tỉ trọng từng nhóm hàng hóa trong rổ hàng hóa CPI) giá thép chỉ chiếm một phần. 

Nhóm hàng hóa nhà ở và vật tư kiến thiết xây dựng ảnh hưởng tác động hầu hết từ … giá điện, giá nước. Chỉ số giá tiêu dùng gồm có 11 nhóm hàng thiết yếu, trong đó có quyền số hơn 700 mẫu sản phẩm, một mình giá thép tăng không hề quyết định hành động CPI tháng 4 .

Vậy vì sao khi Tập đoàn Điện lực VN (EVN), các tổng công ty cấp nước không điều chỉnh giá trong tháng 4 vẫn thấy tính giảm, bà Nguyễn Thu Oanh giải thích: giá điện, giá nước được tính trên doanh thu và kết quả sử dụng điện, nước của người dân, doanh nghiệp. Có nghĩa họ sử dụng nhiều, giá điện, giá nước sẽ áp ở mức cao theo cơ chế bậc thang, doanh thu lớn lên và ngược lại. Chỉ số giá tiêu dùng tính theo doanh thu, theo thực tế tiêu dùng điện, nước nên thay đổi hằng tháng…

Nên xem lại cách tính CPI

Bình luận về báo cáo giải trình chỉ số giá tiêu dùng của GSO, PGS.TS Phạm Thế Anh – thành viên sáng lập Viện Nghiên cứu kinh tế tài chính chủ trương – cho rằng không chỉ có thép, giá thành của hầu hết toàn bộ những loại vật tư kiến thiết xây dựng đều tăng mạnh trong tháng qua, tuy nhiên theo thống kê giám sát của GSO thì giá nhóm vật tư thiết kế xây dựng chỉ tăng 1 % ; đây là số lượng không sát thực tiễn .Điều khiến PGS.TS Phạm Thế Anh ” kinh ngạc ” là giá thành nhóm hàng điện hoạt động và sinh hoạt trong tháng 4 giảm 0,73 %. Chỉ số giá điện được tính dựa trên lệch giá chia cho sản lượng để ra giá điện trung bình, sau đó so sánh giá điện trung bình này giữa những tháng với nhau để xác lập mức độ tăng giảm. ” Điều này không đúng với chiêu thức tính CPI ” – ông Thế Anh do dự .Theo ông, thực chất của việc thống kê giám sát chỉ số giá tiêu dùng là đo lường và thống kê ngân sách hoạt động và sinh hoạt ( tiêu dùng ) của dân. Do vậy, phải giả định những tháng người dân tiêu thụ một giỏ hàng là giống nhau, sau đó xét xem ngân sách giỏ hàng đó đắt lên hay rẻ đi để tính tỉ lệ lạm phát kinh tế. ” Giá điện hoạt động và sinh hoạt không có những đợt kiểm soát và điều chỉnh của Nhà nước thì chỉ số giá điện trong giỏ hàng tính CPI phải là không đổi ” – ông Thế Anh nói .

Cùng quan điểm, TS Bùi Trinh – một chuyên gia thống kê – cho rằng giá điện nếu lấy doanh thu chia sản lượng để tính toán CPI là không có ý nghĩa. Giá điện chỉ thay đổi khi Bộ Công thương và EVN điều chỉnh, nên nói chỉ số giá điện giảm do tiêu dùng giảm là phi thực tế.

” Nếu tính chỉ số giá điện, nước theo cách tiêu dùng ít, lệch giá giảm, giá giảm thì CPI không còn giá trị trong việc bình ổn kinh tế tài chính vĩ mô nữa. Nếu có quy định tính như thế này thì cần sửa lại để CPI có ý nghĩa với hoạt động giải trí điều hành kinh tế vĩ mô ” – tiến sỹ Bùi Trinh khuyến nghị .Trước những quan điểm khác nhau, bà Nguyễn Thu Oanh cho biết việc giám sát chỉ số giá tiêu dùng triển khai theo phương pháp luận quốc tế. GSO thực thi 3 kỳ tìm hiểu giá trước khi thống kê giám sát công bố CPI tháng 4 và bốn tháng đầu năm. Giá lương thực, thực phẩm giảm, CPI tháng 4 giảm 0,04% TTO – Chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) tháng 4-2021 giảm 0,04 % so với tháng trước vì giá lương thực, thực phẩm giảm do nguồn cung dồi dào, đưa CPI trung bình 4 tháng đầu năm 2021 tăng 0,89 %, mức tăng thấp nhất kể từ năm năm nay.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển