Thay đổi cơ cấu rổ hàng hóa để tính chỉ số CPI sát thực tế

( TBTCO ) – Theo số liệu được Tổng cục Thống kê công bố gần đây cho thấy, CPI 6 tháng đầu năm tăng thấp, chỉ 2,44%. Nhiều ý kiến cho rằng, đó là một con số quá lạc quan, chưa phản ánh chính xác được tình hình kinh tế của Việt Nam, khi mà thực tế giá cả hàng hóa đang leo thang, theo đà tăng chung của thế giới. Theo một số chuyên gia, cần thay đổi cơ cấu rổ hàng hóa để việc tính toán chỉ số CPI tại Việt Nam phản ánh sát hơn với thực tế.

Mở rộng các mặt hàng chiếm tỷ trọng cao trong giỏ chi tiêu

Trao đổi với phóng viên báo chí xung quanh yếu tố này, TS. Nguyễn Quốc Việt – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế tài chính và chủ trương ( VEPR ) cho rằng, Tổng cục Thống kê đã khảo sát và giám sát rổ hàng hóa giá tiêu dùng của Việt Nam tương đối bám theo thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, cơ cấu của rổ hàng hóa đó đã có khác biệt, do giai đoạn trước Việt Nam là nước có thu nhập thấp, bây giờ đã chuyển sang nước có thu nhập trung bình, nhu cầu và chi tiêu hàng ngày của các hộ gia đình nói chung đã có sự thay đổi. Cụ thể, hàng hóa tiêu dùng cơ bản đang được tính tỷ trọng gần 30% trong rổ hàng hóa. Nhưng trên thực tế, chi tiêu cho các loại hình dịch vụ như ăn uống bên ngoài, vui chơi giải trí, du lịch đã có tỷ lệ gia tăng hơn. Tỷ lệ chi tiêu dành cho giao thông, đi lại cũng cao hơn. Điều này chưa phản ánh sát trong cơ cấu giá tiêu dùng của Tổng cục Thống kê hoặc có thể một phần do số liệu cơ quan này khi tổng hợp có độ trễ hơn so với thực tế của đời sống xã hội.

Nguồn: Tổng cục Thống kê

Trả lời phóng viên báo chí TBTCVN về quan điểm cần đổi khác cơ cấu tổ chức giỏ hàng hóa để tính CPI sát hơn với thực tiễn, TS. Nguyễn Văn Hiến – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính – Marketing, cho rằng nên làm điều này. Theo ông, trong những năm gần đây, thu nhập và mức sống của người dân đã đổi khác nên cơ cấu tổ chức tiêu tốn của họ cũng đã biến hóa rất nhiều. Cơ cấu về mẫu sản phẩm lương thực, thực phẩm trong tổng gói tiêu tốn của người dân đã thu hẹp lại, chiếm tỷ trọng nhỏ trong khi những tiêu tốn khác như ngân sách đi lại, tỷ trọng ngân sách cho dịch vụ như giáo dục, y tế đã tăng lên khá cao. “ Theo tôi, để xác lập chỉ số CPI sát hơn với trong thực tiễn, tất cả chúng ta cũng nên lan rộng ra những mẫu sản phẩm, nhất là những nhóm loại sản phẩm mà lúc bấy giờ cơ cấu tổ chức tiêu tốn của người dân chiếm tỷ trọng cao trong giỏ tiêu tốn thì sẽ phản ánh đúng mực hơn ” – TS. Nguyễn Văn Hiến nhấn mạnh vấn đề. Đơn cử như dân cư có nhu yếu về góp vốn đầu tư cho giáo dục, rất nhiều ngân sách không chỉ cho giáo dục phổ thông, kể cả giáo dục ĐH, dạy nghề ; những ngân sách đi lại, ngân sách dịch vụ khác, kể cả dịch vụ du lịch, vì lúc bấy giờ người dân đi du lịch rất nhiều. Nếu trước kia giá dịch vụ du lịch chưa được phản ánh vào thì giờ đây nên đưa thêm vào sẽ phản ánh được vừa đủ hơn số lượng CPI trong thực tiễn.

Áp lực lạm phát cuối năm lớn

Theo TS. Nguyễn Quốc Việt: “Mặc dù có thể có 1 vài sai số, nhưng tôi vẫn khẳng định là việc tăng các biện pháp ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là phòng chống tốt biến chủng Omicron ở quý đầu năm 2022 đã giúp ổn định kinh tế vĩ mô và lạm phát vẫn trong vòng kiểm soát, mục tiêu của Chính phủ”. Điều này cũng đã được rất nhiều các tổ chức quốc tế đánh giá cao. Nhiều tổ chức đánh giá Việt Nam trong năm 2022 vẫn bảo đảm và duy trì được tỷ lệ kiểm soát lạm phát mục tiêu 4% hoặc nếu có hơn thì chỉ cao hơn một chút.

Đồng quan điểm này, TS. Nguyễn Văn Hiến cho rằng, đúng là nếu chỉ nhìn vào số lượng tăng trưởng kinh tế tài chính thì chưa thể thấy hết được bức tranh kinh tế tài chính của Việt Nam. Bởi vì trong 6 tháng đầu năm, đặc biệt quan trọng là trong quý II, Chi tiêu của rất nhiều mẫu sản phẩm đã tăng cao, nhất là giá xăng dầu, vật tư nguyên vật liệu nhập khẩu, tác động ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế tài chính. Tuy nhiên, Nhà nước đã làm rất tốt việc hạn chế tác động xấu từ bên ngoài vào nền kinh tế tài chính trong nước, đưa ra nhiều gói tương hỗ kinh tế tài chính, không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô để bảo vệ được tiềm năng trấn áp lạm phát kinh tế và tăng trưởng kinh tế tài chính.

Tuy nhiên, theo 2 vị chuyên gia này, độ trễ của tác động lạm phát sẽ thể hiện rõ hơn trong 2 quý cuối của năm 2022. Nguy cơ lạm phát là rất hiện hữu, nếu như không cẩn thận, việc vượt ra khỏi chỉ tiêu lạm phát và kiểm soát lạm phát có thể xảy ra.

“ Lạm phát và tác động ảnh hưởng của tăng giá nguyên vật liệu 6 tháng đầu năm chưa phản ảnh vào hết hàng loạt khó khăn vất vả của nền kinh tế tài chính và nó tiềm ẩn, ảnh hưởng tác động đến tình hình sản xuất kinh doanh thương mại và tiêu dùng của những quý tiếp theo. Đó cũng là yếu tố mà nhà nước cần phải chăm sóc và dữ thế chủ động ứng phó ” – TS. Nguyễn Văn Hiến đánh giá và nhận định. Còn theo TS. Nguyễn Quốc Việt, trong thời hạn tới, áp lực đè nén lạm phát hiện hữu sẽ bộc lộ rõ hơn trong nhìn nhận về lạm phát kinh tế của Tổng cục Thống kê trong quý III và quý IV / 2022. Cầu trong nước sẽ có bước cải tiến vượt bậc, thu nhập của người lao động đã khá hơn so với cùng kỳ 2021, qua đó kích thích tiêu dùng và dịch vụ trong nước nhiều hơn. Điều này cũng đẩy Chi tiêu hàng hóa và dịch vụ lên cao và tạo áp lực đè nén lên lạm phát kinh tế. Bên cạnh đó, lạm phát hiện hữu cũng khiến hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại của doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro đáng tiếc, ngân sách tăng cao khiến một loạt nghành như chăn nuôi, đánh bắt cá, vận tải đường bộ … chật vật duy trì. Vì vậy, cần theo dõi và trấn áp tốt yếu tố lạm phát kinh tế, không thay đổi vĩ mô để bảo vệ tăng trưởng những tháng cuối năm. Bên cạnh đó, những phản ứng chủ trương cần sớm được công bố và có lộ trình, tránh bất thần, can thiệp quá nhanh và mạnh bằng những giải pháp hành chính gây sốc cho thị trường và niềm tin vào môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển