Dòng mạch gỗ được vận chuyển nhờ

Dòng mạch gỗ vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của rễ rồi tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến là và những phần khác của cây. Dòng mạch gỗ được vận chuyển nhờ lực đẩy (áp suất rễ); lực hút do thoát hơi nước ở lá; lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ.

Trắc nghiệm : Dòng mạch gỗ được vận chuyển nhờ :

1. Lực đẩy ( áp suất rễ ) .
2. Lực hút do thoát hơi nước ở lá .

3. Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ.

4. Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn ( lá ) và cơ quan chứa ( quả, củ .. )
5. Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa môi trường tự nhiên rễ và môi trường tự nhiên đất .
A. 1-2-4
B. 1-2-3
C. 1-3-5
D. 1-3-4

Trả lời:

Đáp án đúng: B. 1-2-3

Dòng mạch gỗ được vận chuyển nhờ lực đẩy (áp suất rễ); lực hút do thoát hơi nước ở lá; lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ.

Giải thích của giáo viên Top tài liệu vì sao chọn đáp án B

Nước và muối khoáng khi được rễ hấp thụ sẽ vận chuyển trong cây. Có hai dòng vận chuyển những chất trong cây : dòng mạch gỗ và dòng mạch rây .

Kiến thức vận dụng để vấn đáp câu hỏi

1. Dòng mạch gỗ

a. Cấu tạo của mạch gỗ

– Dòng mạch gỗ ( còn gọi là dòng đi lên ) vận chuyển nước và những ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của rễ rồi liên tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến là và những phần khác của cây .
– Tế bào mạch gỗ gồm những tế bào chết, có 2 loại là : quản bào và mạch ống. Chúng không có màng và bào quan .
– Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách : đầu của tế bào này nối với đầu của tế bào kia thành những ống dài từ rễ đến lá cho dòng mạch gỗ chuyển dời bên trong → Dòng vận chuyển dọc .
– Quản bào và mạch ống xếp sát vào nhau theo cách : lỗ bên của tế bào này khớp với lỗ bên của tế bào kia → Dòng vận chuyển ngang .
– Thành của mạch gỗ được linhin hóa tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước .

b. Thành phần của dịch mạch gỗ

– Chủ yếu là nước và ion khoáng. Ngoài ra còn có những chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ ( axit amin, amit, vitamin … ) .

c. Động lực đẩy dòng mạch gỗ

Làm thế nào mà dòng mạch gỗ chuyển dời được theo chiều ngược với chiều trọng tải từ rễ lên đỉnh những cây gỗ cao ? Điều đó là nhờ 3 lực :

* Lực đẩy (áp suất rễ):

Sự trao đổi chất của rễ đã tạo ra những chất làm tăng nồng độ trong tế bào do đó tăng sự hút nước .
Hiện tượng ứ giọt và rỉ nhựa đều do áp suất rễ gây nên .

* Lực hút do thoát hơi nước ở lá:

Quá trình thoát hơi nước ở lá làm cho nước ở lá luôn bị mất gây ra thực trạng thiếu nước tiếp tục trong tế bào, do đó làm động lực cho sự hút nước liên tục từ đất vào rễ. Thoát hơi nước là động lực hầu hết của sự hút nước vào rễ .

* Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ:

Nhờ có lực link giữa những phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ tạo thành cột nước bảo vệ dòng mạch gỗ liên tục trong cây .

2. Dòng mạch rây

Dòng mạch rây ( còn gọi là dòng đi xuống ) vận chuyển những chất hữu cơ và những ion khoáng di động như K +, Mg2 + … từ những tế bào quang hợp trong phiến lá vào cuống lá rồi đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ ( rễ, hạt, củ, quả … )

a. Cấu tạo của mạch rây

– Mạch rây gồm những tế bào sống là ống rây và tế bào kèm .
– Đặc điểm :
+ Tế bào ống rây không nhân, ít bào quan, chất nguyên sinh, tế bào chuyên hóa cao cho sự vận chuyển những chất .
+ Tế bào kèm nhân to, nhiều ti thể, chất nguyên sinh đặc, không bào nhỏ làm trách nhiệm cung ứng nguồn năng lượng cho những tế bào ống rây .

b. Thành phần của dịch mạch rây

– Dịch mạch rây hầu hết gồm : saccarozo, axit amin, hoocmon thực vật, một số ít ion khoáng ( đặc biệt quan trọng là K ), …

c.  Động lực của dòng mạch rây

– Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn ( lá ) và cơ quan chứa ( rễ, củ, quả … ) .
– Mạch rây nối những tế bào của cơ quan nguồn với những tế bào của cơ quan chứa giúp dòng mạch rây chảy từ nơi có áp suất thẩm thấu cao đến nơi có áp suất thẩm thấu thấp .

3. Bài tập vận dụng bổ sung kiến thức về Mạch của cây

Câu 1: Chứng minh cấu tạo cấu mạch gỗ thích nghi với chức năng vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá?

Lời giải:

Mạch gỗ gồm những quản bào và mạch ống đều là những tế bào chết khi chúng triển khai công dụng mạch dẫn. Chúng trở thành những ống rỗng, không có màng, không có những bào quan. Các đầu cuối và vách bên đục thủng lỗ. Vách được kitin hóa bền chắc chịu được áp lực đè nén của dòng nước bên trong. Chúng nối với nhau thành những ống dài từ rễ lên đến tận những tế bào nhu mô của lá, tạo thuận tiện cho dòng vận chuyển nhựa nguyên vận động và di chuyển bên trong. Các ống xếp sít nhau cùng loại ( quản bào – quản bào, mạch ống – mạch ống ) hay khác loại ( quản bào – mạch ống ) theo cách lỗ bên của một ống sít khớp với lỗ bên của ống bên cạnh, bảo vệ cho dòng vận chuyển bên trong được liên tục nếu 1 số ít ống nào đó bị hư hỏng hay bị tắc và cũng là con đường cho dòng vận chuyển ngang .

Câu 2: Nếu một ống mạch gỗ bị tắc, dòng mạch gỗ trong ống đó có thể tiếp tục đi lên được không, vì sao?

Lời giải:

Nếu một ống mạch gỗ bị tắc, dòng nhựa nguyên trong ống đó vẫn hoàn toàn có thể liên tục đi lên được bằng cách vận động và di chuyển ngang qua những lỗ bên vào ống bên cạnh và liếp tục chuyển dời lên trên .

Câu 3: Động lực năng nào giúp dòng nước và các ion khoáng di chuyển được từ rễ lên lá ở những cây gỗ cao lớn hàng chục mét?

Lời giải:

Có 3 động lực cho dòng mạch gỗ:

– Lực đẩy ( áp suất rễ )
– Lực hút do thoát hơi nước ở lá
– Lực link giữa những phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ

Source: https://vh2.com.vn
Category: Vận Chuyển