Hàng hóa sức lao động là gì? Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động

Trong bất kỳ xã hội nào, hàng hóa sức lao động cũng được xem là một loại hàng hóa đặc biệt, là điều kiện tiên quyết của mọi quá trình sản xuất. Đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự vận hành và phát triển nền kinh tế đặc biệt trong ngành sản xuất. Bài viết này sẽ làm rõ hơn về bản chất của hàng hóa sức lao động là gì, liên hệ hàng hóa sức lao động tại Việt Nam.

Lý luận về hàng hóa sức lao động của C. Mác

Để bạn đọc hiểu rõ khái niệm “Hàng hóa sức lao động là gì?”, trước tiên chúng ta sẽ đi tìm hiểu từng khái niệm: Hàng hóa; sức lao động.

Hàng hóa là gì ?

Hàng hóa thường thì được định nghĩa là mẫu sản phẩm của sức lao động. Có thể cung ứng và làm thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu nào đó của con người trải qua hình thức trao đổi, mua và bán .

Sức lao động là gì ?

Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, sức lao động là toàn bộ năng lực (bao gồm thể chất, trí tuệ và tinh thần) tồn tại trong một con người và được người đó vận dụng vào sản xuất, tạo ra giá trị thặng dư nhất định. 

Nói cách khác, sức lao động là năng lực lao động con người, là điều kiện kèm theo tiên quyết của mọi quy trình sản xuất và là lực lượng sản xuất phát minh sáng tạo của xã hội. Tuy nhiên, sức lao động mới chỉ là năng lực lao động, còn lao động mới là sự tiêu dùng sức lao động trong hiện thực .

Hàng hóa sức lao động là gì ?

Hàng hóa sức lao động là một loại hàng hóa đặc biệt mang những thuộc tính riêng và gắn liền với sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế. 

Sức lao động trở thành hàng hóa là điều kiện kèm theo hầu hết quyết định hành động hình thành nền kinh tế tài chính tư bản. Nơi mà giá trị của sức lao động được trao đổi trên cơ sở “ thuận mua, vừa bán ” trải qua hợp đồng. Đây là bước tiến lớn trong quyền tự do cá thể của người dân và lưu lại cho sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính xã hội .

Khái niệm hàng hóa sức lao động là gì?

Điều kiện để biến sức lao động thành hàng hóa

Trong bất kể xã hội nào, sức lao động là yếu tố quan trọng trong quy trình sản xuất. Nhưng không phải khi nào sức lao động cũng là hàng hóa. Để sức lao động trở thành hàng hóa cần thỏa mãn nhu cầu 2 điều kiện kèm theo sau :

• Thứ nhất, người lao động tự do về thân thể, có năng lực chi phối sức lao động của mình và có quyền bán sức lao động của mình như một hàng hóa ra thị trường. Muốn vậy, người lao động phải có quyền sở hữu lực của mình .
• Thứ hai, người lao động bị tướt hết mọi tư liệu sản xuất, lúc này người lao động trở thành “ vô sản ”, không hề tự mình sản xuất tạo ra giá trị. Vì vậy, để sống sót, người lao động buộc phải bán sức lao động của mình .

Khi thỏa mãn nhu cầu đủ 2 điều kiện kèm theo trên, sức lao động trở thành hàng hóa trên thị trường .Xem thêm :

➢ Kho đề tài tiểu luận kinh tế chính trị Mác – Lênin hay nhất

Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động là gì ?

Tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hóa đặc biệt? Hai thuộc tính của hàng hóa sẽ trả lời cho câu hỏi này:

1. Giá trị hàng hóa sức lao động

Cũng giống như những loại hàng hóa khác, giá trị hàng hóa sức lao động được xác lập dựa trên thời hạn lao động xã hội thiết yếu để sản xuất và tái sản xuất sức lao động. Sức lao động là năng lượng sản xuất của người lao động. Do đó để duy trì và tái sản xuất sức lao động, người lao động cần phải tiêu dùng một lượng tư liệu hoạt động và sinh hoạt nhất định gồm có : nhà hàng siêu thị, ngủ nghỉ, ở, học nghề … Vì vậy, giá trị hàng hóa sức lao động hoàn toàn có thể được đo lường và thống kê gián tiếp bằng giá trị của những tư liệu hoạt động và sinh hoạt thiết yếu cho việc tái sản xuất sức lao động .

Khác với hàng hóa thông thường, hàng hóa sức lao động bao gồm cả yếu tố tinh thần và yếu tố lịch sử của từng quốc gia, từng phong tục tập quán trong từng thời kỳ, trình độ văn minh, điều kiện địa lý, khí hậu, quá trình hình thành giai cấp công nhân. Điều này thể hiện ở chỗ ngoài nhu cầu về vật chất, công nhân còn mong muốn được thỏa mãn về những nhu cầu về tinh thần như vui chơi, giải trí, học tập, tiếp nhận thông tin, giao lưu văn hóa… được phân tích rất rõ trong tháp nhu cầu của Maslow. Tuy nhiên, tại một quốc gia và thời kỳ lịch sử nhất định tư liệu sinh hoạt cần thiết có thể được xác định dựa trên 3 thành tố:

• Thứ nhất : Giá trị tư liệu hoạt động và sinh hoạt thiết yếu đủ để duy trì sức lao động của một người lao động .
• Thứ hai : Chi tiêu góp vốn đầu tư vào học việc cho lao động
• Thứ ba : Giá trị tư liệu hoạt động và sinh hoạt thiết yếu cung ứng đủ cho nhu yếu mái ấm gia đình của người lao động

2. Giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động

Cũng giống như những hàng hóa khác, giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động chỉ được biểu lộ qua quá tình tiêu dùng nó. Tức là quy trình người công nhân thực thi lao động sản xuất. Ngoài ra, giá trị sử dụng sức lao động cũng có những đặc tính riêng :

• Đặc điểm cơ bản nhất của giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động so với những loại hàng hóa khác là khi tiêu thụ nó tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân sức lao động, phần lớn đó là giá trị thặng dư. Như vậy, hàng hóa sức lao động có thuộc tính là nguồn gốc sinh ra giá trị. Điều này  là chìa khóa giải quyết những mâu thuẫn của xã hội tư bản. Tiền chỉ trở thành tư bản khi sức lao động trở thành hàng hóa.

• Con người là chủ thể của hàng hóa sức lao động, vì thế những đặc thù về tâm ý, kinh tế tài chính, xã hội của người lao động quyết định hành động việc đáp ứng sức lao động ra ngoài thị trường .

Phân biệt hàng hóa sức lao động và hàng hóa thông thường

Thị Trường hàng hóa sức lao động ở Nước Ta lúc bấy giờ

Thực trạng thị trường lao động ở Nước Ta

Tại Việt Nam, sức lao động đã chính thức được công nhận là hàng hóa từ năm 1986. Việc xây dựng thị trường sức lao động luôn được chú trọng. Nhà nước đẩy mạnh xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó hàng hóa sức lao động là trọng tâm quyết định đến sự phát triển nền kinh tế công nghiệp, kinh thế thị trường.

Thực trạng cung lao động

Xem thêm: Sử dụng tiền âm phủ để mua hàng bị xử lý về tội gì?

Cung lao động là tổng nguồn sức lao động do con người đem vào thị trường sản xuất. Nguồn cung lao động được xét dưới hai góc nhìn là số lượng và chất lượng

• Về số lượng: Việt Nam có một nguồn lao động trẻ và dồi dào. Theo số liệu thống kê của tổng cục thống kê, đến hết năm 2010, Việt Nam có gần 87 triệu công dân, trong đó gần 50 triệu người ở độ tuổi lao động, mức tăng trung bình hằng năm là 2.3% so với mức gia tăng dân số là 1.7%. Như thế mỗi năm chúng ta có thêm 1.3 đến 1.5 triệu người đến độ tuổi lao động. Đây là hậu quả của việc bùng nổ dân số những năm trước đây. Việc phân bổ lao động không đồng đều giữa các vùng, các ngành kinh tế, lao động tập trung đông ở những thành thị và các thành phố lớn. Lực lượng lao động này trở thành sức ép lớn cho bài toán giải quyết việc làm cho người dân.

• Về chất lượng: Nhờ những nỗ lực của Nhà nước và Chính phủ, từ năm 1996 đến nay chất lượng lao động ngày càng được nâng cao. Lao động có trình độ tay nghề, kiến thức và kỹ năng cũng ngày càng được cải thiện. Những ưu điểm của lao động Việt Nam luôn cần cù, chịu khó, có tính sáng tạo, trình độ tay nghề cao, nhạy bén và tiếp thu nhanh khoa học kỹ thuật.Tuy nhiên, chất lượng lao động nước ta còn nhiều hạn chế. Sức khỏe và thể lực của lao động Việt Nam còn kém xa với các nước khác. Trình độ lao động đã qua đào tạo chiếm tỷ lệ thấp, không đáp ứng được yêu cầu của các khu công nghiệp, khu chế xuất. Ngoài ra, ý thức kỷ luật của người lao động không cao do xuất thân từ nền nông nghiệp nên còn mang nặng tác phong sản xuất của một nhà nước tiểu nông.

Thực trạng cầu lao động

Cầu lao động là như cầu về sức lao động của một vương quốc, một địa phương, một ngành nghề trong khoảng chừng thời hạn xác lập. Nhu cầu này biểu lộ qua năng lực cho thuê lao động trên thị trường lao động .Vấn nạn thất nghiệp và thiếu việc làm luôn là một sức ép lớn so với một vương quốc, yên cầu có sự tham gia của nhiều ban ngành, cơ qua cùng với những chủ trương của nhà nướcTheo thống kê của Tổng cục thống kê so với lực lượng lao động trong độ tuổi trong 2008, 2009, 2010 ( % )Tỷ lệ lao động thất nghiệp : 2.38, 2.90, 2.88Tỷ lệ lao động thiếu việc làm : 5.10, 5.61, 3.57Mức lương của người lao động chưa phản ánh đúng giá trị của sức lao động, chưa phản ánh mối quan hệ cung-cầu trên thị trường. Tốc độ tăng tiền lương nhỏ hơn vận tốc tăng của lạm phát kinh tế, mức lương tối thiểu còn thấp vì thế người lao động không hề phân phối những điều kiện kèm theo hoạt động và sinh hoạt thiết yếu để tái sản xuất sức lao động .

Thị Trường xuất khẩu lao động

Những năm gần đây, nhờ Open hội nhập quốc tế, thị trường xuất khẩu lao động của Nước Ta ngày càng tăng trưởng. Tạo điều kiện kèm theo cho người lao động sang những nước như Nước Hàn, Nhật Bản, Đài Loan, … những nước ở khu vực Khu vực Đông Nam Á, Châu Á Thái Bình Dương tìm việc làm với mức lương và chính sách đãi ngộ tốt hơn. Tuy nhiên, đây là những thị trường khó chiều chuộng, nhu yếu khắc nghiệt về trình độ ngoại ngữ, kỹ năng và kiến thức và kiến thức và kỹ năng, thế cho nên Nước Ta cần phải cố gắng nỗ lực rất nhiều .

Thực trạng thị trường lao động ở Việt Nam

Giải pháp tăng trưởng hàng hóa sức lao động ở Nước Ta

Giải pháp về tăng trưởng nguồn cung lao động

Cần chăm sóc hơn trong công tác làm việc tăng trưởng nguồn nhân lực, nâng cao trình độ và kinh nghiệm tay nghề cho nhân viên cấp dưới. Chú trọng tăng trưởng mạng lưới hệ thống trường trung học chuyên nghiệp, những trường dạy nghề, … ưu tiên những ngành mũi nhọn, tăng trưởng bền vững và kiên cố như nguồn năng lượng, vi điện tử, tự động hóa, … Định hướng nghề nghiệp cho những em học viên ở tiến trình sớm, chủ trương lôi cuốn đãi ngộ nhân viên cấp dưới, khuyến khích những thành phần kinh tế tài chính, tổ chức triển khai những cá thể tham gia vào công tác làm việc huấn luyện và đào tạo, quy đổi nghề cho người lao động .

Giải pháp về tăng trưởng nguồn cầu lao động

Vấn đề cấp thiết đặt ra là phải xử lý việc làm cho người lao động, giảm tỷ suất thất nghiệp. Tạo điều kiện kèm theo cho người lao động có việc làm, giúp đời sống họ không thay đổi, là tiền đề tăng trưởng nền kinh tế tài chínhTăng tỷ suất cổ phần hóa những doanh nghiệp nhà nước, tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư theo chiều sâu, công nghệ tiên tiến kỹ thuật văn minh. Từ đó, lôi cuốn nguồn vốn góp vốn đầu tư, tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động .Ban hành những chủ trương tương hỗ tăng trưởng nền kinh tế tài chính. Chuyển dịch cơ cấu tổ chức nền kinh tế tài chính nông nghiệp sang hướng công nghiệp, dịch vụ. Tập trung lan rộng ra hợp tác kinh tế tài chính với quốc tế, thiết kế xây dựng quan hệ hợp tác cùng tăng trưởng để tạo nguồn xuất khẩu lao động tại chỗ, tăng trưởng thị trường xuất khẩu lao động sang những khu vực, thị trường, ….

Giải pháp về triển khai xong chủ trương tiền công, tiền lương

Để bảo vệ đời sống cho người lao động, phân phối những nhu yếu hoạt động và sinh hoạt tối thiểu của họ, tạo điều kiện kèm theo cho người lao động chuyên tâm lao động sản xuất. Nhà nước cần phải lưu tâm đến chính sách lương của người lao động, tăng lương cơ bản cho người lao động. Ngoài ra, những doanh nghiệp cần có những chủ trương chăm sóc đến đời sống niềm tin của người lao động, tổ chức triển khai những hoạt động giải trí đi dạo vui chơi, cuộc thi trong khoanh vùng phạm vi công ty, chủ trương thưởng và giờ thao tác hài hòa và hợp lý .

Giải pháp về triển khai xong môi trường tự nhiên pháp lý, nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu, vai trò quản trị của Nhà nước

Hoàn thiện môi trường pháp lý, gắn cải cách tiền lương với cải cách kinh tế, tạo sự gắn kết giữa các thị trường để thúc đẩy nhau cùng phát triển

Phân bố lại dân cư và lao động. Mở những xí nghiệp sản xuất, xí nghiệp sản xuất mới ở những vùng kinh tế tài chính kém tăng trưởng để cân đối những thành phần kinh tế tài chính, lôi cuốn người dân lao động và giảm sức ép cho những thành phố lớn .Tăng cường vai trò quản trị của nhà nước trong thị trường sức lao động. Tuyên truyền, phổ cập thoáng rộng những chủ trương, pháp luật của nhà nước về những quản trị và sử dụng người lao động. Đẩy mạnh công tác làm việc thanh tra, giám sát những hoạt động giải trí thuê nhân công, chủ trương tiền công của những doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho người lao động .

Hy vọng bài viết đã giải đáp những thắc mắc của bạn về bản chất của hàng hóa sức lao động là gì và thực trạng thị trường lao động tại thị trường lao động Việt Nam hiện nay. Chúc bạn học tập tốt!