Giáo án Sinh học 10 Bài 11: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất | Giáo án Sinh học 10 mới, chuẩn nhất

Từ câu vấn đáp của HS, GV dẫn dắt các em vào bài mới : Các chất được vận chuyển qua màng như thế nào ? Cơ chế vận chuyển thế nào ?Thí nghiệm : GV cho HS chẻ thân cọng rau muống cho ngay vào chậu nước. Quan sát hiện tượng kỳ lạ và nêu nhận xét .Các chất được vận chuyển như thế nào ?

– Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay…kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV củng cố 1 số khái niệm về chất tan, dung môi, dung dịch, khuếch tán…các chất vận chuyển qua màng thường phải được hoà tan trong nước.

– GV nhắc HS nhớ lại cấu trúc tương thích với tính năng của MSC .

B2: GV cho HS quan sát hình 11.1 – SGK hỏi: Có mấy cách vận chuyển các chất qua màng?

B3: GV: Thế nào là vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ động? Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu các cơ chế vận chuyển này.

– Giới thiệu 1 số hiện tượng kỳ lạ :+ Mở nắp lọ nước hoa .+ Nhỏ vài giọt mực vào cốc nước .

-> Quan sát hiện tượng kỳ lạ lý giải tại sao nước lại chuyển màu ?GV : Nguyên lý của chính sách vận chuyển thụ động là gì ?

Từ đây GV hoàn toàn có thể cho HS lý giải thí nghiệm ở phần Khởi động, GV nhận xét, bổ trợ, Tóm lại

B4: GV: HS quan sát tranh và trả lời: Các chất vận chuyển qua những thành phần nào của tế bào và có đặc điểm gì?

GV : Vì sao những chất hoà tan trong lipid lại thuận tiện đi qua màng tế bào ?GV : Điều kiện để các chất vận chuyển qua lớp phospholipid và qua kênh là gì ?GV : Như vậy vận chuyển các chất theo chính sách thụ động là thế nào ?GV : Tại sao khi da ếch khô thì ếch sẽ chết ?GV : Thế nào là thiên nhiên và môi trường ưu trương, đẳng trương, nhược trương ?GV : Nhận xét và bổ trợ cho hoàn hảo .* Liên hệ thực tiễn : HS tự liên hệ kiến thức và kỹ năng thực tiễn trong đời sống : muối dưa, làm mứt, mắm tôm, làm mắm, … và lý giải sơ lược chính sách ( ví dụ điển hình : vì sao sau khi muối cá, cá sẽ bị teo lại và mặn hơn ? … ). Sử dụng các vật mẫu các em đã chuẩn bị sẵn sàng sẵn .GV cho HS lý giải các hiện tượng kỳ lạ sau :1. Khi muối dưa cải, rau bị quắt lại và mặn hơn .2. Ngâm quả mơ chua vào đường, sau 1 thời hạn quả mơ có vị chua ngọt, nước cũng có vị ngọt chua .3. Ngâm rau sống bằng nước muối pha loãng để sát khuẩn và tàn phá trứng giun sán .GV : TB thực vật, hồng cầu trong thiên nhiên và môi trường đẳng trương, ưu trương, nhược trương sẽ thế nào ?

HS vấn đáp, GV góp ý, bổ trợ .GV nhu yếu hs điền nội dung PHT 1

GV góp ý, kiểm soát và điều chỉnh, bổ trợ. – HS : Có 2 cách vận chuyển hầu hết là vận chuyển thụ động và vận chuyển dữ thế chủ động .HS : Vận chuyển theo nguyên tắc khuếch tán, tức là đi từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp .- Chất tan : Khuếch tán từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp .

-Nước: Thẩm thấu từ nơi thế nước cao sang nơi có thế nước thấp.

HS : Vận chuyển qua lớp phospholipids và kênh protein, …HS : Vì màng tế bào là một lớp kép phospholipids, là một loại lipid nên các chất hòa tan trong lipid sẽ qua màng được thuận tiện .HS : HS bàn luận và vấn đáp :- Chênh lệch nồng độ các chất .+ Nước : thế nước → cao thấp .+ Qua kênh protein đặc biệt quan trọng .+ Chất hoà tan đi từ Ccao → Cthấp- Protein vận chuyển có cấu trúc tương thích với chất vận chuyển .- Không tiêu tốn nguồn năng lượng .HS : Là sự vận chuyển các chất qua màng cùng chiều nồng độ, không tiêu tốn nguồn năng lượng và theo nguyên tắc khuếch tán .HS : Vì khi đó các tế bào da teo lại do mất nước, khí oxy không khuếch tán được qua da  ếch chết do thiếu khí oxy .HS : Thảo luận với bạn kế bên và vấn đáp .

I. Vận chuyển thụ động

1) Khái niệm

Là sự vận chuyển các chất qua màng cùng chiều nồng độ, không tiêu tốn nguồn năng lượng và theo nguyên tắc khuếch tán .

2) Đặc điểm chất vận chuyển

– Qua lớp phospholipid :+ Nước+ Chất hoà tan* Kích thước nhỏ hơn lổ màng .* Không phân cực ( CO2, O2 ) .- Qua kênh protein :+ Các chất phân cực .+ Có kích cỡ lớn : H +, protein, glucose .

3) Nguyên lý vận chuyển

Theo nguyên tắc khuếch tán : là đi từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp .- Chất tan : Khuếch tán từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp .- Nước : Thẩm thấu từ nơi thế nước cao sang nơi có thế nước thấp .

4) Điều kiện vận chuyển

– Chênh lệch nồng độ các chất .- Protein vận chuyển có cấu trúc tương thích với chất vận chuyển .- Không tiêu tốn nguồn năng lượng .

5) Các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ khuếch tán qua màng

– Nhiệt độ thiên nhiên và môi trường .- Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngoài màng :

   + Môi trường đẳng trương.

+ Môi trường ưu trương .+ Môi trường nhược trương .* * NL khai thác thông tin. NL trình diễn. NL GQVD .