Hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao sẵn sàng đáp ứng chuyển đổi số

Trong khuôn khổ Chương trình Ôxtrâylia Hỗ trợ cải cách kinh tế tài chính Việt Nam ( Aus4Reform ), ngày 30/3, Viện Nghiên cứu quản trị kinh tế tài chính Trung ương ( CIEM ) tổ chức triển khai Hội thảo công bố Báo cáo điều tra và nghiên cứu về “ Vấn đề lao động trong quy đổi số : Thách thức và giải pháp ” .Báo cáo tập trung chuyên sâu vào 3 nội dung chính : Làm rõ 1 số ít yếu tố lý luận về nguồn nhân lực trong quy đổi số ; Phân tích và làm rõ tình hình yếu tố lao động trong quy đổi số tại Việt Nam ( tập trung chuyên sâu vào 4 nghành nghề dịch vụ y tế, giáo dục, kinh tế tài chính – ngân hàng nhà nước, giao thông vận tải vận tải đường bộ và logistics ) ; Đề xuất 1 số ít giải pháp xử lý yếu tố lao động thôi thúc quy đổi số tại Việt Nam.

Nguồn nhân lực của Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu của chuyển đổi số

Theo TS. Đặng Đức Anh, chuyển đổi số vừa làm mất việc làm nhưng cũng tạo ra việc làm mới.

Phát biểu tại Hội thảo, TS. Đặng Đức Anh, Phó Viện trưởng CIEM cho biết, cùng với sự tăng trưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong những năm gần đây, xu thế quy đổi số đang diễn ra can đảm và mạnh mẽ ở hầu khắp những vương quốc trên quốc tế. Tại Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra nhu yếu tăng trưởng quốc gia đến năm 2030 là hướng vào tăng cường công cuộc quy đổi sốa vương quốc, tăng trưởng kinh tế tài chính số để tạo sự cải tiến vượt bậc và nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu của nền kinh tế tài chính. Mặt khác, cùng với sự tăng trưởng của khoa học và công nghệ tiên tiến, mỗi nền kinh tế tài chính đều yên cầu một lực lượng sản xuất tương ứng và đồng điệu về trình độ, đặc biệt quan trọng là về lao động. Kinh tế số yên cầu phải có nguồn nhân lực số để tiến hành, tổ chức triển khai thực thi và quản lý và vận hành nền kinh tế tài chính một cách hiệu suất cao. Trong quy trình quy đổi đó nhiều thử thách về lao động đang nổi lên yên cầu phải có giải pháp tương thích và kịp thời.

Theo TS. Đặng Đức Anh, chuyển đổi số vừa làm mất việc làm nhưng cũng tạo ra việc làm mới. Việc làm mất đi tại các ngành mà công nghệ có thể thay thế con người, nhưng lại có những việc làm mới được tạo ra trong những ngành cần sự bổ trợ tương hỗ giữa công nghệ hiện đại và lao động có tay nghề. Điều này tạo ảnh hưởng và làm thay đổi lớn về cơ cấu lao động và thị trường lao động. Trong quá trình chuyển đổi số, các hệ thống tự động hóa sẽ dần thay thế cho lao động thủ công, nhưng việc tiếp cận các việc làm mới được tạo ra nhiều hay ít lại bị hạn chế do lực lượng lao động trong nước không được trang bị đủ kỹ năng cần thiết. Các kỹ năng mới cần có thời gian và nguồn lực để đào tạo nên việc tiếp cận được việc làm mới cần có thời gian, trong khi đó việc làm bị mất đi có thể xảy ra ngay lập tức.

Thay mặt nhóm nghiên cứu, ông Lưu Đức Khải, Phó Trưởng ban Nghiên cứu các vấn đề xã hội (CIEM) cho biết, nguồn nhân lực của Việt Nam hiện khá dồi dào, đứng thứ 15 trên thế giới và thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2020, quy mô dân số cả nước đạt 97,6 triệu người. Lực lượng người lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước khoảng gần 55,5 triệu người (chiếm tỷ lệ gần 57,7% so với tổng dân số). Tỷ lệ tham gia hoạt động kinh tế của lực lượng lao động khoảng 76,2%. Một điểm đáng lưu ý là mặc dù có số lượng lớn, nhưng nguồn nhân lực Việt đã bắt đầu bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2017 và thuộc nhóm các nước có tốc độ già hóa nhanh trên thế giới (khoảng 17-20 năm).

Bên cạnh đó, trình độ trình độ kỹ thuật của nguồn nhân lực Việt Nam tuy được cải tổ, nhưng vẫn còn nhiều chưa ổn bộc lộ tỷ suất người lao động được huấn luyện và đào tạo trình độ kỹ thuật còn thấp và chưa phân phối được nhu yếu của cải cách kinh tế tài chính nói chung và quy đổi số nói riêng. Tỷ lệ người lao động có bằng, chứng từ từ sơ cấp trở lên tăng rất chậm, năm năm ngoái là 20,3 % tăng lên 26 % vào năm 2020 ( tăng 5 điểm Tỷ Lệ trong 5 năm ). So với nhu yếu, chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam lúc bấy giờ vẫn đang phải đương đầu với nhiều thử thách, nhất là về trình độ trình độ kỹ thuật. Tỷ lệ lao động có trình độ chỉ chiếm hơn 26 % lực lượng lao động và hiệu suất lao động thấp hơn nhiều nước trong khu vực ASEAN. Với trình độ hiện tại, thì nguồn nhân lực của Việt Nam chưa cung ứng được nhu yếu của quy đổi số. Báo cáo của Diễn đang Kinh tế Thế giới ( WEF ) cũng cho thấy, Việt Nam thuộc nhóm những vương quốc chưa sẵn sàng chuẩn bị cho cuộc Cách mạng công nghiệp lần thư tư, hầu hết những chỉ tiêu về nguồn nhân lực của Việt Nam đều đang ở mức thứ hạng thấp. Về chỉ số nguồn nhân lực, Việt Nam xếp thứ 70/100, nếu so sánh với những vương quốc trong khu vực Khu vực Đông Nam Á, thì Việt Nam xếp sau Siangpore, Malaysia, Thailand, Philippines và chỉ xếp hạng gần tương tự Campuchia. Về chỉ số lao động có trình độ cao, Việt Nam thuộc nhóm cuối bảng với thứ hạng 81/100, đây là thử thách so với những vương quốc đang tăng trưởng trong tiếp cận với Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và triển khai quy đổi số. Chỉ số về chất lượng đào tạo và giảng dạy nghề cũng ở mức thấp ( 80/100 ) và trong ASEAN cũng chỉ đứng trước vị trí 92 của Campuchia Một số chỉ số khác về nguồn nhân lực của Việt Nam đều ở mức thấp và không không thay đổi ; cũng theo WEF, chỉ số vốn nhân lực Việt Nam năm 2018 chỉ đạt 0.67 điểm, xếp thứ 48 trên 157 nước tham gia xếp hạng. Chỉ số cạnh tranh đối đầu năng lực ( TCI ) của Việt Nam mới đạt 33.41 điểm, xếp thứ 92/125, tuy cao hơn so với điểm trung bình của nhóm nước có thu nhập trung bình thấp, nhưng thấp nhất trong số 8 nước Khu vực Đông Nam Á tham gia xếp hạng, sau cả Lào ( xếp thứ 91/125 với điểm số 33.36 ). Trong 5 năm, TCI của Việt Nam bị tụt hạng 10 bậc, từ vị trí thứ 82/103 vào năm 2013 xuống vị trí 92/125 vào năm 2018. Báo cáo của nhóm điều tra và nghiên cứu cũng cho thấy, nguồn nhân lực cho quy đổi số trong một số ít nghành nghề dịch vụ vẫn còn nhiều thử thách. Chẳng hạn, trong nghành nghề dịch vụ y tế, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2019 cả nước có 96,2 nghìn bác sỹ, tăng 22,4 ngàn người so với năm năm ngoái. Tuy vậy đây vẫn là số lượng nhã nhặn trong toàn cảnh nhu yếu cho chăm nom y tế ngày càng tăng ở Việt Nam. Không chỉ số lượng nhân sự ngành y tế còn thấp mà việc phân chia nguồn nhân lực y tế mất cân đối, bất hài hòa và hợp lý theo vùng, miền và theo nghành nghề dịch vụ.

Tình trạng thiếu nhân lực y tế nói chung và nhân lực có trình độ ở tuyến y tế cơ sở cũng như nhân lực y tế dự phòng đang trở thành vấn đề đáng lo ngại và khiến cho quá trình chuyển đổi số ngành y diễn ra không đồng đều giữa các vùng miền, lĩnh vực. Bên cạnh đó, về chất lượng nguồn nhân lực còn chênh lệch giữa tuyến trung ương và địa phương. Chất lượng nguồn nhân lực tuyến y tế cơ sở còn thấp, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, miền núi chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Hay trong nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính ngân hàng nhà nước, sự tăng trưởng của FinTech, của ngân hàng nhà nước số là dẫn chứng rõ ràng nhất cho vận tốc quy đổi số nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính – ngân hàng nhà nước tại Việt Nam. Sự quy đổi này kéo theo sự ngày càng tăng về nhu yếu lao động số trong nghành này.

Cơ hội và thách thức về vấn đề lao động trong chuyển đổi số

Theo ông Lưu Đức Khải, quy đổi số mang lại cả thời cơ và thử thách so với tổ chức triển khai, doanh nghiệp và người lao động. Kết quả khảo sát cho thấy, hầu hết những tổ chức triển khai, doanh nghiệp đều đã tiến hành ứng dụng số hóa ở những mức độ khác nhau, nhưng đa số mới đang ở mức số hóa dữ liệu, số hóa quá trình ( chiếm tới xấp xỉ 90 % ). Chuyển đổi số mang lại nhiều thời cơ và được hầu hết những tổ chức triển khai, doanh nghiệp nhìn nhận hướng tích cực ( 90-95 % ở mức trung bình và ở mức cao ) trên cả 5 tiêu chuẩn : Về tiết kiệm chi phí thời hạn ; Mang lại hiệu suất cao hơn cho hàng loạt tiến trình ; Nâng cao chất lượng loại sản phẩm, dịch vụ ; Quản lý nguồn nhân lực tốt hơn, cần ít nhân lực hơn nhưng vẫn giải quyết và xử lý việc làm tốt hơn ; Giúp người lao động thực thi những trách nhiệm phức tạp, yên cầu độ đúng mực cao. Đặc biệt, quy đổi số giúp mang lại hiệu suất và chất lượng cao hơn ( với gần 60 % số vấn đáp ở mức cao ). Đồng thời, quy đổi số mang lại thời cơ cho tổ chức triển khai / doanh nghiệp trong quản trị nguồn nhân lực tốt hơn.

Ông Lưu Đức Khải cho rằng, chuyển đổi số mang lại cả cơ hội và thách thức đối với tổ chức, doanh nghiệp và người lao động.

Bên cạnh đó, quy đổi số mang lại nhiều quyền lợi cho người lao động, 22,9 % cho rằng nhận được nhiều thời cơ việc làm hơn ; 30,2 % cho rằng được làm việc làm mê hoặc hơn và 22,9 % cho rằng, sẽ làm được nhiều việc hơn, nhưng vẫn có 19,8 % cho rằng việc làm sẽ không có gì biến hóa. Cùng với đó, có đến 92,2 % người lao động có cái nhìn sáng sủa về quy đổi số, trong đó khoảng chừng trên 1/5 số người lao động rất sáng sủa về quyền lợi mà quy đổi số mang lại. Chỉ có khoảng chừng 6,3 % tỏ ra lo ngại và không có ai sợ hãi với quy đổi số. Mặc dù vậy, bên cạnh những thời cơ và quyền lợi mang lại cho tổ chức triển khai, doanh nghiệp, quy đổi số cũng tạo ra những rủi ro đáng tiếc so với sản xuất kinh doanh thương mại. Khoảng 11 % tổ chức triển khai, doanh nghiệp nhận định và đánh giá có chịu ảnh hưởng tác động xấu đi rủi ro đáng tiếc tác dụng việc làm do quy đổi số, trong đó, cao nhất là nghành y tế với 18 % và thấp nhất là nghành giáo dục, chiếm khoảng chừng trên 6 %. Đồng thời, có khá nhiều khó khăn vất vả, cản trở tổ chức triển khai, doanh nghiệp thôi thúc quy đổi số, trong số những khó khăn vất vả có mức độ lớn, khó khăn vất vả lớn nhất thuộc về chưa tìm được bộ công cụ quản trị nhân lực tương thích và thiếu lao động có kỹ năng và kiến thức ; Tiếp theo là xử lý yếu tố tâm ý khi có tới trên 1/5 số người lao động chưa vượt qua được rào cản tâm ý ngại biến hóa, bằng lòng với hiện tại ; Bộ máy và công nghệ tiên tiến chưa tương thích với quy đổi số ; Trình độ của người lao động chưa theo kịp và khó khăn vất vả trong giải quyết và xử lý lao động dôi dư …

Nâng cao nhận thức của người lao động, doanh nghiệp về chuyển đổi số

Đề xuất một số giải pháp giải quyết vấn đề lao động thúc đẩy chuyển đổi số tại Việt Nam, ông Lưu Đức Khải cho biết, cần có hệ thống giải pháp đồng bộ từ tập trung nguồn lực cho phát triển đội ngũ người lao động có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số; đổi mới hệ thống giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực, đào tạo nghề nghiệp cho chuyển đổi số, các chương trình giáo dục kỹ thuật và dạy nghề cần nâng cao về chất lượng.

Đồng thời, tương hỗ tăng trưởng, nâng cao năng lực ứng dụng quy đổi số cho doanh nghiệp ; tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức của người lao động, doanh nghiệp về quy đổi số ; tăng cường năng lượng cho đội ngũ cán bộ quản trị nhà nước ở cơ sở về quy đổi số. thị trường lao động cần linh động hơn để người lao động thuận tiện vận động và di chuyển từ khu vực này sang khu vực khác ; nhà nước cần phối hợp ngặt nghèo hơn với khu vực tư nhân để tạo khung khổ thể chế và thôi thúc hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao chuẩn bị sẵn sàng cung ứng quy đổi số. /.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup