Networks Business Online Việt Nam & International VH2

Trao đổi về một số quy định tại Nghị định 68/2019/NĐ-CP về Quản lý chi phí đầu tư xây dựng | Hội Kinh tế xây dựng Việt Nam

Đăng ngày 23 April, 2023 bởi admin

(Bài viết chỉ thể hiện ý kiến riêng của người viết và chỉ nhằm mục đích trao đổi, học tập)

` Ngày 14/8/2019 nhà nước đã phát hành Nghị định số 68/2019 / NĐ-CP ( sau đây viết tắt là Nghị định 68 ) thay thế Nghị định số 32/2015 / NĐ-CP ngày 25/3/2015 của nhà nước về Quản lý chi phí đầu tư xây dựng ( sau đây viết tắt là Nghị định 32 ). Nghiên cứu Nghị định 68 cho thấy ngoài một số ít lao lý mới, update, hoàn thành xong những lao lý tại Nghị định 32 thì Nghị định 68 có 1 số ít lao lý cần trao đổi, làm rõ thêm như sau :

  1. Đối với quy định về “Đối tượng áp dụng”:

Nghị định 68 lan rộng ra thêm đối tượng người dùng “ dự án Bất Động Sản đầu tư theo hình thức đối tác chiến lược công tư ( PPP ) ”. Khoản 5 Điều 132 Luật Xây dựng đã lao lý “ Chi phí đầu tư xây dựng những dự án Bất Động Sản sử dụng vốn nhà nước phải được xác lập theo pháp luật về lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng ”. Điều này được hiểu là quản lý theo “ nguồn vốn ” và nguồn vốn ở đây chỉ là “ vốn nhà nước ”. Nghị định 68 đã lan rộng ra thêm đối tượng người tiêu dùng quản lý sang cả “ dự án Bất Động Sản ” và chú ý quan tâm rằng những dự án Bất Động Sản PPP ngoài vốn nhà nước ( vốn mồi ) còn hầu hết là “ vốn chủ sở hữu ” của nhà đầu tư. Mặt khác một số ít dự án Bất Động Sản PPP còn có cả cấu phần không xây dựng ( thuộc khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của Luật Đầu tư ) ? Không thể tư duy theo kiểu cho rằng “ thực chất ” những dự án Bất Động Sản PPP vẫn là sử dụng vốn nhà nước ? .

  1. Đối với quy định về “Tổng mức đầu tư xây dựng” :

Về Phương pháp xác định tổng mức đầu tư : Nghị định 68 vẫn giữ nguyên 4 phương pháp như Nghị định 32 (tạo thuận lợi, linh hoạt cho việc xác định tổng mức đầu tư và học tập kinh nghiệm nước ngoài).Tuy nhiên tham khảo chính các kinh nghiệm nước ngoài cho thấy quy định “ linh hoạt” kia là do tổng mức đầu tư được thực hiện theo theo mức độ chi tiết, hoàn chỉnh của các thông số thiết kế (chính xác dần) trong khi ở Việt Nam đã có quy định cứng là dự án phải có “thiết kế cơ sở”. Như vậy nếu đã có “thiết kế cơ sở” thì  chỉ nên hướng dẫn phương pháp duy nhất dựa trên nền tảng các “khối lượng” xác định ở bước thiết kế này. Tham khảo kinh nghiệm ở nước ngoài cho thấy mức độ sai lệch của các phương pháp là đáng kể (cả về trị số giá trị và thời gian thực hiện).Thực tế thẩm tra, thẩm định tổng mức đầu tư các dự án cho thấy tổng mức đầu tư dự án đều được xác định từ khối lượng xác định từ thiết kế cơ sở (và nhiều khi thiết kế này được chi tiết như thiết kế kỹ thuật). Đối với việc thẩm định, thẩm tra, phê duyệt sơ bộ tổng mức đầu tư xây dựng, Nghị định 68 cũng như Nghị định 32 chưa đề cập có cần hay không và nếu có thực hiện như thế nào?.

Về Điều chỉnh tổng mức đầu tư : Nghị định 68 cũng pháp luật tổng mức đầu tư sau kiểm soát và điều chỉnh phải được thực thi đánh giá và thẩm định phê duyệt lại. Quy định này chưa rõ liệu có phải “ đánh giá và thẩm định lại ” hàng loạt tổng mức đầu tư kiểm soát và điều chỉnh hay chỉ thẩm định và đánh giá những phần giá trị tăng, giảm ( như pháp luật tại Nghị định 32 ). Việc lao lý Người quyết định hành động đầu tư quyết định hành động việc sử dụng chi phí dự trữ cũng hoàn toàn có thể được xem là không tương thích với khoản 3, Điều 3 Nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng của Nghị định 68 này khi đã giao cho chủ đầu tư “ chịu nghĩa vụ và trách nhiệm quản lý chi phí đầu tư xây dựng …. trong khoanh vùng phạm vi tổng mức đầu tư được phê duyệt gồm cả tổng mức đầu tư được kiểm soát và điều chỉnh … ” .

  1. Đối với quy định về “Dự toán xây dựng và giá gói thầu xây dựng” :

Nghị định 68 đã pháp luật dự trù xây dựng được xác lập theo khối lượng thống kê giám sát từ phong cách thiết kế kỹ thuật so với phong cách thiết kế 3 bước. Câu hỏi đặt ra là như vậy liệu có cần lập dự trù xác lập theo khối lượng giám sát từ phong cách thiết kế bản vẽ thiết kế ( trường hợp phong cách thiết kế 3 bước ) hay không ?. Nếu có nó sẽ là dự trù gì, có phải thẩm tra, thẩm định và đánh giá, phê duyệt không, để làm gì ?. Nếu không phải lập thì có trái với pháp luật tại khoản 10 Điều 80 của Luật Xây dựng lao lý nội dung phong cách thiết kế sau phong cách thiết kế cơ sở là “ Dự toán xây dựng tương thích với bước phong cách thiết kế xây dựng ”. Thực tế liệu có trường hợp khu công trình triển khai phong cách thiết kế 3 bước nhưng đấu thầu trên phong cách thiết kế bản vẽ thiết kế ; khu công trình vừa có hạng mục phong cách thiết kế 3 bước và khuôn khổ phong cách thiết kế 2 bước và như vậy thì “ dự trù xây dựng ” làm cơ sở xác lập giá gói thầu sẽ như thế nào ? .
Việc sửa chữa thay thế tên khoản mục “ chi phí chung ” bằng tên “ chi phí gián tiếp ” trong nội dung chi phí xây dựng cũng là điểm khác của Nghị định 68 so với Nghị định 32. Thuật ngữ “ chi phí chung ” đã được sử dụng từ rất lâu trong những văn bản quy phạm pháp luật về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Thuật ngữ này đã và đang được sử dụng trong những tài liệu, hướng dẫn quản lý chi phí của những nước theo hệ Anh – Mỹ ( thuật ngữ “ Overhead ” ). Tham khảo Quy chuẩn lập dự trù khu công trình xây dựng công cộng ( http://www.mlit.go.jp/gobuild/gobuild_tk2_000017.html ) có thuật ngữ “ chi phí chung ” này với những lý giải đơn cử về nội dung. Như vậy không chỉ đơn thuần muốn thì biến hóa mà cần có cơ sở, lý luận, sự thiết yếu. Nên nhớ rằng chỉ việc đổi khác những biểu mẫu, sửa những ứng dụng dự trù cũng tốn khá nhiều công sức của con người, chi phí. Một số chuyên viên khi trao đổi về yếu tố này đã hỏi : liệu những chi phí như “ thu nhập chịu thuê tính trước ” hay “ thuế giá trị ngày càng tăng ” về thực chất có phải là một loại chi phí gián tiếp trong xây dựng hay không, và nếu phải thì nên giải quyết và xử lý thế nào ? .

Đối với việc thẩm tra, đánh giá và thẩm định dự trù, Nghị định 68 vẫn giữ nguyên như Nghị định 32 ( nội dung “ thẩm tra ” dự trù cũng giống như nội dung “ đánh giá và thẩm định dự trù ” ). Điều này đáng lẽ nên biến hóa khi đã lao lý nghĩa vụ và trách nhiệm ( đánh giá và thẩm định ) này thuộc cơ quan trình độ về xây dựng. Chỉ nên thuê tư vấn “ thẩm tra ” những nội dung, phần việc mà cơ quan trình độ về xây dựng không thực thi được. Như vậy bắt buộc cơ quan trình độ về xây dựng phải triển khai phần việc nào đó trong nội dung thẩm tra dự trù, tránh thực trạng thích thì làm, không thích thì nhu yếu thuê thẩm tra cũng như để giảm chi phí khi phải thuê thẩm tra toản bộ nội dung dự trù chi phí xây dựng .
Quy định về “ Giá gói thầu xây dựng ” cũng là một điểm mới trong Nghị định 68. Tuy nhiên những lao lý trong hướng dẫn này không mới so với những hướng dẫn về giá gói thầu trong Luật Đấu thầu số 43/2013 / QH13 và Nghị định 63/2014 / NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đầu thầu trong khi lại thiếu hướng dẫn, pháp luật về phương pháp xác lập ( mặt băng giá tại thời gian triển khai, tương thích với đặc thù, nhu yếu hướng dẫn kỹ thuật, chiêu thức cho từng lại gói thầu xây dựng, gói thầu cung ứng, lắp ráp thiết bị công nghệ tiên tiến, gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng, những gói thầu hỗn hợp … ) cũng như những lao lý về thẩm quyền phê duyệt, kiểm soát và điều chỉnh giá … gói thầu xây dựng

  1. Đối với quy định về “Định mức, giá xây dựng công trình và chỉ số giá xây dựng”:

Đối với định mức xây dựng đổi khác cơ bản là việc pháp luật chuyển định mức xây dựng từ chính sách “ công bố để “ sử dụng, vận dụng, tìm hiểu thêm ” sang chính sách “ phát hành ” vận dụng cứng. Quy định này trước hết trái với lao lý tại khoản 3 Điều 136 của Luật Xây dựng năm trước ( công bố để sử dụng tìm hiểu thêm trong xác lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng ). Ngoài ra những định mức kinh tế tài chính kỹ thuật là những tiêu chuẩn kinh tế tài chính kỹ thuật trình độ sâu phải kết nối với những loại tiêu chuẩn phong cách thiết kế, thiết kế và nghiệm thu sát hoạch sử dụng cho khu công trình, dự án Bất Động Sản, phụ thuộc vào rất nhiều vào những nhu yếu, hướng dẫn kỹ thuật, điều kiện kèm theo kiến thiết, giải pháp xây đắp của những công tác làm việc xây dựng, lắp ráp cũng như sự biến hóa, tăng trưởng nhanh gọn của công nghệ tiên tiến xây dựng nên không hề và không nên “ phát hành ” vận dụng cứng .
Việc pháp luật về giải quyết và xử lý những việc làm chưa có hoặc chưa tương thích với định mức xây dựng đã phát hành cũng cho thấy có những chưa ổn. Không có cơ sở, địa thế căn cứ để gắn “ nghĩa vụ và trách nhiệm ” xác lập định mức mới, định mức kiểm soát và điều chỉnh với những tổ chức triển khai, cá thể lập dự trù, quản lý chi phí được ( trong khi lao lý dưới đó thì được cho phép chủ đầu tư được thuê tư vấn để lập, kiểm soát và điều chỉnh, thẩm tra ) và cũng không hề nhu yếu “ định mức dự trù xây dựng mới ” xác lập giá để so sánh với “ định mức đã phát hành ” ( vì không có phát hành mới phải xây dựng mới ). Ngoài ra nhu yếu về điều kiện kèm theo “ định mức dự trù xây dựng kiểm soát và điều chỉnh ” phải có giá xác lập “ thấp hơn “ định mức cũ ” là không thực tiễn và việc giá xác lập đã thấp hơn rồi mà người quyết định hành động đầu tư vẫn phải phê duyệt vận dụng và gửi Bộ Xây dựng để theo dõi, quản lý sẽ làm mất rất nhiều thủ tục, chi phí, thời hạn khi thực tiễn cho thấy hầu hết toàn bộ những khu công trình khi lập tổng mức đầu tư, dự trù xây dựng có vô số những định mức mới phải lập và những định mức phải kiểm soát và điều chỉnh. Quy định về nghĩa vụ và trách nhiệm chủ đầu tư tổng hợp, tổ chức triển khai xây dựng định mức trong Nghị định 68 là khó khả thi và tốn kém chi phí, thời hạn triển khai chưa kể những khó khăn vất vả phải giải quyết và xử lý khi những định mức mới, định mức kiểm soát và điều chỉnh xác lập trong “ quy trình thiết kế xây dựng ” khác với định mức mới, định mức kiểm soát và điều chỉnh khi xác lập dự trù, lập giá gói thầu .

Đối với quy định về Giá xây dựng công trình : điểm khác biệt đầu tiên các quy định về giá xây dựng tại Nghị định 68 so với Nghị định 32 là việc quy định chuyển từ cơ chế “công bố để “sử dụng, vận dụng, tham khảo” sang cơ chế “ban hành” áp dụng cứng. Quy định này trái với quy định tại khoản 3 Điều 136 của Luật Xây dựng 2014 (công bố để sử dụng tham khảo trong xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng).     Điểm khác biệt thứ hai là quay lại việc quy định “UBND cấp tỉnh ban hành đơn giá xây dựng công trình”. Đây là quy định đã được bãi bỏ từ rất lâu và đã tỏ ra không phù hợp với kinh tế thị trường và nguyên tắc xác định giá theo công trình, mặt bằng thời điểm thi công và gây nhiều tốn kém về chi phí, thời gian. Mặt khác mặc dầu quy định ban hành đơn giá xây dựng nhưng không quy định để “làm gì, vào mục đích nào” trong khi vẫn quy định Chủ đầu tư phải tổ chức xác định đơn giá (chi tiết, tổng hợp) của công trình để xác định dự toán, tổng mức đầu tư và quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

Đối với Chỉ số giá xây dựng : Điểm độc lạ so với Nghị định 32 và cũng là trái Luật Xây dựng năm trước là pháp luật chuyển từ “ công bố ” sang phát hành chỉ số giá xây dựng ( tại Nghị định 68 ở trên thì lao lý Ủy Ban Nhân Dân tỉnh “ công bố ”, phía dưới lại “ phát hành ” ). Ngoài ra việc lao lý phải thỏa thuận hợp tác với Bộ Xây dựng ( so với khu công trình xây dựng ) trên địa bản 02 tỉnh trở lên được coi là thêm thủ tục lê dài thời hạn triển khai dự án Bất Động Sản .

  1. Đối với quy định về “ Chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư xây dựng”:

Điểm độc lạ so với Nghị định 32 là Nghị định 68 không đề cập tới việc “ kiểm soát và điều chỉnh chi phí quản lý dự án Bất Động Sản ”. Có thể hiểu khi dự án Bất Động Sản kiểm soát và điều chỉnh trong những trường hợp pháp luật tại Điều 61 của Luật Xây dựng năm trước thì tổng mức đầu tư cũng sẽ kiểm soát và điều chỉnh ( và trong đó hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh chi phí quản lý dự án Bất Động Sản ). Tuy nhiên trên thực tiễn rất nhiều trường hợp phải kiểm soát và điều chỉnh chi phí quản lý dự án Bất Động Sản mà không cần kiểm soát và điều chỉnh dự án Bất Động Sản hay tổng mức đầu tư ( như bổ trợ, kiểm soát và điều chỉnh khối lượng việc làm quản lý dự án Bất Động Sản … ). Việc pháp luật thêm đoạn “ tương thích với quy trình tiến độ của dự án Bất Động Sản ” ( lao lý ở khoản 1 Điều 22 ) là không hài hòa và hợp lý vì như nếu cứ lê dài thời hạn triển khai dự án Bất Động Sản thì đương nhiên là bổ trợ chi phí quản lý dự án Bất Động Sản hay sao ( vì chi phí quản lý dự án Bất Động Sản đã phê duyệt là cho tiến trình bắt đầu chưa lê dài của dự án Bất Động Sản ) .
Đối với những việc làm “ khảo sát xây dựng, thí nghiệm chuyên ngành xây dựng ” đã xác lập là việc làm “ tư vấn ” thì không nên xác lập “ như chi phí xây dựng trong dự trù xây dựng ” ( vẫn như pháp luật tại Nghị định 32 cũ ). Nên đổi khác hướng dẫn giải pháp xác lập những việc làm này cho thống nhất với chiêu thức xác lập chi phí tư vấn đầu tư xây dựng .

  1. Đối với quy định về “ Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của Người quyết định đầu tư….”.

Điểm mới của Nghị định 68 so với Nghị định 32 chính là lao lý thêm “ nghĩa vụ và trách nhiệm ”. Tuy nhiên có vẻ như có sự phân biệt đúng mực giữa “ nghĩa vụ và trách nhiệm ” và “ nghĩa vụ và trách nhiệm ” ( ví dụ như việc “ bảo vệ nguồn vốn để triển khai dự án Bất Động Sản đầu tư ” ở Luật Xây dựng năm trước là nghĩa vụ và trách nhiệm chủ Người quyết định hành động đầu tư thì Nghị định 68 lại lao lý là nghĩa vụ và trách nhiệm, phân phối tài liệu đấu thầu lúc thì là nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ đầu tư, lúc lại là nghĩa vụ và trách nhiệm … ). Mặt khác, nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của của những chủ thể có vẻ như đã không được tổng hợp rất đầy đủ từ những lao lý tại những pháp luật tương quan ở trên .
Như vậy cần xem xét địa thế căn cứ pháp lý của việc lao lý “ nghĩa vụ và trách nhiệm ” như trong dự thảo Nghị định. Điều 133 Luật Xây dựng số 50/2014 / QH13 chỉ đề cập tới nội dung “ quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người quyết định hành động đầu tư, chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng, nhà thầu tư vấn trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng ” do vậy cần phải sửa đổi Luật Xây dựng năm trước. Ngoài ra khó có chế tài giải quyết và xử lý nghĩa vụ và trách nhiệm khi người quyết định hành động đầu tư là Thủ tướng, Người đứng đầu những Bộ, Ngành, địa phương. Đối với nhà thầu tư vấn quản lý chi phí, nhà thầu kiến thiết thì chỉ có nghĩa vụ và trách nhiệm theo những pháp luật trong Hợp đồng. Trách nhiệm trong những trường hợp như Nghị định cũng chưa khá đầy đủ và chưa tương thích với Nghị định về xử phạt hành chính trong nghành nghề dịch vụ đầu tư xây dựng, nhà ở và kinh doanh thương mại .
Kết luận :
Một số pháp luật trong Nghị định chưa tương thích với pháp luật của Luật Xây dựng năm trước. Cần chú ý quan tâm rằng địa thế căn cứ để phát hành Nghị định vẫn là “ Luật Xây dựng ngày 18 tháng 6 năm năm trước ”. Tại Quyết định số 2038 / QĐ-TTg ngày 18/12/2017 của Thủ tướng nhà nước Phê duyệt đề án Hoàn thiện mạng lưới hệ thống định mức và giá xây dựng cũng đã nêu việc sửa đổi, hoàn thành xong Luật Xây dựng số 50/2014 / QH 13 trước khi sửa đổi, hoàn thành xong Nghị định số 32/2015 / NĐ-CP và hiện tại đang thực thi sửa đổi, bổ trợ Luật Xây dựng số 50/2014 / QH 13 ( đã có dự thảo ) .
Nghị quyết 110 / NQ-CP ngày 25/8/2018 của nhà nước đã nêu rõ “ số lượng thủ tục đầu tư xây dựng còn nhiều, phức tạp, thời hạn triển khai còn dài … ”. Tuy nhiên, Nghị định 68 cho thấy quy trình quản lý chi phí quá tập trung chuyên sâu vào những cơ quan quản lý nhà nước. Việc tập trung chuyên sâu pháp luật quá nhiều quyền ( đánh giá và thẩm định, phát hành, thỏa thuận hợp tác … ) chi phí đầu tư xây dựng sẽ làm chậm quy trình giải quyết và xử lý, xử lý những phát sinh, lê dài thời hạn triển khai dự án Bất Động Sản và tạo ra “ chính sách xin – cho ”. Điều này cũng không tương thích với thông lệ quốc tế và khu vực, với nghĩa vụ và trách nhiệm của Nhà nước là hướng dẫn, phân phối thông tin, điều tiết, không can dự quản lý trực tiếp theo thể chế kinh tế thị trường và cũng chưa tương thích với niềm tin “ nhà nước xây đắp ” ( mà sẽ là “ nhà nước quản lý ” ) không tháo gỡ được những khó khăn vất vả, vướng mắc về chính sách, chủ trương, khó khăn vất vả trong quy trình thực thi của những chủ thể có tương quan đến đầu tư xây dựng và cho doanh nghiệp như tiềm năng của Nghị quyết 110 / NQ-CP .

Việc sửa đổi, điều chỉnh các quy định pháp luật để hoàn thiện cơ chế quản lý chi phí đầu tư xây dựng là rất cần thiết. Tuy nhiên cơ chế quản lý chi phí ban hành chỉ đi vào cuộc sống và đạt được mục tiêu tiến độ,hiệu quả dự án khi kết hợp được sự chặt chẽ trong quản lý nhưng đơn giản, thông thoáng trong thủ tục thực hiện, phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường. Người viết rất tâm đắc với một ý kiến của chuyên gia khi cho rằng các quy định đưa ra “nếu không khéo sẽ như nồi cơm sống, không ăn thì đói mà ăn thì có khi lại đău bụng”.

Nguyễn Văn Hoan

Hội KTXDVN

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nghiệp