Bàn về giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

Hợp đồng mua
bán hàng hóa trong kinh doanh thương mại đều phải có, là thỏa thuận của hai bên
gồm bên mua và bên bán nhằm đạt được lợi ích mà các bên mong đợi. Nội dung của
hợp đồng mua bán hàng hóa phản ánh các quyền và nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể
trong quan hệ mua bán hàng hóa khi thiết lập hợp đồng. Pháp luật Việt Nam quy định
các hình thức giải quyết tranh chấp trong kinh doanh nói chung và đối với loại
hợp đồng mua bán hàng hóa nói riêng gồm thương lượng, hòa giải, trọng tài và
tòa án. Các bên được tự do thỏa thuận hình thức này hay hình thức khác để giải
quyết khi xảy ra tranh chấp theo quy định của pháp luật. Bài viết bàn về giải
quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa tại Việt Nam hiện nay.

Từ khóa : Hợp đồng mua bán hàng hóa, tranh chấp, lao lý pháp lý .

I. Khái niệm, đặc thù về hợp đồng mua bán hàng hóa
1. Khái niệm và đặc thù của hợp đồng mua bán hàng hóa
Mua bán hàng hóa là hoạt động giải trí thương mại, theo đó bên bán có nghĩa vụ và trách nhiệm giao hàng, chuyển quyền chiếm hữu hàng hóa cho bên mua và nhận giao dịch thanh toán ; bên mua có nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hóa theo thỏa thuận hợp tác .
Hợp đồng mua bán hàng hóa về thực chất không khác gì so với hợp đồng mua bản gia tài nếu những bên thỏa thuận hợp tác xác lập quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý, ghi nhận quan hệ chuyển quyền chiếm hữu và có giao dịch thanh toán. ( Luật Thương mại năm 2005 ) .
Các đặc thù của hợp đồng mua bán hàng hóa cần được nói đến là những pháp luật quan trọng của hợp đồng, chính bới nó tương quan đến việc xác lập rõ đối tượng người dùng của hợp đồng mua bán, cũng như nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên. Đối với hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, việc lựa chọn đơn vị chức năng thống kê giám sát phải địa thế căn cứ vào đặc thù của hàng hóa và vào tập quán thương mại quốc tế so với những loại sản phẩm đơn cử .
2. Khái niệm, đặc thù tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa
a. Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa
Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa là những xích míc, sự không tương đồng về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa những chủ thể tham gia trong hợp đồng mà hầu hết là tương quan đến việc thực thi hoặc không thực thi quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm tự nguyện thỏa thuận hợp tác. Cũng hoàn toàn có thể xảy ra tranh chấp phát sinh từ nội dung của hợp đồng, lý giải từ ngữ trong hợp đồng, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên trong hợp đồng, triển khai hợp đồng, sửa đổi, bổ trợ chấm hết hợp đồng .
b. Các đặc thù của tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa
Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa có những đặc thù sau :
– Có sự vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa .
– Có thiệt hại về gia tài của bên bị vi phạm .
– Có quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp đồng và thiệt hại vật chất xảy ra .
– Có lỗi của bên vi phạm .
Ở Nước Ta, việc hòa giải tranh chấp hợp đồng được coi trọng. Các bên phải tự thương lượng, hòa giải với nhau khi phát sinh tranh chấp. Khi thương lượng, hòa giải bất thành, mới đưa ra tòa án nhân dân hoặc trọng tài giải quyết. Ngay tại tòa án nhân dân, những bên vẫn hoàn toàn có thể liên tục hòa giải với nhau. Ở Nước Ta, trung bình mỗi năm, số lượng tranh chấp kinh tế được giải quyết bằng phương pháp hòa giải chiếm đến xấp xỉ 50 % tổng số vấn đề mà TANDTC đã phải giải quyết .
3. Nguyên nhân xảy ra tranh chấp phát sinh từ hợp đồng mua bán hàng hóa
a. Nguyên nhân chủ quan
Các nguyên do chủ quan được đề cập đến gồm có :
– Do sự chủ quan của những bên trong việc thiết lập hợp đồng mua bán hàng hóa .
– Do ý chí chủ quan của những chủ thể trong hợp đồng ( cố ý không thực thi những giao kết trong hợp đồng dẫn tới bên bị vi phạm buộc phải khởi kiện tại TANDTC để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ ) .
– Đối với những tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế thì tranh chấp phát sinh ngoài những nguyên do trên còn do : năng lượng của doanh nghiệp trong quan hệ thương mại quốc tế còn nhiều hạn chế ; sự thiếu hiểu biết về pháp lý và tập quán thương mại quốc tế .
b. Nguyên nhân khách quan
Các nguyên do khách quan được đề cập gồm :
– Sự biến động của những yếu tố như Ngân sách chi tiêu, tỷ giá, cung và cầu của mỗi vương quốc là khác nhau ở mỗi quá trình tác động ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của những bên và hoàn toàn có thể dẫn đến rủi ro tiềm ẩn xảy ra tranh chấp .
– Các sự kiện bất khả kháng xảy ra ngẫu nhiên trong trong thực tiễn sau khi hai bên đã ký kết hợp đồng mà không thuộc trường hợp đồng miễn trách nhiệm .
– Đối với những tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, ngoài những nguyên do khách quan trên còn hoàn toàn có thể kể đến những nguyên do sau : Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là hợp đồng tương quan đến tối thiểu hai mạng lưới hệ thống pháp lý của hai vương quốc ; ngoài những, còn hoàn toàn có thể tương quan đến tập quán quốc tế kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, những bên ký kết lại không tìm hiểu và khám phá kỹ lưỡng trước khi ký kết hợp đồng dẫn đến việc ký kết hợp đồng không đúng, không khá đầy đủ, dẫn đến cách hiểu không thống nhất làm phát sinh tranh chấp giữa những bên ; Sự biến hóa chủ trương và pháp lý kiểm soát và điều chỉnh quan hệ thương mại quốc tế .
II. Quy định hợp đồng của Bộ Luật Dân sự năm năm ngoái
1. Quy định chung về hợp đồng ( Điều 385 đến Điều 429 )
Bộ luật lao lý những pháp luật chung về hợp đồng, xu thế cho việc kiến thiết xây dựng những lao lý về hợp đồng trong những luật khác có tương quan và đủ để vận dụng trong trường hợp những luật khác có tương quan thiếu pháp luật về hợp đồng. Ngoài ra, một số ít lao lý mới tương thích với thông lệ quốc tế, với thực tiễn nước ta đã được bổ trợ, nhất là những pháp luật về điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch chung, kiểm soát và điều chỉnh hợp đồng khi có đổi khác thực trạng, phụ lục hợp đồng, hủy bỏ và hậu quả của hủy bỏ hợp đồng …
Về điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch chung trong giao kết hợp đồng : Bộ luật pháp luật điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch chung theo hướng, đó là những pháp luật không thay đổi do một bên công bố để vận dụng chung cho bên được đề xuất giao kết hợp đồng ; nếu bên được ý kiến đề nghị gật đầu giao kết hợp đồng thì coi như đồng ý những pháp luật này. Điều kiện thanh toán giao dịch chung chỉ có hiệu lực thực thi hiện hành với bên xác lập thanh toán giao dịch trong trường hợp điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch này đã được công khai minh bạch theo trình tự, thể thức do pháp lý pháp luật để bên xác lập thanh toán giao dịch biết hoặc phải biết về điều kiện kèm theo đó .
– Về thực thi hợp đồng khi thực trạng biến hóa cơ bản : Điều 420 Bộ luật pháp luật : “ Trong trường hợp thực trạng đổi khác cơ bản, bên có quyền lợi bị tác động ảnh hưởng có quyền nhu yếu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn hài hòa và hợp lý. Trường hợp những bên không hề thỏa thuận hợp tác được về việc sửa đổi hợp đồng trong thời hạn hài hòa và hợp lý, một trong những bên hoàn toàn có thể nhu yếu tòa án nhân dân : Chấm dứt hợp đồng tại một thời gian xác lập ; Sửa đổi hợp đồng để cân đối và quyền lợi hợp pháp của những bên do thực trạng biến hóa cơ bản. Tòa án chỉ được quyết định hành động việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm hết hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với những ngân sách để thực thi hợp đồng nếu được sửa đổi. Trong quy trình đàm phán sửa đổi, chấm hết hợp đồng, TANDTC giải quyết vấn đề, những bên vẫn phải liên tục triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác ” .
2. Về pháp lý vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế ( Điều 663 đến Điều 687 )
Pháp luật vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được Bộ luật lao lý tại Phần thứ năm với những nội dung mới cơ bản như sau :
– Về khoanh vùng phạm vi vận dụng : Trong trường hợp có pháp luật khác nhau giữa phần này và luật khác có tương quan về pháp lý vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế thì vận dụng pháp luật của luật khác có tương quan với điều kiện kèm theo những lao lý của luật đó không trái với những nguyên tắc xác lập và vận dụng pháp lý trong quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được lao lý trong Bộ luật dân sự ;
– Về xác lập pháp lý vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế, Điều 664 Bộ luật lao lý như sau :
“ 1. Pháp luật vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được xác lập theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc luật Nước Ta .
2. Trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc Luật Việt Nam có pháp luật những bên có quyền lựa chọn thì pháp lý vận dụng so với quan hệ dân sự có yếu tố quốc tế được xác lập theo lựa chọn của những bên .

3. Trường hợp không xác định được pháp luật áp
dụng theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, pháp luật áp dụng là pháp
luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với quan hệ dân sự có yếu tố nước
ngoài đó”.

3. Đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa
Với tư cách là hình thức pháp lí của quan hệ mua bán hàng hóa, hợp đồng mua bán hàng hóa ( HĐMBHH ) có những đặc thù nhất định, xuất phát từ thực chất thương mại của hành vi mua bán hàng hóa .
a. Chủ thể
HĐMBHH được thiết lập hầu hết giữa những thương nhân. Theo lao lý của Luật thương mại 2005 thì “ thương nhân gồm có tổ chức triển khai kinh tế tài chính được xây dựng hợp pháp, cá thể hoạt động giải trí thương mại một cách độc lập tiếp tục và có ĐK kinh doanh thương mại ” ( Khoản 1 Điều 6 Luật Thương mại ) .
b. Đối tượng của hợp đồng mua bán hàng hóa
Đối tượng của HĐMBHH là hàng hóa. Theo lao lý tại Khoản 2 Điều 3 Luật Thương mại năm 2005, hàng hóa gồm có toàn bộ những động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai và cả vật gắn liền với đất đai .
c. Hình thức của hợp đồng mua bán hàng hóa
Luật Thương mại năm 2005 cũng pháp luật : “ HĐMBHH được bộc lộ bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi đơn cử. Đối với những loại HĐMBHH mà pháp lý pháp luật phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo những pháp luật đó ” ( Điều 24 LTM ) .
Riêng HĐMBHHQT phải được lập thành văn bản hoặc hình thức khác có giá trị pháp lý tương tự [ 30, tr19 ]. Các hình thức có giá trị pháp lý tương tự văn bản gồm có điện báo, telex, fax, thông điệp dữ liệu ( là thông tin được tạo ra, gửi đi, nhận và lưu giữ bằng phương tiện đi lại điện tử ) và những hình thức khác theo pháp luật của pháp lý .
d. Mục đích của hợp đồng mua bán hàng hóa
Đối với hai bên chủ thể là thương nhân với nhau thì mục tiêu là doanh thu. Trong HĐMBHH, ngoài chủ thể là thương nhân thì còn có những tổ chức triển khai, cá thể không phải là thương nhân, trong trường hợp này mục tiêu của việc triển khai HĐMBHH là dành cho mục tiêu hoạt động và sinh hoạt, tiêu dùng hay ship hàng hoạt động giải trí của những cơ quan tổ chức triển khai .
4. Trách nhiệm của bên bán do vi phạm hợp đồng
Bên bán phải gánh chịu nghĩa vụ và trách nhiệm khi có hành vi vi phạm hợp đồng đã cam kết. * Các hình thức nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý :
– Buộc thực thi đúng hợp đồng :
Theo lao lý của Luật Thương mại, khi một bên trong hợp đồng không thực thi hoặc triển khai không vừa đủ nghĩa vụ và trách nhiệm lao lý trong hợp đồng thì bên có quyền lợi và nghĩa vụ bị vi phạm có quyền nhu yếu bên vi phạm triển khai đúng hợp đồng hoặc vận dụng giải pháp khác để hợp đồng được thực thi và bên vi phạm phải chịu phí tổn phát sinh ( Điều 297 ). Thông thường, đây là giải pháp được ưu tiên vận dụng trước khi vận dụng những giải pháp khác .
Bên bán hoàn toàn có thể gia hạn một thời hạn hài hòa và hợp lý để bên vi phạm thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng .
– Phạt vi phạm :
Luật Thương mại năm 2005 có lao lý khá rõ ràng về chế tài này tại Điều 300 và Điều 301. Mức phạt so với bên bán vi phạm hợp đồng hoặc tổng mức phạt so với nhiều vi phạm do những bên thỏa thuận hợp tác trong hợp đồng, nhưng không quá 8 % giá trị phần nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp lao lý tại Điều 266 Luật Thương mại 2005 ( Điều 301 ) .
– Buộc bồi thường thiệt hại :
Bồi thường thiệt hại là việc buộc bên bán trả tiền bồi thường những tổn thất do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra. Giá trị bồi thường thiệt hại gồm có giá trị tổn thất thực tiễn, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm ( Điều 300 và Điều 301 Luật Thương mại ) .
Các địa thế căn cứ phát sinh nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại gồm có : Có hành vi vi phạm hợp đồng, có thiệt hại trong thực tiễn, mối quan hệ trực tiếp giữa hành vi vi phạm hợp đồng của một bên và thiệt hại vật chất của bên kia .
– Tạm ngừng thực thi hợp đồng :
Đây là một chế tài mới pháp luật tại Luật Thương mại, theo đó một bên trong thời điểm tạm thời không thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm trong hợp đồng thuộc một trong những trường hợp sau : Xẩy ra hành vi vi phạm mà những bên thỏa thuận hợp tác là điều kiện kèm theo để tạm ngừng triển khai hợp đồng ; Một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng .
– Đình chỉ triển khai hợp đồng :
Là một chế tài mới pháp luật tại Luật Thương mại, đình chỉ triển khai hợp đồng là việc một bên chấm hết triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng thuộc một trong những trường hợp sau : Xảy ra hành vi vi phạm mà những bên đã thỏa thuận hợp tác là điều kiện kèm theo để đình chỉ hợp đồng ; Một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng. Bên bị vi phạm vẫn có quyền nhu yếu bồi thường thiệt hại theo pháp luật của Luật Thương mại .
– Hủy bỏ hợp đồng :
Điều 312 Luật Thương mại lao lý, bên có quyền hạn bị vi phạm có quyền công bố hủy hợp đồng nếu việc vi phạm của bên kia là điều kiện kèm theo để hủy hợp đồng mà những bên đã thỏa thuận hợp tác. Chế tài hủy bỏ hợp đồng còn được vận dụng trong những trường hợp một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ và trách nhiệm hợp đồng. Hủy bỏ hợp đồng gồm có hủy bỏ hàng loạt hợp đồng và hủy bỏ một phần hợp đồng .
III. Các giải pháp hạn chế tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa
Do pháp luật pháp lý vẫn sống sót những chưa ổn, thế cho nên, trong thời hạn chờ đón để có những lao lý hài hòa và hợp lý và tương thích với trong thực tiễn hơn, những chủ thể tham gia vào quan hệ hợp đồng nên dữ thế chủ động trong việc bảo vệ quyền và quyền lợi của mình. Đặc biệt, bằng giải pháp thỏa thuận hợp tác đơn cử trong hợp đồng, những chủ thể hoàn toàn có thể hạn chế được một phần những rủi ro đáng tiếc hoàn toàn có thể xảy ra với mình trong quy trình triển khai hợp đồng. Chẳng hạn như, những bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác cả pháp luật về phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại trong hợp đồng. Trong đó, những pháp luật về phạt vi phạm nên được lao lý rõ ràng và nằm trong số lượng giới hạn pháp lý pháp luật, để khi có tranh chấp xảy ra thì tòa án nhân dân hoàn toàn có thể đồng ý thỏa thuận hợp tác trên một cách thuận tiện với tư cách là sự thỏa thuận hợp tác của những bên theo lao lý của pháp lý. Điều khoản bồi thường thiệt hại trên thực tiễn rất khó được thực thi do phải chứng tỏ những điều kiện kèm theo để được bồi thường. Khi có tranh chấp xảy ra thì tòa án nhân dân cũng sẽ xem xét rất kỹ yếu tố này. Vì vậy, những bên hoàn toàn có thể hạn chế rủi ro đáng tiếc bằng những lao lý đơn cử về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên, càng chi tiết cụ thể, càng đơn cử bao nhiêu sẽ hạn chế việc vi phạm hợp đồng bấy nhiêu. Đồng thời, cũng thuận tiện cho việc xác lập thiệt hại cũng như những điều kiện kèm theo khác khi có vi phạm xảy ra để hoàn toàn có thể được bồi thường thiệt hại một cách chính đáng nhất .
TÀI LIỆU THAM KHẢO :
1. Bộ Luật Dân sự năm năm ngoái
2. Luật Thương mại 2005
3. Luận văn “ Thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa theo pháp lý Nước Ta ” – tác giả Ngô Thị Kiều Trang .
4. Luận văn “ Giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa theo thủ tục xét xử sơ thẩm tại Tòa án nhân dân thành phố Thành Phố Hà Nội ” – tác giả Trương Thị Hà .

DISCUSSING THE SETTLEMENT OF DISPUTES RELATED TO CONTRACTS FOR THE SALE OF GOODS
MA. NGUYEN VAN VIET
Director, Minh Tien Construction One thành viên Co., Ltd

ABSTRACT:

It is compulsory to make contracts for the marketing of goods in business. The contracts are voluntary arrangements between buyers and sellers in order to obtain their expected interests. The contracts contain right and obligation of parties in their business relationship. Vietnamese laws stipulate solutions to settle business disputes in general and disputes of contracts for the marketing of goods in business in particular, including negotiation, conciliation, arbitration and lawsuits. The parties can freely choose solutions to settle their business disputes in accordance with laws. This article discusses the current settlement of disputes related to contracts for the marketing of goods in Vietnam .
Keywords : Contract for the marketing of goods, dispute, legal regulation .

Xem tất cả ấn phẩm Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ số 08 tháng 07/2017

Xem tổng thể ấn phẩm Các tác dụng điều tra và nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ tiên tiến số 08 tháng 07/2017 tại đây .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển