Cách hạch toán tk 131 – phải thu khách hàng theo Thông tư 200

Tài khoản phải thu khách hàng – TK 131 là gì? Hướng dẫn hạch toán tài khoản 131 – Phải thu khách hàng theo Thông tư 200 & báo cáo công nợ khách hàng… Anpha sẽ giải đáp tại bài viết này.

I. Nguyên tắc kế toán phải thu khách hàng

Trong quy trình kinh doanh thương mại, khi doanh nghiệp đã cung ứng mẫu sản phẩm, sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng nhưng khách hàng chưa giao dịch thanh toán thì sẽ hình thành khoản nợ phải thu. Trong những khoản nợ phải thu của doanh nghiệp, khoản phải thu của khách hàng thường phát sinh nhiều nhất, tỷ trọng cao và nhiều rủi ro đáng tiếc. Do đó, khi quyết định hành động ký hợp đồng bán hàng được phép trả chậm, doanh nghiệp cần xem xét kỹ về năng lực kinh tế tài chính của khách hàng để tránh thực trạng khách hàng không có năng lực thanh toán giao dịch .

1. Các khoản phải thu là gì?

Bạn đang đọc: Cách hạch toán tk 131 – phải thu khách hàng theo Thông tư 200

Các khoản phải thu là khoản khách hàng chưa giao dịch thanh toán, bồi thường, cho mượn, ứng trước, tạm ứng, ký quỹ ký cược .

2. Phân loại các khoản phải thu khách hàng

• Nợ phải thu ngắn hạn: Hạn thanh toán trong vòng 12 tháng hoặc trong vòng 1 chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp (nếu chu kỳ kinh doanh dưới 12 tháng);
• Nợ phải thu dài hạn: Hạn thanh toán hơn 12 tháng hoặc dài hơn 1 chu kỳ kinh doanh thông thường (nếu chu kỳ kinh doanh trên 12 tháng);
• Khi phân loại, doanh nghiệp tính từ ngày lập báo cáo tài chính đến ngày đáo hạn, không tính từ ngày phát sinh tăng nợ phải thu.

3. Chứng từ sử dụng trong kế toán phải thu khách hàng

• Hóa đơn bán hàng;
• Phiếu chi (chi hộ khách hàng);
• Phiếu thu (thu tiền hoặc nhận tiền ứng trước);
• Biên bản bù trừ công nợ…

Xem thêm: Quy định về hóa đơn điện tử.

4. Tài khoản sử dụng để theo dõi nợ phải thu khách hàng

Kế toán sử dụng thông tin tài khoản 131 – Phải thu khách hàng để theo dõi khoản nợ phải thu của khách hàng .

II. Hướng dẫn cách hạch toán tài khoản 131 – Phải thu khách hàng

1. Trường hợp cung cấp hàng hóa, dịch vụ chưa thu tiền của khách hàng

1.1. Trường hợp các khoản thuế gián thu phải nộp được tách riêng khi ghi nhận doanh thu, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp:

Nợ TK 131 : Tổng giá trị phải thu khách hàng ;
Có TK 511 : Doanh thu cung ứng sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ ( chưa gồm có thuế ) ;
Có TK 33311 : Thuế giá trị ngày càng tăng phải nộp .

1.2. Trường hợp không tách các khoản thuế phải nộp:

Nợ TK 511 : Doanh thu phân phối sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ ( đã gồm có thuế ) ;
Có TK 333 : Khoản thuế phải nộp nhà nước .

1.3. Trường hợp chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính (chứng khoán) ngắn hạn: 

• Trường hợp lãi, kế toán ghi:

Nợ TK 131 : Số tiền phải thu khách hàng ( giá cả ) ;
Có TK 121 : Giá trị mua vào ( giá trong thực tiễn ) của sàn chứng khoán bán ra ;
Có TK 515 : Số tiền chênh lệch giữa giá mua nhỏ hơn giá cả .

• Trường hợp lỗ, kế toán ghi:

Nợ TK 131 : Số tiền phải thu khách hàng ( giá cả ) ;
Nợ TK 635 : Số tiền chênh lệch giữa giá mua lớn hơn giá cả ;
Có TK 121 : Giá trị mua vào ( giá thực tiễn ) của sàn chứng khoán bán ra .

2. Phải thu khách hàng khi bị trả lại hàng

Nợ TK 5212 : Hàng bán trả lại ;
Nợ TK 333 : Thuế và khoản phải nộp nhà nước ;
Có TK 131 : Phải thu khách hàng .

3. Phải thu khách hàng các khoản giảm giá, chiết khấu thương mại

Nợ TK 5211 : Các khoản chiết khấu thương mại ;
Nợ TK 5213 : Các khoản giảm giá hàng bán ;
Nợ TK 333 : Thuế và khoản phải nộp nhà nước ;
Có TK 131 : Phải thu khách hàng .

4. Khi khách hàng thanh toán tiền hoặc ứng trước tiền hàng

Nợ TK 111, 112 : Thu tiền bằng tiền mặt hoặc giao dịch chuyển tiền ;
Có TK 131 : Số tiền khách hàng giao dịch thanh toán trước .

5. Khách hàng thanh toán tiền hàng bằng sản phẩm

Nợ TK 153, 153, 156, 155 : Nguyên vật liệu, CCDC, sản phẩm & hàng hóa, thành phẩm ;
Nợ TK 133 : Thuế GTGT khấu trừ ;
Có TK 131 : Phải thu khách hàng .

6. Phải thu khách hàng đối với phí ủy thác

Nợ TK 131 : Phải thu khách hàng ;
Có TK 5113 : Doanh thu dịch vụ phí ủy thác ;
Có TK 33311 : Thuế phải nộp .

7. Khi khách hàng không thanh toán các khoản phải thu, phải xử lý xóa sổ

Nợ TK 2293 : Dự phòng tổn thất những khoản phải thu đã lập ;
Nợ TK 6422 : Các khoản dự trữ tổn thất chưa lập ;
Có TK 131 : Phải thu khách hàng .

8. Trả lại tiền thừa khi khách hàng thanh toán dư 

Nợ TK 131 : Các khoản thu tiền thừa của khách hàng ;
Có TK 111, 112 : Trả lại tiền thừa bằng tiền mặt, hoặc tiền gửi khách hàng .

9. Hạch toán các khoản phải thu vào cuối kỳ kế toán

Khi nợ phải thu của khách hàng bằng ngoại tệ thì kế toán xác lập lại tỷ giá thực tiễn tại thời gian lập báo cáo giải trình kinh tế tài chính để xác lập hạch toán, đơn cử như sau :

• Khi có phát sinh lãi tỷ giá:

Nợ TK 131 : Số tiền chưa thu của khách hàng ;
Có TK 413 : Số tiền chênh lệch tỷ giá .
>> Cuối kỳ năm kinh tế tài chính kế chuyển :
Nợ TK 413 : Số tiền chênh lệch tỷ giá ;
Có TK 515 : Lãi tỷ giá ( lệch giá hoạt động giải trí kinh tế tài chính ) .

• Khi có phát sinh lỗ tỷ giá:

Nợ TK 413 : Số tiền chênh lệch tỷ giá ;
Có TK 131 : Số tiền chưa thu của khách hàng .
>> Cuối kỳ kết chuyển :
Nợ TK 635 : Ngân sách chi tiêu kinh tế tài chính chênh lệch từ lỗ tỷ giá ;
Có TK 413 : Số tiền chênh lệch tỷ giá .

Xem thêm: Hạch toán TK 331  – Phải trả người bán.

III. Các loại báo cáo kế toán công nợ phải thu khách hàng sử dụng

Có 4 loại báo cáo giải trình kế toán nợ công phải thu sử dụng, gồm có :

• Báo cáo bán hàng;
• Báo cáo thu tiền;
• Báo cáo tổng hợp công nợ phải thu khách hàng;
• Sổ chi tiết công nợ phải thu khách hàng.

IV. Đối trừ công nợ đối với đối tượng vừa là khách hàng vừa là nhà cung cấp

• Các biên bản liên quan, bao gồm:

>> Hợp đồng mua và bán loại sản phẩm, sản phẩm & hàng hóa, phân phối dịch vụ, hợp đồng phải được ghi rõ, đơn cử về hình thức thanh toán giao dịch bù trừ nợ công ;
>> Các loại biên bản / chứng từ giao hàng, xuất kho ;
>> Hóa đơn giá trị ngày càng tăng – Hóa Đơn đỏ VAT ;
>> Các biên bản / chứng từ so sánh nợ công của cả 2 bên ;
>> Các biên bản / chứng từ bù trừ nợ công đã được 2 bên xác nhận rõ ràng ;
>> Các loại chứng từ / biên lai thanh toán số chênh lệch .

• Thời điểm đối trừ: 

Hai bên cùng xác lập, thỏa thuận hợp tác thời hạn thanh lý hợp đồng để làm biên bản cấn trừ nợ công sau khi thanh toán giao dịch mua và bán loại sản phẩm sản phẩm & hàng hóa đã hoàn tất .

• Cách hạch toán tài khoản 131 – Phải thu khách hàng:

>> Trường hợp số tiền mua hàng lớn hơn số tiền bán hàng :
Nợ TK 331 : Số tiền phải thu khách hàng ;
Nợ TK 112, 111 : Số tiền chênh lệch sau khi cấn trừ ;
Có TK 131 : Khoản tiền phải thu khách hàng .
>> Trường hợp số tiền mua hàng nhỏ hơn số tiền bán hàng :
Nợ TK 331 : Số tiền phải thu khách hàng ;
Có TK 131 : Khoản tiền phải thu khách hàng ;
Có TK 112, 111 : Số tiền chênh lệch thu thêm sau khi cấn trừ .

Xem thêm: Hạch toán TK 641  – Chi phí bán hàng.

V. Các câu hỏi thường gặp về tài khoản 131 – Phải thu khách hàng

1. Trường hợp doanh nghiệp không xuất đầy đủ doanh thu bán hàng, thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Trường hợp doanh nghiệp bán hàng không xuất hóa đơn đồng nghĩa tương quan với việc đang trốn lệch giá, thì sẽ bị phạt ➜ truy thu lại những khoản thuế có tương quan như thuế TNDN, thuế GTGT. Khi đó, doanh nghiệp phải đóng tiền chậm nộp trên số thuế truy thu và bị phạt vi phạm hành chính thường thì với mức 20 % trên số tiền chậm nộp .

2. Căn cứ vào đâu để xác định được các khoản phải thu của doanh nghiệp là khoản phải thu cần phải trích lập dự phòng?

Dựa theo nguyên tắc cơ bản, địa thế căn cứ để lập dự trữ phải có vật chứng đáng đáng tin cậy, ví dụ như : doanh nghiệp sắp phá sản, làm ăn không có doanh thu hoặc bị tổn thất nặng nề vì những yếu tố khách quan, không có năng lực thanh toán giao dịch và doanh nghiệp đã đòi nhiều lần nhưng vẫn không thanh toán giao dịch .

3. Theo quy định thì doanh nghiệp được trích lập mức dự phòng là bao nhiêu?

• Đối với khoản nợ quá hạn mức trích lập cụ thể như sau:

>> Trích lập 30 % giá trị so với khoản nợ phải thu quá hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng ;
>> Trích lập 50 % giá trị so với khoản nợ phải thu quá hạn từ 12 tháng đến dưới 24 tháng ;
>> Trích lập 70 % giá trị so với khoản nợ phải thu quá hạn từ 24 tháng đến dưới 36 tháng ;

>> Trích lập 100% giá trị đối với khoản nợ phải thu từ 36 tháng trở lên.

Xem thêm: Doanh nghiệp nhỏ và vừa – Wikipedia tiếng Việt

• Đối với khoản nợ chưa đến hạn:

>> Trích lập trong trường hợp : Có dẫn chứng xác lập đối tác chiến lược đã phá sản bỏ trốn khỏi khu vực kinh doanh thương mại ; đối tác chiến lược đang bị những cơ quan pháp lý truy tố, giam giữ, xét xử ; đang thi hành án ;
đang mang bệnh hiểm nghèo ( có xác nhận từ bệnh viện ) hoặc đã mất hoặc khoản nợ đã được nhu yếu thi hành án nhưng không hề thực thi được do khách hàng bỏ trốn khỏi nơi cư trú ; khoản nợ đã được doanh nghiệp khởi kiện đòi nợ bị đình chỉ xử lý vụ án thì doanh nghiệp tự dự kiến mức tổn thất không tịch thu được ( tối đa bằng giá trị khoản nợ đang theo dõi trên sổ sách kế toán ) để trích lập dự trữ .

Trần Thủy – Phòng Kế toán Anpha

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nghiệp