Các bút toán hạch toán nghiệp vụ mua hàng, bán hàng trong doanh nghiệp thương mại – MISA AMIS

So với các ngành nghề như xây dựng, hành chính sự nghiệp thì kế toán thương mại có thể nói là lĩnh vực dễ thực hiện hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh nghiệp thương mại cũng có những đặc thù riêng và có những sự khác biệt trong bút toán hạch toán doanh nghiệp thương mại lên sổ sách, giấy tờ.

Hãy cùng xem doanh nghiệp thương mại thì sẽ có những bút toán hạch toán lên sổ như thế nào trong nội dung san sẻ dưới đây .

1. Hệ thống sổ sách, chứng từ và tài khoản sử dụng tại doanh nghiệp thương mại

1.1 Sổ sách và chứng từ sử dụng

Doanh nghiệp dù thuộc mô hình nào thì cũng cần những sổ sách để tàng trữ thông tin, tài liệu kế toán. Đối với doanh nghiệp thương mại, những loại sổ sách kế toán thường được sử dụng gồm có :

• Sổ nhật ký chung: là sổ tổng hợp của phòng kế toán, nội dung ghi chép tất cả các nghiệp vụ kinh tế đã phát sinh trong kỳ của doanh nghiệp.

  Bạn đang đọc: Các bút toán hạch toán nghiệp vụ mua hàng, bán hàng trong doanh nghiệp thương mại – MISA AMIS

• Sổ cái tài khoản, sổ chi tiết tài khoản: là loại hình doanh nghiệp thương mại, doanh nghiệp sẽ có một số tài khoản đặc thù và các tài khoản chung, các nghiệp vụ phát sinh của doanh nghiệp đều được ghi chép lên sổ cái tài khoản và sổ chi tiết từng tài khoản để dễ dàng theo dõi.

• Bảng tổng hợp nhập xuất tồn hàng hóa: đối với loại hình doanh nghiệp thương mại thì đây là sổ sách quan trọng bậc nhất, nội dung phản ánh toàn bộ nhập – xuất – tồn của hàng hóa trong quá trình doanh nghiệp hoạt động.

• Sổ chi tiết hàng hóa: để dễ dàng cho việc quản lý hàng hóa, nhất là với các doanh nghiệp có quy mô lớn thì mỗi một mặt hàng sẽ có riêng một sổ chi tiết để lưu thông tin nhập – xuất của mặt hàng đó.

• Sổ quỹ tiền mặt: nội dung phản ánh các nghiệp vụ thu – chi tiền mặt của doanh nghiệp.

• Sổ tiền gửi ngân hàng: nội dung phản ánh các nghiệp vụ liên quan đến tiền gửi ngân hàng của doanh nghiệp.

• Bảng phân bổ chi phí trả trước: nội dung ghi nhận các chi phí phân bổ cho: công cụ dụng cụ (CCDC), tài sản cố định (TSCĐ) …

• Bảng khấu hao TSCĐ: nội dung phản ánh theo dõi khấu hao của TSCĐ có giá trị từ 30 triệu VNĐ trở lên.

• Phiếu nhập – xuất kho hàng hóa: mỗi khi doanh nghiệp thực hiện mua – bán hàng hóa thì sẽ phát sinh phiếu nhập – xuất hàng hóa.

• Phiếu thu – chi: mỗi khi doanh nghiệp thực hiện thu – chi tiền mặt sẽ phát sinh phiếu thu – chi tương ứng.

1.2 Tài khoản sử dụng

Ngoài những thông tin tài khoản kế toán cơ bản thì những doanh nghiệp thương mại cũng sử dụng thêm 1 số ít thông tin tài khoản phản ánh đặc trưng ngành nghề :

• Tài khoản 156 – Hàng hóa .
• Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường .
• Tài khoản 157 – Hàng gửi bán .
• Tài khoản 5111 – Doanh thu bán hàng và phân phối dịch vụ .
• Tài khoản 5211 – Chiết khấu thương mại .
• Tài khoản 5212 – Giảm giá hàng bán .
• Tài khoản 5213 – Hàng bán bị trả lại .
• Tài khoản 632 – giá vốn hàng bán .
• Tài khoản 421 – Lợi nhuận chưa phân phối
• Tài khoản 911 – Xác định hiệu quả kinh doanh thương mại
• …

2. Hạch toán mua, bán hàng trong doanh nghiệp thương mại

2.1. Kế toán những nghiệp vụ tương quan đến mua hàng

• Nghiệp vụ mua hàng:

  • Khi doanh nghiệp mua hàng hóa về nhập kho ( mua hàng trả tiền ngay hoặc mua hàng nợ nhà cung ứng ), địa thế căn cứ vào những hóa đơn mua hàng, phiếu nhập kho và những chứng từ khác, kế toán triển khai những bút toán hạch toán .

Trường hợp 1: hàng mua đã nhận đủ hóa đơn và hàng về nhập kho

Nợ TK 156 – Trị giá mua hàng nhập kho .
Nợ TK 153 – Trị giá vỏ hộp tính riêng nhập kho ( nếu có )
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT, thường là 10 %
Có TK 331, 111, 112 … – Tổng giá trị phải trả cho nhà cung ứng ( NCC )
Khi giao dịch thanh toán tiền cho nhà cung ứng :
Nợ TK 331
Có TK 111 ( nếu trả tiền mặt ), 112 ( nếu trả qua ngân hàng nhà nước )

Trường hợp 2: hàng mua đã nhận hóa đơn, hàng hóa vẫn đang trên đường:

Nợ TK – 151 – Trị giá hàng mua đang đi đường
Nợ TK 153 – Trị giá vỏ hộp tính riêng cho hàng mua đang đi đường ( nếu có )
Có TK 331, 111, 112
Khi giao dịch thanh toán tiền cho nhà phân phối :
Nợ TK 331
Có TK 111 ( nếu trả tiền mặt ), 112 ( nếu trả qua ngân hàng nhà nước )
Đến khi hàng hóa về nhập kho, kế toán thực thi thêm bút toán :
Nợ TK 156
Có TK 151

Trường hợp 3: Hàng hóa đã về nhưng hóa đơn chưa về, kế toán viên hạch toán tạm tính như sau

Nợ TK 156 – Trị giá mua hàng nhập kho .
Nợ TK 153 – Trị giá vỏ hộp tính riêng nhập kho ( nếu có )
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT, thường là 10 %
Có TK 331, 111, 112
Đến khi hóa đơn về, kế toán viên hạch toán theo những trường hợp :

Giá mua = giá tạm tính

Nợ TK 133
Có TK 111, 112, 331 Số lượng mua * Giá mua * Thuế suất

Giá mua < giá tạm tính

• • • Phản ánh thuế
• Nợ TK 133
  • Có TK 111, 112, 331 Số lượng mua * Giá mua * Thuế suất

• • • Điều chỉnh giảm

Nợ TK 111, 112, 331

• • Có TK 156 số lượng * ( giá tạm tính – giá mua )

Giá mua > giá tạm tính

• • • Phản ánh thuế
• Nợ TK 133
  • Có TK 111, 112, 331 Số lượng mua * Giá mua * Thuế suất

• • • Điều chỉnh tăng

Nợ TK 156 số lượng * ( giá mua – giá tạm tính )

• • Có TK 111, 112, 331

• • Đi kèm với phản ánh giá trị hàng hóa thì kế toán cũng cần phản ánh những khoản ngân sách thu mua trong thực tiễn phát sinh tương quan đến thu mua hàng hóa như : luân chuyển, bốc xếp, hao hụt trong định mức …, những ngân sách này sẽ được hạch toán vào giá trị hàng hóa mua vào, kế toán ghi :

Nợ TK 156 – Tổng hợp ngân sách thu mua hàng hóa .
Nợ 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có 331, 111,112 – Tổng giá trị giao dịch thanh toán

• Nghiệp vụ trả hàng cho NCC

Nếu doanh nghiệp xuất kho trả hàng thì kế toán thực thi hạch toán ngược so với khi ghi nhận nhập kho :
Nợ TK 331, 111, 112
Có TK 1561
Có TK 1331
Kế toán ghi nhận thu lại tiền ( nếu có )
Nợ TK 111,112
Có TK 331

• Nghiệp vụ chiết khấu thương mại hưởng từ NCC:

  • Nếu trị giá trên hóa đơn GTGT của lô hàng là giá bán đã bao gồm chiết khấu thương mại tức là NCC giảm giá ngay khi mua hàng thì doanh nghiệp bên mua ghi nhận:

    Xem thêm: Mã miễn phí vận chuyển Shopee: Hướng dẫn lấy và sử dụng

Nợ TK 156 – Trị giá mua hàng nhập kho .
Nợ TK 1331 – Thuế GTGT
Có TK 111, 112, 331 – Số tiền trên hóa đơn

• • Nếu trị giá trên hóa đơn GTGT của lô hàng làsố lượng * ( giá tạm tính – giá mua ) tức là NCC chọn một trong những hình thức giảm khác, doanh nghiệp mua hàng ghi nhận :
    • Trường hợp NCC cung ứng chiết khấu thương mại và giảm vào tiền nợ phải trả hoặc trả lại tiền cho doanh nghiệp, kế toán ghi :

Nợ TK 111, 112, 331
Có TK 1561
Có TK 1331

• • • Trường hợp NCC phân phối chiết khấu thương mại và trị giá chiết khấu làm giảm giá vốn hàng bán, giá trị hàng tồn dư, giảm chi những loại, doanh nghiệp mua hàng ghi nhận :

Giảm giá vốn hàng bán :
Nợ TK 331, 111, 112 – Số tiền chiết khấu thương mại
Có TK 632 – Giảm giá vốn hàng bán
Có TK 1331 – Giảm thuế GTGT
Giảm trị giá hàng tồn dư :
Nợ TK 331, 111, 112 – Số tiền chiết khấu thương mại
Có TK 156 – Giảm trị giá hàng tồn dư
Có TK 1331 – Giảm thuế GTGT
Giảm những loại ngân sách
Nợ TK 331, 111, 112 – Số tiền chiết khấu thương mại
Có TK 154, 241, 642 … – Giảm ngân sách tương ứng
Có TK 1331 – Giảm thuế GTGT
2.2 Kế toán những nghiệp vụ tương quan đến tiêu thụ hàng hóa
Hiện nay, những doanh nghiệp thương mại hoàn toàn có thể thực thi tiêu thụ hàng hóa theo nhiều hình thức khác nhau :

• Bán buôn trực tiếp ;
• Bán lẻ ;
• Bán hàng trả góp ;
• Bán ký gửi đại lý ;
• Bán khoán .

Với mỗi hình thức bán hàng thì kế toán sẽ có những bút toán hạch toán khác nhau tương thích .

• Nghiệp vụ bán hàng:

Khi doanh nghiệp phát sinh việc bán hàng, tiêu thụ loại sản phẩm, kế toán ghi :
1. Ghi nhận giá vốn hàng bán :
Nợ TK 632 – Trị giá mua thực tiễn của hàng tiêu thụ
Có TK 156, 151 …
2. Ghi nhận lệch giá bán hàng và phân phối dịch vụ :
Nợ TK 111, 112, 131 – Tổng giá thanh toán giao dịch
Có TK 5111 – Doanh thu bán hàng và cung ứng dịch vụ
Có 3331 – Thuế GTGT phải nộp nhà nước .
3. Ghi nhận những khoản giảm trừ lệch giá ( nếu có ) : Nếu doanh nghiệp có những khoản chiết khấu thương mại ( xuất hóa đơn riêng cho KH ), giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại …
Nợ TK 521 – Các khoản giảm trừ lệch giá gồm :
Nợ 3331 – Giảm thuế GTGT phải nộp
Có 111, 112, 131, 3388 – Tổng trị giá giảm
Nếu doanh nghiệp vận dụng thông tư 200 / năm trước / TT-BTC thì hạch toán như trên so với những khoản giảm trừ lệch giá còn doanh nghiệp vận dụng thông tư 133 / năm nay / TT-BTC vì không có TK 521 nên những khoản giảm trừ lệch giá sẽ được tính ở bên ngoài và ghi trực tiếp vào TK lệch giá bán hàng và cung ứng dịch vụ .

• • Riêng so với trường hợp hàng bán bị trả lại thì kế toán cần có thêm bút toán ghi nhận giảm giá vốn hàng bán :

Nợ TK 156
Có TK 632

• • Nếu người mua được hưởng chiết khấu giao dịch thanh toán thì kế toán ghi nhận :

Nợ TK 635 – Ngân sách chi tiêu kinh tế tài chính
Có TK 111,112, 131, 3388
Sau đó, đến cuối kỳ, kế toán triển khai những bút toán kết chuyển những khoản giảm trừ, xác lập lệch giá thuần, kết chuyển lệch giá thuần, giá vốn hàng bán và ngân sách kinh tế tài chính :
Kết chuyển những khoản giảm trừ :
Nợ TK 5111
Có TK 5211, 5212, 5213
Nếu tại thời gian ghi nhận lệch giá nhưng không tách ngay được thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt quan trọng phải nộp thì kế toán sẽ ghi nhận lệch giá cả thuế nhưng cuối kỳ phải ghi nhận giảm lệch giá so với số thuế phải nộp :
Nợ TK 511
Có TK 333
Kết chuyển lệch giá thuần :
Nợ TK 511
Có 911
Kết chuyển giá vốn hàng bán và những loại ngân sách :
Nợ TK 911
Có TK 632, 635, 641, 642, 811, 821 …
Xác định hiệu quả kinh doanh thương mại kế toán thương mại dịch vụ :

• • Trường hợp doanh nghiệp có lãi :

Nợ TK 911
Có TK 4212

• • Trường hợp doanh nghiệp lỗ :

Nợ TK 4212
Có TK 911
Kết chuyển thuế GTGT được khấu trừ ( Doanh nghiệp vận dụng PP khấu trừ ) kế toán thương mại dịch vụ :
Nợ TK 3331 : Giá trị kết chuyển là số thuế phát sinh nhỏ
Có TK 133 : Giá trị kết chuyển là số thuế phát sinh nhỏ
Nguyên tắc tìm giá trị để kết chuyển thuế :
Đầu kỳ 133 + Phát sinh ( PS ) trong kỳ 133 so sánh với PS trong kỳ 3331
Nếu Đầu kỳ 133 + PS trong kỳ 133 > PS trong kỳ 3331 => số kết chuyển theo 133
Nếu Đầu kỳ 133 + PS trong kỳ 133 < PS trong kỳ 3331 => số kết chuyển theo 3331
Các bút toán hạch toán doanh nghiệp thương mại nói riêng và những doanh nghiệp nói chung được coi là yếu tố cốt lõi của kế toán. Nếu như trước đây, kế toán viên tại những doanh nghiệp phải triển khai ghi chép bằng tay thủ công thì lúc bấy giờ kế toán viên hoàn toàn có thể nhờ đến sự tương hỗ của ứng dụng kế toán .
Phần mềm kế toán trực tuyến MISA AMIS chính là sự lựa chọn hài hòa và hợp lý cho kế toán viên lúc bấy giờ. Phần mềm mang đến giải pháp quản trị kinh tế tài chính mưu trí từ đó nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc kế toán. Không chỉ tích hợp những tính năng, tiện ích thiết yếu mà ứng dụng còn có nhiều phân hệ tương thích với những doanh nghiệp thương mại như phân hệ nghiệp vụ mua hàng, bán hàng, phân hệ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng nhà nước … .
Anh / chị kế toán viên hoàn toàn có thể ĐK thưởng thức bản demo ứng dụng kế toán trực tuyến MISA AMIS để trực tiếp tìm hiểu thêm về những tính năng, phân hệ này. Hiện tại, ứng dụng đang được sử dụng không lấy phí 15 ngày và được tiến hành tư vấn kỹ càng giúp kế toán viên thuận tiện sử dụng hơn .
Tác giả tổng hợp : Phương Thanh

 4,968 

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển