Chiết khấu thương mại là gì ? Cách hạch toán chi tiết nhất

1. Chiết khấu thương mại là gì?

Mặc dù chiết khấu thương mại là nhiệm vụ thường Open so với những doanh nghiệp nhưng thực tiễn những kế toán viên tại những doanh nghiệp này nhiều lúc vẫn chưa hiểu rõ khái niệm này .

Chiết khấu thương mại trong tiếng Anh là Trade Discount là khoản mà doanh nghiệp bán giảm cho khách hàng mua nếu khách hàng đạt được các điều kiện nhất định như mua hàng với số lượng lớn.

Chiết khấu thương mại là một trong những cách thức kích cầu của các doanh nghiệp nhằm gia tăng số lượng hàng bán, nâng cao doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Các hình thức chiết khấu thương mại:

• Chiết khấu theo từng lần mua .
• Chiết khấu sau nhiều lần mua .
• Chiết khấu sau chương trình khuyến mại .

Mỗi hình thức chiết khấu sẽ có những lao lý riêng và sẽ thực thi xuất hóa đơn, kê khai thuế khác nhau nên kế toán sẽ thực thi định khoản chiết khấu thương mại tùy theo từng trường hợp .

Chiết khấu thương mại là một trong 3 khoản giảm trừ lệch giá, cùng với khoản giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại .
Nếu doanh nghiệp sử dụng chính sách kế toán theo thông tư 200 / năm trước / TT-BTC thì kế toán viên hạch toán chiết khấu thương mại vào TK 5211 – Chiết khấu thương mại và kết chuyển tổng số chiết khấu thương mại sang TK 511 – lệch giá bán hàng và cung ứng dịch vụ vào cuối kỳ .
Nếu doanh nghiệp sử dụng chính sách kế toán theo thông tư 133 thì kế toán hạch toán chiết khấu thương mại trực tiếp vào bên Nợ TK 511 do thông tư này không có thông tin tài khoản 521 – Các khoản giảm trừ lệch giá. Cuối kỳ, kế toán viên không cần thực thi bút toán kết chuyển do chiết khấu thương mại phát sinh đã hạch toán vào bên Nợ của TK 511 .

2. Hướng dẫn cách hạch toán chiết khấu thương mại đúng nhất

2.1 Trường hợp Giá bán trên hóa đơn GTGT là giá cả đã gồm có chiết khấu thương mại dành cho người mua, thuế GTGT, tổng giá giao dịch thanh toán đã có thuế GTGT .

• Bên bán hạch toán :

Nợ TK 111, 112
Nợ TK 131
Có TK 3331

• Bên mua hạch toán :

Nợ TK 156
Nợ TK 1331
Có TK 111, 112, 331
Đối với trường hợp này, việc doanh nghiệp phân phối chiết khấu thương mại cho người mua được hai bên bàn luận và thống nhất trước khi lập hóa đơn nên trị giá ghi trên hóa đơn là giá đã gồm có chiết khấu thương mại. Vì vậy, kế toán viên sẽ không hạch toán phản ánh chiết khấu thương mại .

Ví dụ 1: Công ty A bán cho Công ty B 10 SP X, giá bán của 1 SP là 4.000.000. Vì công ty A có quy định là “nếu khách hàng mua một lúc 10 sản phẩm sẽ được giảm giá 10%, trên giá bán chưa thuế GTGT”. Như vậy số tiền sau khi được giảm giá còn lại 3.600.000/ bộ, Công ty A và công ty B thỏa thuận chiết khấu thương mại cho lô hàng này và quyết định xuất hóa đơn với trị giá trên hóa đơn đã bao gồm chiết khấu thương mại.

Hướng dẫn hạch toán chiết khấu thương mại cho bên bán và bên mua :

• Bên Bán :

Nợ 131 : 39.600.000
Có 5111 : 36.000.000
Có 3331 : 3.600.000

• Bên Mua :

Nợ 156 : 36.000.000
Nợ 1331 : 3.600.000
Có TK 111, 112, 331 : 39.600.000

2.2 Trường hợp Khách hàng mua hàng nhiều lần được hưởng chiết khấu thương mại địa thế căn cứ vào số lượng, doanh thu hàng hoá, dịch vụ thì số tiền chiết khấu của hàng hoá đã bán được tính kiểm soát và điều chỉnh trên hoá đơn bán hàng hoá, dịch vụ của lần mua ở đầu cuối hoặc kỳ tiếp theo .

Ở trường hợp này sẽ Open 2 trường hợp do có sự chênh lệch giữa số tiền chiết khấu và số tiền trên hóa đơn sau cuối .

Nếu số tiền chiết khấu nhỏ hơn số tiền trên hóa đơn ở đầu cuối mà người mua nhận được thì số tiền chiết khấu sẽ được bù trừ trực tiếp trên hóa đơn ở đầu cuối đó .

• Bên bán hạch toán :

Nợ TK 131, 111, 112
Có TK 511
Có TK 3331

• Bên mua hạch toán :

Nợ TK 156
Nợ TK 1331
Có TK 111, 112, 331

Ví dụ 2: Công ty A bán SP Y cho công ty B, Theo như thỏa thuận của 2 bên thì “nếu công ty B mua đủ từ 10 SP Y trở lên sẽ được hưởng 10% trên giá bán chưa thuế GTGT”, với giá bán 1 sản phẩm Y là 3.000.000.

Sau đó, công ty B thực thi mua hàng như sau :
Lần 1 mua 4 loại sản phẩm
Lần 2 mua thêm 4 loại sản phẩm
Lần 3 mua thêm 2 mẫu sản phẩm
Sau 3 lần mua hàng, công ty B đạt đủ điều kiện kèm theo hưởng chiết khấu thương mại .
Hướng dẫn hạch toán chiết khấu thương mại :

• Bên bán : Vì hóa đơn lần cuối mà bên bán – công ty A xuất có trị giá hóa đơn là 6.000.000, trong khi đó, chiết khấu thương mại mà bên mua – công ty B nhận được là 3.000.000 nên kế toán viên ghi nhận như sau :

Nợ TK 131 : 6.600.000
Có 5111 : 6.000.000
Có 3331 : 600.000

• Bên mua :

Nợ TK 156 6.000.000
Nợ TK 1331 600.000
Có TK 331 6.600.000

Nếu số tiền chiết khấu lớn hơn số tiền trên hóa đơn sau cuối thì kế toán viên cần triển khai lập hóa đơn kiểm soát và điều chỉnh giảm những hóa đơn trước đó và hạch toán theo sự kiểm soát và điều chỉnh này .

• Bên bán : kế toán hạch toán chiết khấu thương mại đã phát sinh trong kỳ bằng cách ghi nhận vào giảm trừ lệch giá

Nợ TK 521 ( nếu vận dụng Thông tư 200 ) / Nợ 511 ( Nếu vận dụng Thông tư 133 )
Nợ TK 3331
Có TK 131, 111, 112

• Bên mua : Vì hàng hóa mua về sẽ được sử dụng cho nhiều mục tiêu nên chiết khấu thương mại mà bên mua được hưởng sẽ được ghi nhận theo nhiều cách khác nhau :

Nếu định khoản chiết khấu thương mại nhận được so với hàng hóa đang nằm trong kho → kế toán viên ghi nhận giảm trị giá hàng tồn dư :

Nợ TK 111, 112, 331
Có TK 156
Có TK 1331

Nếu chiết khấu thương mại nhận được so với hàng hóa đã bán → kế toán viên ghi nhận giảm giá vốn hàng bán :

Nợ TK 111, 112, 331
Có TK 632
Có TK 1331

Nếu chiết khấu thương mại nhận được so với hàng hóa được sử dụng cho những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại, quản trị, kiến thiết xây dựng cơ bản → kế toán viên ghi nhận giảm những loại ngân sách tương ứng :

Nợ TK 111, 112, 331
Có TK 154, 241, 641, 642 …
Có TK 1331
Trường hợp nếu kết thúc chương trình khuyến mại mới lập hóa đơn thì thực thi hạch toán giống trường hợp số tiền chiết khấu lớn hơn số tiền trên hóa đơn sau cuối của trường hợp 2 .
Đối với những doanh nghiệp vận dụng chính sách kế toán theo thông tư 200 thì cuối kỳ sẽ thực thi kết chuyển giảm giá hàng bán vào thông tin tài khoản lệch giá :
Nợ TK 521
Có TK 511
Doanh nghiệp vận dụng chính sách theo thông tư 133 sẽ không có bút toán này .

Ví dụ 3: Công ty A bán SP Z cho công ty B (cả 2 công ty đều áp dụng chế độ kế toán theo thông tư 200). Theo như thỏa thuận của 2 bên thì “nếu công ty B mua đủ từ 10 SP Y trở lên sẽ được hưởng 10% trên giá bán đã bao gồm thuế GTGT”, với giá bán 1 sản phẩm Y là 10.000.000, thuế GTGT 10%.

Sau đó, công ty B triển khai mua hàng như sau :
Lần 1 mua 4 mẫu sản phẩm
Lần 2 mua thêm 5 mẫu sản phẩm
Lần 3 mua thêm 1 mẫu sản phẩm
Sau 3 lần mua hàng, công ty B đạt đủ điều kiện kèm theo hưởng chiết khấu thương mại .

• Bên bán : Vì hóa đơn lần cuối mà bên bán – công ty A xuất có trị giá hóa đơn là 10.000.000, trong khi đó, chiết khấu thương mại mà bên mua – công ty B nhận được là 11.000.000 nên công ty A phải xuất hóa đơn riêng cho số tiền chiết khấu thương mại, kế toán hạch toán chiết khấu thương mại ở trường hợp này như sau :

Nợ 521 10.000.000
Nợ TK 3331 một triệu
Có 131 11.000.000

• Bên mua :

Nợ TK 331 11.000.000
Có TK 156, 632, 154, 241, 641, 642 … 10.000.000
Có 1331 một triệu
Đối với doanh nghiệp thương mại, dù là bên mua hay bên bán, thì đều phải theo dõi những khoản chiết khấu thương mại để bảo vệ tính đúng giá vốn hàng bán, giá hàng nhập kho …

3. Phân biệt chiết khấu thương mại và chiết khấu thanh toán

Chiết khấu thương mại và chiết khấu giao dịch thanh toán thường bị nhầm lẫn nhưng về thực chất đây là hai hình thức giảm giá trọn vẹn độc lạ. Hãy cùng điểm qua những sự độc lạ giữa chiết khấu giao dịch thanh toán và chiết khấu thương mại :

( Căn cứ pháp lý : VAS 14 ; Điểm 2.5 Phụ lục 4 kèm theo Thông tư số 39/2014 / TT-BTC ; khoản 4 Điều 2 Luật số 71/2014 / QH13 ; điểm 4, Phụ lục 01 – Thông tư số 92/2015 / TT-BTC )

>> Xem thêm: Chiết khấu thanh toán là gì? Cách hạch toán chính xác

4. Cách viết hóa đơn chiết khấu thương mại

4.1 Chiết khấu theo từng lần mua

Trên hóa đơn giá trị ngày càng tăng sẽ ghi giá bán đã chiết khấu, thuế GTGT và tổng giá giao dịch thanh toán có thuế GTGT.
Ví dụ : Ngày 20/12 công ty A tổ chức triển khai chương trình mua 1 loại sản phẩm máy tính xách tay trị giá 20 triệu, giảm 10 %. Cùng ngày, công ty B tới mua một chiếc máy tính xách tay giá 20 triệu, hóa đơn sẽ viết như sau :

4.2 Chiết khấu địa thế căn cứ vào số lượng, doanh thu

Nếu số tiền chiết khấu nhỏ hơn số tiền trên hóa đơn cuối cùng mà người mua nhận được => số tiền chiết khấu sẽ được bù trừ trực tiếp trên hóa đơn cuối cùng đó.

Ví dụ : Ngày 15/12 công ty A ký hợp đồng với công ty B, thỏa thuận hợp tác nếu công ty B mua 10 chiếc máy tính xách tay hiệu XXX trị giá 20 triệu, sẽ được chiết khấu thương mại 5 % ( 20 triệu x 5 % x 10 = 10 triệu ) .

• Ngày 18/12, công ty B mua 2 chiếc, chưa đủ số lượng pháp luật nên hóa đơn vẫn ghi giá 1 chiếc máy tính là 20 triệu .
• Ngày 20/12, công ty B liên tục mua 5 chiếc, chưa đủ số lượng lao lý nên hóa đơn vẫn ghi giá 1 chiếc máy tính là 20 triệu .
• Ngày 24/12, công ty B mua 3 chiếc, đã đủ số lượng như hợp đồng nên công ty B nhận được chiết khấu thương mại 5 % của công ty A, xuất hóa đơn như sau :

Nếu số tiền chiết khấu lớn hơn số tiền trên hóa đơn cuối cùng hoặc trường hợp kết thúc kỳ khuyến mãi mới lập hóa đơn =>  lập hóa đơn điều chỉnh giảm các hóa đơn trước đó.

Ví dụ : Ngày 15/12 công ty A ký hợp đồng với công ty B, thỏa thuận hợp tác nếu công ty B mua 10 chiếc máy tính xách tay hiệu XXX trị giá 20 triệu, sẽ được chiết khấu thương mại 15 % ( 20 triệu x 15 % x 10 = 30 triệu ) .

• Ngày 18/12, công ty B mua 3 chiếc, chưa đủ số lượng lao lý nên hóa đơn vẫn ghi giá 1 chiếc máy tính là 20 triệu .
• Ngày 20/12, công ty B liên tục mua 6 chiếc, chưa đủ số lượng pháp luật nên hóa đơn vẫn ghi giá 1 chiếc máy tính là 20 triệu .
• Ngày 24/12, công ty B mua 1 chiếc, đã đủ số lượng như hợp đồng nên công ty B nhận được chiết khấu thương mại 15 % của công ty A, vì số tiền chiết khấu thương mại là 30 triệu > số tiền trên hóa đơn lần sau cuối nên công ty A xuất hóa đơn kiểm soát và điều chỉnh giảm như sau :

Nghiệp vụ chiết khấu thương mại liên tục diễn ra tại doanh nghiệp nên kế toán doanh nghiệp cần nắm chắc để thực thi ghi chép thông tin kế toán. Hiện nay, những ứng dụng kế toán, tiêu biểu vượt trội như ứng dụng kế toán trực tuyến MISA AMIS có nhiều tính năng tương hỗ cho kế toán trong quy trình ghi chép chiết khấu. Phần mềm kế toán trực tuyến MISA AMIS có tính năng tương hỗ doanh nghiệp theo dõi hạch toán chiết khấu thương mại :

• Theo dõi hạch toán mua hàng có chiết khấu
• Theo dõi hạch toán bán hàng có chiết khấu
• Theo dõi phân chia chiết khấu

Các tính năng đều được hướng dẫn đơn cử cụ thể, kế toán hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm trước khi ghi nhận thực tiễn tại doanh nghiệp mình. Ngoài ra, ứng dụng AMIS kế toán còn nhiều tính năng đặc trưng, ưu việt, tương hỗ kế toán trong quy trình tác nghiệp. Tham khảo sử dụng không tính tiền 15 ngày ứng dụng AMIS kế toán tại đây để thực tiễn thưởng thức .
Tác giả : Phương Thanh

>> Xem thêm: Hợp đồng chiết khấu thương mại là gì? Có phải đăng ký với Bộ Công thương không?

 2,200 

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển