Vận tải hàng không – Saigon Academy

Vận tải hàng không – Air cargo là gì?

Air cargo là hàng hóa vận chuyển bằng máy bay, hay còn gọi là bằng đường hàng không.

Đây là phương pháp mà hàng được chuyển bằng máy bay chở hàng chuyên được dùng ( tiếng Anh là Cargo Aircraft, hay Freighter ), hoặc chở trong phần bụng của máy bay hành khách ( Passenger Plane )
Hàng hóa vận chuyển đường hàng không chiếm tỉ trọng nhỏ tổng khối lượng hàng vận chuyển quốc tế ( chưa đến 0,5 % ), trong khi đó lại chiếm tới khoảng chừng 30 % về mặt giá trị .
Hoạt động kinh doanh thương mại vận tải đường bộ hàng không quốc tế có vận tốc tăng trưởng trên 9 % mỗi năm về lệch giá ( tấn-km ) .
Theo báo cáo giải trình của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế ( ICAO ), tổng lưu lượng hàng hóa đường hàng không được vận chuyển trên các chuyến bay theo lịch trình, đã tăng mạnh trong thập kỷ sau Thế chiến thứ hai .
Lưu lượng vận chuyển tăng gấp đôi do sự sinh ra của máy bay cánh quạt có năng lực bay đường dài, bay thẳng trong nước và quốc tế .
Tỷ trọng ( theo giá trị ) của lưu lượng hàng hóa quốc tế vận chuyển bằng đường hàng không đã tăng lên. ICAO ước tính vận tải đường bộ hàng không chiếm khoảng chừng 40 % giá trị hàng xuất khẩu quốc tế, nhưng tỷ suất tính theo khối lượng vẫn ở mức gần 1 % .
Theo hãng sản xuất máy bay Boeing, trong năm 2012, máy bay chở hàng chuyên sử dụng đã vận chuyển khoảng chừng 60 % các lô hàng air trên toàn thế giới, trong khi máy bay hành khách đảm nhiệm 40 % còn lại .
Xem thêm : Khóa học xuất nhập khẩu

Ưu nhược điểm của vận tải hàng không

Mỗi phương pháp vận tải đường bộ đều có ưu điểm yếu kém riêng .
Với phương pháp vận chuyển hàng hóa bằng máy bay, bạn sẽ thấy có những điểm độc lạ rõ ràng so với vận tải đường bộ bằng đường thủy, đường đi bộ … Chúng ta hoàn toàn có thể thấy rõ rằng chuyển hàng bằng máy bay là nhanh nhất, bảo đảm an toàn nhất, nhưng ngân sách cao nhất. Vì thế, phương pháp vận chuyển này thường tương thích với những hàng hóa có giá trị cao, nhạy cảm với thời hạn giao hàng, ví dụ điển hình như :

• Thư tín hàng không, bưu phẩm nhanh
• Động vật sống, nội tạng người, hài cốt
• Hàng dễ hư hỏng (thực phẩm, hoa tươi, hàng ướp bằng đá khô)
• Dược phẩm
• Những món đồ giá trị (vàng, kim cương)
• Thiết bị kỹ thuật (hàng công nghệ cao, phụ tùng máy bay, tàu biển, xe hơi)
• Hàng tiêu dùng xa xỉ (đồ điện tử, thời trang)

Ưu điểm của vận chuyển hàng không

Như tôi đã nói ở trên, ưu điểm lớn nhất của vận tải hàng không là có tốc độ cao. Máy bay có tốc độ cao nhất trong các phương thức vận tải hiện nay. Trung bình máy bay chở hàng hoặc chở khách có tốc độ bình quân vào khoảng 800-1000km/h, rất cao so với các phương thức phổ biến khác như tàu biển (12-25 hải lý/giờ), tàu hỏa (ở Việt Nam chỉ khoảng 60-80km/h), hoặc ô tô tải (60-80km/h). Tôi thấy có lẽ chỉ có phương thức truyền tải điện năng là nhanh hơn máy bay mà thôi!

Thứ hai, vận tải đường bộ bằng máy bay cũng có tính bảo đảm an toàn cao nhất. Bạn hoàn toàn có thể nghe thấy những vụ tai nạn đáng tiếc máy bay thảm khốc, nhưng thực tiễn đường hàng không lại bảo đảm an toàn hơn nhiều so với đường đi bộ, đường tàu, và đường thủy .
Ngoài ra còn phải kể đến những ưu điểm khác như :

• Không bị cản trở bởi bề mặt địa hình như đường bộ hay đường thủy, do đó có thể kết nối được gần như tất cả các quốc gia trên thế giới
• Dịch vụ nhanh chóng, đúng giờ, nhờ vào tốc độ bay rất nhanh và đặc tính hàng hóa thường có giá trị cao hoặc dễ hư hỏng
• Giảm thiểu tổn thất phát sinh do làm hàng, đổ vỡ, hay trộm cắp vặt gây ra
• Phí bảo hiểm vận chuyển thấp hơn do ít rủi ro hơn các phương thức khác
• Phí lưu kho thường tối thiểu do đặc tính hàng hóa và tốc độ xử lý thủ tục nhanh chóng

Ưu điểm lớn nhất của vận tải đường bộ hàng không là có vận tốc cao .
Máy bay có vận tốc cao nhất trong các phương pháp vận tải đường bộ lúc bấy giờ .
Trung bình máy bay có vận tốc trung bình vào lúc 800 – 1000 km / h .
Rất cao so với các phương pháp phổ cập khác như :

• tàu biển (12-25 hải lý/giờ),
• tàu hỏa (ở Việt Nam chỉ khoảng 60-80km/h),
• hoặc ô tô tải (60-80km/h).

Do đó, vận tải đường bộ hàng không còn phân phối được các nhu yếu đặc biệt quan trọng về chính trị, xã hội như viện trợ khẩn cấp để cứu nạn đói, bão, động đất …

Thứ hai, vận tải đường bộ bằng máy bay cũng có tính bảo đảm an toàn cao nhất .
Ngoài ra còn phải kể đến những ưu điểm khác như :

• Không bị cản trở bởi bề mặt địa hình như đường bộ hay đường thủy.
• Dịch vụ nhanh chóng, đúng giờ, nhờ vào tốc độ bay rất nhanh.
• Giảm thiểu tổn thất phát sinh do làm hàng, đổ vỡ, hay trộm cắp vặt gây ra.
• Phí bảo hiểm vận chuyển thấp hơn do ít rủi ro hơn các phương thức khác
• Phí lưu kho thường tối thiểu do đặc tính hàng hóa và tốc độ xử lý thủ tục nhanh chóng…

Đó là những điểm lợi thế của vận chuyển hàng hóa bằng máy bay. Giờ ta sẽ xem xét mặt kia của yếu tố nhé …

Nhược điểm của vận chuyển hàng không

Nhược điểm lớn nhất là chuyển hàng bằng máy bay có giá cước cao nhất, tính tới từng kilogam.

Tôi thử ước tính cước phí một cách rất sơ bộ nếu muốn chuyển hàng hóa từ TP. Hải Phòng vào Tp. Hồ Chí Minh, chỉ tính từ cảng / trường bay / ga xe lửa đến điểm đích tựa như ( chỉ dùng 1 phương pháp vận tải đường bộ, để dễ so sánh ) :

• Đường hàng không (sân bay Cát Bi – Tân Sơn Nhất): … đồng/kg
• Đường biển (container từ cảng Hải Phòng – cảng Sài Gòn): …
• Đường sắt (ga Hải Phòng – ga Bình Triệu): …
• Đường bộ (xe container, khu vực nội thành Hải Phòng – Tp. HCM):

Nhìn vào số lượng, bạn hoàn toàn có thể thấy cước hàng không cao như thế nào so với những phương tiện đi lại khác rồi chứ ?

Do có cước phí cao như vậy, nên vận chuyển đường hàng không thường không thích hợp cho hàng hóa có giá trị thấp.

Nhược điểm thứ hai của vận tải bằng máy bay là không phù hợp để chuyên chở hàng cồng kềnh, hoặc hàng có khối lượng lớn. Thực tế là 2 đại lượng dung tích và khối lượng hàng sẽ bị giới hạn trên bởi kích thước khoang hàng, kích thước cửa, và trọng tải thực chở của máy bay. Nếu bạn không thể đưa kiện hàng vào/ra một cách an toàn thuận tiện, hoặc hàng vượt quá tải trọng cho phép của máy bay, thì bạn nên quên phương thức này đi. Với những lô hàng như vậy, tàu biển thường là giải pháp khả thi.

Ngoài 2 ý nêu trên, vận tải đường bộ hàng không còn có một vài điểm yếu kém đáng chú ý quan tâm khác như sau :

• Chịu ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết, kể cả trong những điều kiện thời tiết xấu như sương mù, mưa giông… cũng dễ gây trì hoãn hoặc hủy chuyến bay, làm ngưng trệ dịch vụ vận chuyển hàng không
• Rủi ro hơn với những hư hỏng nhỏ, tai nạn va quệt, cướp máy bay… Tiêu chuẩn hàng không ngặt nghèo hơn, nên chỉ cần một vài thông số bị trục trặc, là đã ảnh hưởng đến lịch trình bay, thậm chí phải hủy chuyến bay. Vào giữa năm 2017 chính tôi đã có lần ngồi trên máy bay của Vietnam Airlines, khi máy bay di chuyển ra khỏi nhà chờ, dừng lại để thực hiện khâu kiểm tra kỹ thuật cuối cùng thì bị gặp trục trặc gì đó. Tôi chỉ nghe thấy họ thử máy kêu ro ro một lúc lâu lâu, rồi thấy cơ trưởng thông báo trục trặc kỹ thuật. Lập tức máy bay phải quay trở lại nhà chờ, hành khách phải đổi sang đi bằng máy bay khác. Hàng hóa nào đi chuyến đó thì cũng phải đổi máy bay theo rồi. Rõ ràng, hiện đại thì hại điện, máy bay thực sự “nhạy cảm” hơn ô tô, tàu thủy ở điểm này.
• Yêu cầu ngặt nghèo hơn liên quan đến quy định và luật pháp, nhằm đảm bảo an ninh và an toàn bay. Nhiều loại hàng hóa có rủi ro cao (chẳng hạn dễ cháy, nổ…) sẽ không được hãng hàng không chấp nhận vận chuyển. Trong quá trình kiểm tra hành khách, hàng hóa bằng máy quét (scanning), bạn cũng cảm nhận được sự chặt chẽ của các quy định trong lĩnh vực vận chuyển hàng không.

Nhược điểm lớn nhất là chuyển hàng bằng máy bay có giá cước cao nhất, tính tới từng kilogam. Giá cước hàng không cao gấp 5 – 6 lần vận tải biển, 2 – 4 lần vận tải đường bộ đường đi bộ .
Do có cước phí cao như vậy, nên vận chuyển đường hàng không thường không thích hợp cho hàng hóa có giá trị thấp .
Nhược điểm thứ hai của vận tải đường bộ bằng máy bay là không tương thích để chuyên chở hàng cồng kềnh .

Ngoài 2 ý nêu trên, vận tải đường bộ hàng không còn có một vài điểm yếu kém đáng quan tâm khác như sau :

• Chịu ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết
• Yêu cầu ngặt nghèo hơn liên quan đến quy định và luật pháp
• Vận tải hàng không đòi hỏi đầu tư lớn về cơ sở vật chất kỹ thuật

Với tổng thể những ưu điểm yếu kém đó, địa thế căn cứ vào nhu yếu của mình, bạn sẽ quyết định hành động có lựa chọn vận chuyển hàng hóa bằng máy bay hay bằng xe tải hoặc tàu biển .
Với toàn bộ những ưu điểm yếu kém đó, địa thế căn cứ vào nhu yếu của mình, bạn sẽ quyết định hành động có lựa chọn vận chuyển hàng hóa bằng máy bay hay bằng xe tải hoặc tàu biển .

Các hãng hàng không

Ngành vận tải đường bộ hàng không gồm có các công ty hoạt động giải trí theo nhiều cách sắp xếp khác nhau, gồm :

• “nhà khai thác dựa trên tài sản” sở hữu và vận hành thiết bị của riêng
• nhà khai thác “không dựa trên tài sản”.

Các loại cơ bản của ” nhà khai thác dựa trên gia tài ” là :

• các hãng vận chuyển kết hợp — các hãng hàng không chở khách cung cấp dịch vụ hàng hóa,
• các hãng hàng không chuyên chở hàng hóa cung cấp các dịch vụ thuê bao và / hoặc theo lịch trình,
• các hãng vận tải tích hợp cung cấp các dịch vụ tận nơi bằng cách kết hợp vận tải đường hàng không và đường bộ, và
• các công ty cung cấp máy bay cho thuê khô hoặc ướt.

Các công ty vận tải hàng không lớn khu vực Châu Á

Máy bay vận chuyển hàng hóa

• Dưới 25 tấn: máy bay thân hẹp loại nhỏ, bao gồm Boeing 727, 737 và DC-9.
• 25-40 tấn: loại máy bay thân hẹp trung bình bao gồm Boeing 757 và DC-8.
• 40-60 tấn: máy bay thân rộng nhỏ bao gồm Boeing 767 và Airbus A300 được sử dụng bởi các tàu sân bay kết hợp.
• 60-80 tấn: máy bay thân rộng trung bình bao gồm DC-10 và MD-11 được sử dụng bởi các hãng hàng không tích hợp và chở hàng.
• Trên 80 tấn: Máy bay thân rộng lớn bao gồm Boeing 747 và chuyên cơ chở hàng Airbus A380 sắp tới được sử dụng bởi các hãng hàng không tổng hợp và chở hàng.

Vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không

Vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không hoàn toàn có thể được đặc trưng theo các mô hình dịch vụ .
Hiện có bốn loại :

• vận chuyển khẩn cấp,
• vận chuyển giá trị cao,
• vận chuyển hàng dễ hỏng và
• vận chuyển thông thường.
• Vận chuyển khẩn cấp bao gồm các lô hàng phụ tùng thay thế và các tài liệu kinh doanh và tài chính có thời hạn (không thể được truyền điện tử). Hoặc hàng cứu trợ được vận chuyển đến các khu vực xung đột và hàng hóa dự án, ví dụ thiết bị và máy móc đặc biệt cho các hoạt động xây dựng hoặc chế tạo cụ thể.

Vận chuyển hàng hóa giá trị cao gồm có vàng, đồ trang sức đẹp, tiền tệ, tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật, linh phụ kiện điện tử và xe sang. Hàng hóa loại này sử dụng đường hàng không để bảo vệ bảo mật an ninh cũng như vận tốc .
Đồ dễ hỏng gồm có món ăn hải sản tươi sống, trái cây và rau quả, dược phẩm và hoa cắt cành .

Các bên tham gia trong vận tải hàng không

Nếu xét theo góc nhìn của người gửi hàng, bạn sẽ thấy có nhiều bên tham gia vào vận chuyển hàng air :

1. Các công ty bưu chính (Postal Company).
2. Các công ty chuyển phát quốc tế (Courier).
3. Các công ty chuyển phát nhanh quốc tế (Integrator).
4. Các công ty giao nhận hàng không (Air Cargo Forwarder).
5. Các hãng hàng không (Airline), và các công ty khai thác máy bay (Air Operator).

Nếu xét theo góc nhìn của người gửi hàng, bạn sẽ thấy có nhiều bên tham gia vào vận chuyển hàng air :

1. Các công ty bưu chính (Postal Company) vận chuyển thư tín hàng không, với phong bì tài liệu và các gói bưu phẩm có trọng lượng đến 30 kg. Các công ty này thuê dịch vụ vận chuyển của các hãng hàng không. Ví dụ: EMS, Viettel
2. Các công ty chuyển phát quốc tế (Courier) vận chuyển các phong bì tài liệu và các bưu kiện tới 75 kg, và cũng thuê lại dịch vụ chuyển hàng của các hãng hàng không. Ví dụ: Kerry Express.
3. Các công ty chuyển phát nhanh quốc tế (Integrator), chuyển phòng bì và gói hàng đến 75 kg. Họ thường dùng máy bay vận tải riêng của mình, và có thể thuê lại 1 phần dịch vụ của các hãng hàng không. Ví dụ: DHL Express, FedEx, TNT Express, UPS
4. Các công ty giao nhận hàng không (Air Cargo Forwarder), vận chuyển các gói hàng và các lô hàng đóng ghép trên 75kg, bằng cách thuê lại dịch vụ của các hãng hàng không. Ví dụ: Agility, CEVA Logistics, C.H. Robinson, Damco, DB Schenker
5. Các hãng hàng không (Airline), và các công ty khai thác máy bay (Air Operator), sử dụng máy bay của mình để vận chuyển hàng hóa & hành khách.

Việc vận chuyển hàng hóa trong chặng đường hàng không giữa các trường bay thực sự là do các hãng hàng không, hoặc các nhà khai thác máy bay thực thi. Tất nhiên, những công ty chuyển phát nhanh quốc tế có máy bay riêng sẽ tự vận chuyển hầu hết hàng hóa mà mình làm dịch vụ, phần còn lại mới thuê các hãng hàng không .
Như vậy thì các công ty bưu chính, chuyển phát, và giao nhận hàng không chính là người mua của các hãng hàng không .
Thực tế thì các công ty giao nhận hàng không vẫn là những người mua “ truyền thống cuội nguồn ” và quan trọng của các hãng hàng không. Theo Thương Hội Giao nhận Vận tải Quốc tế ( FIATA ), các công ty fowarder chiếm tới 80 % các lô hàng vận chuyển quốc tế bằng máy bay. Họ nhận các lô hàng air theo phương pháp từ cửa đến cửa ( door-to-door ) cho người mua của mình. Còn các hãng hàng không sẽ chuyên trách trong việc chuyển hàng từ trường bay tới trường bay ( airport-to-airport ) .

Quy trình giao nhận vận chuyển hàng không

Khi chuẩn bị sẵn sàng vận chuyển hàng hóa, cần nắm được các tiến trình tác nghiệp, nghĩa là các bước việc làm bạn sẽ cần triển khai để xuất hay nhập khẩu lô hàng ( tự làm hoặc trải qua đơn vị chức năng dịch vụ ) :

• Quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường hàng không
• Quy trình xuất khẩu hàng hóa bằng đường hàng không

Với hàng nhập khẩu về Nước Ta, nếu bạn tự làm thủ tục nhận hàng tại trường bay thì hoàn toàn có thể muốn biết những thông tin quan trọng như :

• Thủ tục nhận hàng tại sân bay Tân Sơn Nhất
• Thông tin chi tiết về kho TCS, kho SCSC
• Địa chỉ sân bay Tân Sơn Nhất, địa chỉ sân bay Nội Bài
• Dịch vụ thông quan tại Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Cát Bi

Áp dụng Incoterms trong vận chuyển hàng không

Như tôi làm dịch vụ cho người mua, nhiều trường hợp người mua để trên hợp đồng và hóa đơn thương mại điều kiện kèm theo FOB hay CIF cho hàng air, kiểu như : FOB Incheon, CIF Nội Bài …
Để như vậy là không đúng với hướng dẫn của ICC .

Cụ thể, trong 11 điều kiện giao hàng của Incoterms 2010, có 4 điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải biển và thủy nội địa (FAS, FOB, CFR, CIF). Điểm phân chia rủi ro giữa người mua và người bán là “lan can tàu”. Nếu áp dụng cho hàng air thì làm gì có “lan can tàu”, và nếu không may xảy ra tổn thất thì sẽ không có căn cứ để phân chia trách nhiệm. Do đó, không nên sử dụng theo thói quen như vậy, mặc dù hải quan cũng thường bỏ qua lỗi này khi thông quan.

Trong khi đó, 7 điều kiện kèm theo còn lại của Incoterms 2010 hoàn toàn có thể vận dụng cho mọi phương pháp vận tải đường bộ : đường đi bộ, đường tàu, đường thủy, đường hàng không. Vì vậy bạn nên sử dụng các điều kiện kèm theo mà điểm phân loại rủi ro đáng tiếc là lúc hàng hoá được giao cho người vận chuyển ( carrier hay forwarder ). Cụ thể :

• FOB => FCA
• CFR => CPT
• CIF => CIP

Những thuật ngữ phổ biến trong vận chuyển hàng không

Dưới đây là 1 số ít thuật ngữ thông dụng trong vận tải đường bộ hàng không, trong đó có những vần âm viết tắt, hầu hết đều xuất phát từ tiếng Anh :

• A2A – Airport-to-Airport: vận chuyển từ sân bay khởi hành tới sân bay đích
• ATA – Actual Time of Arrival: Thời gian đến thực tế
• ATD – Actual Time of Departure: Thời gian khởi hành thực tế
• AWB – Air Waybill: vận đơn hàng không, lại được chia thành MAWB – Master Air Waybill (vận đơn chủ do hãng hàng không phát hành) và HAWB – House Air Waybill (vận đơn nhà do người giao nhận phát hành)
• Booking: Đề nghị lưu chỗ trên máy bay, được hãng hàng không xác nhận
• Dimensional Weight: Số đo trọng lượng thể tích, là khoảng trống hoặc khối lượng của lô hàng.
• FCR – Forwarder’s Certificate of Receipt: Giấy chứng nhận đã nhận hàng của người giao nhận
• FTC – Forwarder’s Certifficate of Transport: Giấy chứng nhận vận chuyển của người giao nhận
• FWR – Forwarder’s Warehouse Receipt: Biên lai kho hàng của người giao nhận (cấp cho người xuất khẩu)
• GSA – General Sales Agent: Đại lý khai thác hàng được hãng hàng không chỉ định
• IATA – International Air Transport Association: Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế
• NOTOC – Notification To Captain: Thông báo cho cơ trưởng, là danh sách hàng hóa trên máy bay báo cho cơ trưởng chuyến bay biết
• TACT – The Air Cargo Tariff: Bảng cước vận chuyển hàng hóa hàng không, do hãng hàng không công công bố
• POD – Proof Of Delivery: Bằng chứng giao hàng, chứng từ thể hiện về việc người vận tải đã giao hàng theo thỏa thuận.
• Volume charge: Cước phí vận tải hàng không tính theo dung tích hàng (thay vì trong trọng lượng)
• Weight charge: Cước phí hàng không tính theo trọng lượng hàng hóa thực tế.

Nguồn : Có tìm hiểu thêm và sử dụng tư liệu từ bài viết https://www.container-transportation.com/van-chuyen-hang-hoa-bang-duong-hang-khong.html

Source: https://vh2.com.vn
Category : Vận Chuyển