Networks Business Online Việt Nam & International VH2

Bình Luận khoa học về một số vấn đề cần thiết nghiên cứu của BLDS 2015 về thừa kế

Đăng ngày 31 May, 2023 bởi admin
Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng
Chia sẻ nếu thấy nội dung này có ích

shares

  • LinkedIn

Một số vấn đề cần thiết nghiên cứu của BLDS 2015 về thừa kế

Chế định thừa kế – một trong những chế định trọng tâm của BLDS cũng đã có sự biến hóa cơ bản. Tuy vây, với ý nghĩa của lần sửa đổi này, chúng tôi nhận thấy việc nhìn nhận và hoàn thiệt lao lý của BLDS 2005 về thừa kế chưa được thực sự thâm thúy. Đặc biệt, tất cả chúng ta đang cố gắng nỗ lực hoàn thành xong thế lực của những chủ thể trong quan hệ thừa kế một cách tổng lực, đồng thời bảo vệ quy trình khai thác, sử dụng di sản của người thừa kế, người có tương quan đến di sản thừa kế được thức hợp hóa dưới phương diện pháp lý thì sự biến hóa lần này hoàn toàn có thể nói vẫn chưa cung ứng nhu yếu. Với việc nhìn nhận này, chúng tôi xin nghiên cứu và phân tích ở một số ít nội dung sau :

Thứ nhất quy định về người quản lý di sản.

Người quản trị di sản được xác lập do người để lại di sản chỉ định trong di chúc hoặc do người quản trị di sản thừa kế thỏa thuận hợp tác cử ra. Hiện tại, lao lý về người quản trị di sản được thừa kế từ BLDS 1995 và BLDS 2005 với những pháp luật về cách xác lập, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người quản trị di sản. Với pháp luật này, tác giả cho rằng BLDS năm ngoái đang “ né – tránh ” việc ghi nhận vai trò của người quản trị di sản khi họ thực thi hoặc cho người khác thực thi quyền sử dụng những di sản trong quy trình quản trị. Đồng thời cũng chưa lao lý về hậu quả pháp lý di sản khai thác, sử dụng di sản thừa kế để hưởng quyền lợi, thậm chí còn tạo ra hoa lợi cống phẩm .

Thực tế nhìn nhận, khoảng thời gian người quản lý di sản thực hiện các nghĩa vụ của mình, đặc biệt là trông coi, bảo quản di sản có thể rất dài phụ thuộc vào nhiều lý do khác nhau. Trong cả khoảng thời gian đó, khi xét về mặt vật lý và ý nghĩa xã hội thì di sản (tài sản) vẫn cần phải được sử dụng để mang lại những lợi ích tối đa cho con người. Người quản lý di sản chỉ cần đảm bảo quyền và lợi ích phù hợp tương xứng của những người thừa kế và người có liên quan đếm di sản thừa kế. Vậy nhưng, các BLDS đều không quy định đến quyền năng được khai thác, sử dụng của người quản lý di sản. Lại càng chưa triệt để khi BLDS không quy định cách thức giải quyết hậu quả khi người quản lý di sản cố tình thực hiện việc khai thác, sử dụng các di sản đó. Tác giả cho rằng, đây là một quy định cần phải được hướng dẫn, hoàn thiện hơn nữa trong bối cảnh đất nước đang xây dựng cơ chế thị trường như hiện nay, vừa đảm bảo được việc trông coi, quản lý di sản có hiệu quả, vừa nâng cáo tính hiệu quả trong việc khai thác, sử dụng di sản trong khoảng thời gian chờ xác lập quyền sở hữu khi thực hiện trình tự, thủ tục phân chia di sản, đồng thời không làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người thừa kế.

Thứ hai, quy định về di sản thờ cúng.

Di sản dùng vào việc thờ cúng là những gia tài do người quá cố để lại thưởng có giá trị tâm linh, biểu lộ truyền thống lịch sử uống nước nhớ nguồn dân tộc bản địa ta. Một trong những loại gia tài phổ cập mà tất cả chúng ta thường thấy được dùng vào việc thờ cúng đó là đất hương hỏa kèm theo những loại gia tài khác có giá trị như nhà ở sau dùng làm nhà thời thánh hoặc vườn cây nhiều năm, những loại gia tài là động sản khác ít khi được chỉ định dùng vào việc thờ cúng .
Điều 645 BLDS 2015 thừa kế gần như hàng loạt lao lý tại Điều 670 BLDS 2005 về di sản dùng vào việc thờ cúng, đơn cử : “ Trường hợp người lập di chúc hoàn toàn có thể để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản trị để triển khai việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không triển khai đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản trị để thờ cúng. ” Quy định này đã chỉ rõ, di sản dùng vào việc thờ cúng không được chia thừa kế. Điều đó có ý nghĩa là, di sản dùng vào việc thờ cúng sẽ không thuộc chiếm hữu riêng hoặc sử dụng riêng của bất kể người nào. Tuy nhiên, cách lao lý trên cũng chưa chỉ rõ di sản dùng vào việc thờ cúng có thuộc chiếm hữu chung hoặc sử dụng chung của những chủ thể nào hay không .
Vì vậy, pháp luật nêu trên của BLDS chưa thể xử lý được chưa ổn trong những tranh chấp về di sản dùng vào việc thờ cúng là những ( như quyền sử dụng đất lúc bấy giờ ). Như tất cả chúng ta đã biết, pháp lý đất đai chỉ có lao lý về hội đồng dân cư có quyền sử dụng đất chung đất nhà thời thánh họ ( Điều 5 Luật đất đai 2013 ) mà không có lao lý nào kiểm soát và điều chỉnh việc người sử dụng đất để lại quyền sử dụng đất của mình để làm di sản thờ cúng ( đất hương hỏa ). Điều này có ý nghĩa là khi một người được thừa kế đất hương hỏa và sau khi được ĐK, cấp giấy ghi nhận quyền sử dụng đất theo lao lý của pháp lý đất đai thì người đó sẽ trở thành người có quyền sử dụng đất ( hoàn toàn có thể chuyển quyền cho người khác ). Việc này trọn vẹn chưa tương thích với phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc bản địa ta cũng như tâm cúng, không được phép mua và bán, chuyển nhượng ủy quyền và nó cũng chưa đúng với niềm tin tại khoản 1 Điều 645 của BLDS năm ngoái .
Do đó, để khắc phục sự thiếu vắng những lao lý của pháp lý đất đai, đồng thời, bảo vệ tính hiệu suất cao cao trong việc làm khai thác, sử dụng di sản kể cả di sản dùng vào mục tiêu thờ cúng, hương hỏa, cơ quan có thẩm quyền cần có những hướng dẫn đơn cử pháp luật nêu trên của BLDS năm ngoái .

Thứ ba, quy định về hạn chế phân chia di sản.

Quy định hạn chế phân loại di sản tại Điều 661 BLDS năm ngoái : “ Trường hợp theo ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận hợp tác của tổng thể người thừa kế, di sản chỉ được phân loại sau một thời hạn nhất định thì khi chỉ khi đã hết hạn thời hạn đó di sản mới được đem chia ” là sự thừa kế lao lý của BLDS 2005. Đây là pháp luật tương thích nhưng chưa triệt để khi liên kết với những pháp luật khác. Lý giải cho điều này, tác giả liên hệ với pháp luật tại Điều 645 BLDS 2005 và hiện này đã có sự biến hóa tại Điều 623 BLDS 2015 về thời hiệu thừa kế. Việc hạn chế phân loại di sản xuất phát từ mong ước của người để lại di sản hoặc những người thừa kế là lao lý đúng đắn khi nhìn nhận từ góc nhìn quyền của họ. Tuy nhiên, “ Thời hạn nhất định ” – thuật ngữ đề cập trong lao lý trên là một định tính trừu tượng không được làm rõ. Trong khi, pháp lý định lượng rõ mốc thời hạn của thời hiệu về thừa kế so với từng trường hợp hoàn toàn có thể là 10 năm, 30 năm, 3 năm. Rõ ràng, lao lý trên không hề triệt để để khi đặt ra trường hợp người để lại di sản hạn chế phân loại di sản vượt quá cả những mốc thời hiệu. Nếu như vậy, quyền và quyền lợi của những người thừa kế, người có tương quan đến thừa kế hoàn toàn có thể bị tác động ảnh hưởng. Hơn nữa, tất cả chúng ta cũng phải đặt ra trường hợp trong khoảng chừng thời hạn đó : ( i ) Một trong số những người thừa kế chết ; ( ii ) Di sản thừa kế vẫn được khai thác tạo ra hoa lợi, cống phẩm … càng thêm dẫn chứng cho việc quyền và quyền lợi của người thừa kế khó có năng lực được bảo vệ. Như vậy, tính hiệu suất cao trong việc khai thác, sử dụng di sản của người thừa kế sẽ không thực sự được nâng cao. Tính xu thế và hoàn thành xong những tiềm năng cho nền kinh tế thị trường trong tiến trình này lúc bấy giờ tại Nước Ta cũng không ít bị ảnh hưởng tác động .

Thứ tư, cách xác định di sản thừa kế.

BLDS không đưa những lao lý xác lập di sản thừa kế vào thời gian nào, mà chỉ pháp luật : “ Di sản gồm có gia tài riêng của người chết, phần gia tài của người chết trong gia tài chung với người khác ”. Theo pháp luật này, phương pháp xác lập di sản được suy đoán gồm có gia tài của người chết và gia tài chung của họ với người khác. Cụ thể hơn, di sản thừa kế của người chết sẽ được xác lập là tổng tài sản của họ tính hợp pháp cho đến khi chết .
Như tác giả đã đề cập với những pháp luật hiện tại của BLDS 2015 cũng như những BLDS trước đó chưa thực sự triệt để trong việc nâng cao tính hiệu suất cao cho quy trình khai thác, sử dụng di sản của những người thừa kế và những người có tương quan đến di sản thừa kế. Với lao lý về cách xác lập di sản nói trên còn một số ít vướng mắc : Một là, nhiều loại di sản của người chết chưa chia vẫn được khai thác, sử dụng vì giá trị quyền lợi mà nó đem lại cho con người cao như : quyền sở hữu trí tuệ, nhà tại, quyền sử dụng đất … Điều đó cho thấy, khối di sản này vẫn tạo ra được những giá trị phái sinh khác, thậm chí còn còn mang lại giá trị kinh tế tài chính rất lớn. Không thể phủ nhận vai trò của những gia tài phải sinh này có ý nghĩa với con người. Tuy nhiên, điều tất cả chúng ta quan ngại nhất là tranh chấp xảy ra lại thiếu đi cơ sở pháp lý để xử lý. Rõ ràng, pháp luật của BLDS về yếu tố này vẫn còn chưa đơn cử, thiết yếu phải được hướng dẫn. Hai là, thực tiễn khi một người chết đi rất ít khi người thừa kế hoặc người có tương quan nhu yếu chia di sản thừa kế ngay. Điều này, đồng nghĩa tương quan với việc họ sẽ không xác lập di sản thừa kế ngay từ thời gian mở thừa kế của người chết. Mà thường thì, họ sẽ xác lập di sản thừa kế khi thỏa thuận hợp tác phân loại hoặc nhu yếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác lập di sản. Lúc này, khối di sản trong thực tiễn của người chết hoàn toàn có thể ngày càng tăng hoặc giảm sút. Kể cả di sản thừa kế có ngày càng tăng hay giảm sút thì đến cho thời gian này, pháp lý vẫn chưa có pháp luật rõ ràng để xử lý hậu quả trong từng trường hợp .
Theo quan điểm của tác giả, pháp lý nên hướng dẫn rõ hơn 03 năm yếu tố :
– Thời điểm xác lập di sản thừa kế là thời gian mở thừa kế .
– Các gia tài phát sinh từ di sản thừa kế, trừ những trường hợp trong di chúc chỉ định người hưởng đồng thời ghi rõ di sản được hưởng thì hàng loạt gia tài phát sinh phủ nhận di sản đó sẽ thuộc về người được hưởng di sản thừa kế theo di chúc .

– Quy định các giải quyết hậu quả pháp lý trong trường hợp chưa xác định di sản thừa kế vào thời điểm mở thừa kế mà di sản gia tăng hoặc giảm sút giá trị.

Tóm lại, thừa kế được xác định là một trong các chế định trọng tâm của BLHS 2015. Trong quá trình sửa đổi, bổ sung, những quy định trọng yếu nhất cũng đã được ghi nhận, chỉnh sửa nhằm hướng tới tính hiệu quả tối đa, bảo đảm việc khai thác, sử dụng di sản của người thừa kế và những người có liên quan đến di sản thừa kế. Mặc dù vẫn còn một số tồn đọng nhưng những sửa đổi, bổ sung trong BLDS về thừa kế vẫn được coi là điểm mới mang tính đột phá. Việc đề xuất hoàn thiện quy định của BLDS 2015 vào thời điểm này là chưa phù hợp nhưng để triệt để hơn khi hướng tới mục tiêu lớn của cả nước, tác giả cho rằng cần thiết phải có những văn bản dưới luật hoặc xây dựng những hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, hướng dẫn cụ thể thực hiện sống. Một mặt, bảo đảm được quyền và lợi ích của người thừa kế, mặt khác, vẫn duy trì việc khai thác, sử dụng giá trị lợi ích mà di sản thừa kế đó mang lại cho con người khi chưa hoàn tất thủ tục hợp thức hóa quyền cho người thừa kế.

(Nội dung trên được trích dẫn tại Bình luận khoa học những điểm mới của Bộ luật dân sự năm 2015 – TS. Nguyễn Minh Tuấn tr. 264-270)

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá