Vẫn còn nhiều bất cập trong khai thác khoáng sản

Hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản ở Việt Nam thời hạn qua vẫn còn nhiều chưa ổn, chưa hài hòa và hợp lý

3 bất cập lớn trong khai thác khoáng sản

Là vương quốc có nhiều tiềm năng về khoáng sản, thời hạn qua, những ngành công nghiệp khai thác của Việt Nam đã tăng trưởng nhanh gọn và góp phần đáng kể vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trong thực tiễn cũng cho thấy, hoạt động giải trí khai thác tài nguyên khoáng sản ở Việt Nam thời hạn qua vẫn còn nhiều chưa ổn, chưa hài hòa và hợp lý. Thứ nhất, khai thác khoáng sản thô dẫn tới tổn thất, tiêu tốn lãng phí lớn. Kết quả điều tra và nghiên cứu năm năm trước của Viện Tư vấn Phát triển ( CODE ) cùng Trung tâm Con người và Thiên nhiên về tổn thất trong khai thác, chế biến khoáng sản cho thấy, mặc dầu Luật Khoáng sản lao lý hạn chế khai thác xuất khẩu khoáng sản thô, tuy nhiên hầu hết những doanh nghiệp khai thác của Việt Nam hiện nay muốn thu doanh thu nhanh, nên chỉ chú trọng khai thác xuất khẩu ở mức quặng và tinh quặng. Vì vậy, giá trị và hiệu suất cao sử dụng thấp, chưa tương ứng với giá trị tài nguyên khoáng sản, đồng thời gây tiêu tốn lãng phí rất lớn tài nguyên do không tận dụng được đáng kể mẫu sản phẩm khoáng sản khác đi kèm. Nhiều mỏ quy mô khai thác nhỏ chỉ lấy được những phần trữ lượng giàu nhất, bỏ đi hàng loạt quặng nghèo và khoáng sản đi kèm, dẫn đến tiêu tốn lãng phí tài nguyên do mức độ cơ giới hóa thấp và công nghệ tiên tiến khai thác lỗi thời. Điều đáng nói là tình hình tổn thất tài nguyên trong quy trình khai thác còn ở mức độ cao, đặc biệt quan trọng ở những mỏ hầm lò và những mỏ do địa phương quản trị. Thứ hai, quản trị nhà nước về khai thác khoáng sản còn hạn chế. Đặc biệt, vẫn còn thực trạng việc quản trị khai thác khoáng sản thiếu ngặt nghèo, nhất là việc chấp hành chủ trương, pháp lý về hoạt động giải trí khoáng sản, chuyển nhượng ủy quyền quyền khai thác khoáng sản, quản lý tài chính thiếu ngặt nghèo, có nhiều dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư về khoáng sản không hiệu suất cao, dẫn đến nhiều tổ chức triển khai, cá thể vi phạm trong việc quản trị và khai thác khoáng sản, gây tiêu tốn lãng phí tài nguyên và khoáng sản của Nhà nước. Điển hình như, tháng 06/2018, Thanh tra nhà nước đã Kết luận hàng loạt sai phạm trong việc chấp hành chủ trương pháp lý trong công tác làm việc quản trị, khai thác, chế biến khoáng sản trên địa phận tỉnh Tỉnh Lào Cai quá trình 2005 – năm ngoái gây thất thu ngân sách nhà nước. Cụ thể : qua thanh tra tại 6 chủ góp vốn đầu tư đã phát hiện việc quản trị nguồn thu kinh tế tài chính từ hoạt động giải trí khoáng sản còn nhiều khuyết điểm, vi phạm, gây thất thoát ngân sách nhà nước với số tiền 95 tỷ 203 triệu đồng. Ngoài ra, 1 số ít khai trường của Công ty Apatit Việt Nam đã khai thác nhiều năm, nhưng đến thời gian thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường Tỉnh cùng những cơ quan, đơn vị chức năng có tương quan chưa thực thi việc cắm mốc và chuyển giao mốc giới tại một số ít khu vực khai thác, vi phạm Luật Khoáng sản năm 2010. Công ty vẫn khai thác quặng Apatit tại 1 số ít khai trường khi giấy phép khai thác đã hết hạn khai thác. Đặc biệt hơn, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Tỉnh Lào Cai cho phép Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Xây dựng, thương mại Lilama triển khai dự án Bất Động Sản khách sạn, nhà hàng quán ăn, nhưng thực tiễn khai thác Apatit trái phép. Thứ ba, nhiều địa phương quá chú trọng vào việc tăng trưởng kinh tế tài chính, nên thực trạng khai thác khoáng sản bừa bãi gây suy thoái và khủng hoảng môi trường tự nhiên và làm mất cân đối hệ sinh thái, nhất là những hoạt động giải trí của những mỏ khai thác than, quặng sắt kẽm kim loại và vật tư kiến thiết xây dựng của những doanh nghiệp nhỏ, tư nhân. Hiện nay, hầu hết những khu mỏ đang khai thác hầu hết nằm ở vùng núi và trung du. Bên cạnh đó, do vốn góp vốn đầu tư của những doanh nghiệp khai thác còn hạn chế, không chỉ có vậy lại khai thác bằng giải pháp bằng tay thủ công, bán cơ giới, công nghệ tiên tiến lỗi thời và chạy theo doanh thu, ý thức chấp hành lao lý chưa cao, nên mức độ gây ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng môi trường tự nhiên, hủy hoại rừng, hủy hoại về mặt đất, ô nhiễm nguồn nước, đất canh tác, không khí …

Nguyên nhân do đâu?

Mặc dù, trong Hiến chương Tài nguyên và Luật Khoáng sản đã thừa nhận ” Tài nguyên khoáng sản thuộc về người dân “, tuy nhiên, theo những báo cáo giải trình tại hội thảo chiến lược, thời cơ tham gia của hội đồng vào trong ngành này vẫn rất hạn chế. Các hoạt động giải trí khai thác khoáng sản là nguyên do chính gây ra những ảnh hưởng tác động xấu đi đến thiên nhiên và môi trường và hệ sinh thái. Do đó, việc chiếm hữu đất và hủy hoại môi trường tự nhiên từ hoạt động giải trí khai thác khoáng sản đã và đang ảnh hưởng tác động nghiêm trọng tới đời sống của người dân địa phương. Không những vậy, báo cáo giải trình của Viện Quản trị Tài nguyên vạn vật thiên nhiên ( NRGI ) cho biết, những khoản thu như tiền cấp quyền khai thác và phí bảo vệ thiên nhiên và môi trường được tích lũy dựa trên những tài liệu loại sản phẩm mà những công ty tự kê khai. Với mạng lưới hệ thống giám sát còn hạn chế, việc trốn và tránh nộp thuế là không hề tránh khỏi. Hơn thế nữa, nhiều vấn đề tương quan đến kinh tế tài chính như phân chia và sử dụng nguồn thu hiện nay mà nhà nước quản trị chưa được triệt để và không tương ứng với quy mô khai thác, góp vốn đầu tư và ngân sách thiên nhiên và môi trường. Liên quan đến Chỉ số quản trị tài nguyên, theo hiệu quả của Chỉ số quản trị tài nguyên 2017 do NRGI công bố tại hội thảo chiến lược cũng cho thấy, 66 vương quốc được nhìn nhận là hạn chế, yếu kém hoặc thất bại trong quản trị ngành công nghiệp khai thác. Tại Việt Nam, Chỉ số quản trị tài nguyên của ngành dầu khí và khí thiên nhiên chỉ xếp hạng 48/100 điểm. Kết quả nhìn nhận bộc lộ hoạt động giải trí yếu, đặc biệt quan trọng trong mạng lưới hệ thống thu thuế, quản trị nguồn thu, ngân sách vương quốc, lời nói, minh bạch, công khai minh bạch và nghĩa vụ và trách nhiệm báo cáo giải trình. Đối với vấn đề minh bạch trong ngành công nghiệp khai khoáng, mặc dầu từ năm 2010 đến nay, khung chủ trương và pháp lý về tài nguyên khoáng sản của Việt Nam đã từng bước hoàn thành xong khi Luật Khoáng sản được phát hành, tạo hành lang pháp lý để thực thi minh bạch trong ngành công nghiệp khai khoáng, thế nhưng trên thực tiễn, vẫn còn khoảng cách lớn giữa những chủ trương, lao lý và thực tiễn thi hành. Chính thế cho nên, năm 2017, mức độ minh bạch trong ngành công nghiệp khai khoáng của Việt Nam chỉ đứng thứ 45/89 vương quốc.

Những giải pháp cần thực hiện

Để giảm bớt những bất cập trong khai thác khoáng sản, các chuyên gia cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước cần bàn thảo để thống nhất và bảo đảm hài hòa lợi ích các bên, gồm Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng.

Cùng với đó, cần sớm công khai minh bạch những thông tin cơ bản về dự án Bất Động Sản khai thác khoáng sản, gồm : Diện tích, thời hạn, hiệu suất, thực trạng, giấy phép ; báo cáo giải trình nhìn nhận tác động ảnh hưởng môi trường tự nhiên, thậm chí còn cả nguồn thu từ khoáng sản góp phần cho địa phương nhằm mục đích bảo vệ quyền hạn người dân nơi có khoáng sản. Đặc biệt, vấn đề minh bạch và nghĩa vụ và trách nhiệm báo cáo giải trình cần được nâng cao để quản trị hiệu suất cao hơn nguồn tài nguyên khoáng sản của quốc gia. Ngoài ra, nhà nước cần sớm có quyết định hành động tham gia Sáng kiến minh bạch trong công nghiệp khai thác ( EITI ) và triển khai khá đầy đủ những tiêu chuẩn và lao lý trong EITI để giảm chưa ổn trong khai thác khoáng sản. /.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup