Số phận lạ lùng của túi bụi Mặt trăng mà tàu Apollo 11 mang về | https://vh2.com.vn

Một mẫu bụi Mặt Trăng được Neil Armstrong tích lũy trong thiên chức Apollo 11 năm 1969 sẽ được đưa ra bán đấu giá tại nhà Bonhams ở Thành Phố New York trong tháng 4 này. Là một phần của cuộc đấu giá những hiện vật quý và hiếm tương quan đến lịch sử dân tộc ngoài hành tinh, vật mẫu đặc biệt quan trọng từ Mặt Trăng dự kiến thu về khoảng chừng 1 triệu USD. Đây cũng là lần tiên phong bụi Mặt trăng mà NASA đã xác định được bán hợp pháp .

NASA mất độc quyền bụi Mặt Trăng

NASA từ lâu vẫn công bố họ là chủ sở hữu hợp pháp duy nhất của bụi Mặt Trăng. Cơ quan này đã trải qua vài thập kỷ giải quyết và xử lý tranh chấp với những người bằng cách nào đó có được những vật mẫu tựa như từ chương trình Apollo. NASA thường giành thắng lợi trong những đại chiến này. Tuy nhiên, số bụi Mặt Trăng sắp được bán tại nhà Bonhams đã nhiều lần lọt khỏi tay chính phủ nước nhà và giờ thì NASA không hề tịch thu .

Cuộc đấu giá lịch sử này cũng như một lời nhắc nhở rằng NASA không chỉ mất quyền kiểm soát đối với bụi Mặt Trăng của mình, mà ở một mức độ nào đó, cả chính Mặt Trăng. 

Trong khi cơ quan này đang nỗ lực khởi động chương trình Artemis, gồm một loạt những thiên chức lên Mặt Trăng, thì những vương quốc khác cũng có kế hoạch cho những nỗ lực mày mò Mặt Trăng của riêng họ. Việc tích lũy những mẫu Mặt Trăng gần đây hơn hoàn toàn có thể rất quan trọng so với điều tra và nghiên cứu khoa học, nhưng chúng sẽ không hề có ý nghĩa lịch sử vẻ vang giống như số bụi được tích lũy ở lần tiên phong loài người đặt chân lên Mặt Trăng .

Trái đất hiện lên sau đường chân trời Mặt Trăng nhìn từ mô-đun chỉ huy của tàu Apollo 11, trước khi Neil Armstrong và Edwin Aldrin Jr. rời mô-đun “Đại bàng”, trở thành những người đầu tiên đặt chân lên bề mặt Mặt Trăng. Ảnh: NASA

Kể từ khi những thiên chức Apollo mang về những vật mẫu tiên phong, bụi Mặt Trăng đã trở thành một món hàng quý và hiếm. Từ năm 1969 đến năm 1972, NASA đã tích lũy khoảng chừng 2.200 mẫu đá, lõi, đá cuội, cát và bụi từ Mặt Trăng, phần nhiều trong số đó được cơ quan này giữ lại để nghiên cứu và điều tra. Tuy nhiên, trải qua một loạt những trường hợp từ ngẫu nhiên đến trộm cắp trắng trợn, 1 số ít cá thể đã có được bụi Mặt Trăng của NASA và một số ít thậm chí còn còn tìm cách bán nó .
NASA chứng minh và khẳng định rằng những người này sở hữu bất hợp pháp gia tài của cơ quan và trong nhiều năm, chính phủ nước nhà đã tiến hành những chiến dịch phức tạp, đôi khi kỳ lạ, để đoạt lại những vật mẫu Mặt Trăng .

Vào năm 2011, một cuộc điều tra đã đưa các quan chức đến một cửa hàng Denny’s ở Riverside, California, nơi họ bắt gặp một người phụ nữ 74 tuổi đang tìm cách bán một “đốm” đá Mặt Trăng mà bà cho rằng Neil Armstrong đã tặng chồng bà vào những năm 1970.

Hành trình của túi bụi Mặt Trăng

Mặc dù đã thu lại được phần nhiều, có một mẫu bụi vẫn nằm ngoài tầm tay của NASA : đó chính là số bụi Mặt Trăng sắp được bán tại nhà đấu giá Bonhams .

Câu chuyện về việc cơ quan này để mất nó đã bắt đầu từ khi Armstrong lần đầu tiên đáp xuống Mặt Trăng, thu thập một vài muỗng bụi và cất vào một chiếc túi. NASA chưa bao giờ thực sự có kế hoạch cụ thể cho chiếc túi này, và rất lâu sau khi Armstrong trở về Trái Đất, chiếc túi chỉ có giá 15 USD được gửi đi lưu giữ tại Bảo tàng Vũ trụ Cosmosphere ở Kansas. 

Cuộc chuyển giao đó ít được chú ý, ngoại trừ Giám đốc Bảo tàng Max Ary, người đã ngấm ngầm bán những hiện vật mà NASA cho Cosmosphere mượn. Cuối cùng khi Ary bị bắt và lĩnh án vào năm 2005, sau khi công an tìm hiểu Mỹ thu giữ hàng trăm hiện vật thiên hà bị đánh cắp, gồm có cả chiếc túi bụi Mặt Trăng của Neil Armstrong .

Chiếc túi mà Neil Armstrong đựng bụi Mặt Trăng mang về Trái Đất. Ảnh: DW 

Cảnh sát Tư pháp Mỹ ở đầu cuối đành bán bộ sưu tập của Ary trong một cuộc đấu giá trực tuyến và một người đam mê địa chất tên là Nancy Lee Carlson đã trả 995 USD cho rất nhiều món, gồm có một túi bụi, gối tựa đầu từ mô-đun chỉ huy Apollo và chìa khóa khởi động cho tàu ngoài hành tinh Soyuz T-14 của Liên Xô .
Carlson hoài nghi rằng chiếc túi bụi Mặt Trăng còn đáng giá hơn rất nhiều. Để xác nhận hiện vật bên trong nó là thật, cô gửi chiếc túi đến NASA để thử nghiệm vào năm năm ngoái. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ không chỉ xác lập rằng chiếc túi là hàng thật mà còn thuộc về chính phủ nước nhà. Nhưng Carlson đã kiện thành công xuất sắc NASA để lấy lại chiếc túi – sau khi thẩm phán công bố rằng cô mua nó một cách hợp pháp. Năm 2017, Carlson bán túi bụi với giá 1,8 triệu USD tại Sotheby’s. Nhưng chiếc túi khi đó đã được làm sạch .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất