Làm việc trong các công ty, tập đoàn lớn đem lại nhiều lợi ích và sự ổn định cho mỗi cá nhân, tuy nhiên đây cũng chính là hạn chế...
Đánh giá thực trạng khai thác tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng
TÓM TẮT:
Bài báo nghiên cứu đánh giá thực trạng khai thác tài nguyên du lịch tại Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng qua việc đánh giá mức độ và hiệu quả của hoạt động liên kết phát triển sản phẩm du lịch với các địa phương khác trong việc xây dựng hệ thống sản phẩm du lịch, khuyến khích các doanh nghiệp lữ hành trong và ngoài tỉnh khai thác và đầu tư có hiệu quả dựa trên nguồn tài nguyên du lịch đang hiện hữu tại tỉnh Đồng Nai. Qua đó đưa ra các định hướng và giải pháp cụ thể cho việc liên kết sản phẩm du lịch Đồng Nai với các sản phẩm du lịch nội vùng và liên vùng: (i) Khai thác được thế mạnh của các điểm, khu du lịch Đồng Nai, dựa trên định vị của sản phẩm du lịch Đồng Nai; (ii) Cần tạo ra những sản phẩm đặc thù, hoàn chỉnh và đa dạng trong thiết kế, xây dựng hệ thống tuyến điểm; (iii) Xác định vai trò của cơ quan quản lý nhà nước về du lịch trong việc thúc đẩy liên kết, hợp tác, xúc tiến khu vực. Đồng thời đưa ra một số hàm ý giúp các doanh nghiệp, cơ quan quản lý du lịch và chính quyền địa phương hoàn thiện sản phẩm du lịch.
Từ khóa: Liên kết vùng, nội vùng, tài nguyên du lịch, chương trình du lịch.
1. Đặt vấn đề
Cách thành phố Hồ Chí Minh 30 km, cách TP. Vũng Tàu 95km, nằm trên trục quốc lộ 1A, Đồng Nai được xem là một cửa ngõ đi vào vùng kinh tế Đông Nam Bộ – vùng kinh tế phát triển và năng động nhất cả nước. Đồng Nai có vị trí thuận lợi trong việc kết nối với các địa phương trong khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, nơi có hoạt động du lịch khá phát triển. Tuy tài nguyên du lịch Đồng Nai không quá nổi bật như các địa phương lân cận nhưng những lợi thế nhất định về địa hình, địa mạo, văn hóa và đặc biệt là vị trí địa lý tạo cho Đồng Nai những tiềm năng và cơ hội cho phát triển du lịch. Cùng với xu hướng mở rộng du lịch của Việt Nam, liên kết các sản phẩm du lịch trong khu vực tạo cho Đồng Nai một tiềm năng, một hướng đi mới trong phát triển du lịch.
Bạn đang đọc: Đánh giá thực trạng khai thác tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng
Đồng Nai là tỉnh có tài nguyên du lịch đa dạng chủng loại và phong phú cả về tự nhiên và nhân văn, trong đó phải kể đến với 4 mô hình du lịch cơ bản là : Du lịch du lịch thăm quan, đi dạo vui chơi ; Du lịch sinh thái xanh rừng ; Du lịch shopping và dịch vụ siêu thị nhà hàng ; Du lịch thể thao ( sân golf ) .
Qua đó, hành khách và những doanh nghiệp lữ hành những tỉnh phụ cận hoàn toàn có thể thuận tiện tiếp cận, khai thác và góp vốn đầu tư tăng trưởng du lịch. Tuy vậy, Đồng Nai vẫn còn là một điểm đến rất mới trên map đu lịch Nước Ta nói chung và những vùng phụ cận nói riêng. Nếu so với những địa phương lân cận, nơi đón hàng trăm nghìn, hàng triệu lượt khách một năm, như : TP. Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Phan Thiết – Mũi Né, Nha Trang, Đà Lạt thì lượng khách đến Đồng Nai còn rất nhã nhặn. Theo thống kê từ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai, năm 2018, ngành Du lịch tỉnh đã đạt 3.937.000 lượt khách đến du lịch thăm quan, đi dạo vui chơi và lưu trú ( trong đó khách trong nước đạt hơn 3,8 triệu lượt, khách quốc tế 97.417 lượt ) và đa phần là khách du lịch trong nước hoặc những chuyên viên hoặc những đoàn khảo sát nhỏ lẻ đến từ Đức, Anh, Pháp, Mỹ, Hà Lan, Đan Mạch, … Không phủ nhận được những lợi thế của Đồng Nai về vị trí, lực lượng lao động dồi dào và sự phong phú về tài nguyên du lịch nhưng những hạn chế về cơ sở vật chất kỹ thuật ship hàng cho tăng trưởng du lịch ( cơ sở lưu trú, đi dạo vui chơi ), quy mô nhỏ, lẻ và nằm rải rác của những tài nguyên, hạn chế về chất lượng nguồn nhân lực du lịch, hạn chế về mạng lưới hệ thống loại sản phẩm du lịch đặc trưng, tiềm năng du lịch chưa được khai thác đúng mức, chưa có quy hoạch tăng trưởng du lịch đồng nhất, chưa có sự link phối hợp, liên kết hợp tác và tương hỗ giữa những địa phương trong vùng và ngoại vùng … là những điểm yếu cơ bản cho sự tăng trưởng của du lịch Đồng Nai .
Do vậy, để khai thác hết tiềm lực vốn có của tài nguyên du lịch tỉnh Đồng Nai, nhất thiết phải có sự link, tương hỗ của những sở ban ngành của những địa phương, phát huy lợi thế với những địa phương đã và đang tăng trưởng mạnh về du lịch trong vùng như TP. Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Phan Thiết – Mũi Né, Nha Trang, Đà Lạt tạo thành một trục liên hoàn trong mạng lưới hệ thống tuyến điểm du lịch nội vùng và liên vùng, dựa trên lợi thế về mạng lưới hệ thống hạ tầng kỹ thuật ( đường xá, giao thông vận tải, … ) của tỉnh. Đặc biệt tỉnh Đồng Nai nằm trên trục đường xuyên Á với mạng lưới hệ thống mạng lưới đường giao thông vận tải quan trọng là quốc lộ 1A, quốc lộ 51, quốc lộ 20 và quốc lộ 56, những cảng đường thủy và trong tương lai có trường bay quốc tế Long Thành, rất thuận tiện trong giao thương mua bán và tăng trưởng du lịch ; tăng nhanh hoạt động giải trí link thực thi tiếp thị du lịch với những tỉnh phụ cận trong vùng và liên vùng là điều thiết yếu để khai thác hết tiềm năng và thế mạnh vốn có của tỉnh Giao hàng cho hoạt động giải trí tăng trưởng du lịch. Liên kết là giải pháp hiệu suất cao nhằm mục đích giúp cho du lịch Đồng Nai tăng trưởng một cách vững chắc và vĩnh viễn .
Trong những năm qua, mặc dầu đã có khuynh hướng kế hoạch cho yếu tố nêu trên nhưng chưa có báo cáo giải trình thực trạng đơn cử nào để hoàn toàn có thể giúp cho những nhà hoạch định chủ trương kiến thiết xây dựng những kế hoạch hành vi tương thích .
Do vậy, việc nghiên cứu và điều tra nhìn nhận thực trạng link vùng nhằm mục đích khai thác có hiệu suất cao tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai là tương thích với xu thế chung của thời đại, nhằm mục đích đem lại hiệu suất cao về mặt kinh tế tài chính – xã hội, vừa hạn chế những ảnh hưởng tác động xấu đi của hoạt động giải trí du lịch là một việc làm có ý nghĩa thiết thực và cấp bách so với sự tăng trưởng của du lịch Đồng Nai lúc bấy giờ .
Xuất phát từ những nguyên do trên, tác giả đã quyết định hành động chọn đề tài : “ Đánh giá thực trạng khai thác tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai dưới góc nhìn link vùng và nội vùng ” làm đề tài điều tra và nghiên cứu, với mong ước góp phần vào sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của ngành Du lịch Đồng Nai trong thời hạn tới .
2. Đánh giá sức cạnh tranh của du lịch Đồng Nai so với các tỉnh lân cận
Các tiêu thức nhìn nhận được thiết kế xây dựng dựa trên những nghiên cứu và điều tra của Ritchie and Crouch ( 2003 ) và nghiên cứu và phân tích đơn cử cho hai mô hình du lịch văn hóa truyền thống và sinh thái xanh. Điểm số chỉ mang đặc thù so sánh tương đối : 1 – Khó khăn, 2 – Không thuận tiện, 3 – Mức thuận tiện trung bình, 4 – Thuận lợi, 5 – Rất thuận tiện. Đánh giá do tác giả triển khai .
Nếu so sánh mang tính tuyệt đối, Đồng Nai khó có năng lực cạnh tranh đối đầu với những tỉnh thành lân cận như TP. Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Phan Thiết – Mũi Né, Nha Trang, Đà Lạt. Tuy vậy, một trong những đặc thù của loại sản phẩm du lịch là đặc thù liên vùng. Điều này do đặc tính của chuyến đi du lịch tạo thành. Một số chuyến du lịch là du lịch trong ngày với khoanh vùng phạm vi vận động và di chuyển hẹp. Nhưng thường thì nhiều chuyến du lịch thường lê dài nhiều ngày và diễn ra trên phạm vị khá rộng với nhiều điểm du lịch, tại nhiều địa phương với nhiều mục tiêu đi du lịch khác nhau. Với mỗi chuyến đi, khách du lịch thường chọn một vài điểm du lịch cốt lõi – là mục tiêu chính của chuyến đi. Trên đường đi hoặc đường trở lại, hoặc trong thời hạn lưu tại những điểm du lịch cốt lõi, khách du lịch có nhu yếu ghé thăm những điểm du lịch khác xung quanh. Đây chính là một thời cơ cho Đồng Nai trong tăng trưởng mẫu sản phẩm du lịch của mình khi tỉnh nằm trên trục liên hoàn với những địa phương có hoạt động giải trí du lịch tăng trưởng mạnh. Thêm vào đó, nhu yếu đa dạng hóa mẫu sản phẩm so với khách du lịch liên tục, cùng với sự tăng trưởng du lịch trong nước và nhất là du lịch cuối tuần cũng mang lại cho Đồng Nai những thời cơ mới trong tăng trưởng du lịch .
3. Thực trạng khai thác tài nguyên du lịch Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng
3.1. Tài nguyên du lịch Đồng Nai
- Tài nguyên du lịch tự nhiên
Tài nguyên du lịch sinh thái xanh gắn với sông Đồng Nai, hồ Trị An, vườn thú Cát Tiên và nhiều điểm thắng cảnh vạn vật thiên nhiên rừng, núi, hồ và thác, gồm : thác Mai, thác Hòa Bình, suối Mơ, núi Chứa Chan, hồ Đa Tôn, hồ Sông Mây hoàn toàn có thể khai thác tăng trưởng những mô hình du lịch thăm quan, nghỉ ngơi, thể thao, du lịch nghiên cứu và điều tra khoa học có sức mê hoặc so với khách trong nước và quốc tế. Tại Khu bảo tồn Thiên nhiên và Văn hóa Đồng Nai có những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang như căn cứ địa cách mạng Chiến khu D, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, Khu ủy miền Đông, Thác Ràng, … thuận tiện để khai thác du lịch sinh thái xanh tích hợp du lịch văn hóa truyền thống. Sự phong phú, đa dạng và phong phú về địa hình tạo cho tỉnh Đồng Nai có những tiềm năng rất tốt để trực tiếp hoặc gián tiếp được khai thác sử dụng tạo ra những loại sản phẩm du lịch, ship hàng cho mục tiêu tăng trưởng du lịch .
Tổng số những điểm du lịch theo địa hình là 51 điểm, như sau : rừng 3 điểm ; đồi, núi là 7 điểm ; hồ là 8 điểm ; thác là 9 điểm ; suối là 4 điểm ; sông, cù lao, hòn đảo là 8 điểm và khu vui chơi giải trí công viên, vườn là 12 điểm. Do đó, trong quy trình xu thế tăng trưởng du lịch của tỉnh, cần xem xét và điều tra và nghiên cứu một cách tổng thể và toàn diện, toàn cục để có được sự phong phú, đa dạng và phong phú và sự đặc trưng, độc lạ của từng mẫu sản phẩm du lịch tương thích với những tiềm năng tăng trưởng du lịch trên địa phận tỉnh .
- Tài nguyên du lịch nhân văn
Các di tích lịch sử tỉnh Đồng Nai có nguồn tài nguyên du lịch nhân văn và lịch sử dân tộc có tiềm năng khá phong phú và đa dạng. Năm năm trước, toàn tỉnh có 49 di tích lịch sử được nhà nước xếp hạng, trong đó có : 27 di tích lịch sử xếp hạng cấp vương quốc và 22 di tích lịch sử xếp hạng cấp tỉnh, như sau : Các di tích lịch sử lịch sử dân tộc, cách mạng về một thời quá khứ hào hùng của miền đất Đồng Nai can đảm ( Nhà Xanh, Nhà lao Tân Hiệp, Căn cứ khu ủy miền Đông, Địa đạo Nhơn Trạch, Khu địa thế căn cứ Rừng Sát, … ). Nhóm di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, cách mạng là cơ sở để tăng trưởng những tour chuyên đề về nguồn, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, học tập và điều tra và nghiên cứu lịch sử dân tộc. Các di tích lịch sử được xếp vào nhóm thắng cảnh, kiến trúc, nghệ thuật và thẩm mỹ khảo cổ tiềm ẩn những giá trị to lớn về nhiều mặt. Nổi bật trong nhóm này là Mộ cổ Hàng Gòn ( di tích lịch sử khảo cổ ), Khu du lịch Bửu Long ( di tích lịch sử danh thắng ), Khu Đá Ba Chồng ( di tích lịch sử thắng cảnh ), Đình Tân Lân ( di tích lịch sử lịch sử dân tộc kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ ), … Nhìn chung, những di tích lịch sử văn hóa truyền thống lịch sử vẻ vang trên địa phận Đồng Nai tập trung chuyên sâu với tỷ lệ tương đối cao ở thành phố Biên Hòa. Do vậy khi thiết kế xây dựng những chương trình du lịch của Đồng Nai, cần dựa trên quan điểm tăng trưởng hòa giải giữa những địa phương .
Các liên hoan truyền thống cuội nguồn làng xã vẫn còn khá phổ cập ở tỉnh Đồng Nai : Lễ Kỳ Yên, những tiệc tùng cúng Bà, Lễ hội cúng đình. Các hoạt động giải trí liên hoan này lôi cuốn sự tham gia của rất nhiều người dân địa phương. Việc tinh lọc những yếu tố mang tính văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử từ những liên hoan này sẽ tạo ra thiên nhiên và môi trường tốt cho những hoạt động giải trí du lịch văn hóa truyền thống mang tính hội đồng cao. Điểm rực rỡ của những hoạt động giải trí tiệc tùng còn được biểu lộ qua những mô hình liên hoan của những dân tộc bản địa ít người. Trong số đó phải kể đến một số ít tiệc tùng hiện vẫn còn sống sót như Lễ hội đâm Trâu ( dân tộc bản địa Châu Mạ – Tân Phú ), Lễ hội Cầu an ( dân tộc bản địa Hoa – xã Phú Vinh, huyện Vĩnh Cửu ), … và một số ít tiệc tùng đã thất truyền nhưng có năng lực Phục hồi như Lễ hội cúng Lúa mới ( dân tộc bản địa Châu Ro ở huyện Xuân Lộc ), Lễ hội Ramadan ( dân tộc bản địa Chăm ở huyện Xuân lộc ). Đây là những nét hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống, là tinh hoa của những dân tộc bản địa đồng đội sống trên địa phận tỉnh, mang tính đặc trưng rất cao, rất thích hợp cho việc tạo ra những loại sản phẩm du lịch độc lạ, rực rỡ vì so với những tài nguyên văn hóa truyền thống phi vật thể này, giá trị của nó được bộc lộ qua những điệu múa, trường ca, nhạc cụ, món ăn, … vốn rất đặc trưng của những dân tộc bản địa. Vì vậy, thiết yếu phải có sự tìm hiểu, tích lũy khá đầy đủ liên hoan của những dân tộc bản địa ít người, để qua đó có sự tinh lọc, Phục hồi những liên hoan để đưa vào tích hợp tăng trưởng du lịch của tỉnh .
Làng nghề truyền thống lịch sử cũng là tài nguyên du lịch nhân văn quan trọng và có sức mê hoặc lớn so với hành khách. Nghề truyền thống cuội nguồn với những loại sản phẩm độc lạ không riêng gì biểu lộ tài khôn khéo của nhân dân lao động mà còn bộc lộ những tư duy triết học, những tâm tư nguyện vọng tình cảm của con người. Trên địa phận tỉnh hiện có một số ít nghề, làng nghề truyền thống lịch sử như : đan lát, mây tre tại phường An Bình ; trồng dâu nuôi tằm tại xã Nam Cát Tiên, huyện Tân Phú và xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc ; dệt thổ cẩm tại huyện Tân Phú ; chạm khắc đá tại phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, … Đặc biệt, về giá trị của những làng nghề trong việc kết nối phối hợp tăng trưởng du lịch, làng bưởi Tân Triều ở huyện Vĩnh Cửu, nghề dệt thổ cẩm ở huyện Tân Phú và bằng tay thủ công mỹ nghệ có nhiều điểm lợi thế hơn .
Tóm lại, những lợi thế về tài nguyên nhân văn của tỉnh Đồng Nai hứa hẹn mở ra nhiều năng lực cho việc đưa những yếu tố văn hóa truyền thống vào tích hợp khai thác du lịch. Đồng thời, việc tăng trưởng du lịch phải trên cơ sở lựa chọn và có sự góp vốn đầu tư hài hòa và hợp lý để bảo vệ việc khai thác được hiệu suất cao, đồng thời cũng tạo điều kiện kèm theo cho việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa .
3.2. Thực trạng khai thác tài nguyên du lịch Đồng Nai
Tỉnh Đồng Nai nằm trên lưu vực sông Đồng Nai và một nhánh của nó là sông La Ngà, có sông Lá Buông chảy qua, có nhà máy sản xuất thủy điện Trị An. Địa hình Đồng Nai gồm một số ít thung lũng, đồng bằng, gò, đồi thấp, phần đất tiếp giáp với cao nguyên Lâm Viên và Di Linh tương đối cao. Thành phần đất của địa phương này được cho là phì nhiêu, xanh tươi, nên cây ăn trái của Đồng Nai phong phú và có chất lượng cao .
Đến Đồng Nai, hành khách hoàn toàn có thể tham gia những chuyến du lịch sinh thái xanh trong những khu rừng hoặc vườn cây ăn quả, cũng như săn bắn, câu cá, du thuyền trên sông Đồng Nai, dã ngoại tại những thắng cảnh như : KDL Bửu Long, khu văn hóa truyền thống Suối Tre, thác Trị An, rừng Mã Đà, VQG Nam Cát Tiên, KDL sinh thái xanh Thác Giang Điền, KDL sinh thái xanh Vườn Xoài, KDL Bò Cạp Vàng, danh thắng Đá Ba Chồng, KDL Núi Chứa Chan … Hay du lịch thăm quan những di tích lịch sử cuộc chiến tranh, điều tra và nghiên cứu những di chỉ khảo cổ như : Mộ cổ Hàng Gòn, đàn đá Bình Đa, Chiến khu D, Nhà lao Tân Hiệp, … Đồng Nai còn nổi tiếng với nghề thủ công truyền thống như : Làng gốm Tân Vạn ven sông Đồng Nai của người Việt, nghề đục đá truyền thống cuội nguồn tinh xảo của người Hoa sống gần hồ Long Ẩn …
Đồng Nai còn là quê nhà của một số ít loại nhạc cụ dân gian độc lạ, như : Đàn đá Bình Đa, sáo trúc, chiêng đồng, thanh la, khèn bầu, khèn môi, … Lối hát Tam Pót của dân tộc bản địa Mạ, một mô hình hát kể có vần điệu được lưu truyền trong hội đồng người Mạ ở huyện Định Quán hiện đang được Phục hồi lại .
Mỗi năm, Đồng Nai đón hàng triệu khách du lịch, trong đó, có trên nửa triệu là khách quốc tế. Số tiền thu được từ những dịch vụ ở Đồng Nai mỗi năm cũng lên hàng trăm tỷ đồng .
Theo thống kê từ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai, năm 2018, ngành Du lịch tỉnh đã đạt 3.937.000 lượt khách đến tham quan, vui chơi giải trí và lưu trú (trong đó khách nội địa đạt hơn 3,8 triệu lượt, khách quốc tế 97.417 lượt), tăng 13,5 % so với cùng kỳ. Doanh thu du lịch đạt 1.386 tỷ đồng, tăng 15,4 % so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy vậy, du lịch Đồng Nai tăng trưởng chưa tương ứng với tiềm năng hiện có. Lượng khách đến còn ít, phần lớn đều mang tính tự phát, rời rạc, đơn lẻ hoặc chỉ tập trung chuyên sâu trong một vài ngày diễn ra liên hoan. Nguyên nhân lôi cuốn khách du lịch thì có nhiều, trong đó phải kể đến những yếu tố thiết yếu và quan trọng để lôi cuốn ít khách du lịch tại đây vẫn còn rất là sơ sài ; những dich vụ hỗ trợ cho hoạt động giải trí du lịch như : nhà hàng, nghỉ ngơi, đi dạo vui chơi, quà lưu niệm còn nghèo nàn. Hoạt động tuyên truyền, tiếp thị tour, tuyến du lịch còn yếu, chưa có kế hoạch tiếp thị chuyên nghiệp và bài bản nâng cao khiến hành khách rất khó tiếp cận ; tính kết nối giữa những di tích lịch sử lịch sử dân tộc trên cùng một tuyến chưa cao, nhất là chưa có nhiều sự phối hợp với những doanh nghiệp lữ hành, chính quyền sở tại địa phương cũng như người dân đặc biệt quan trọng là sự liên kết hợp tác giữa những tỉnh thành trong vùng và những tỉnh thành thuộc khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên để kiến thiết xây dựng tour, tuyến du lịch liên hoàn, khép kín .
Nhìn chung, tuy tỉnh bước đầu có khai thác tiềm năng du lịch để hình thành các sản phẩm du lịch tương đối đa dạng, tuy nhiên ở một số khu vực có tiềm năng lớn chưa thu hút được các dự án đầu tư, do đó chưa khai thác hết hiệu quả tài nguyên du lịch hiện có. Tỉnh thiếu các sản phẩm du lịch mang tính đặc thù đẳng cấp quốc tế có thể tạo thành động lực nâng tầm cho du lịch Đồng Nai. Mô hình tổ chức kinh doanh du lịch phổ biến ở tỉnh là các khu du lịch dịch vụ với quy mô nhỏ, phục vụ khách du lịch cuối tuần với sản phẩm chủ yếu là dịch vụ ăn uống, bơi lội, vui chơi giải trí. Sản phẩm du lịch sinh thái miệt vườn, từng được xem là đặc thù của tỉnh tổ chức còn nhỏ, lẻ, tự phát, hiệu quả không cao; đồng thời có nguy cơ tự đánh mất thương hiệu do cạnh tranh không lành mạnh, chất lượng sản phẩm, hàng hóa thấp, còn nói thách, thiếu văn minh trong thương mại,… Hệ thống các dịch vụ bổ trợ như bãi đỗ xe ô tô, người thuyết minh du lịch thiếu. Kết cấu hạ tầng còn yếu kém chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, tình trạng phát triển nêu trên đã ảnh hưởng không ít đến thương hiệu ảnh hưởng đến thương hiệu du lịch Đồng Nai.
Chính thế cho nên mà theo chỉ huy Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Đồng Nai cũng đã thừa nhận và nhìn nhận, thời hạn qua, tiềm năng du lịch Đồng Nai chưa được khai thác đúng mức, chưa có quy hoạch tăng trưởng du lịch đồng nhất. Xây dựng Quy hoạch tăng trưởng du lịch tỉnh Đồng Nai đến năm 2020 là rất quan trọng, làm địa thế căn cứ cho công tác làm việc quản trị, sử dụng hài hòa và hợp lý nguồn tài nguyên, góp thêm phần giữ gìn cảnh sắc môi trường tự nhiên, đồng thời làm cơ sở để mời gọi góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng những khu du lịch mê hoặc, phân phối nhu yếu nghỉ ngơi, đi dạo vui chơi của hành khách trong và ngoài nước .
Tóm lại những chưa ổn và sống sót trong việc khai thác tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai dưới góc nhìn link vùng và nội vùng đó là :
– Chưa phát huy vai trò, vị thế của ngành Du lịch tỉnh Đồng Nai trong mối link tăng trưởng du lịch với vùng kinh tế tài chính trọng điểm phía Nam .
– Các mẫu sản phẩm du lịch chưa phong phú, đa dạng và phong phú, thiếu tính link giữa những địa phương, đơn điệu và trùng lặp, phổ cập vẫn chỉ là những mô hình du lịch thăm quan, siêu thị nhà hàng và nghỉ ngơi ; thiếu những mẫu sản phẩm du lịch và dịch vụ hạng sang, độc lạ, có chất lượng và uy tín trên thị trường .
– Chưa có nhiều loại sản phẩm tương hỗ du lịch khác như những khu đi dạo – vui chơi và dic ̣ h vu ̣ hấp dâñ ( dịch vụ y tế chăm nom sức khỏe thể chất, shopping, … ) nên thời hạn lưu trú của hành khách còn ngắn. Trình độ quản trị yếu là một trong những nguyên do cơ bản hạn chế năng lực tiêu tốn và lê dài ngày lưu trú của hành khách .
– Giải quyết việc lựa chọn giữa tăng trưởng du lịch với bảo vệ môi trường sinh thái và thiên nhiên và môi trường xã hội còn những yếu tố chưa hài hòa và hợp lý .
– Hoạt động du lịch lữ hành tăng trưởng chậm .
– Công tác tuyên truyền, tiếp thị du lịch chưa thực sự mê hoặc, thiếu sự link giữa những vùng .
– Công tác đào tạo và giảng dạy đội ngũ phục vu ̣ du lịch chưa đồng điệu, chưa mạnh, chưa sâu, chưa theo kịp nhu yếu phong phú, đa dạng và phong phú của tăng trưởng du lịch .
– Chính sách về khuyến khích góp vốn đầu tư tăng trưởng du lịch và những văn bản có tương quan đến hoạt động giải trí du lịch tiến hành thiếu đồng nhất ở những ngành, những cấp và do đó tác dụng đạt được chưa cao .
– Vai trò quản trị của những cơ quan nhà nước về du lịch cũng như sự phối hợp những Sở, ngành tương quan chưa đồng điệu, hiệu suất cao công tác làm việc thực thi du lịch chưa cao .
– Đội ngũ cán bộ ngành Du lịch còn thiếu và yếu, chưa phân phối được nhu yếu tăng trưởng trong quy trình hội nhập .
4. Định hướng phát triển du lịch Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng
Khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ nói chung và Đông Nam Bộ nói riêng, có nhiều điểm, Khu và Trung tâm du lịch nổi tiếng. Nổi bật trong số này phải kể đến TT du lịch TP. Hồ Chí Minh với những điểm đi dạo vui chơi, mạng lưới hệ thống những kho lưu trữ bảo tàng và những di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ cũng như những danh lam thắng cảnh nổi tiếng cùng với đó là mạng lưới hệ thống những khách sạn, nhà hàng quán ăn đạt tiêu chuẩn cao ( KDL Suối Tiên, KDL Bình Quới, KDL Đầm Sen, Thảo Cầm Viên ; TT du lịch TP. Vũng Tàu với mạng lưới hệ thống những khu đi dạo vui chơi hạng sang ; Phan Thiết – Mũi Né – Hòn Rơm nơi được ca tụng là Kinh đô của Resort cùng với đó là vẻ đẹp hoan sơ của biển hòn đảo cùng với nền văn hóa truyền thống Chămpa độc lạ ( tháp Pô – Sa – Nư ) ; TT du lịch TP. Nha Trang nơi được ca tụng là hòn ngọc Biển Đông với mạng lưới hệ thống biển hòn đảo, những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống Chăm được khai thác rất can đảm và mạnh mẽ ship hàng cho hoạt động giải trí du lịch ; TP. Đà Lạt nơi được mênh danh là Paris thu nhỏ, thiên đường du lịch nghỉ ngơi. Từ đó, tất cả chúng ta nhận thấy rằng, Đồng Nai có nhiều thời cơ để liên kết mẫu sản phẩm du lịch của mình với những loại sản phẩm, tuyến du lịch với những địa phương trong vùng du lịch Đông Nam Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên .
Theo bà Phan Thị Mỹ Thanh – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai cho rằng: Du lịch Đồng Nai muốn phát triển và cạnh tranh được với những tỉnh, thành phố lân cận, thì phải xây dựng được các khu vui chơi, giải trí khác biệt và khi đầu tư các khu vui chơi giải trí, phải xác định rõ là dành cho đối tượng thanh niên, trẻ em hay người lớn tuổi. Cùng với đó, Đồng Nai cũng cần có một cơ chế, chính sách phù hợp để kêu gọi đầu tư và hợp tác toàn diện trong lĩnh vực du lịch; mở rộng liên kết với các công ty du lịch, lữ hành của thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu và các tỉnh khác thuộc khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, như: Bình Thuận, Khánh Hòa và Lâm Đồng, nhằm tạo ra được những sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn, đồng thời, đào tạo đội ngũ làm công tác du lịch chuyên nghiệp, thân thiện. Ngoài ra, cần phải nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên du lịch văn hóa. Đây là những vấn đề cần phải giải quyết để du lịch Đồng Nai có điều kiện phát triển bền vững.
Từ những đánh giá và nhận định trên, tác giả nhận thấy link mẫu sản phẩm du lịch Đồng Nai với những tuyến, loại sản phẩm du lịch nội vùng và liên vùng dựa trên những xu thế cơ bản như sau. Trước hết, việc tăng trưởng và link mẫu sản phẩm du lịch cần khai thác được thế mạnh của những điểm, khu du lịch Đồng Nai, dựa trên xác định của loại sản phẩm du lịch Đồng Nai. Định hướng này dựa trên đặc thù cạnh tranh đối đầu của những điểm du lịch trong vùng. Khu vực Đông Nam Bộ có một số ít mẫu sản phẩm khá tương đương về văn hóa truyền thống, làng nghề cũng như nghỉ ngơi – sinh thái xanh. Hơn nữa, vùng này có nhiều tài nguyên du lịch tạo ra những mẫu sản phẩm du lịch có giá trị cao. Việc tăng trưởng link điểm, khu và TT du lịch của Đồng Nai phải tính tới những điều kiện kèm theo này và chú trọng vào xác định mẫu sản phẩm du lịch của Đồng Nai. Tuy mẫu sản phẩm du lịch của Đồng Nai chưa thể cạnh tranh đối đầu trực tiếp với loại sản phẩm du lịch của những địa phương khác nhưng sẽ là một loại sản phẩm sửa chữa thay thế và liên kết quan trọng, cung ứng nhu yếu phong phú của khách du lịch .
Thứ hai, cần tạo ra những sản phẩm đặc thù, hoàn chỉnh và đa dạng trong thiết kế, xây dựng hệ thống tuyến điểm. Ngoại trừ các sản phẩm nghỉ dưỡng cuối tuần, các sản phẩm du lịch của Đồng Nai thường có quy mô nhỏ, lẻ và phân tán. Trong khi đó, nhu cầu của khách du lịch tập trung cho những chuyến du lịch dài ngày với nhiều loại hình du lịch đa dạng. Việc đưa các điểm du lịch Đồng Nai trong những sản phẩm du lịch hoàn chỉnh, đa dạng trong vùng và liên vùng (Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên) cần tính tới các điểm du lịch trong tuyến được xây dựng thành chuyên đề (sinh thái, văn hóa, biển – đảo,…) hình thành các điểm hỗ trợ trong các tour chuyên đề; xây dựng những lộ trình du lịch kết hợp nhiều điểm du lịch dựa trên nguyên tắc liên hoàn và đại chúng trong công tác xây dựng tuyến điểm du lịch; đảm bảo điều kiện giao thông thuận lợi giữa các điểm du lịch; đảm bảo các điều kiện dịch vụ dọc tuyến du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch khi họ tham gia vào hoạt động du lịch.
Thứ ba, là vai trò của cơ quan quản trị nhà nước về du lịch trong việc thôi thúc link, hợp tác, triển khai khu vực, kiến thiết xây dựng loại sản phẩm và đặc biệt quan trọng là trong khuyến khích, kích thích du lịch, tạo chính sách mở để lôi cuốn những nhà đầu tư, đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp lữ hành tham gia tăng trưởng và khai thác tài nguyên du lịch nhằm mục đích tạo ra những loại sản phẩm du lịch độc lạ, mê hoặc lôi cuốn được hành khách. Sản phẩm du lịch Đồng Nai chưa tăng trưởng, chưa có sự độc lạ hầu hết mới ở dạng tiềm năng hoặc khai thác một cách nhỏ lẻ, chưa có mẫu sản phẩm đặc trưng. Phần lớn những công ty lữ hành có xu thế khai thác những mẫu sản phẩm du lịch có sẵn mà ít góp vốn đầu tư tăng trưởng loại sản phẩm mới. Cũng có một số ít công ty du lịch đi tiên phong trong việc tăng trưởng điểm du lịch mới khi họ thấy tiềm năng thực sự cao. Để tăng trưởng những loại sản phẩm du lịch link vùng từ ý tưởng sáng tạo tới trong thực tiễn yên cầu những nỗ lực của những cơ quan quản trị nhà nước về du lịch, tiên phong trong việc triển khai, tiếp thị và góp vốn đầu tư của những khu vực nhà nước, tư nhân, quốc tế, tổ chức triển khai phi chính phủ, … trong việc tăng trưởng mẫu sản phẩm du lịch .
5. Xây dựng các chương trình du lịch liên kết vùng và nội vùng khai thác các sản phẩm du lịch Đồng Nai
Hiện tại, những chương trình du lịch liên vùng với sự tham gia của những điểm đến du lịch Đồng Nai đã và đang manh nha được hình thành. Tuy nhiên, những loại sản phẩm đơn cử và đặc trưng vẫn chưa được hình thành. Với những tiềm năng, thực trạng và vị thế tăng trưởng du lịch của Đồng Nai cũng như của khu vực, một số ít mẫu sản phẩm đặc trưng của khu vực Đông Nam Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên mà Đồng Nai hoàn toàn có thể tham gia là :
Sản phẩm du lịch Đồng Nai:
Đồng Nai với vị trí nằm ở cửa ngõ phía Đông của TP. Hồ Chí Minh và Bà Rịa – Vũng Tàu nổi tiếng với những điểm, khu du lịch và những cơ sở dịch vụ hạng sang. Với vị trí địa lý gần TP. Hồ Chí Minh và Bà Rịa – Vũng Tàu, mạng lưới hệ thống giao thông vận tải khá thuận tiện, Đồng Nai là một điểm du lịch khá mê hoặc trong quy trình liên kết tour, tuyến theo hướng TP. Hồ Chí Minh – Biên Hòa – Vũng Tàu .
Với tài nguyên du lịch phong phú, có nhiều giá trị thì việc link vùng và nội vùng với điểm đến là Đồng Nai hoàn toàn có thể cung ứng nhu yếu du lịch trong nước và quốc tế với những mô hình du lịch đa phần :
– Du lịch du lịch thăm quan, đi dạo vui chơi .
– Du lịch sinh thái xanh rừng .
– Du lịch shopping và dịch vụ ẩm thực ăn uống .
– Du lịch thể thao ( sân golf ) .
Hiện nay, du lịch ở Đồng Nai du lịch thăm quan, đi dạo vui chơi là hầu hết. Loại hình du lịch sinh thái xanh rừng tập trung chuyên sâu đa phần ở Vườn quốc gia Cát Tiên. Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, Thác Mai – Hồ nước nóng chưa phát huy vì những loại sản phẩm, dịch vụ và hạ tầng Giao hàng du lịch còn hạn chế. Riêng dịch vụ nhà hàng Đồng Nai tăng trưởng mạnh và lệch giá dịch vụ này chiếm trên 50 % tổng doanh thu ngành Du lịch .
Các Chương trình du lịch link vùng hoàn toàn có thể khai thác tích hợp những giá trị du lịch trên để tăng trưởng thành một mạng lưới hệ thống loại sản phẩm vừa đủ. Sản phẩm du lịch Đồng Nai phân phối thị trường du lịch trong nước và quốc tế. Thị trường du lịch trong nước gồm có cả khách du lịch TP. Hồ Chí Minh và những địa phương với những loại sản phẩm du lịch trong ngày, khai thác nhiều hơn những giá trị thăm quan, đi dạo vui chơi, shopping, tiệc tùng và nghỉ ngơi biển. Thị trường khách du lịch quốc tế gồm có cả khách lẻ đi tự do và khách đi theo tour tại khu vực phía Nam, với những loại sản phẩm du lịch trong ngày, khai thác nhiều hơn những giá trị cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, văn hóa truyền thống, làng nghề truyền thống lịch sử .
Lồng ghép loại sản phẩm du lịch của Đồng Nai vào những chương trình du lịch miền Trung và Tây Nguyên
Ở một khoanh vùng phạm vi lớn hơn, những mẫu sản phẩm du lịch Đồng Nai hoàn toàn có thể được lồng ghép vào mạng lưới hệ thống những chương trình du lịch của vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Hiện tại, mạng lưới hệ thống những loại sản phẩm du lịch được kiến thiết xây dựng thành một tuyến dọc từ Nam đến Bắc, từ Đông sang Tây và ngược lại. Tuy vậy, với sự nhiều mẫu mã và phong phú của những tài nguyên du lịch Nước Ta, những loại sản phẩm du lịch được khuynh hướng theo những vùng. Các mẫu sản phẩm du lịch Đồng Nai hoàn toàn có thể tham gia vào những loại sản phẩm du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên hoặc xuyên Việt của những công ty lữ hành .
Đồng Nai hoàn toàn có thể tham gia vào những chương trình du lịch theo hướng link vùng và nội vùng :
– Bổ sung những lựa chọn những điểm du lịch : Các điểm du lịch sinh thái xanh, thăm quan, vui chơi ở Đồng Nai hoàn toàn có thể trở thành những lựa chọn sửa chữa thay thế cho những điểm du lịch tại lân cận, tăng sự phong phú, phong phú và đa dạng cho những loại sản phẩm du lịch theo những tuyến miền Trung – Tây Nguyên .
– Xây dựng thành những chương trình du lịch riêng : những mẫu sản phẩm du lịch ở vùng Đông Nam Bộ trong đó có sự tham gia của những điểm du lịch tại Đồng Nai : TP. Hồ Chí Minh – Đồng Nai – Long Hải ; TP. Hồ Chí Minh – Đồng Nai – Vũng Tàu ; TP. Hồ Chí Minh – Đồng Nai – Tỉnh Bình Dương – Bình Phước .
6. Một số kiến nghị, giải pháp để khai thác tài nguyên du lịch của tỉnh Đồng Nai dưới góc độ liên kết vùng và nội vùng
Để khai thác có hiệu suất cao tài nguyên du lịch link với khu vực là một hướng đi để tăng trưởng mẫu sản phẩm du lịch của Tỉnh. Tuy vậy, triển khai tiềm năng này cũng yên cầu cần có nhiều nỗ lực của những bên tham gia trong tăng trưởng mẫu sản phẩm du lịch Đồng Nai, không riêng gì ngành Du lịch mà cả những bên tham gia khác. Một số giải pháp đưa ra để thôi thúc tăng trưởng loại sản phẩm link khu vực là :
Thứ nhất, về định hướng chính sách phát triển du lịch của tỉnh, cần đưa chương trình phát triển các sản phẩm du lịch liên kết vùng và nội vùng là một trong những chương trình phát triển du lịch của tỉnh trong thời gian tới. Trên cơ sở định hướng này, có những chính sách cụ thể cho phát triển sản phẩm từ việc đầu tư hoàn thiện các điểm du lịch trong chương trình du lịch liên kết tới việc thúc đẩy các hoạt động xúc tiến sản phẩm du lịch chung của tỉnh và khu vực. Chương trình này nằm trong tổng thể chiến lược phát triển du lịch của tỉnh nhằm phát triển ngành Du lịch Đồng Nai, từ điều kiện kinh tế – xã hội tới phát triển và xúc tiến sản phẩm du lịch trọng tâm.
Thứ hai, tăng nhanh xã hội hóa, kêu gọi mọi nguồn vốn trong nước và tranh thủ nguồn góp vốn đầu tư quốc tế cho tăng trưởng du lịch ; phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế về yếu tố tự nhiên và văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, thế mạnh đặc trưng của tỉnh ; Tăng cường link, thực thi du lịch, lan rộng ra hợp tác tăng trưởng du lịch với những vùng, trong đó chú trọng link với những địa phương trong khu vực để tăng trưởng du lịch .
Thứ ba, khai thác hiệu suất cao, bền vững và kiên cố những tiềm năng du lịch. Đặc biệt chú trọng đến những lợi thế về vị trí địa lý, những tiềm năng tăng trưởng du lịch và những lợi thế so sánh khác để tăng cường link vùng và nội vùng cho tăng trưởng loại sản phẩm, những tỉnh trong khu vực cần kiến thiết xây dựng những những chương trình chung cho tăng trưởng mẫu sản phẩm liên vùng và nội vùng. Chương trình gồm có từ việc nghiên cứu và điều tra thị trường, khảo sát để kiến thiết xây dựng mẫu sản phẩm tới những chương trình triển khai chung và những chương trình phối hợp triển khai của những tỉnh trong khu vực. Hiện tại, Đồng Nai và những tỉnh lân cận có quan hệ hợp tác, trao đổi, san sẻ kinh nghiệm tay nghề khá hiệu suất cao. Nếu những tỉnh liên tục thôi thúc mối quan hệ này lên một mức mới là hợp tác kiến thiết xây dựng và khai thác loại sản phẩm chung sẽ đem lại hiệu suất cao cao hơn trong hợp tác của khu vực .
Thứ tư, tăng trưởng du lịch bền vững và kiên cố gắn liền với tăng trưởng thương mại và bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống dân tộc bản địa ; giữ gìn cảnh sắc, bảo vệ thiên nhiên và môi trường ; bảo vệ bảo mật an ninh, quốc phòng, trâṭ tự an toàn xã hội ; bảo vệ hòa giải giữa khai thác tăng trưởng du lịch với bảo vệ giá trị tài nguyên tự nhiên và nhân văn .
Thứ năm, nâng cao hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao quản trị nhà nước từ tỉnh đến cơ sở và chú trọng huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng nguồn nhân lực du lịch thời gian ngắn, trung hạn và dài hạn trong mối quan hệ link vùng nhằm mục đích tạo ra tính đồng điệu và đồng nhất để phân phối nhu yếu tăng trưởng du lịch lúc bấy giờ .
Thứ sáu, góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng những cơ sở vật chất hạ tầng Giao hàng du lịch. Nâng cao chất lượng và phong phú loại sản phẩm du lịch mang tính đặc trưng của địa phương, có tính mê hoặc và cạnh tranh đối đầu cao, hướng đến đối tượng người dùng khách có chi trả cao và Giao hàng nhu yếu đi dạo vui chơi của thị trường trong và ngoài tỉnh, góp thêm phần nâng cao chất lượng đời sống cho hội đồng dân cư, cung ứng nhu yếu xã hội .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Chính phủ (2011). Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, ban hành kèm theoQuyết định số 2473/QĐ-TTg ngày 30/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ.
- Chính phủ (2014). Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Đông Nam Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, theo Quyết định số 2351/QĐ-TTg ngày 24/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ.
- Chính phủ (2008). Quyết định số 73/2008/QĐ-TTg ngày 04/6/2008 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Đồng Nai đến năm 2020.
- Trương Quang Hải (2011), Cấp vùng trong hệ thống các đơn vị tổ chức lãnh thổ phát triển kinh tế – xã hội ở Việt Nam, cơ sở khoa học cho phát triển vùng trong bối cảnh hội nhập quốc tế của Việt Nam, Nxb Thế giới, Hà Nội.
- Phạm Trung Lương (2010), Liên kết phát triển du lịch các tỉnh khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ – Những vấn đề đặt ra, Hội thảo liên kết phát triển du lịch Tây Nguyên và Nam Trung Bộ, Tổng cục Du lịch, TP. Pleiku.
- Lê Thế Giới (2008), Xây dựng mô hình hợp tác và liên kết vùng trong phát triển vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung, Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Đại học Đà Nẵng – Số 2 (25).
- UBND TP. Đà Nẵng (2011). Liên kết phát triển 7 tỉnh Duyên hải Miền Trung, Kỷ yếu hội thảo, Đà Nẵng.
ASSESSING THE STATUS QUO OF EXPLOITING TOURISM RESOURCES IN DONG NAI PROVINCE IN TERMS OF INTERNAL REGION AND REGIONAL LINKAGES
Master. NGUYEN HOAI NHAN – Master. LAM HAI
Faculty of Economics and Management, Dong Nai Technology University
ABSTRACT:
This study is to assess the status quo of exploiting tourism resources in Dong Nai Province in terms of internal region and regional linkages. The assessment is carried out by assessing the level and the effectiveness of tourism development activities with other localities in building tourism product systems, encouraging travel enterprises inside and outside the province to exploit and invest in the provincial tourism resources .
Based on the study’s findings, some orientations and specific solutions for linking Dong Nai Province’s tourism products with local and inter-regional tourism products are proposed including 1) Exploiting the strengths of the Dong Nai Province’s tourist attractions and resorts based on the positioning of Dong Nai Province’s tourism products; 2) Developing and creating specific and diversified products in the system of highlighted destinations; and 3) Determing the role of state management agencies in tourism in promoting regional links. This study also presnets some implications to help businesses, tourism management agencies and local authorities to improve tourism products.
Keywords: Regional linkage, internal region, tourism resources, tourism program.
[ Tạp chí Công Thương – Các hiệu quả điều tra và nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ tiên tiến ,
Số 23, tháng 9 năm 2020 ]
Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup