“Cận” kỳ lân Giao Hàng Tiết Kiệm: Con đường khác biệt

Mười người tham gia giao thông sẽ có bảy người vừa lái xe vừa có những suy nghĩ vẩn vơ trong đầu, theo kết quả nghiên cứu của đại học George Mason (Mỹ) công bố vào năm 2017. Mặt tiêu cực, không tập trung vào hành trình di chuyển bạn có thể gặp rủi ro về an toàn giao thông. Mặt tích cực, vài ý tưởng hay ho bật ra trong lúc di chuyển có thể giúp bạn giải quyết những nút thắt công việc. Và mặt tươi sáng này đã giúp chàng trai trẻ sinh năm 1987 thay đổi chất lượng dịch vụ trong ngành giao nhận.

Chàng trai đó là Phạm Hồng Quân, quản trị và CEO của công ty CP Giao Hàng Tiết Kiệm ( GHTK ). Năm 2013, ở tuổi 26 anh lập ra công ty giao nhận riêng và những buổi đầu tham gia vào toàn bộ những mắt xích của hoạt động giải trí giao nhận. “ Trong hơn một năm đầu của GHTK, buổi sáng tôi ngồi cùng giám đốc công nghệ tiên tiến ( CTO ) lập trình mạng lưới hệ thống quản trị. Buổi chiều đi làm shipper, tôi trực tiếp tiếp xúc với nhiều người mua. Quan điểm của tôi là bắt tay làm thật mới tìm ra hướng đi. Hơn một năm trời, những lúc rong ruổi đi giao hàng là sáng tạo độc đáo kinh doanh thương mại bùng nổ, ” Quân kể lại trong buổi vấn đáp phỏng vấn độc quyền với Forbes Nước Ta .
Con đường tăng trưởng của GHTK là vật chứng cho thấy trong những nghành tưởng như đã được những tên tuổi lớn định hình và trấn áp sân chơi, một startup tươi tắn khởi đầu từ số 0 mang tư duy độc lạ, quản lý và vận hành linh động trọn vẹn hoàn toàn có thể trở thành kẻ thử thách và phân loại lại thị trường .

Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM không khó để bắt gặp các nhân viên GHTK dưới chân các tòa cao ốc văn phòng với đồng phục xanh lá cây đứng chờ giao hàng trong giờ làm việc. Nhưng cái tên GHTK chỉ mới chỉ thực sự gây chú ý gần đây trên truyền thông khi thông tin rò rỉ từ các bên liên quan khiến giới tài chính khá bất ngờ khi startup này chuẩn bị IPO và mức định giá có thể lên tới một tỉ đô la Mỹ. Nếu thành công, công ty chưa đến 10 năm tuổi sẽ gia nhập hàng ngũ kỳ lân mà con số hiện tại ở Việt Nam mới dừng lại bốn. “Trước nay, GHTK chỉ tập trung vào mục tiêu phát triển kinh doanh, không tiếp xúc với truyền thông,” Quân giải thích về sự kín tiếng của bản thân và công ty.

Chính điều này khiến thị trường nhìn GHTK theo nhiều góc nhìn trái chiều nhau : “ Họ tươi tắn và kinh khủng nghĩ ra những cách khai thác dịch vụ mới trong ngành giao nhận, ” CEO một doanh nghiệp logistics nhận xét. “ GHTK có kế hoạch tăng trưởng độc lạ tập trung chuyên sâu ship hàng những nhà bán hàng trực tuyến nhỏ nên hoạt động giải trí rất hiệu suất cao, ” chỉ huy một sàn thương mại điện tử nhìn nhận. “ Công ty đó thực ra đã thuộc chiếm hữu của quốc tế, Shopee buông ra là họ sẽ chết, ” một nhà đầu tư startup cảnh báo nhắc nhở. “ Công ty này chạy bằng ‘ cơm ’ ( không góp vốn đầu tư vào mạng lưới hệ thống – Forbes Nước Ta ), họ nhiều ‘ phốt ’ lắm, ” một startup công nghệ tiên tiến nhún vai. Đâu là thực sự trong những nhìn nhận này ?
Hiện tại, GHTK đã len lỏi hoạt động giải trí tại 63 tỉnh thành, phủ hoạt động giải trí tại 11 ngàn phường xã. Theo tự bạch của GHTK mỗi tháng công ty ship hàng trung bình nửa triệu người mua, hầu hết là người mua cá thể – người trực tiếp bán hàng qua mạng xã hội hoặc kinh doanh thương mại trực tuyến trải qua những sàn thương mại điện tử lớn như Shopee. Công ty có 30 ngàn nhân viên cấp dưới giao hàng, có 300 kỹ sư, trong đó nhiều người là kỹ sư công nghệ tiên tiến. GHTK chiếm hữu mạng lưới hệ thống vật chất với 600 ngàn mét vuông nhà kho, tương tự 80 sân bóng đá tiêu chuẩn World Cup. Công ty có 1.500 địểm giao nhận tại những vị trí kế hoạch, số lượng khá đáng nể với một công ty thiết kế xây dựng từ số 0 .
Năm năm ngoái, GHTK lan rộng ra hoạt động giải trí tại TP Hồ Chí Minh, năm 2017 công ty kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống chuyển phát tại 63 tỉnh thành và mạng lưới hệ thống triển khai xong vào năm 2018. Số lượng đơn hàng của GHTK từ đó tăng vọt như cỗ xe đua F1 nhấn ga rời vạch xuất phát : năm năm nay đạt một triệu đơn hàng ; năm 2017 đạt 10 triệu ; năm 2019 cán mốc 100 triệu. Tháng 4.2022 sau chín năm hoạt động giải trí, GHTK chính thức cán mốc thực thi một tỉ đơn hàng luân chuyển qua mạng lưới hệ thống .
Hệ thống phân loại hàng hóa tự động tại kho Quang Minh. Ảnh: GHTK.

Khi mới khởi nghiệp Quân trực tiếp tham gia các công đoạn nhỏ nhất của hoạt động giao nhận từ shipper, kiểm tra hàng hóa, vận chuyển, chia hàng (sorting) nhằm hiểu cặn kẽ quy trình kinh doanh giao nhận. “Tất cả những trải nghiệm đó giúp mình định hình được việc thiết lập một hệ thống theo hướng mà mình muốn,” Quân lý giải. Theo anh, trong ngành giao nhận một shipper năng suất cao có thể thực hiện được 70-80 đơn hàng/ngày. Nhưng con số tại GHTK có thể lên tới 100–150 đơn hàng. Anh cũng tự tin tỉ lệ hoàn thành đơn hàng của GHTK cao nhất trong các đơn vị vận chuyển hiện nay.

Để giải thuật những hiệu suất này hãy mở màn từ triết lý của một kỹ sư ngành cấp thoát nước đi làm logistics : “ Thông thường khi làm logistics, người ta sẽ kéo nhân sự có kinh nghiệm tay nghề từ những ông lớn Viettel Post, VNPost, Amazon. Nhưng quan điểm của chúng tôi, không có kinh nghiệm tay nghề là một lợi thế. Không có kinh nghiệm tay nghề thì không có một khuôn mẫu nào cả, ta hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo ra cái trọn vẹn mới, cái mà ta cho là tốt nhất. ” Khi GHTK mới xây dựng cả tổng giám đốc, giám đốc điều hành quản lý, giám đốc công nghệ tiên tiến đều thuộc thế hệ 8X đời cuối và 9X, họ thương mến công nghệ tiên tiến, những kẻ ngoại đạo với ngành logistics giữ tâm thế học hỏi, không phụ thuộc vào theo lối tư duy truyền thống cuội nguồn .
Trải nghiệm làm shipper giúp Quân phát hiện ra một khoảng trống dịch vụ mà những ông lớn ViettelPost, VNPost lúc ấy chưa nghĩ đến. Các nhà bán hàng trực tuyến mỗi ngày mất tối thiểu 15 – 30 phút ra bưu cục gửi hàng đi những nơi khi chưa đơn vị chức năng giao nhận nào cung ứng dịch vụ nhận hàng tại nhà. Nếu tập trung chuyên sâu trọn vẹn vào việc bán hàng thì người bán hàng trực tuyến kinh doanh thương mại sẽ hiệu suất cao hơn. Ngược lại tới tận nhà lấy hàng những đơn vị chức năng giao nhận sẽ thu thêm được một khoản phí. Quan sát nhỏ tạo ra bước ngoặt lớn về dịch vụ ngành giao nhận. Đặc biệt, điều này đánh trúng tâm ý của những nhà bán hàng trực tuyến, họ chuyển sang sử dụng dịch vụ của tay chơi mới Open .
Bà Lê Hoàng Uyên Vy, giám đốc quỹ góp vốn đầu tư Do Ventures nhận định và đánh giá bên cạnh thế mạnh về công nghệ GHTK có kế hoạch tăng trưởng kinh doanh thương mại khôn ngoan hướng trọng tâm phục vụ vào đơn hàng của nhà bán hàng vừa và nhỏ thay vì những sàn thương mại điện tử. Các nhà bán hàng nhỏ hầu hết không vận dụng chủ trương luân chuyển không tính tiền nên đẩy ngân sách giao hàng sang phí người mua cá thể, người mua mong ước nhận được món hàng nên không chăm sóc lắm về ngân sách giao hàng, cho nên vì thế biên doanh thu của GHTK cao hơn nhiều so với công ty cùng ngành .
GHTK không chỉ tiên phong trong dịch vụ nhận bưu kiện tại nhà mà còn đi đầu trong việc thu phí hộ nhà bán hàng ( COD ), dịch vụ giao lại nhiều lần không tính tiền, dịch vụ giao hàng sáu tiếng trong nội thành của thành phố … Đội ngũ khởi nghiệp tươi tắn ấp ủ kiến thiết xây dựng một công ty giao nhận với xương sống là nền tảng công nghệ tiên tiến. Khi mới khởi nghiệp, công ty có vị trí giám đốc công nghệ tiên tiến ( CTO ), người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dẫn dắt đội ngũ lập trình viên nhằm mục đích chuẩn hóa, hệ thống hóa phương pháp thao tác, quản trị nhân sự, quản lý và vận hành, chất lượng dịch vụ ở mức độ “ đóng gói ” lại được và khi GHTK tăng trưởng lan rộng ra thì “ mở ra ” ở quy mô lớn toàn nước. “ Đóng gói được công nghệ tiên tiến thì mở thêm một kho hay một ngàn kho chỉ là yếu tố mặt phẳng và phong cách thiết kế vẻ bên ngoài, mọi thứ bên trong đều đã sẵn, ” Quân lý giải tiến trình 2017 – 2018 trong hơn một năm địa phận hoạt động giải trí của công ty lan rộng ra ra toàn nước – điều những ông lớn cùng ngành mất nhiều năm triển khai .
Quá trình “ đóng gói công nghệ tiên tiến ” của GHTK lê dài trong ba năm tiên phong với nhiều phép thử và sửa sai sau đó giúp GHTK tăng trưởng theo cách “ không giống ai. ” Công ty này “ định nghĩa ” lại hầu hết những quy trình trong hoạt động giải trí logistics theo cách của họ : Điều phối viên thay vì điều xe máy, xe tải giao hàng thì lại hầu hết theo dõi hiệu suất cao, nâng cấp cải tiến những thuật toán điều hướng xe. Nhân viên chăm nom người mua lại hầu hết quản trị chất lượng Giao hàng của nhân viên cấp dưới giao hàng do tổng thể những quy trình đã được số hóa .
Thay vì sử dụng dịch vụ map của Google với ngân sách hằng năm khá đắt đỏ, Quân và tập sự chọn đi đường dài bằng cách tự xây map riêng chỉ ship hàng cho mục tiêu lưu kho và tìm tuyến đường ưu việt nhất cho xe máy và xe tải ( nên bỏ lỡ những tính năng đa nhiệm của Google tìm nhà hàng quán ăn, khách sạn, khu vực vui chơi … ). “ Tư duy tổng thể trong một không tương thích. GHTK chọn làm map riêng cũng như người đầu bếp chọn dao nhà bếp quen tay, sẽ hiệu suất cao nhất, tiết kiệm nhất, ” anh nói và chứng minh và khẳng định GHTK là đơn vị chức năng tiên phong và duy nhất có map Giao hàng riêng cho hoạt động giải trí giao nhận .
Tự kiến thiết xây dựng map, GHTK chiếm hữu luôn nguồn tài liệu để nghiên cứu và phân tích Giao hàng kinh doanh thương mại và số hóa những tác vụ theo thời hạn thực : xe tải đang ở đâu, giao hàng gì, cách kho bao nhiêu, khi nào dự kiến giao hàng … vừa trấn áp rủi ro đáng tiếc vừa tối ưu hóa lộ trình hoạt động giải trí. Với map số riêng GHTK phân vùng hoạt động giải trí của những shipper theo từng khu vực sao cho lộ trình chuyển dời tối ưu giữa những điểm giao hàng A, B, C, D, E, F …

Vì vậy, đội ngũ giao hàng không chỉ nắm rõ đường ngang ngõ tắt của khu vực mình hoạt động mà còn quen thuộc tính cách khách hàng, một số “nghiện” mua sắm online đến mức người giao hàng nhớ địa chỉ, thói quen: giờ nào họ có nhà, thanh toán tiền ship bằng tiền mặt hay ví điện tử, giao hàng cần bấm chuông cửa hay không… Việc thông thuộc đường sá và khách hàng giúp mỗi shipper ứng xử linh hoạt sao cho giao được số đơn hàng nhiều nhất, nhanh nhất với số lần đi giao thấp nhất.

“ Quân là một người tập trung chuyên sâu trọn vẹn vào những việc làm mình làm, rất kiên trì trong việc làm, ” ông Nguyễn Mạnh Tường, phó chủ tịch MoMo, một người quen biết CEO GHTK nhận xét. Quân quản lý cả mạng lưới giao hàng toàn nước trên chiếc smartphone và tổng thể những nhân viên cấp dưới công ty này đều dùng điện thoại thông minh mưu trí cài ứng dụng để thao tác. Vì vậy mọi thông tin, tác vụ đều được GHTK tích lũy, giải quyết và xử lý theo thời hạn thực, ví dụ điển hình ở đâu đó tại 63 tỉnh thành một đơn hàng giao thành công xuất sắc, sau cú chạm màn hình hiển thị của nhân viên cấp dưới giao hàng đã thông tin về TT và những bộ phận tương quan. Tốc độ giải quyết và xử lý nhanh gọn cũng làm giảm thiểu sức lực lao động giải quyết và xử lý mỗi khi đơn hàng có yếu tố, không để khủng hoảng cục bộ phát sinh, lan rộng .
Theo công bố GHTK có 30 ngàn nhân viên cấp dưới giao hàng. “ Nhờ giải quyết và xử lý tài liệu, GHTK hoàn toàn có thể làm mọi thứ một cách tự động hóa. Nếu theo quy mô vận tải đường bộ truyền thống lịch sử, GHTK hoàn toàn có thể phải có tới 1.500 kế toán kho. Nhưng hiện tại, GHTK chỉ cần vài ba người điều phối viên và hai kế toán để đối soát, hạch toán dòng tiền 700 – 1.000 tỉ đồng mỗi ngày. Tất cả đều được tự động hóa hết, ” Quân khoe. Theo anh, để làm được điều này GHTK không chỉ cần đội ngũ kỹ sư giỏi mà thời hạn tích góp phải đủ dài .
Quê quán tại TP Hà Tĩnh, Quân có bằng kỹ sư Kỹ thuật hạ tầng ( Cấp thoát nước ), ĐH Thủy lợi TP. Hà Nội. Ra trường Quân trở thành nhân viên thiết kế xây dựng mẫu sản phẩm cho Zamba, sàn thương mại điện tử của VCCorp sau đó bị khai tử. Làm trong nghành thương mại điện tử, thấy dịch vụ chuyển phát thời gian đó “ khá tệ ” khiến anh nảy ra dự tính lập công ty giao nhận với chất lượng tốt hơn mặt phẳng lúc ấy : “ Ý tưởng GHTK cũng đơn thuần, phân phối nhu yếu thời gian đó về một dịch vụ giao nhận tốt hơn trong thời kỳ kinh doanh thương mại qua mạng xã hội bùng nổ. ”
Báo cáo thị trường thương mại điện tử Khu vực Đông Nam Á của Bain và Co ( Mỹ ) nhìn nhận quá trình 2012 – 2020 là quãng thời hạn hoàng kim của bán hàng qua mạng xã hội như Facebook ở Nước Ta, khiến sản lượng bùng nổ và thương mại điện tử Nước Ta đạt giá trị 14 tỉ đô la Mỹ vào năm 2021. Ngay từ khi xây dựng GHTK đã tận dụng được thời cơ vàng của khuynh hướng bán hàng trực tuyến bùng nổ với nhiều cá thể bán hàng qua Facebook, sau đó có nhận vốn góp vốn đầu tư cá thể của 1 số ít nhà góp vốn đầu tư cá thể .
Năm năm nay, Shopee xâm nhập thị trường Nước Ta, thành viên của tập đoàn lớn công nghệ tiên tiến SEA Ltd cần một đơn vị chức năng trong nước có dịch vụ giao hàng đủ tốt để khẳng định chắc chắn chỗ đứng của họ trong cuộc so găng với Lazada, Tiki, Sendo … khi logistics là xương sống của thương mại điện tử. Cái tên GHTK lọt vào mắt xanh của Shopee. Năm 2019, báo cáo giải trình kinh tế tài chính của SEA Ltd cho thấy tập đoàn lớn này chiếm hữu 78 % CP của GHTK. Báo cáo kinh tế tài chính năm 2020 của Kerry Logistics lại cho thấy tập đoàn lớn chuyển phát Hong Kong chiếm hữu 42 % của GHTK. Vì vậy, thị trường đồn đoán khá nhiều về những mối quan hệ chằng chịt này và cho rằng hoạt động giải trí của GHTK nhờ vào vào SEA Ltd và Shopee .
Phủ nhận điều này, Quân cho biết hiện tại nguồn đơn hàng từ Shopee chiếm tỉ lệ không đáng kể trong lệch giá của công ty khi trang thương mại điện tử này cũng có bộ phận giao hàng riêng Shopee Xpress. Các cổ đông quốc tế tại GHTK dù chiếm tỉ trọng lớn nhưng đóng vai trò góp vốn đầu tư kinh tế tài chính, Quân và những tập sự là người giữ những quyết định hành động quản lý và vận hành công ty. “ Với GHTK người mua nhỏ lẻ mới là người mua hầu hết, với tiềm năng cung ứng dịch vụ tốt và phải bán được giá. GHTK không gật đầu ép giá thật thấp hay chịu lỗ để lấy đơn, ” Quân nói .
Cựu kỹ sư thủy lợi đi kinh doanh thương mại tìm được điểm chung giữa kỹ năng và kiến thức giảng đường và hoạt động giải trí giao nhận. Trong thủy lợi, nguyên tắc phong cách thiết kế khu công trình là dòng nước không khi nào được dừng lại. Trong ngành giao nhận cũng tựa như, muốn quản lý và vận hành hiệu suất cao thì dòng sản phẩm & hàng hóa luân chuyển phải liền lạc, không khi nào được phép dừng lại. Muốn vậy phải phong cách thiết kế kho bãi, mạng lưới hệ thống phân loại, xe luân chuyển, đội ngũ giao hàng phối hợp uyển chuyển, hợp tác ăn ý nhưng công nghệ tiên tiến là lời giải cho bài toán quản lý và vận hành liên tục đó dựa vào năng lực dự báo và điều hướng .
Đội ngũ kỹ thuật viên kiểm soát vận hành kho. Ảnh: GHTK.
GHTK Open khi thị trường giao nhận đã có những tên tuổi lớn như ViettelPost, VNPost, Giao Hàng Nhanh ( GHN – SCommerce ), Ahamove, sau đó sân chơi có thêm NinjaVan, J&T Express, BEST Express, Lalamove … nhận góp vốn đầu tư, thừa kế công nghệ tiên tiến từ quốc tế. Kể cả những ứng dụng chuyển dời như Grab, Gojek, Be … gần đây cũng nhảy sang phân phối dịch vụ giao hàng liên kết trực tiếp người mua với tài xế gần vị trí họ nhất, cạnh tranh đối đầu về dịch vụ chuyển phát nhanh với cự ly ngắn trong thành phố .
Mở rộng quy mô kinh doanh thương mại cũng là lúc GHTK đương đầu với bài toán rủi ro đáng tiếc xuất phát từ con người : mất hàng, tráo hàng, thái độ Giao hàng …. Trên công cụ tìm kiếm từ khóa “ Giao Hàng Tiết Kiệm lừa đảo ” cho 180 ngàn hiệu quả ( với VNPost là 26 ngàn, Giao hàng nhanh là 290 ngàn ; Viettelpost là 1,12 triệu tác dụng … ). Thực tế, nhân viên cấp dưới giao hàng đa phần là những người lao động đại trà phổ thông và đội ngũ giao nhận lên tới 30 ngàn người nên những rủi ro đáng tiếc về con người là không hề tránh khỏi. Công nghệ giúp Quân trấn áp rủi ro đáng tiếc trong mắt xích giao nhận khi mạng lưới hệ thống ghi nhận, theo dõi mỗi đơn hàng theo thời hạn thực .
Trải nghiệm thực tiễn nhân viên cấp dưới kho hàng giúp Quân biến hóa những chi tiết cụ thể nhỏ nhưng quan trọng để trấn áp rủi ro đáng tiếc : Trong kho chứa hàng mỗi nhân viên cấp dưới của GHTK sẽ đảm nhiệm ở một khu vực cố định và thắt chặt có camera giám sát nhằm mục đích tăng hiệu suất giao nhận, phân loại tới trấn áp rủi ro đáng tiếc tráo hàng hay mất hàng. Hiện tại cơ sở vật chất của GHTK có 500 sever vật lý, 1.500 sever ảo, 20 ngàn máy in, 10 ngàn máy quét mã vạch, 20 ngàn camera giám sát .

Trên cương vị lãnh đạo những vấn đề lớn nhất mà Quân phải xử lý cũng bắt nguồn từ công nghệ. GHTK là công ty công nghệ vận chuyển nên mọi thưởng phạt cũng dựa theo số lượng đơn hàng thành công. Quân nêu ra việc nhiều nhân công phản ứng với hệ thống phạt lỗi tự động “hà khắc”, khi công nghệ không có khả năng xem xét các nguyên nhân khách quan dẫn đến lỗi giao hàng như đơn hàng bị hoàn hủy vì lý do thời tiết, dịch bệnh, hoặc từ phía người nhận hàng.

“ Hệ thống, tiến trình, KPI mọi thứ rất rành mạch mang lại hiệu suất cao cao. Nhưng nếu hướng hành xử chỉ dựa trên những số lượng tăng giảm, tốt hoặc chưa tốt thì lời nói của con người không được bộc lộ, chăm sóc đúng mức. ” GHTK đã chuyển việc giải quyết và xử lý lỗi từ máy sang người và Quân nhận thấy chuyển biến tích cực. “ Nếu để người làm công tác làm việc phạt lỗi thì hoàn toàn có thể lọc được rất nhiều cái phạt sai, phạt lạnh nhạt dễ gây bức xúc và người bị phạt còn có cảm xúc được xem xét, có thời cơ sửa lỗi. ”
Dự kiến GHTK triển khai IPO cuối năm 2022 hoặc đầu năm 2023. Với những đồn đoán gần đây, cho rằng GHTK đã về tay SEA Ltd hay Kerry Logistics, Quân chứng minh và khẳng định : “ Hiện tại có nhiều hiểu nhầm và GHTK đang có sắp xếp về CP trước IPO. Tuy nhiên, GHTK sẽ là công ty của Nước Ta, do người Việt chỉ huy và tăng trưởng bằng công nghệ tiên tiến Việt. Cổ đông ngoại sẽ không giữ quá 49 % CP và chỉ có vai trò đối tác chiến lược kinh tế tài chính. ”
Bản in theo tạp chí Forbes Nước Ta số 105, tháng 5.2022, chuyên đề “ Đi tìm kỳ lân sau đó ”

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup