Lực ma sát xuất hiện khi nào? Phân loại 3 lực ma sát

Trong vật lý học hay trong đời sống hằng ngày, hẳn bạn đã từng nghe nhiều về lực ma sát. Tuy nhiên, lực ma sát xuất hiện khi nào? Bạn đã biết chưa? Chi tiết sẽ được GiaiNgo bật mí ngay sau đây!

Lực ma sát là gì?

Lực ma sát là một loại lực cản xuất hiện giữa những mặt phẳng vật chất, chống lại khuynh hướng đổi khác vị trí tương đối giữa hai mặt phẳng .

Được tài trợ

Nói một cách đơn thuần, những lực cản trở hoạt động của một vật, được tạo ra bởi những vật tiếp xúc với nó, được gọi là lực ma sát .
Được hỗ trợ vốn

Lực ma sát làm chuyển hóa động năng của hoạt động tương đối giữa những mặt phẳng thành nguồn năng lượng ở dạng khác. Việc chuyển hóa nguồn năng lượng được tích góp một phần thành điện năng hay quang năng. Trong hầu hết trường hợp trong trong thực tiễn, động năng của những mặt phẳng được chuyển hóa đa phần thành nhiệt năng .

Lực ma sát xuất hiện khi nào? Nêu hai ví dụ về lực ma sát

Lực ma sát xuất hiện ở giữa mặt phẳng tiếp xúc của hai vật, phụ thuộc vào vào mặt phẳng tiếp xúc, độ lớn của áp lực đè nén, không nhờ vào vào diện tích quy hoạnh tiếp xúc và vận tốc vật .

Lấy 2 ví dụ thực tiễn về lực ma sát để bạn hoàn toàn có thể dễ hiểu hơn :

• Ma sát ở bánh xe với mặt đường khi xe chạy trên đường
• Ma sát giữa bàn với sàn nhà khi bàn nằm yên trên sàn nhà

Có mấy loại lực ma sát? Phân loại các lực ma sát

Có 3 loại lực ma sát: Lực ma sát trượt, lực ma sát lăn và lực ma sát nghỉ.

Mỗi loại lực ma sát đều có những đặc thù, đặc thù khác nhau. Phân loại những lực ma sát sẽ giúp tất cả chúng ta hiểu rõ hơn về thực chất của mỗi loại

Lực ma sát trượt

Lực ma sát trượt là lực ma sát sinh ra khi một vật hoạt động trượt trên một mặt phẳng. Bề mặt sẽ công dụng lên vật một lực ma sát trượt tại chỗ tiếp xúc, cản trở hoạt động của vật trên mặt phẳng đó .

Đặc điểm của lực ma sát trượt

• Điểm đặt lên vật sát bề mặt tiếp xúc.
• Phương song song với bề mặt tiếp xúc.
• Chiều ngược chiều với chiều chuyển động tương đối so với bề mặt tiếp xúc.

Ví dụ về lực ma sát trượt

• Đẩy thùng hàng trên sàn nhà
• Khi thắng gấp, bánh xe trượt chậm trên mặt đường
• Khi mài nhẵn bóng các mặt kim loại
• Khi vận động viên trượt trên nền băng
• …….

Lực ma sát lăn

Lực ma sát lăn là lực ngăn cản sự lăn của những vật có hình tròn trụ hay nói cách khác là cản trở hoạt động lăn. Cường độ lực của ma sát lăn nhỏ hơn của lực ma sát trượt rất nhiều lần .

Ví dụ về lực ma sát lăn

• Khi quả bóng lăn trên sân
• Bánh xe lăn trên mặt đường khi một chiếc xe chuyển động
• Đẩy thùng hàng trên xe đẩy có bánh xe
• Hòn bi lăn trên sàn nhà
• ……

Lực ma sát nghỉ

Lực ma sát nghỉ là lực xuất hiện giữa hai vật tiếp xúc mà vật này có khuynh hướng hoạt động so với vật còn lại nhưng vị trí tương đối của chúng chưa đổi khác .
Nói một cách vắn tắt, lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tính năng của lực khác .

Đặc điểm của lực ma sát nghỉ

• Điểm đặt lên vật sát bề mặt tiếp xúc.
• Phương: song song với bề mặt tiếp xúc.
• Chiều: ngược chiều với lực (hợp lực) của ngoại lực

Ví dụ về lực ma sát nghỉ

• Khi ta đẩy bàn trên sàn nhà mà bàn vẫn đứng yên.
• Con người đứng vững nhờ ma sát nghỉ giữa bàn chân và mặt đường.
• Trên các băng chuyền trong nhà máy, các sản phẩm như lon nước, gói mì,… có thể chuyển động cùng với băng chuyền mà không bị trượt, đó là nhờ có lực ma sát nghỉ.
• ……

Công thức tính lực ma sát

Công thức tính Lực ma sát trượt

Fmst = µt N

Trong đó:

• Fmst: độ lớn của lực ma sát trượt (N)
• µt: hệ số ma sát trượt
• N: Độ lớn áp lực (phản lực) (N)

Công thức tính Lực ma sát lăn

Fmsl có đặc điểm như lực ma sát trượt.

Công thức tính Lực ma sát nghỉ

Fmsn = Ft Fmsn Max = μn N (μn > μt )

Trong đó: 

• Fmsn Max : lực ma sát cực đại (N)
• Ft: Độ lớn của ngoại lực (thành phần ngoại lực) song song với bề mặt tiếp xúc μn.
• μn: hệ số ma sát nghỉ
• μt: hệ số ma sát trượt

Chú ý: Trường hợp nhiều lực tác dụng lên vật thì Ft là độ lớn của hợp lực các ngoại lực và thành phần của ngoại lực song song với bề mặt tiếp xúc.

Vai trò của lực ma sát là gì?

Lực ma sát có những vai trò quan trọng nhất định trong vật lý học cũng như trong đời sống thực tiễn :

• Giữ cố định các vật thể trong không gian: ví dụ như giúp giữ đinh trên tường, giúp con người cầm nắm các vật thể.
• Giúp vật di chuyển khi vào cua mà không bị trượt. Trường hợp lực ma sát quá nhỏ (bề mặt trơn nhẵn) người di chuyển có thể bị trượt ngã
• Bên cạnh những mặt lợi, lực ma sát cũng có những điểm bất lợi như phát sinh nhiệt và bào mòn bộ phận chuyển động; khiến các bộ phận thiết bị bị hao mòn trong thời gian dài sử dụng.

Ma sát là một hiện tượng phổ biến mà chúng ta ít khi để ý đến các tác dụng hữu ích của nó, chỉ đơn giản cho rằng đó là các hiện tượng tự nhiên. Thông qua bài viết, hẳn bạn đã biết được lực ma sát đóng vai trò quan trọng như thế nào, lực ma sát xuất hiện khi nào rồi phải không? Đừng quên chia sẻ bài viết, theo dõi GiaiNgo để được cập nhật thêm những kiến thức mới nhé!

Source: https://vh2.com.vn
Category : Cơ Hội