Đòn bẩy tài chính là gì? Sử dụng thế nào cho hiệu quả?

Trong nghành kinh tế tài chính, thuật ngữ “ đòn kích bẩy ” được sử dụng khá tiếp tục. Doanh nghiệp thường sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính để tạo ra tỷ suất sinh lợi trên gia tài hoạt động giải trí lớn hơn .
Tuy nhiên, sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính không phải là một sự bảo vệ chắc như đinh cho thành công xuất sắc bởi …
… năng lực Open những khoản lỗ cũng tăng lên nếu như doanh nghiệp ở vào một vị thế có tỷ suất đòn kích bẩy nợ cao nhưng lại không hoạt động giải trí hiệu suất cao, hay quản trị nợ vay không tốt .

Đòn bẩy tài chính là gì?

Đòn bẩy tài chính thể hiện mức độ sử dụng vốn vay trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm hy vọng gia tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hay thu nhập trên một cổ phần thường (EPS).

Mức độ sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính doanh nghiệp được biểu lộ ở chỉ tiêu Hệ số nợ :

Doanh nghiệp có thông số nợ cao bộc lộ doanh nghiệp có đòn kích bẩy kinh tế tài chính ở mức độ cao và ngược lại .

• Tìm hiểu thêm: 6 nhóm chỉ số tài chính trong đầu tư

Vì sao doanh nghiệp lại sử dụng đòn bẩy tài chính?

Trong quy trình hoạt động giải trí kinh doanh thương mại, doanh nghiệp thường sử dụng nợ vay, một mặt là nhằm mục đích bù đắp sự thiếu vắng vốn kinh doanh thương mại, một mặt nhằm mục đích kỳ vọng ngày càng tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ( ROE ) hoặc thu nhập trên một cổ phần ( EPS ) .
Chưa kể, khoản tiền lãi vay phải trả được coi là khoản ngân sách hài hòa và hợp lý và được tính trừ vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Giúp số tiền thuế TNDN phải nộp ít đi, làm ngày càng tăng doanh thu. Đây được xem như thể “ Lá chắn thuế ” .
Tuy nhiên, việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính không phải khi nào cũng mang lại hiệu quả tích cực cho chủ sở hữu doanh nghiệp ( cổ đông ). Nó hoàn toàn có thể gây ra tác động ảnh hưởng xấu đi cho doanh nghiệp nếu như không được sử dụng 1 cách có hiệu suất cao .

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính lên tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập một cổ phần EPS

Chúng ta sẽ xem xét ví dụ sau :
1 doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất kinh doanh thương mại cho năm 2020 như sau :
( i ) Về lệch giá – doanh thu :

• Kịch bản tốt: mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) có thể đạt 4,000 triệu đồng;
• Kịch bản bình thường: mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) đạt 3,000 triệu đồng;
• Kịch bản xấu: mức EBIT chỉ đạt 2,000 triệu đồng.

( ii ) Về giải pháp tài trợ vốn cho hoạt động giải trí SXKD :
Để triển khai kế hoạch trên, dự kiến tổng vốn cho hoạt động giải trí kinh doanh thương mại là 20,000 triệu đồng .
Doanh nghiệp hiện có 3 giải pháp kêu gọi vốn :

• Phương án #1: Tài trợ 100% bằng vốn cổ phần thường. Khi đó, doanh nghiệp sẽ phát hành 2,000,000 cổ phần phổ thông.
• Phương án #2: Tài trợ 50% bằng vốn cổ phần thường, 50% bằng nợ vay. Doanh nghiệp sẽ phát hành 1,000,000 cổ phần thường và vay nợ 10,000 triệu đồng với lãi suất 15%/ năm.
• Phương án #3: Tài trợ 40% bằng vốn cổ phần thường, 60% bằng nợ vay. Doanh nghiệp sẽ phát hành 800,000 cổ phần thường và vay nợ 12,000 triệu đồng với lãi suất 15%/ năm.

Có thể thấy, với giải pháp # 1, doanh nghiệp kêu gọi vốn mà không sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính ; còn giải pháp # 2 và # 3, doanh nghiệp sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính .
Tác động của đòn kích bẩy kinh tế tài chính đến tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập một cổ phần ( EPS ) của doanh nghiệp được biểu lộ trải qua bảng tính sau đây :

Đvt: Triệu đồng	Tốt	Bình thường	Xấu
Vốn kinh doanh (Tổng tài sản)	20,000	20,000	20,000
Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT)	4,000	3,000	2,000
Phương án #1: Không vay nợ
Nợ vay	–	–	–
Vốn chủ sở hữu	20,000	20,000	20,000
Lãi tiền vay	–	–	–
Lợi nhuận trước thuế	4,000	3,000	2,000
Thuế TNDN (t = 20%)	800	600	400
Lợi nhuận sau thuế	3,200	2,400	1,600
Tỷ suất lợi nhuận ROE	16.0 %	12.0 %	8.0 %
Thu nhập 1 cổ phần thường (EPS)	1,600	1,200	800
Phương án #2: 50% nợ vay
Nợ vay	10,000	10,000	10,000
Vốn chủ sở hữu	10,000	10,000	10,000
Lãi tiền vay (r = 15%)	1,500	1,500	1,500
Lợi nhuận trước thuế	2,500	1,500	500
Thuế TNDN (t = 20%)	500	300	100
Lợi nhuận sau thuế	2,000	1,200	400
Tỷ suất lợi nhuận ROE	20.0 %	12.0 %	4.0 %
Thu nhập 1 cổ phần thường (EPS)	2,000	1,200	400
Phương án #3: 60% nợ vay
Nợ vay	12,000	12,000	12,000
Vốn chủ sở hữu	8,000 Xem thêm: Bài 21: Mạng Thông Tin Toàn Cầu Internet Là Gì Tin Học 10 : Bài 21	8,000	8,000
Lãi tiền vay (r = 15%)	1,800	1,800	1,800
Lợi nhuận trước thuế	2,200	1,200	200
Thuế TNDN (t = 20%)	440	240	40
Lợi nhuận sau thuế	1,760	960	160
Tỷ suất lợi nhuận ROE	22.0 %	12.0 %	2.0 %
Thu nhập 1 cổ phần thường (EPS)	2,200	1,200	200

Qua bảng trên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy :

• Kịch bản Bình thường: Việc sử dụng đòn bẩy tài chính không làm gia tăng ROE hay EPS mặc dù cả 2 trường hợp: Không vay nợ và Có vay nợ đều có mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế là giống nhau.
• Kịch bản Tốt: Việc sử dụng đòn bẩy tài chính đã làm cho ROE và EPS của doanh nghiệp cao hơn nhiều so với trường hợp không vay nợ. Và doanh nghiệp càng vay nợ nhiều, thì ROE và EPS càng cao.

Nhưng ngược lại …

• Kịch bản Xấu: Việc sử dụng đòn bẩy tài chính sẽ làm cho ROE và EPS sụt giảm mạnh hơn. Doanh nghiệp vay nợ càng nhiều, thì mức độ “tiêu cực” càng lớn.

Vậy làm thế nào để biết được doanh nghiệp có đang sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính hiệu suất cao hay không ? ? ?

Để hoàn toàn có thể vấn đáp được thắc mắc trên …
Trước tiên, tất cả chúng ta sẽ cần phải đo lường và thống kê thêm 1 chỉ tiêu kinh tế tài chính quan trọng, đó chính là : Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn kinh doanh thương mại ( ROCE ) .

Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh (ROCE)

ROCE – Return on Capital Employed : Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn kinh doanh thương mại hay còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên vốn kinh doanh thương mại .
Đây là 1 chỉ tiêu kinh tế tài chính phản ánh năng lực sinh lời của gia tài ( vốn kinh doanh thương mại ) mà không xét đến tác động ảnh hưởng của nguồn gốc vốn kinh doanh thương mại và thuế thu nhập doanh nghiệp .

* ( 1 ) Giả định : Cơ cấu nguồn vốn kinh doanh thương mại của doanh nghiệp chỉ sử dụng Vốn vay ( Debt ) và Vốn chủ sở hữu ( Equity ) .
Chỉ tiêu này có vai trò rất lớn trong việc xem xét mối quan hệ với lãi suất vay vay nợ để nhìn nhận việc sử dụng nợ vay có tác động ảnh hưởng tích cực hay xấu đi đến năng lực sinh lời của vốn chủ sở hữu hay không ?

Mối quan hệ giữa Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh (ROCE) với Đòn bẩy tài chính

Như đã trình diễn ở trên …
1 trong những quyền lợi của việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính là giúp doanh nghiệp hoàn toàn có thể ngày càng tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ( ROE ) hay thu nhập trên một cổ phần thường ( EPS ) .
Do đó, tất cả chúng ta cần biến hóa công thức tính tỷ suất lợi nhuận ROE như sau :

Trong đó :

• EBIT: Lợi nhuận trước lãi vay và thuế
• ROCE: Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh
• D: Nợ vay bình quân (Debt)
• E: Vốn chủ sở hữu bình quân (Equity)
• I: Chi phí lãi vay
• r: Lãi suất vay nợ
• t: Thuế suất thuế TNDN

Từ công thức trên, ta thấy rằng tỷ suất lợi nhuận ROE sẽ nhờ vào vào 3 yếu tố là : Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn kinh doanh thương mại ( ROCE ) ; Lãi suất vay nợ ( r ) ; và, thông số nợ trên vốn chủ sở hữu ( D / E ) .
Và xét trong điều kiện kèm theo những khoản vay có cùng lãi suất vay ( cùng r ), thì khi đó, ROE sẽ chỉ phụ thuộc vào vào ROCE và D / E .

Trường hợp #1: ROCE > r

Ở trường hợp này, khi đó :

Mặt khác:         Vốn kinh doanh = Nợ vay (D) + Vốn chủ sở hữu (E)

… nên Nợ vay càng tăng, đồng nghĩa tương quan với Vốn chủ sở hữu càng giảm – > tỷ suất D / E càng lớn hơn 1
Nhờ 2 yếu tố này, tỷ suất lợi nhuận ROE sẽ càng cao khi nợ vay càng lớn .
( * ) Tuy nhiên, việc doanh nghiệp sử dụng vốn vay sẽ làm phát sinh nghĩa vụ và trách nhiệm kinh tế tài chính phải thanh toán giao dịch lãi vay cho những chủ nợ bất kể doanh nghiệp đạt được mức doanh thu trước lãi vay và thuế ( EBIT ) là bao nhiêu ; đồng thời doanh nghiệp phải có nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn trả vốn gốc cho những chủ nợ đúng hạn .
Doanh nghiệp càng sử dụng nhiều nợ vay thì rủi ro tiềm ẩn mất năng lực giao dịch thanh toán càng lớn .
Do đó, việc sử dụng nợ vay cũng tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc kinh tế tài chính mà doanh nghiệp hoàn toàn có thể gặp phải trong quy trình kinh doanh thương mại .

Trường hợp #2: ROCE = r

Khi đó,                                     ROE = ROCE x (1 – t)

Lúc này, doanh nghiệp có sử dụng nợ vay hay không, cơ cấu tổ chức nguồn vốn như thế nào … thì cũng không làm tác động ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận ROE của doanh nghiệp .

Trường hợp #3: ROCE < r

Trái ngược với Trường hợp # 1, thì tỷ suất :

Điều này đồng nghĩa tương quan với việc, tỷ suất lợi nhuận ROE càng giảm khi nợ vay càng lớn .
Và nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thì cổ đông sẽ phải gánh chịu sự thua lỗ nặng nề hơn so với trường hợp doanh nghiệp không sử dụng nợ vay .

Áp dụng vào ví dụ trên, ta thấy:

• Kịch bản Tốt: ROCE = 4,000 / 20,000 = 20% > (r = 15%).

Việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính đã làm ngày càng tăng ROE và EPS của doanh nghiệp .

• Kịch bản Bình thường: ROCE = 3,000 / 20,000 = 15% = r.

Việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính không làm ngày càng tăng ROE và EPS .

• Kịch bản Xấu: ROCE = 2,000 / 20,000 = 10% < (r = 15%).

Việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính khiến cho ROE và EPS sụt giảm nhanh hơn so với trường hợp doanh nghiệp không sử dụng nợ vay .

Bottom lines: Doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính như thế nào là hiệu quả?

Như vậy, chỉ với cách làm đơn thuần là so sánh Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn kinh doanh thương mại ( ROCE ) với Lãi suất vay nợ ( r ) …
… tất cả chúng ta đã hoàn toàn có thể nhìn nhận được việc sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính của doanh nghiệp có hài hòa và hợp lý hay không ?
Có 3 trường hợp xảy ra :

Trường hợp #1: Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh (ROCE) > Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE > r thì doanh nghiệp càng sử dụng nhiều nợ vay thì càng ngày càng tăng nhanh được tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 cổ phần EPS .
Ở trường hợp này, đòn kích bẩy kinh tế tài chính sẽ khuyếch đại làm tăng tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 cổ phần EPS .
Tuy nhiên, việc tăng sử dụng nợ vay sẽ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc kinh tế tài chính lớn so với doanh nghiệp .

Trường hợp #2: Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh (ROCE) < Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE < r thì doanh nghiệp càng sử dụng nợ vay thì sẽ càng làm suy giảm tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 cổ phần EPS . Trong trường hợp này, đòn kích bẩy kinh tế tài chính sẽ khuyếch đại làm giảm tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 cổ phần EPS, đồng thời làm tăng rủi ro đáng tiếc kinh tế tài chính cho doanh nghiệp .

Trường hợp #3: Tỷ suất sinh lời kinh tế trên vốn kinh doanh (ROCE) = Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE = r thì tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 cổ phần EPS trong những trường hợp : không sử dụng nợ vay, sử dụng nhiều nợ vay hay sử dụng ít nợ vay …
… đều như nhau và sự khác nhau duy nhất ở đây đó là mức độ rủi ro đáng tiếc kinh tế tài chính của mỗi trường hợp mà thôi !
Cũng chính từ mối quan hệ này mà đòn kích bẩy kinh tế tài chính được ví như là “ con dao hai lưỡi ” .
Còn với nhà góp vốn đầu tư thì sao ? Bạn cũng hoàn toàn có thể dùng đòn kích bẩy góp vốn đầu tư, thay vì mua CP bạn cũng hoàn toàn có thể mua Chứng quyền có bảo vệ
— — — —

Những câu hỏi thường gặp về Đòn bẩy tài chính

#1. Đối với 1 doanh nghiệp thì vay bao nhiêu thì đủ? Liệu có công thức cho câu hỏi này không?

Không có câu vấn đáp đúng chuẩn cho câu hỏi trên. Sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính ( vay nợ ) luôn là con dao 2 lưỡi. Và mọi Doanh Nghiệp đều phải cân đo đong đếm khi muốn sử dụng đòn kích bẩy kinh tế tài chính .

#2. Nhóm ngành nào mình sẽ có thể tận dụng lợi thế đòn bẩy tài chính cao và nhóm ngành nào không thể?

Đòn bẩy kinh tế tài chính cao luôn tương ứng với rủi ro đáng tiếc cao so với bất kể ngành nghề nào .
Mà đã là rủi ro đáng tiếc thì sẽ là “ gật đầu ” rủi ro đáng tiếc chứ không nên hiểu là “ tận dụng ” .
Và việc “ đồng ý ” rủi ro đáng tiếc cao hay thấp thì nhờ vào vào kế hoạch và ý chí chủ quan của Ban chỉ huy doanh nghiệp

#3. Làm thế nào để xác định được lãi suất đi vay (r) của doanh nghiệp?

Có thể tính ra con số tương đối lãi suất đi vay (r) dưa trên BCTC của doanh nghiệp.

Công thức: r = Chi phí lãi vay / Dư nợ vay bình quân (x 100%)

Những bài viết hữu ích khác:

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup