Khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên

Bảo vệ môi trường tự nhiên tự nhiên vừa là nội dung, vừa là tiềm năng tăng trưởng vững chắc, cho nên vì thế phải bảo vệ sự hòa giải giữa môi trường tự nhiên tự nhiên với môi trường tự nhiên sống, đặc biệt quan trọng tại những khu công nghiệp, đô thị, dân cư ; tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội song song với bảo vệ môi trường tự nhiên, sử dụng tiết kiệm ngân sách và chi phí và bảo vệ tài nguyên. Hạn chế, tiến tới khắc phục cơ bản thực trạng hủy hoại, làm hết sạch tài nguyên, ô nhiễm thiên nhiên và môi trường của những cơ sở sản xuất, những khu công nghiệp, khu đô thị .

Hiện nay, ở nước ta, nhiều nguồn tài nguyên chưa được quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả và bền vững; một số loại tài nguyên bị khai thác quá mức dẫn tới suy thoái, cạn kiệt. Ô nhiễm môi trường tiếp tục gia tăng, có nơi nghiêm trọng; việc khắc phục hậu quả về môi trường do chiến tranh để lại còn chậm. Đa dạng sinh học suy giảm, nguy cơ mất cân bằng sinh thái đang diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội, sức khỏe và đời sống nhân dân. Chất lượng công tác dự báo và quy hoạch còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu phát triển, tính tổng thể, liên ngành, liên vùng; chưa rõ trọng tâm, trọng điểm và nguồn lực thực hiện. Việc ứng phó với biến đổi khí hậu còn bị động, lúng túng; thiên tai ngày càng bất thường, gây nhiều thiệt hại về người và tài sản. Để thúc đẩy phát triển bền vững, Đại hội XII của Đảng (01-2016), đề ra phương hướng: Nâng cao trách nhiệm, hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu để phát triển bền vững. Để triển khai phương hướng này, cần thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, nâng cao trách nhiệm, hiệu quả khai thác, sử dụng tài nguyên, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu nhằm phục vụ phát triển bền vững 

Trong quá trình sử dụng tài nguyên, không chỉ khai thác tiết kiệm, có hiệu quả các nguồn tài nguyên hiện có, mà cần coi trọng sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo, vật liệu mới; hạn chế tối đa, từng bước tiến tới chấm dứt xuất khẩu khoáng sản thô và chỉ qua chế biến sơ, thúc đẩy chế biến sâu; sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, giảm mức phát thải khí nhà kính. Đối với loại khoáng sản chiến lược đặc thù như than, dầu khí,… cần có chính sách cụ thể, cân đối giữa nhập khẩu và xuất khẩu. Thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản; ngăn chặn và từng bước khắc phục sự xuống cấp của môi trường tự nhiên do chủ quan con người, nhất là do các dự án phát triển kinh tế gây ra. 

Phấn đấu đến năm 2020, có bước chuyển biến cơ bản trong khai thác, sử dụng tài nguyên theo hướng chủ động, tích cực thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng tránh thiên tai, giảm phát thải khí nhà kính hợp lý; kiềm chế mức độ gia tăng ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học; từng bước đạt tính hiệu quả và bền vững trong khai thác, sử dụng tài nguyên nhằm bảo đảm chất lượng môi trường sống, duy trì cân bằng sinh thái, hướng tới nền kinh tế xanh, thân thiện với môi trường. 

Thứ hai, tăng cường quản lý tài nguyên

Tài nguyên là tài sản quốc gia, nguồn lực quan trọng của đất nước, phải được đánh giá đầy đủ, hạch toán trong nền kinh tế, và được quản lý một cách hiệu quả, bền vững, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, theo hướng bảo đảm tính tổng thể, liên ngành, liên vùng, đáp ứng nhiệm vụ trước mắt và lâu dài, trong đó lợi ích lâu dài là cơ bản, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng giai đoạn. 

Trước hết, tiếp tục nâng cao chất lượng quy hoạch, quản lý và khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả và bền vững các nguồn tài nguyên quốc gia. Đổi mới công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai; thúc đẩy sử dụng đất tiết kiệm, hợp lý và có hiệu quả; kết hợp bảo vệ diện tích, độ phì nhiêu của đất canh tác nông nghiệp. Quy hoạch khai thác, bảo vệ nguồn nước, tăng cường quản lý nguồn nước theo lưu vực sông; chủ động hợp tác với các nước và các tổ chức quốc tế trong việc bảo vệ nguồn nước xuyên quốc gia. Kiểm soát các hoạt động khai thác; đấu tranh, ngăn chặn tình trạng đánh bắt mang tính hủy diệt nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đặc biệt là vùng gần bờ. Thúc đẩy phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo, các nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu mới thay thế các nguồn tài nguyên truyền thống.

Đẩy mạnh điều tra, đánh giá tiềm năng, trữ lượng, giá trị kinh tế, thực trạng và xu hướng diễn biến của các nguồn tài nguyên quốc gia, đặc biệt là tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước, tài nguyên biển. Thông qua đó, từng bước xác định, đánh giá các giá trị, thiết lập tài khoản, hạch toán trong nền kinh tế đối với các loại tài nguyên quốc gia. 

Tiếp đó, kiến thiết xây dựng và phổ cập những quy mô bảo vệ môi trường tự nhiên và tăng trưởng bền vững và kiên cố ; tiến hành 1 số ít quy mô hội đồng tham gia bảo vệ môi trường tự nhiên và tăng trưởng vững chắc ở những vùng ; thiết kế xây dựng và vận dụng thành công xuất sắc quy mô “ Làng sinh thái xanh ” tại những vùng sinh thái xanh kém bền vững và kiên cố ; bảo tồn đa dạng sinh học, ví dụ tại dãy Trường Sơn, … Tổ chức tiến hành thực thi một số ít chương trình quản l ‎ ‎ ý phối hợp với bảo tồn thiên nhiên và môi trường, ví dụ Chương trình bảo tồn vùng nước ngập mặn ; bảo tồn một số ít loại chim, thú có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng ; bảo tồn cây Di sản Nước Ta ; …
Cùng với đó, thôi thúc nghiên cứu và điều tra khoa học và tiến hành hiệu quả điều tra và nghiên cứu khoa học trong khu vực nhà nước và cả trong xã hội vào thực thi công tác làm việc khai thác, sử dụng, quản trị và bảo vệ môi truờng, nhất là về chủ trương, pháp lý về thiên nhiên và môi trường ; báo cáo giải trình thực trạng môi trường tự nhiên Nước Ta hằng năm ; thiết kế xây dựng những thông tư môi trường tự nhiên Nước Ta ; …. Thúc đẩy công tác làm việc tư vấn và phản biện xã hội trong nghành bảo vệ thiên nhiên và thiên nhiên và môi trường, như về Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường ; sửa đổi Luật Đa dạng sinh học, Luật Thuế môi trường tự nhiên và nhiều văn bản pháp lý về bảo vệ môi trường tự nhiên và tăng trưởng bền vững và kiên cố ; thẩm định và đánh giá những báo cáo giải trình nhìn nhận tác động ảnh hưởng thiên nhiên và môi trường của những dự án Bất Động Sản. Cuối cùng, một giải pháp có triển vọng là tăng trưởng những dịch vụ tương quan đến bảo vệ thiên nhiên và môi trường nhằm mục đích phối hợp việc quản l ‎ ý ‎ với tăng trưởng hay thực thi quản l ‎ ý trải qua bảo tồn và tăng trưởng, nhất là phối hợp với dịch vụ du lịch, như hồ Ba Bể, vịnh Hạ Long, hang Sơn Đoòng, Côn Đảo, Phú Quốc, ….

Thứ ba, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu

Ở đây, trọng tâm là triển khai góp vốn đầu tư thích đáng cho những khu công trình trọng điểm vương quốc, những chương trình ứng phó với đổi khác khí hậu. Chủ động thiết kế xây dựng, tiến hành và kiểm tra, giám sát việc triển khai những chương trình, kế hoạch ứng phó với biến hóa khí hậu, phòng, chống thiên tai cho từng quy trình tiến độ ; nâng cao năng lượng dự báo, cảnh báo nhắc nhở thiên tai, giám sát biến hóa khí hậu và tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ cứu nạn. Trên cơ sở đó, triển khai đồng nhất những giải pháp nhằm mục đích chủ động phòng, chống, hạn chế tác động của triều cường, ngập lụt, xâm nhập mặn do nước biển dâng so với vùng ven biển, trước hết là vùng đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng, duyên hải miền Trung, với trọng tâm là khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Cà Mau và những thành phố ven biển khác .

Thứ tư, đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ môi trường

Trước tiên, triển khai xong mạng lưới hệ thống pháp lý, phát hành những chế tài đủ mạnh để bảo vệ thiên nhiên và môi trường, ngăn ngừa, giải quyết và xử lý theo pháp lý nhằm mục đích chấm hết thực trạng gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, tăng cường phòng, ngừa và trấn áp những nguồn gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Ngăn chặn và từng bước khắc phục sự xuống cấp trầm trọng của thiên nhiên và môi trường tự nhiên. Hạn chế tiến tới khắc phục cơ bản thực trạng ô nhiễm môi trường tự nhiên của những cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, khu đô thị, làng nghề, những lưu vực sông, không để phát sinh thêm những cơ sở gây ô nhiễm môi trường tự nhiên nghiêm trọng. Đẩy mạnh xã hội hóa cùng với việc sắp xếp nguồn lực từ ngân sách nhà nước góp vốn đầu tư cho những khu công trình trọng điểm hồi sinh thiên nhiên và môi trường dân số .
Tiếp đó, để tăng cường những hoạt động giải trí bảo vệ môi trường tự nhiên, cần sắp xếp hợp l ‎ ý nguồn lực từ ngân sách nhà nước góp vốn đầu tư cho những khu công trình trọng điểm hồi sinh thiên nhiên và môi trường dân số ; liên tục kiến thiết xây dựng, triển khai xong mạng lưới hệ thống pháp lý, phát hành những chế tài đủ mạnh để bảo vệ môi trường tự nhiên, ngăn ngừa, giải quyết và xử lý theo pháp lý nhằm mục đích chấm hết thực trạng gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, tăng cường phòng ngừa và trấn áp những nguồn gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường ; ngăn ngừa và từng bước khắc phục sự xuống cấp trầm trọng của thiên nhiên và môi trường tự nhiên ; hạn chế tiến tới khắc phục cơ bản thực trạng ô nhiễm môi trường tự nhiên của những cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, khu đô thị, làng nghề, những lưu vực sông, không để phát sinh thêm những cơ sở gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nghiêm trọng .

Cuối cùng, cần phải đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường. Các giải pháp cụ thể gồm: 
– Tăng cường phổ biến pháp luật và tuyên truyền trong xã hội về bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên và ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu.

– Đào tạo, giáo dục, tập huấn cho cán bộ những cấp, hội đồng và doanh nghiệp về môi trường tự nhiên và tăng trưởng bền vững và kiên cố : ví dụ tập huấn thiên nhiên và môi trường cho những doanh nghiệp trong quy trình hội nhập WTO ; tổ chức triển khai và tham gia Ngày Môi trường quốc tế và Chiến dịch làm cho quốc tế sạch hơn hằng năm ….

– Tổ chức các cuộc thi, triển lãm về môi trường: Cải thiện việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước cho lứa tuổi học sinh hàng năm; Triển lãm nhân Ngày Môi trường thế giới hàng năm….

– Sản xuất phim, tổ chức sáng tác tranh về môi trường: như “rác thải nỗi lo còn đó”, “cộng đồng chung sức bảo vệ môi trường”; tổ chức các đợt sánh tác tranh môi trường tại các vùng, miền của đất nước.

– Xét và trao phần thưởng vì sự nghiệp bảo vệ môi trường tự nhiên hàng năm cho những cá thể và tập thể có thành tích suất xắc trong nghành bảo vệ thiên nhiên và môi trường .
– Tích cực hợp tác quốc tế trong việc bảo vệ môi trường tự nhiên và ứng phó với đổi khác khí hậu : với những đối tác chiến lược Liên hợp quốc, những vương quốc và những tổ chức triển khai phi chính phủ quốc tế .
– Tiếp tục tăng trưởng những tổ chức triển khai xã hội – nghề nghiệp tương quan đến khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên và môi trường Giao hàng cho việc sử dụng hài hòa và hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ và cải tổ thiên nhiên và môi trường, bảo tồn và tăng trưởng đa dạng sinh học, dữ thế chủ động ứng phó với đổi khác khí hậu, góp thêm phần vào sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của quốc gia trong sự nghiệp tăng nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và bảo vệ thiên nhiên và môi trường khu vực, quốc tế. / .