Bình Thuận: Thận trọng với cát đen!

Cát đen là gì?

Theo anh Khương Trung Thủy – Nghiên cứu sinh Tiến sĩ hóa học tại trường Đại học Montpellier (Pháp) thì:

Cát đen thành phần chủ yếu gồm các khoáng vật ilmenit, zircon, rutil, monazit, magnetit. Thành phần kim loại chủ yếu trong cát đen là titan, zirconi, vonfram, thori, sắt và một số nguyên tố khác. Nó được hình thành từ quá trình bồi tích phù sa ven biển. Ở Việt Nam, cát đen được phân bố chủ yếu ở các tỉnh ven biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Việc khai thác cát đen không theo quy hoạch sẽ dẫn đến một số ảnh hưởng đến môi trường như: làm phá vỡ hệ sinh thái ven biển, ảnh hưởng đến du lịch…

Sau quá trình sàng tuyển để tách lấy các tinh quặng có thành phần chủ yếu là quặng titan nên đã thải ra môi trường một lượng lớn các quặng thải. Trong thành phần quặng thải này chứa các khoáng vật có tính phóng xạ như monazit và các nguyên tố đất hiếm có trong cát đen. Theo thời gian, phần quặng thải này nhiều lên và được chất đống lộ thiên ven biển sẽ theo gió phát tán ra các vùng dân cư xung quanh, theo nước mưa ngấm dần xuống hệ thống nước ngầm. Do là chất phóng xạ nên nếu tiếp xúc lâu ngày mà không có biện pháp đảm bảo an toàn thì có thể mắc các chứng bệnh của nhiễm xạ mãn tính như giảm bạch cầu, suy tủy, ung thư máu.

Titan là kim loại quý hiếm, không độc, cứng, nhẹ, không bị ăn mòn, rỉ sét bởi dung dịch axit, khí clo và các dung dịch muối thông thường. Hợp kim titan có độ bền vững gấp 3 lần so với hợp kim nhôm. Hiện có trên 30 ngành công nghiệp sử dụng titan và các hợp kim của titan như: lĩnh vực chế tạo máy bay, hàng không vũ trụ, công nghiệp quốc phòng, đóng tàu, chế biến thực phẩm, kỹ thuật điện, vận tải đường sắt, sản xuất sơn, que hàn, men, y tế… Trong thân vỏ một số loại máy bay, titan chiếm từ 25% đến 27%. Titan dioxit (TiO2) là một hợp chất của titan được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như: thuốc nhuộm trắng trong sơn, giấy, kem đánh răng và nhựa. Sơn được làm từ titan dioxit phản chiếu tốt bức xạ hồng ngoại nên được dùng rộng rãi trong ngành thiên văn học và các loại sơn bên ngoài. Ngoài ra nó cũng được dùng trong ngành công nghiệp xi măng, đá quí và giấy.