Những hạn chế của nguồn nhân lực nƣớc ta hiện nay. – https://vh2.com.vn

Một phần của tài liệu MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM HIỆN NAYBên cạnh những ưu điểm, nguồn nhân lực nước ta hiện nay cũng thể hiện nhiều mặt hạn chế và yếu kém .
– Tình trạng thừa lao động, thiếu việc làm có xu thế ngày càng tăng : Trong suốt thời kỳ nước ta tăng trưởng nền kinh tế thị trường xu thế XHCN nguồn lao động của nước ta luôn tăng. Nếu xét từ góc nhìn cung ứng số lượng lao động thì đây là một thuận tiện, tuy nhiên đó lại là một khó khăn vất vả không nhỏ một khi nền sản xuất xã hội của ta không phân phối đủ việc làm cho nguồn lao

động. Tình trạng thừa lao động, thiếu việc làm là cái mà chúng ta sẽ cần phải
tiếp tục giải quyết.

Mặt khác, một số lượng đáng kể nhân lực trong độ tuổi lao động còn ở thực trạng bần hàn, bị thất nghiệp đang là thử thách rất lớn so với nước ta. Số người thất nghiệp tồn dư của những năm vẫn tăng lên .
Dân số trẻ về lâu, về dài là một thế mạnh nhưng trước mắt sẽ là bất lợi cho nền kinh tế tài chính, do bình quân số người phải nuôi dưỡng ( trẻ nhỏ ) trên mỗi đầu lao động cao hơn ở những nước khác … Kéo theo đó là những khó khăn vất vả về việc làm, giáo dục, y tế và những dịch vụ xã hội khác. Thể trạng sức khỏe thể chất chưa phân phối được nhu yếu của nền sản xuất tân tiến. Tốc độ tăng nguồn lao động còn ở mức cao, trung bình mỗi năm tăng khoảng chừng 2,95 %. Trong điều kiện kèm theo kinh tế tài chính còn yếu kém thì vận tốc tăng nguồn lao động như vậy dẫn tới sức ép về việc làm càng trở nên nóng bức .
Đặc biệt là sự mất cân đối nghiêm trọng giữa cung và cầu về nhân lực, thừa rất nhiều lao động giản đơn chưa qua huấn luyện và đào tạo, trong khi đó lại thiếu nghiêm trọng lao động kỹ thuật có trình độ cao. Bất lợi này sẽ dẫn đến xu thế bị ép giảm thấp giá trị lao động trong nước và quốc tế .
– Tỷ lệ lao động được huấn luyện và đào tạo kỹ thuật, trình độ vẫn còn thấp, hầu hết là lao động thủ công bằng tay .
Mặc dù, sự nghiệp giáo dục, huấn luyện và đào tạo đã đạt được những thành công xuất sắc to lớn, nhưng do nước ta trải qua hai cuộc kháng chiến lê dài, kinh tế tài chính còn chậm tăng trưởng, ngân sách góp vốn đầu tư cho nghành GD – ĐT còn hạn hẹp trong khi dân số và nguồn nhân lực tăng nhanh nên một bộ phận lớn lao động không qua đào tạo và giảng dạy nghề nghiệp và trình độ, phần đông là lao động thủ công bằng tay lỗi thời. Số liệu sau bộc lộ rõ hạn chế này :

Bảng 11: Cơ cấu lao động xã hội theo trình độ văn hóa và chuyên môn
kỹ thuật.
Đơn vị: %
Năm Tổng
số
Không
đi học
Trước
giáo
dục tiểu
học
Tiểu
học THCS THPT
Trung
học
chuyên
nghiệp
CĐ,
ĐH,
Trên
ĐH
1996 100 5,16 16,98 21,12 24,06 21,28 9,05 2,35
2000 100 4,09 16,77 29,09 31,25 10,64 4,75 3,41
2005 100 4,08 13,17 28,99 32,18 11,56 4,74 5,28

(Nguồn: Tổng cục thống kê năm 2006).

Qua bảng số liệu trên ta thấy số lao động không đi học có xu thế giảm dần nhưng vẫn còn rất cao : 5,16 % ( năm 1996 ) đến năm 2005 chiếm 4,08 %. Còn tỷ suất lao động có trình độ CĐ, ĐH và trên ĐH tuy có tăng nhưng chỉ chiếm một tỷ suất nhỏ 2,35 % ( 1966 ) ; 3,14 % ( năm 2000 ) và 5,28 % ( năm 2005 ) .
Phần đông người lao động nước ta chưa được giảng dạy qua trình độ. Theo số liệu tìm hiểu lao động – việc làm năm 2004 của Bộ lao động thương bệnh binh và xã hội thì số lao động được đào tạo và giảng dạy của cả nước mới chiếm 22,5 % dân số, trong đó giảng dạy nghề mới chỉ đạt 13,3 %. Một số địa phương được coi là nơi huấn luyện và đào tạo nghề đạt tỷ suất cao nhưng cũng chưa đến 50 % số lao động được giảng dạy. Ngay tại TP. Hà Nội mới chỉ đạt 44,28 %, thành phố Hồ CHí Minh đạt 36,91 %. Còn tại những vùng nông thôn số lao động qua giảng dạy chỉ chiếm 9,28 % tổng số lao động .
Điều đó cho thấy lao động ở nước ta đa phần là lao động đại trà phổ thông, lao động qua đào tạo và giảng dạy rất thấp, thậm chí còn nhiều lao động chưa đạt trình độ học vấn THCS.
Ngành nông – lâm – ngư nghiệp có địa phận chính ở nông thôn nhưng 89,3 % số cán bộ khoa học công nghệ tiên tiến có trình độ thuộc nghành nghề dịch vụ này lại thao tác tại những cơ quan Trung ương ; 8,9 % thao tác ở cấp tỉnh và thành phố ; 1,8 % ở cấp huyện ; còn ở cấp xã gần như là không có cán bộ khoa học công nghệ tiên tiến. Do vậy, việc chuyển giao tân tiến kỹ thuật vào sản xuất gặp nhiều trở ngại [ 15, 101 ] .
Hiện nay, nước ta được coi là nước có lực lượng lao động trẻ, 54 % số người trong độ tuổi là người trẻ tuổi có lợi thế về sức khỏe thể chất, có trình độ văn hóa truyền thống, năng lực tiếp thu KHCN tiên tiến và phát triển. Song đội ngũ lao động có trình độ cao ở nước ta đang bị già hóa rất nhanh và có sự hẫng hụt lớn giữa những thế hệ. Số công nhân kỹ thuật bậc cao phần nhiều đã ở độ tuổi 50. Trong số 10000 cán bộ khoa học bậc cao thì tuổi trung bình của tiến sỹ là 52,8 ; phó tiến sỹ ( cũ ) là 48,1 ; giáo sư ở độ tuổi 51 – 70 chiếm 82 %, dưới 50 tuổi chỉ có 18 %. Vấn đề tăng nhanh số lao động có trình độ cao trong những năm trước mắt không phải là đơn thuần [ 15, 93 ] .
Như vậy, hiện nay tất cả chúng ta thiếu rất nhiều cán bộ khoa học, đặc biệt quan trọng là ở những ngành mũi nhọn, thiếu cán bộ đầu ngành, những chuyên viên giỏi. Để tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, trở thành một nước công nghiệp văn minh thì việc tăng trưởng nhanh về số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ khoa học là một nhu yếu cấp bách và lâu dài hơn .
– Trình độ tổ chức triển khai, quản trị những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của nguồn nhân lực nước ta còn thấp. Đội ngũ cán bộ quản trị vừa thiếu về số lượng, vừa yếu về chất lượng .
Trong tổ chức triển khai và hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại, người cán bộ quản trị giữ vai trò quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay nguồn nhân lực này lại đang thể hiện nhiều hạn chế : do trình độ trình độ kỹ thuật, đặc biệt quan trọng là trình độ khoa học công nghệ tiên tiến còn thấp nên đội ngũ cán bộ quản trị nước ta nhìn chung còn thiếu và trình độ tổ chức triển khai, quản trị còn yếu. Khả năng quản lý, hướng dẫn và tổ chức triển khai triển khai những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại còn hạn chế ; Trình độ tư duy lý luận và kiến thức và kỹ năng quản trị còn nhiều yếu kém chưa thực sự ngang tầm với yên cầu của nền kinh tế thị trường .
Mặt khác, cán bộ chỉ huy, quản trị nước ta còn có một số ít bộc lộ của lối tư duy khuôn sáo, sao chép máy móc những công thức lý luận sẵn có mà chưa thực sự dựa trên cơ sở thực tiễn ; phong thái chỉ huy còn đại khái, thiếu mạng lưới hệ thống trong những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại chậm thích nghi với sự đổi khác của thị trường, chậm ứng dụng những văn minh khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất. Do đó, hiệu suất cao hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại còn thấp, năng lực cạnh tranh đối đầu của mẫu sản phẩm sản phẩm & hàng hóa trên thị trường chưa cao .
– Cơ cấu của nguồn nhân lực Nước Ta còn bất hài hòa và hợp lý và lỗi thời .
Về trình độ : Hiện nay cơ cấu tổ chức nhân lực đã qua đào tạo và giảng dạy có sự mất cân đối nghiêm trọng giữa tỷ suất công nhân kỹ thuật với tỷ suất cán bộ cao đẳng và ĐH. Theo số liệu thống kê năm 2010 thì số lao động có trình độ cao đẳng, ĐH chiếm 19 % tổng số lao động, trong khi đó số công nhân kỹ thuật có bằng chỉ chiếm 3,28 %. Như vậy, cứ một lao động có trình độ cao đẳng, ĐH, sau đại học thì chỉ có 0,72 công nhân kỹ thuật có bằng. Con số này phản ánh rõ nét thực trạng thừa thầy thiếu thợ đang diễn ra rất trầm trọng ở nước ta hiện nay ( xem bảng 5, bảng 6 ) .
Về cơ cấu tổ chức lao động theo ngành nghề : với sự vận động và di chuyển cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì hiện nay tỷ suất lao động hoạt động giải trí trong những ngành nông – lâm – ngư nghiệp đã có xu thế giảm dần
xuống nhưng do vận tốc chuyển dời vẫn còn chậm nên tỷ suất lao động trong nông nghiệp vẫn chiếm tỷ suất cao. Tỷ lệ lao động trong những ngành công nghiệp – kiến thiết xây dựng và dịch vụ tăng lên nhưng còn rất chậm ( điều này được bộc lộ rõ qua bảng 7 ) .

Về cơ cấu lao động theo vùng miền: cũng thể hiện rõ sự bất hợp lý,
phân bố không đều nhất là lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật (Xem
bảng 9).

Số lao động, có trình độ cao phân bổ cũng không hài hòa và hợp lý, đa phần tập trung chuyên sâu ở Thành Phố Hà Nội, sau đó là thành phố Hồ Chí Minh và một số ít thành phố khác. Tỷ lệ lao động ở thành thị có khuynh hướng tăng lên, trong khi đó tỷ suất lao động ở nông thôn có xu thế giảm dần ( Xem bảng 8 ) .
Sự phân bổ không đều, sự bất hài hòa và hợp lý của lực lượng lao động nước ta hiện nay đang là một trong những hạn chế lớn đến chất lượng nguồn nhân lực. – Tình trạng sức khỏe thể chất người lao động hiện nay chưa thực sự được bảo vệ :
Theo nhìn nhận của Viện khoa học Thể dục thể thao, so với thể lực của thanh thiếu niên những nước Trung Quốc, Nhật Bản, Vương Quốc của nụ cười, Singapo, Inđônêxia thì sức khỏe thể chất người Nước Ta từ 6 đến 20 tuổi còn kém hơn những nước này về độ cao, cân nặng, sức mạnh, sức nặng, sức bền. Tỷ lệ suy dĩnh dưỡng của trẻ nhỏ dưới 5 tuổi theo độ cao ( tỷ suất thấp còi ) ( năm 2005 là 26 % ) cao hơn nhiều so với những nước : Trung Quốc ( 17 % ) ; Philippin ( 11 % ) ; xứ sở của những nụ cười thân thiện ( 16 % ) .
Người lao động Nước Ta đang bị thiếu dinh dưỡng đặc biệt quan trọng là ở nông thôn : Theo số liệu thống kê gần đây cho thấy, 44 % dân số nước ta có mức dinh dưỡng 1500 calo / người / ngày. Bình quân cả nước mới chỉ đạt 1900 calo / người / ngày. Đây là mức nguồn năng lượng quá thấp, trong khi đó theo lao lý của Liên Hiệp Quốc, mức calo tối thiểu cho nhu yếu tăng trưởng thông thường
của mỗi người phải đạt 2000 calo / người / ngày. Như vậy, mức dinh dưỡng trung bình của người Nước Ta dưới mức tối thiểu của quốc tế. Hơn nữa thu nhập của người lao động rất thấp : “ Hiện nước ta nằm trong số những nước có thu nhập thấp nhất quốc tế : năm 2004 GDP trung bình đầu người đạt 553 USD đứng thứ 7/11 nước trong khu vực, 33/40 nước ở Châu Á Thái Bình Dương và 110 / 132 nước trên quốc tế ” [ 14, 5 ] .
Đồng thời, với trình độ hiểu biết về dinh dưỡng, bảo vệ sức khỏe thể chất của người lao động chưa cao. Điều đó đã tác động ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng đời sống cho người lao động .

Theo số liệu thống kê của Bộ lao động thương binh và xã hội, tình
trạng bệnh nghề nghiệp do mang tính chất đặc trưng của nghề nghiệp tác động
thường xuyên kéo dài ảnh hưởng đến người lao động gây ra hiện tượng bệnh
lý đang có chiều hướng gia tăng. Ở nước ta, đến nay đã có 25 bệnh nghề
nghiệp được Nhà nước công nhận. Số người mắc bệnh nghề nghiệp nhiều vẫn
là các công nhân trong lĩnh vực công nghiệp. Ở Việt Nam số người mắc bệnh
nghề nghiệp tăng dần theo từng năm, song còn rất nhiều căn bệnh khác chưa
công bố. Tỷ lệ người mắc bệnh nghề nghiệp tương đối cao. Cụ thể:

Bảng 12 : Tỷ lệ bệnh nghề nghiệp Nước Ta tháng 1/2008 .
Loại bệnh nghề nghiệp Tỷ lệ ( % ) bệnh nghề nghiệp
Bệnh nhiễm độc HC trừ sâu 6,93
Bệnh bụi phổi – silic Nhà nước 40
Bệnh xạm da nghề nghiệp 6,1
Điếc nghề nghiệp 34,2
Bệnh viêm phế quản mãn tính Nhà nước 3,1
Qua bảng trên cho ta thấy tỷ suất người lao động bị phổi và điếc do làm
độ nguy khốn và hậu quả của bệnh nghề nghiệp cũng không thua kém so với những vụ tay nạn lao động thường thì và còn tác động ảnh hưởng lâu dài hơn đến đời sống của người lao động. Thực tế ở nước ta mỗi năm có từ 1000 – 1500 người lao động mắc những bệnh nghề nghiệp mới. Trong khi đó thực trạng tổ chức triển khai khám và theo dõi sức khỏe thể chất định kỳ cho người lao động chưa bảo vệ. Có tới 30 % công nhân, 90 % tri thức, 100 % nông dân … chưa được khám vào theo dõi sức khỏe thể chất định kỳ .
Điều đó cho thấy thực trạng sức khỏe thể chất, thể lực của nguồn nhân lực nước ta chưa được bảo vệ, gây hạn chế lớn đến chất lượng nguồn nhân lực hiện nay .
– Người lao động nước ta hiện nay còn thiếu tác phong công nghiệp văn minh. Nguồn nhân lực nước ta tuy chịu khó, tiếp thu nhanh khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, tuy nhiên tính kỷ luật còn yếu, tác phong và văn hóa truyền thống công nghiệp còn thấp. Hiện nay, tuy số lao động được đào tạo và giảng dạy đã được nâng lên nhưng chất lượng giảng dạy còn thấp nên một tỷ suất đáng kể chưa phân phối được nhu yếu việc làm, thiếu kiến thức và kỹ năng thực hành thực tế. “ Đặc biệt cán bộ khoa học là những người có trình độ trình độ cao nhưng tỷ suất phát huy tốt năng lượng trình độ cũng chỉ chiếm khoảng chừng 35 – 36 % còn tỷ suất phát huy yếu chiếm tới 26 – 27 % ” [ 16, 145 ]. – Một bộ phận lao động nước ta hiện nay bị sa sút về phẩm chất đạo đức, sa đọa về lối sống, phai nhạt lý tưởng XHCN.

Hiện nay nước ta đang xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định
hướng XHCN, bên cạnh những mặt tích cực đem lại sự khởi sắc, phát triển
của nền kinh tế – xã hội và nâng cao đời sống cho người dân thì nó cũng làm
nảy sinh những mặt tích cực ảnh hưởng đến nguồn nhân lực như: sự suy thoái
về đạo đức, lối sống thực dụng chạy theo đồng tiền, làm đảo lộn các giá trị
thuần phong mỹ tục …

Ngoài ra, một bộ phận cán bộ Đảng viên, đặc biệt quan trọng là cán bộ quản trị, chỉ huy có những bộc lộ không tốt như : thiếu tu dưỡng bản thân, tham nhũng, độc quyền đặc lợi, cậy quyền cậy thế làm lợi cho bản thân mình …
Đảng ta đã nhận định và đánh giá : “ Một bộ phận cán bộ thoái hóa, biến chất về đạo đức, lối sống, tận dụng chức quyền để tham nhũng, buôn lậu, làm giầu bất chính, tiêu tốn lãng phí của công ; quan liêu, ức hiếp dân, gia trưởng độc đoán, có tham vọng cá thể, cục bộ, kèn cựa vị thế, thời cơ, kém ý thức tổ chức triển khai kỷ luật … ” [ 6, 68 ] .
Như vậy, ta thấy rõ nguồn nhân lực ở nước ta bên cạnh những ưu điểm thì vẫn còn nhiều sống sót, hạn chế. Vậy nguyên do từ đâu dẫn đến những hạn chế trên ? .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup