Giải quyết các vụ án hành chính về đất đai: Thực trạng và giải pháp

( LSVN ) – Đất đai là tài nguyên đặc biệt quan trọng của vương quốc, nguồn lực quan trọng tăng trưởng quốc gia. Đất đai có vai trò quan trọng so với đời sống con người, nó có ý nghĩa số 1 trong đời sống kinh tế tài chính, chính trị, xã hội và bảo mật an ninh, quốc phòng của mỗi vương quốc. Xã hội ngày càng tăng trưởng, những tranh chấp hành chính càng trở nên phức tạp và rắc rối hơn, đặc biệt quan trọng trong đó là những vụ án hành chính tương quan đến yếu tố đất đai. Các vụ án hành chính trong nghành đất đai đang có khuynh hướng ngày càng tăng cả về số lượng, đặc thù phức tạp, phát sinh nhiều ảnh hưởng tác động xấu đi đến những mặt của đời sống xã hội .

Ảnh minh họa .

Thực trạng pháp luật về giải quyết vụ án hành chính liên quan đến đất đai

Bạn đang đọc: Giải quyết các vụ án hành chính về đất đai: Thực trạng và giải pháp

Giải quyết vụ án hành chính về đất đai là hoạt động giải trí tố tụng của Tòa án, những cơ quan thực thi tố tụng, người thực thi tố tụng khác nhằm mục đích đưa ra những phán quyết về tính hợp pháp của quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của những chủ thể có thẩm quyền quản trị hành chính nhà nước về đất đai bị những cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể khởi kiện .

Khởi kiện vụ án hành chính về đất đai

Đối với khởi kiện vụ án hành chính về đất đai, không phải bất kỳ ai cứ có đơn khởi kiện là Tòa án sẽ triển khai thụ lý vụ án. Để được Tòa án thụ lý một vụ án hành chính về đất đai thì người khởi kiện phải cung ứng đủ những điều kiện kèm theo khởi kiện như sau :
Một là, về người khởi kiện
Thứ nhất, người khởi kiện phải là cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai có năng lượng chủ thể tham gia quan hệ pháp lý tố tụng hành chính. Cá nhân là người từ đủ 18 tuổi trở lên có khá đầy đủ năng lượng hành vi tố tụng hành chính, cá thể là người chưa thành niên ( chưa đủ 18 tuổi ) hoặc người mất năng lượng hành vi dân sự triển khai quyền khởi kiện vụ án hành chính trải qua người đại diện thay mặt theo pháp lý. Cơ quan, tổ chức triển khai khởi kiện vụ án hành chính về đất đai được xác lập là người đứng đầu cơ quan, tổ chức triển khai hoặc người đại diện thay mặt hợp pháp của cơ quan, tổ chức triển khai đó có quyền khởi kiện vụ án hành chính về đất đai .
Thứ hai, người khởi kiện phải là người có quyền, quyền lợi phải bị tác động ảnh hưởng trực tiếp bởi quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai. Do đó, khi tham gia khởi kiện vụ án hành chính về đất đai thì người khởi kiện phải chứng tỏ được quyền và quyền lợi hợp pháp của mình bị tác động ảnh hưởng trực tiếp bởi những quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai thì mới có quyền khởi kiện vụ án ra Tòa án để xử lý .
Hai là, về đối tượng người dùng khởi kiện .
Theo pháp luật của Luật Tố tụng hành chính thì đối tượng người dùng khởi kiện vụ án hành chính về đất đai gồm có : quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai. Đồng thời quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính phải có tương quan trực tiếp đến quyền, quyền lợi hợp pháp của người khởi kiện, trừ những quyết định hành động, hành vi sau đây : quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính thuộc khoanh vùng phạm vi bí hiểm nhà nước trong những nghành nghề dịch vụ quốc phòng, bảo mật an ninh, ngoại giao theo lao lý của pháp lý ; quyết định hành động, hành vi của Tòa án trong việc vận dụng giải pháp giải quyết và xử lý hành chính, giải quyết và xử lý hành vi cản trở hoạt động giải trí tố tụng ; quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức triển khai .
Ba là, thời hiệu khởi kiện .
Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính được pháp luật khác nhau so với từng đối tượng người dùng khởi kiện. Theo Điều 116 Luật Tố tụng hành chính, thời hiệu khởi kiện quyết định hành động quản trị hành chính đất đai là 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành động hành chính đó .
Trường hợp đương sự khiếu nại theo đúng lao lý của pháp lý đến cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền xử lý khiếu nại thì thời hiệu khởi kiện được lao lý như sau : 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành động xử lý khiếu nại lần đầu hoặc quyết định hành động xử lý khiếu nại lần hai ; 01 năm kể từ ngày hết thời hạn xử lý khiếu nại theo pháp luật của pháp lý mà cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không xử lý và không có văn bản vấn đáp cho người khiếu nại .
Trường hợp vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác làm cho người khởi kiện không khởi kiện được trong thời hạn lao lý trên thì thời hạn có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác không tính vào thời hiệu khởi kiện. Thời điểm khởi đầu tính thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính về đất đai là kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính cho đến ngày khởi kiện .
Bốn là, quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai mà người khởi kiện nhu yếu Tòa án xử lý chưa được Tòa án xử lý bằng bản án, quyết định hành động đã có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý .
Năm là, thẩm quyền xử lý của Tòa án. Theo pháp luật của Luật Tố tụng hành chính thì thẩm quyền của Tòa án là thẩm quyền bắt buộc gồm có thẩm quyền theo loại việc và thẩm quyền theo cấp và chủ quyền lãnh thổ. Thẩm quyền theo cấp xét xử và theo chủ quyền lãnh thổ nói chung và so với những vụ án hành chính đất đai nói riêng được lao lý tại Điều 31 và 32 Luật Tố tụng hành chính .
Sáu là, hình thức và nội dung đơn khởi kiện phải khá đầy đủ những nội dung chính : ngày, tháng, năm làm đơn ; Tòa án được nhu yếu xử lý vụ án hành chính ; tên, địa chỉ, số điện thoại cảm ứng, số fax, địa chỉ thư điện tử ( nếu có ) của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan ; nội dung quyết định hành động hành chính hoặc tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính về đất đai ; nội dung xử lý khiếu nại ( nếu có ) ; nhu yếu ý kiến đề nghị Tòa án xử lý và cam kết về việc không đồng thời khiếu nại đến người có thẩm quyền xử lý khiếu nại .

Thụ lý vụ án hành chính về đất đai

Thụ lý vụ án hành chính là việc Tòa án chính thức gật đầu nhu yếu xử lý tranh chấp hành chính của người khởi kiện. Việc khởi kiện ngoài cung ứng vừa đủ những điều kiện kèm theo khởi kiện còn cung ứng những điều kiện kèm theo khác như nộp tiền tạm ứng án phí, trừ trường hợp được miễn nộp tiền tạm ứng án phí theo lao lý và không thuộc những trường hợp bị trả lại đơn khởi kiện .
Thời điểm thụ lý vụ án hành chính về đất đai : Tòa án thụ lý vụ án vào ngày người khởi kiện xuất trình biên lai nộp tiền tạm ứng án phí. Trường hợp được miễn nộp tạm ứng án phí thì ngày thụ lý vụ án là ngày thẩm phán thông tin cho người khởi kiện biết việc thụ lý .
Trong thời hạn 03 ngày thao tác kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, chánh án Tòa án phân công một thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 03 ngày thao tác kể từ ngày được phân công, thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong những quyết định hành động sau đây : nhu yếu sửa đổi, bổ trợ đơn khởi kiện ; triển khai thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thường thì hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện kèm theo pháp luật ; chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông tin cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền xử lý của Tòa án khác ; trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện, nếu thuộc một trong những trường hợp lao lý tại khoản 1 Điều 123 Luật Tố tụng hành chính. Kết quả giải quyết và xử lý đơn của thẩm phán phải được thông tin cho người khởi kiện, phải ghi chú vào sổ nhận đơn và thông tin trên cổng thông tin điện tử của Tòa án ( nếu có ) .

Thủ tục đối thoại và chuẩn bị xét xử vụ án hành chính về đất đai

Đây là một quá trình của quy trình tố tụng, được thực thi trước khi mở phiên tòa xét xử xét xử sơ thẩm. Điều 20 Luật Tố tụng hành chính pháp luật : Tòa án có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai đối thoại và tạo điều kiện kèm theo thuận tiện để những đương sự đối thoại với nhau về việc xử lý vụ án theo lao lý của Luật này. Tuy nhiên, không phải trong trường hợp nào Tòa án cũng có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai đối thoại, bởi lẽ có những vụ án hành chính không thực thi đối thoại khi xử lý, đó là những vụ án không thực thi đối thoại được, vụ án khiếu kiện về list cử tri, vụ án xét xử theo thủ tục rút gọn được pháp luật tại những Điều 135, 198 và 246 Luật Tố tụng hành chính .

Thực trạng áp dụng pháp luật giải quyết vụ án hành chính về đất đai

Thứ nhất, về xác lập chủ thể khởi kiện. Theo lao lý tại khoản 8 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính thì chủ thể khởi kiện là cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai có quyền khởi kiện so với quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính được phát hành hoặc thực thi. Tuy nhiên, so sánh với pháp luật tại Điều 5 Luật Đất đai năm 2013 thì người sử dụng đất ngoài cá thể, cơ quan tổ chức triển khai theo lao lý nêu trên còn những đối tượng người tiêu dùng khác, đó chính là hội đồng dân cư gồm những người Nước Ta sinh sống trên cùng địa phận thôn, làng, ấp, … ; cơ sở tôn giáo như chùa, nhà thời thánh, nhà nguyện, thánh thất … Những đối tượng người tiêu dùng này hoàn toàn có thể được Nhà nước giao đất, cho thuê đất và được công nhận quyền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng đất nhưng việc xây dựng và hoạt động giải trí không cần ĐK theo pháp luật của pháp lý. Những đối tượng người tiêu dùng này có được quyền khởi kiện vụ án hành chính về đất đai hay không thì hiện tại pháp lý còn bỏ ngỏ, chưa có lao lý rõ ràng. Những chủ thể này vẫn hoàn toàn có thể chịu ảnh hưởng tác động bởi những quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính trong quy trình sử dụng đất, tuy nhiên Luật Tố tụng hành chính không có lao lý về yếu tố này. Do đó, cần bổ trợ chủ thể có quyền khởi kiện hành chính tương quan đến việc sử dụng đất để có sự như nhau giữa Luật Đất đai và Luật Tố tụng hành chính để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp cho những đối tượng người dùng là hội đồng dân cư và cơ sở tôn giáo .

Thứ hai, về đối tượng khởi kiện vụ án hành chính về đất đai. Theo quy định thì đối tượng khởi kiện vụ án hành chính về đất đai là các quyết định hành chính, hành vi hành chính có ảnh hưởng trực tiếp tới quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, cơ quan, tổ chức. Qua thực tế cho thấy, có rất nhiều quyết định hành chính gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền và lợi ích của người dân như quyết định phê duyệt phương án bồi thường tổng thể, quyết định phê duyệt quy hoạch kế hoạch sử dụng đất tại địa phương… nhưng không thuộc đối tượng khởi kiện theo quy định của Luật Tố tụng hành chính, dẫn tới nhiều thiệt hại trên thực tế.

Xem thêm: Nghị định 47/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Doanh nghiệp

Thứ ba, về thẩm quyền xử lý vụ án hành chính về đất đai. Theo Điều 30, 31, 32 Luật Tố tụng hành chính, Tòa án là cơ quan có thẩm quyền xử lý khởi kiện tương quan đến quyết định hành động hành chính quản trị về đất đai .
Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền xử lý khiếu kiện quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước từ cấp huyện trở xuống trên cùng khoanh vùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền xử lý khiếu kiện quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính về đất đai của những cơ quan nhà nước cấp cao ở Trung ương : những bộ và cơ quan ngang bộ, Tòa án nhân dân tối cao, viện kiểm sát nhân dân tối cao ; quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước cấp tỉnh trên cùng khoanh vùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án. Bên cạnh đó, Tòa án nhân dân cấp tỉnh cũng tiếp đón khiếu kiện quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của ủy ban nhân dân cấp huyện, quản trị ủy ban nhân dân cấp huyện trên cùng khoanh vùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án .
Quy định như trên bảo vệ sự độc lập trong xét xử so với quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của ủy ban nhân dân cấp huyện. Tuy nhiên, hoàn toàn có thể thấy so với quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của ủy ban nhân dân hoặc quản trị ủy ban nhân dân cấp tỉnh chưa thực sự bảo vệ vô tư, khách quan và độc lập trong xét xử .
Thứ tư, về thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử vụ án hành chính. Điều 130 Luật Tố tụng hành chính lao lý thời hạn sẵn sàng chuẩn bị xét xử những vụ án, trừ vụ án xét xử theo thủ tục rút gọn, vụ án có yếu tố quốc tế và vụ án khiếu kiện về list cử tri như sau : 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án so với trường hợp pháp luật tại điểm a khoản 2 Điều 116 của Luật này ; 02 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án so với trường hợp pháp luật tại điểm b khoản 2 Điều 116 của Luật này. Như vậy là còn thiếu pháp luật về thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử so với những trường hợp tại khoản 3 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính ( 1 ), vô tình dẫn tới sự không thống nhất về mặt thời hạn xét xử so với những trường hợp này .

Giải pháp nâng cao chất lượng giải quyết vụ án hành chính về đất đai

Thứ nhất, để công tác làm việc quản trị nhà nước về đất đai được hiệu suất cao, thống nhất và đồng điệu cần khắc phục những vướng mắc trong quan hệ giữa Luật Đất đai với những văn bản pháp lý chuyên ngành khác có tương quan như Bộ luật Dân sự, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Nhà ở …
Thứ hai, Luật Tố tụng hành chính đã lao lý đơn cử về thẩm quyền xử lý vụ án hành chính so với quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của ủy ban nhân dân hoặc quản trị ủy ban nhân dân cấp huyện được chuyển cho Tòa án nhân dân cấp tỉnh thụ lý giải quyết. Tuy nhiên, những quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính cấp tỉnh thì vẫn trao quyền xét xử cho Tòa án nhân dân cấp tỉnh dẫn tới việc xét xử chưa thực sự hiệu suất cao, chưa bảo vệ nguyên tắc độc lập trong hoạt động giải trí xét xử. Để thẩm phán độc lập xét xử và xử lý một cách khách quan và hiệu suất cao những vụ án hành chính thì nên trao quyền xét xử vụ án hành chính so với quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước cấp tỉnh cho Tòa án nhân dân cấp trên là Tòa cấp cao để bảo vệ hoạt động giải trí xét xử vụ án hành chính về đất đai được công minh, khách quan .
Thứ ba, pháp luật đơn cử về thời hạn sẵn sàng chuẩn bị xét xử so với những trường hợp lao lý tại khoản 3 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính. Việc thiếu pháp luật so với thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử của những trường hợp này dẫn tới việc vận dụng thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử chưa thống nhất, cần lao lý thêm về thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử so với những trường hợp này và vận dụng thời hạn là 02 tháng để rút gọn hơn thời hạn chuẩn bị sẵn sàng xét xử khi những quyết định hành động này đã mất thêm thời hạn xử lý khiếu nại để bảo vệ thời hạn xử lý vụ án hành chính lúc bấy giờ .
Thứ tư, cần nâng cao chất lượng quản trị hành chính về đất đai của những cơ quan hành chính nhà nước. Các cơ quan hành chính cần có sự phối hợp, trao đổi để đưa ra những giải pháp đơn cử giúp phòng ngừa và hạn chế những vụ án tương quan đến đất đai .
Đối với những cơ quan hành chính nhà nước, khi phát hành những quyết định hành động hành chính, hoặc thực thi hành vi hành chính cần chú trọng đến những pháp luật pháp lý, đặc biệt quan trọng những quyết định hành động hành chính hoặc hành vi hành chính tương quan đến nghành nghề dịch vụ đất đai. Đây là nghành nghề dịch vụ phức tạp và nhạy cảm trong đời sống xã hội, ngoài vận dụng pháp luật pháp lý cần phải xem xét cả về thực tiễn quy trình quản trị, sử dụng đất, nhất là công tác làm việc cưỡng chế tịch thu đất, bồi thường giải phóng mặt phẳng, cần phải thực thi đúng tiến trình, thủ tục, thẩm quyền, bảo vệ tính công khai minh bạch, dân chủ và quyền hạn của nhân dân. Khi có khiếu kiện, chỉ huy xem xét, xử lý kịp thời, đúng trình tự, thủ tục, tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, giáo dục pháp lý trong nhân dân, đặc biệt quan trọng là những lao lý pháp lý tương quan đến đất đai, chủ trương đến bù, giải phóng mặt phẳng, tái định cư .
Công tác xử lý khiếu nại hành chính cũng cần đặc biệt quan trọng quan trọng. Cần triển khai đối thoại qua đó xác định để có Tóm lại xử lý khiếu nại được khách quan, đúng mực. Chủ động chỉ huy, tổ chức triển khai phối hợp giữa cơ quan cấp trên với cơ quan cấp dưới. Phát huy tối đa hiệu suất cao việc đối thoại, gặp gỡ, trao đổi với người khiếu nại, đặc biệt quan trọng là so với những vấn đề khiếu nại đông người, phức tạp, nóng bức, bảo vệ quyền hạn hợp pháp của người khiếu nại .
Ngoài ra, tăng cường kiểm tra, đôn đốc, phối hợp tuyên truyền, hoạt động bảo vệ cho những quyết định hành động xử lý khiếu nại được thực thi có hiệu suất cao. Đồng thời xử lý dứt điểm ngay những vấn đề mới phát sinh tại cơ sở .
Thứ năm, tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp lý nói chung và pháp lý về đất đai nói riêng. Cần nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục pháp lý trải qua đó, những cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể hiểu được những lao lý của pháp lý về đất đai, hiểu được quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình để tuân thủ những lao lý pháp lý về đất đai .
Ngoài ra, việc tuyên truyền, giáo dục pháp lý tại những phiên tòa xét xử là điều rất quan trọng. Thông qua việc xét xử công khai minh bạch những vụ án hành chính về đất đai, người dân theo dõi, quan sát, nhìn nhận hội đồng xét xử, nắm được trình tự, thủ tục tố tụng và những nội dung xử lý, những lao lý pháp lý vận dụng. Từ đó nâng cao nhận thức về pháp lý cho người dân, giúp chấp hành pháp lý nói chung và pháp lý về đất đai nói riêng một cách trang nghiêm và hiệu suất cao. N.P.H

Tài liệu tham khảo: 1. Nghị quyết số 49 – NQ / TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 . 2. Luật Tố tụng hành chính năm năm ngoái . 3. Luật Đất đai năm 2013 . 4. Nghị quyết số 02/2011 / NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Hội đồng Thẩm Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số ít pháp luật của Luật Tố tụng hành chính . 5. Nghị quyết số 01/2015 / NQ-HĐTP ngày 15/01/2015 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của Nghị quyết số 02/2011 / NQ-HĐTP .

( 1 ) Khoản 3 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính pháp luật như sau : Trường hợp đương sự khiếu nại theo đúng lao lý của pháp lý đến cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền xử lý khiếu nại thì thời hiệu khởi kiện được lao lý như sau : a ) 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành động xử lý khiếu nại lần đầu hoặc quyết định hành động xử lý khiếu nại lần hai ; b) 01 năm kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật mà cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không giải quyết và không có văn bản trả lời cho người khiếu nại. Xem thêm: Hướng dẫn xác minh doanh nghiệp Facebook đúng chuẩn 2021 từ A-Z

NGUYỄN PHI HÙNG

Tòa án Quân sự Quân khu 4

Pháp luật về dân chủ trực tiếp trong Hiến pháp năm 2013

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nghiệp