Thúc đẩy phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Có thể nói, bên cạnh những khó khăn vất vả, thử thách đem lại, thì đại dịch Covid-19 là chất xúc tác can đảm và mạnh mẽ để những quy mô kinh doanh thương mại cải tiến vượt bậc Open. Với những nỗ lực từ phía nhà nước nhằm mục đích thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính số và tạo lập môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại thuận tiện nhằm mục đích lôi cuốn góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế, những startup Việt sẽ có nhiều thời cơ để nâng tầm khi hoạt động giải trí góp vốn đầu tư dần hồi sinh .

KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC TỪ ĐẠI DỊCH COVID-19

Năm 2019 là năm hệ sinh thái khởi nghiệp Nước Ta tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, tổng vốn góp vốn đầu tư vào khởi nghiệp Nước Ta năm 2019 lên đến hơn 800 triệu USD ( Hoàng Vũ, 2020 ). Nếu như năm 2019 tận mắt chứng kiến sự bùng nổ của những doanh nghiệp khởi nghiệp thay đổi phát minh sáng tạo, thì sang năm 2020, do tác động ảnh hưởng của dịch Covid-19, những doanh nghiệp startup Nước Ta gặp nhiều khó khăn vất vả. Theo Báo cáo Đổi mới phát minh sáng tạo và Đầu tư công nghệ tiên tiến Nước Ta 2020 được Trung tâm Đổi mới phát minh sáng tạo Quốc gia ( NIC ) và Quỹ Đầu tư Do Ventures đồng phát hành công bố vào ngày 31/5/2021, trong năm 2020, tổng số vốn góp vốn đầu tư vào những startup công nghệ tiên tiến Nước Ta đạt 451 triệu USD, giảm 48 % so với năm 2019. Trong số những nghành nghề dịch vụ lôi cuốn góp vốn đầu tư, giao dịch thanh toán và kinh doanh nhỏ liên tục là nghành nghề dịch vụ nhận được nhiều nhất những khoản góp vốn đầu tư giá trị lớn nhờ vai trò chủ chốt trong sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính internet. Vốn góp vốn đầu tư trong nghành nghề dịch vụ giao dịch thanh toán đạt 101 triệu USD và kinh doanh nhỏ là 83 triệu USD. Một số ngành như : HRTech ( công nghệ nhân sự ), PropTech ( công nghệ tiên tiến bất động sản ) liên tục lôi cuốn vốn góp vốn đầu tư. Các ngành như EdTech ( công nghệ tiên tiến giáo dục ), MedTech ( công nghệ tiên tiến y tế ) và SaaS ( ứng dụng dạng dịch vụ ) đang có sự tăng dần nhờ sự biến hóa trong hành vi của người tiêu dùng và những doanh nghiệp sau đại dịch Covid-19.

Có thể thấy, bên cạnh những tác động từ thị trường, sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng tiêu dùng, nhu cầu tiêu dùng cùng với bất trắc khó lường của đại dịch Covid-19 đã khiến cộng đồng khởi nghiệp càng gặp khó hơn. Đại dịch Covid-19 đã làm bộc lộ hạn chế của nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp, kể cả những doanh nghiệp đã lớn mạnh trên thế giới.

Bên cạnh những khó khăn, thách thức đem lại, thì đại dịch Covid-19 là chất xúc tác mạnh mẽ để các mô hình kinh doanh đột phá xuất hiện.

Kết quả khảo sát của Trung tâm Hỗ trợ người trẻ tuổi khởi nghiệp ( Hội Liên hiệp Thanh niên Nước Ta ) từ quan điểm của hơn 250 startup triển khai cuối tháng 4/2020 cho thấy, có tới 50 % startup xác nhận lâm vào thực trạng hoạt động giải trí cầm chừng và phát sinh thu nhập không đáng kể. Trong khi đó, 23 % startup cho rằng, họ đang mất đi thời cơ gọi vốn và lan rộng ra thị trường ; 20 % startup chọn ngừng hoạt động những hoạt động giải trí, nghĩa là dừng mọi hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại ; 4 % startup phải dừng mọi hoạt động giải trí quảng cáo trên toàn bộ những nền tảng, kể cả trực tuyến và offline, nhằm mục đích tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách và chỉ 3 % bị tác động ảnh hưởng một cách hạn chế, không đáng kể ( Hoàng Giang, 2021 ). Thực tế cho thấy, năm 2020, nhiều startup lớn cũng đã rơi vào thực trạng phá sản. Trong đó, đáng quan tâm là Leflair và WeFit – hai công ty khởi nghiệp từng được nhìn nhận cao và gọi vốn thành công xuất sắc với số vốn triệu USD. Cụ thể : đầu năm 2019, Leflair kêu gọi thành công xuất sắc 7 triệu USD trong vòng gọi vốn Series B từ hai quỹ GS Shop ( Nước Hàn ) và Belt Road Capital Management ( Campuchia ), nâng tổng số tiền được góp vốn đầu tư lên gần 12 triệu USD. WeFit là nền tảng ứng dụng di động, phân phối cho người dùng những gói dịch vụ tập luyện và chăm nom vẻ đẹp cơ bản công bố dừng hoạt động giải trí vào tháng 5/2020. Năm 2019, startup này công bố gọi vốn thành công xuất sắc 1 triệu USD từ những quỹ góp vốn đầu tư CyberAgent Capital, KBInvest và 1 số ít nhà đầu tư thiên thần khác. Trước đó, công ty từng được quỹ góp vốn đầu tư ESP Capital góp vốn đầu tư 155.000 USD vào năm 2017. Tuy nhiên, đến ngày 11/5/2020, Công ty thông tin buộc phải dừng hoạt động giải trí do vốn hoạt động giải trí đã hết sạch trọn vẹn ( Nguyễn Minh, 2021 ). Hay như trường hợp của Soya Garden – chuỗi đồ uống sữa đậu nành được góp vốn đầu tư bởi Tập đoàn EGroup của Shark Thủy. Từng tham vọng mở hơn 300 shop trên toàn nước, Soya Garden đã sớm phải đóng cửa hàng loạt, khi chỉ còn 23/50 shop đã được mở trước đó tính đến tháng 5/2020. Nhà sáng lập Hoàng Anh Tuấn đã rời ghế CEO, sau khi công ty liên tục tiếp đón những chỉ số và thông tin kinh doanh thương mại không khả quan ( Duy Anh, 2021 ). Bên cạnh đó, một số ít startup Việt trong nghành thương mại, dịch vụ cũng gặp phải nhiều khó khăn vất vả, bị đình trệ trong quy trình hợp tác với những đối tác chiến lược trước những pháp luật về cách ly xã hội, những chuyến bay thương mại trong thời điểm tạm thời đóng cửa ; không ít startup trong nghành nghề dịch vụ công nghệ tiên tiến, thiết bị mưu trí không có đầu ra cho mẫu sản phẩm … Quỹ Đầu tư Do Ventures cũng cho rằng, do khó khăn vất vả chung, nên tại Nước Ta những dự án Bất Động Sản khởi nghiệp giảm và số dự án Bất Động Sản lôi kéo được vốn góp vốn đầu tư từ những quỹ mạo hiểm cũng sụt giảm theo. Ngoài ra, những startup Việt còn gặp thêm những khó khăn vất vả, thử thách vốn có, như : thiếu nguồn vốn, thiếu nguồn nhân lực, đặc biệt quan trọng là nhân lực chất lượng cao, trong khi đó việc giảng dạy còn chưa sát trong thực tiễn nhu yếu. Hơn nữa, hiên chạy pháp lý cho doanh nghiệp khởi nghiệp phát minh sáng tạo còn nhiều mới mẻ và lạ mắt, chưa tương thích trong thực tiễn và xu thế tăng trưởng hội nhập.

CƠ HỘI ĐEM LẠI

Có thể nói, bên cạnh những khó khăn vất vả, thử thách thì đại dịch Covid-19 vẫn luôn đem lại những thời cơ cho những doanh nghiệp nào nhạy bén, đổi khác kịp với thời cuộc để hoàn toàn có thể mang lại giá trị, cải tiến vượt bậc mới. Và cũng không hề phủ nhận có những start up tăng trưởng mạnh nhờ loại sản phẩm và công nghệ tiên tiến tương thích với thời đại và toàn cảnh chống dịch Covid-19. Điển hình như so với những startup trong nghành nghề dịch vụ công nghệ thông tin, trong khi rất nhiều doanh nghiệp phải đương đầu với khó khăn vất vả do đứt gãy chuỗi đáp ứng và thực thi giãn cách xã hội theo nhu yếu phòng, chống dịch Covid-19, thì đặc trưng của ngành công nghệ thông tin là ít bị tác động ảnh hưởng nhất, bởi họ ít sử dụng nguyên, vật tư và hoàn toàn có thể duy trì thao tác từ xa. Đặc biệt, để cải tổ những yếu tố đang gặp phải, nhiều doanh nghiệp lại chăm sóc đến ứng dụng công nghệ tiên tiến để cải tổ hoạt động giải trí, cải cách lại cỗ máy, thuận tiện bắt nhịp với thị trường sau khi dịch Covid-19 được trấn áp và doanh nghiệp được hoạt động giải trí trở lại. Điển hình như trường hợp của Techainer – một startup công nghệ tiên tiến ứng dụng trí tuệ tự tạo vào nghiên cứu và điều tra và tăng trưởng những giải pháp giúp đẩy nhanh số hóa, tối ưu “ nội lực ” và giảm thiểu tối đa rủi ro đáng tiếc trong quản lý và vận hành cho những tổ chức triển khai, doanh nghiệp hoạt động giải trí trên mọi nghành. Trong 9 tháng đầu năm 2021, tổng giá trị hợp đồng mà Techainer ký kết đã lên tới hàng tỷ đồng, tăng trưởng 150 % so với cùng kỳ năm 2020 ( Trịnh Trang, 2021 ). Bên cạnh đó, theo nhận định và đánh giá của ông Tim Evans, Tổng Giám đốc HSBC Nước Ta, những start-up được kỳ vọng sẽ tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ sau thời kỳ dịch Covid-19 ở Nước Ta. Theo HSBC, trong những năm gần đây, Nước Ta nổi lên như một TT khởi nghiệp, gần theo kịp những vương quốc như Indonesia và Nước Singapore ( Hoàng Giang, 2021 ). Với nền dân số tri thức trẻ, độ phủ mạng internet và tỷ suất sử dụng điện thoại cảm ứng mưu trí cao cùng sự ủng hộ của nhà nước, Nước Ta sẽ liên tục giữ vững vị thế là điểm đến mê hoặc với cả nhà góp vốn đầu tư lẫn công ty công nghệ tiên tiến. Cũng theo Báo cáo Đổi mới phát minh sáng tạo và Đầu tư công nghệ tiên tiến Nước Ta 2020, mặc dầu thị trường góp vốn đầu tư công nghệ tiên tiến Nước Ta có sự chững lại do ảnh hưởng tác động của Covid-19, nhưng những nhà sáng lập tại Nước Ta đã tận dụng mọi nguồn lực hoàn toàn có thể để trụ vững và liên tục tăng trưởng. Khủng hoảng luôn là chất xúc tác can đảm và mạnh mẽ để những quy mô kinh doanh thương mại cải tiến vượt bậc Open. Với những nỗ lực từ phía nhà nước nhằm mục đích thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính số và tạo lập môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại thuận tiện để lôi cuốn góp vốn đầu tư quốc tế, những startup Nước Ta sẽ có nhiều thời cơ để cải tiến vượt bậc khi hoạt động giải trí góp vốn đầu tư dần hồi sinh. Mới đây, Quỹ Đầu tư mạo hiểm Golden Gate Ventures của Nước Singapore cũng đánh giá và nhận định, cuối thập kỷ này, sẽ có thêm nhiều startup ở Khu vực Đông Nam Á Open với số lượng những công ty phát hành CP lần đầu ra công chúng ( IPO ) hằng năm trong khu vực này dự kiến sẽ vượt qua số lượng 300 vào năm 2030. Trong số đó, Nước Ta được nhìn nhận là “ ngôi sao 5 cánh đang lên ” của khu vực và sẽ trở thành vương quốc có hệ sinh thái khởi nghiệp lớn thứ 3 ở Khu vực Đông Nam Á vào năm 2022 với thêm nhiều quỹ góp vốn đầu tư mạo hiểm trong khu vực cam kết rót vốn góp vốn đầu tư quy trình tiến độ nguồn vào những công ty khởi nghiệp tại đây ( Hoàng Giang, 2021 ).

Đặc biệt, ngày 07/10/2021 vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố Dự án “Hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp có tính đổi mới sáng tạo” (ADB Ventures). Hoạt động sẽ được thực hiện trong 2 năm (2021-2023) với sự tài trợ của ADB nhằm tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Ngoài ra, 1 số ít tín hiệu khả quan cho những doanh nghiệp khởi nghiệp trong toàn cảnh đại dịch Covid-19 đó là, mặc kệ đại dịch Covid-19, Nước Ta vẫn là một trong những thị trường ưu tiên của những quỹ góp vốn đầu tư mạo hiểm bởi tiềm năng khởi nghiệp thay đổi phát minh sáng tạo. Tổng giá trị những thương vụ làm ăn góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp thay đổi phát minh sáng tạo Nước Ta từ đầu năm 2021 đến nay là 290,43 triệu USD. Trước đó, tại Diễn đàn Quỹ góp vốn đầu tư khởi nghiệp phát minh sáng tạo Nước Ta diễn ra cuối năm 2020, đã có 33 quỹ góp vốn đầu tư cam kết rót hơn 810 triệu USD vào nghành khởi nghiệp thay đổi phát minh sáng tạo tại Nước Ta trong tiến trình 2021 – 2025. Còn theo thống kê được thực thi bởi Quỹ Đầu tư Do Ventures và Trung tâm Đổi mới phát minh sáng tạo Quốc gia ( NIC ), trong 9 tháng đầu năm 2021, lượng vốn đổ vào những startup Nước Ta đạt khoảng chừng 600 triệu USD và dự báo tổng vốn góp vốn đầu tư vào hoạt động giải trí khởi nghiệp của Nước Ta năm 2021 hoàn toàn có thể đạt mức cao nhất từ trước tới nay với trên 1 tỷ USD. Hy vọng đạt 1 tỷ USD cho startup càng được củng cố khi theo “ thông lệ ”, quý ở đầu cuối của năm 2021 là thời gian những nhà đầu tư mạnh tay nhất để hoàn tất việc giải ngân cho vay nên giới chuyên viên đã kỳ vọng startup Nước Ta sẽ đạt mức kỷ lục nói trên ( Bá Tân, 2021 ).

MỘT SỐ ĐỀ XUẤT

Nhằm thôi thúc tăng trưởng doanh nghiệp khởi nghiệp trong toàn cảnh đại dịch Covid-19, theo tác giả, cần thực thi 1 số ít giải pháp sau :

Một là, để hình thành một lực lượng startup thực sự mạnh, đủ năng lực cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mang thương hiệu Việt với chất lượng cao, mang lại hiệu quả thiết thực, chiếm lĩnh được thị trường trong nước và vươn ra thị trường khu vực, thậm chí toàn cầu, chính sách cho khởi nghiệp cần có lộ trình chiến lược kết hợp các giải pháp chính sách ngắn hạn và dài hạn, tập trung cho các startup có tiềm năng tăng trưởng ở một số lĩnh vực ưu tiên của nền kinh tế hoặc phát triển sản phẩm, dịch vụ mang thế mạnh riêng có của vùng, miền, quốc gia.

Bên cạnh đó, tất cả chúng ta có một thị trường lớn nhưng vẫn đang bị bỏ ngỏ, đó là những tập đoàn lớn đa vương quốc – những tập đoàn lớn đến từ quốc tế đang kinh doanh thương mại tại Nước Ta và sử dụng nhân lực Nước Ta. Vì vậy, cần có những chủ trương chăm sóc hơn đến thị trường này, giúp cho những startup hoàn toàn có thể liên kết và hợp tác với những tập đoàn lớn đa vương quốc, khuyến khích những tập đoàn lớn này tăng cường sử dụng loại sản phẩm của startup Việt, thay vì chỉ sử dụng mẫu sản phẩm ngoại.

Hai là, bên cạnh việc đảm bảo các nguồn lực tài chính, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo cần được hỗ trợ bởi hạ tầng kỹ thuật cứng và mềm thuận lợi. Theo đó, sở khoa học và công nghệ các tỉnh/thành phố triển khai các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp nghiên cứu đổi mới công nghệ, cải tiến, hoàn thiện, làm chủ công nghệ thông qua các hoạt động nghiên cứu, đào tạo, tư vấn, tìm kiếm, giải mã, chuyển giao công nghệ; xác lập, khai thác, quản lý, bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, những vườn ươm doanh nghiệp, khoảng trống tương hỗ khởi nghiệp, TT tương hỗ kỹ thuật cần tương hỗ : ( i ) Mặt bằng nhà xưởng cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia ươm tạo tại những cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật nhà nước ; ( ii ) Hỗ trợ sử dụng máy móc, thiết bị cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa gia ươm tạo tại những cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật nhà nước ; ( iii ) Triển khai những chương trình tương hỗ huấn luyện và đào tạo, hội thảo chiến lược, hội nghị liên kết những doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc ngành, nghành hoạt động giải trí của những vườn ươm doanh nghiệp, khoảng trống tương hỗ khởi nghiệp, TT tương hỗ kỹ thuật. Ngoài ra, nghiên cứu và điều tra, xây dựng thêm từ 2-3 vườn ươm doanh nghiệp hoặc khoảng trống tương hỗ khởi nghiệp cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quy trình tiến độ 2021 – 2025. Các sở, ngành cần thanh tra rà soát và kiến thiết xây dựng kinh phí đầu tư tăng cấp những cơ sở ươm tạo, cơ sở tương hỗ kỹ thuật nhà nước quản trị, nâng cao hoạt động giải trí ươm tạo cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ba là, hoàn thiện chính sách vượt trội nhằm thu hút, đào tạo, đãi ngộ và sử dụng đội ngũ trí thức, nhất là đội ngũ chuyên gia công nghệ, nhà khoa học đầu ngành, nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài, các nhà khoa học quốc tế. Bên cạnh đó, tiếp tục kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tăng cường kết nối, phát huy có hiệu quả tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia trong việc tháo gỡ, giải quyết các khó khăn, thách thức./.

Tài liệu tham khảo

1. Trung tâm Đổi mới phát minh sáng tạo Quốc gia ( NIC ), Quỹ Đầu tư Do Ventures ( 2021 ). Báo cáo Đổi mới phát minh sáng tạo và Đầu tư công nghệ tiên tiến Nước Ta 2020, ngày 31/5/2021 2. Duy Anh ( 2021 ). Dòng tiền đổ về Nước Ta, thêm ông chủ trẻ tỷ USD mở ra, truy vấn từ https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/dau-tu/startup-viet-don-dong-von-khung-cho-doi-ky-lan-701642.html 3. Hoàng Giang ( 2021 ). Doanh nghiệp khởi nghiệp phát minh sáng tạo : Tìm thời cơ trong thử thách, truy vấn từ https://baochinhphu.vn/Utilities/PrintView.aspx?distributionid=425563 4. Nguyễn Minh ( 2021 ). Bức tranh khởi nghiệp nhiều gam màu trầm, truy vấn từ https://thoibaonganhang.vn/buc-tranh-khoi-nghiep-nhieu-gam-mau-tram-110558.html 5. Bá Tân ( 2021 ). Hy vọng 1 tỷ USD cho khởi nghiệp, truy vấn từ https://www.sggp.org.vn/hy-vong-1-ty-usd-cho-khoi-nghiep-779157.html 6. Trịnh Trang ( 2021 ). Techainer : Giải pháp công nghệ tiên tiến ứng dụng AI giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro đáng tiếc, truy vấn từ https://congthuong.vn/techainer-giai-phap-cong-nghe-ung-dung-ai-giup-doanh-nghiep-quan-tri-rui-ro-164590.html

7. Hoàng Vũ (2020). Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, truy cập từ https://nhandan.vn/dien-dan-nhan-dan-cuoi-tuan/ho-tro-khoi-nghiep-doi-moi-sang-tao-627008/

TS. Nguyễn Thị Kim Nguyên

Trường Đại học Sao Đỏ

(Bài đăng trên Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 35, tháng 12/2021)

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup