Nền tảng là gì? Sự khác biệt của mô hình kinh doanh platform và mô hình pipeline truyền thống

Ở thời đại này, quy mô kinh doanh thương mại dựa trên nền tảng đều xuất hiện khắp mọi nơi. Từ những công ty khởi nghiệp có giá trị nhất đang phá vỡ thị trường truyền thống cuội nguồn cho đến những công ty truyền kiếp đã chuyển quy mô kinh doanh thương mại từ giải pháp tuyến tính truyền thống lịch sử sang giải pháp dựa trên nền tảng .

Có phải cứ kinh doanh công nghệ trực tuyến thì gọi là nền tảng? Hay là cứ đem những thứ vốn tồn tại cả trăm năm nay (như chợ truyền thống) lên internet (Shopee, Tiki…) thì sẽ gọi là kinh doanh nền tảng? Platfrom là gì – Định nghĩa về Platform như thế nào là đúng? Platform nghĩa là gì trong kinh doanh?

Platform là gì?

A platform is a group of technologies that are used as a base upon which other applications, processes or technologies are developed .Định nghĩa về Platform

Platform là một nhóm công nghệ được sử dụng làm nền tảng để phát triển các ứng dụng, quy trình hoặc công nghệ khác, được coi là một hình thức kinh doanh dựa trên việc tạo ra những giao dịch có giá trị (value creating interactions) giữa nhà sản xuất (producer) và người tiêu dung (consumer).

Giống như Facebook, Uber hoặc Alibaba, những doanh nghiệp này không trực tiếp tạo và trấn áp hàng tồn dư trải qua chuỗi đáp ứng như cách những doanh nghiệp tuyến tính làm. Các doanh nghiệp nền tảng không, để sử dụng một cụm từ phổ cập, chiếm hữu phương tiện đi lại sản xuất — thay vào đó, họ tạo ra phương tiện đi lại liên kết .

Platform bao gồm 4 hoạt động

1. Cung cấp cơ sở vật chất cần thiết để bên mua và bên bán có thể thể kết nối và tham gia giao dịch (provide infrastructure)
2. Tạo điều kiện để kết nối người mua với người bán phù hợp từ đó kích thích các giao dịch diễn ra (matching producer and consumer and facilitating exchange)
3. Quản lý hoạt động giao dịch và người dùng dựa trên những bộ quy tắc và luật lệ riêng (governance)
4. Tìm cách hưởng lợi trên các giá trị được tạo ra (monetization)

Platform có phải là sản phẩm của thời đại 4.0?

Nó có phải là mẫu sản phẩm của thời đại công nghệ tiên tiến 4.0 ? Từ khóa “ nền tảng ” dạo gần đây nổi như cồn cùng với những cụm từ thời thượng như “ 4.0 ”, “ big data ” … nhưng thật ra hình thức kinh doanh thương mại này đã xưa như toàn cầu .

Một mô hình platform xưa nhất mà ai trong chúng ta cũng quen thuộc chính là “Chợ truyền thống”, thử xem nền tảng chợ này có phù hợp với định nghĩa bên trên không nhé:

• Infrastructure: Cái chợ, khu đất dựng chợ, các sạp hàng
• Matching & facilitating exchange: Chợ được đặt ở vị trí thuận lợi để thu hút người mua và tiểu thương cùng đến, thường phân thành các khu vực để người mua bán dễ tìm được nhau (khu cá, khu thịt, khu rau, khu đồ khô etc…) từ đó phát sinh giao dịch mua bán.
• Governance: Các chợ đều có những đội quản lý, bảo vệ với nội quy, luật lệ riêng (ie: cấm bán 1 số sản phẩm, nội quy trang trí vệ sinh…)
• Monetization: Ban quản lý chợ sẽ có nhiều cách khác nhau để tạo nguồn thu, từ thu phí trực tiếp người bán (giá thuê sạp, phí vệ sinh…), người mua (tiền gừi xe vô chợ) đến thu gián tiếp trên giao dịch (thuế phí dựa trên doanh thu)

Ngoài chợ ra thì nếu nhìn quanh hoàn toàn có thể thuận tiện nhận ra rất nhiều quy mô platform đồ vật thời cổ xưa khác .
Ví dụ như quy mô gốc của sàn thanh toán giao dịch sàn chứng khoán offline, báo giấy truyền thống cuội nguồn, sự kiện speed dating …

Vậy tại sao một mô hình lâu đời như vậy rồi gần đây lại trở nên rất hot?

Từ khóa chính là ở hai chữ “ trực tuyến ”

Đối tượng tham gia vào sự vận hành của một nền tảng?

Về cơ bản một nền tảng thường gồm 4 đối tượng người tiêu dùng chính :

Owner: Người sở hữu nền tảng, sở hữu các công nghệ, cơ sở vật chất tạo nên nền tảng và các luật lệ của nền tảng (Vd: Google là chủ sở hữu nền tảng Android, nhà nước sở hữu chợ Bến Thành)

Provider/Manager: Người quản lý giao diện/môi trường tương tác của nền tảng cung cấp nền tảng tới người tiêu dùng (Vd: Các công ty sản xuất điện thoại như Samsung, Xiaomi là provider của Android, ban quản lý chợ quận 1 lo quản lý chợ Bến Thành)

Producer: Đối tượng tạo ra các sản phẩm được giao dịch trên nền tảng (Vd: Các công ty tạo nên các app điện thoại. các tiểu thương bán hàng trong chợ)

Consumer: Người tiêu thụ/mua những sản phẩm được cung cấp trên nền tảng (Vd: người dùng điện thoại Android, người đi chợ)

Tùy theo những platform khác nhau, những vai trò này hoàn toàn có thể nhập lại :
Ví du :

• Owner và Provider có thể là 1 như công ty Grab tự quản lý nền tảng super app Grab
• Google cũng tự làm provider khi bán điện thoại Pixel
• Hoặc chia tách ra phức tạp hơn như BAEMIN
• Hay các nền tảng giao đồ ăn trực tuyến là kết nối 3 bên Cửa Hàng Ăn – Người Ăn – Tài Xế chứ không phải chỉ 2 bên như dịch vụ gọi xe Tài Xế – Người Đi Xe
• Và như một người dùng (user) có thể đồng thời sắm nhiều vai trên cùng một nền tảng (Người cho thuê nhà trên AirBnb

Rào cản trong kinh doanh truyền thống

Sự tăng trưởng của internet đã giúp quy mô nền tảng tiến hóa 1 bước dài, với việc những “ nền tảng trực tuyến ” được xóa bỏ rất nhiều những rào cản hạn chế truyền thống lịch sử để tạo nên những bước tăng trưởng nhanh gọn và nâng tầm, làm đổi khác hàng loạt thực chất của những ngành kinh doanh thương mại truyền thống lịch sử :

• Các rào cản địa lý (chợ chỉ thu hút đc những người ở quanh khu vực)
• Những rào cản không gian (sự kiện speed dating chỉ giới hạn được số người tham gia vừa sức chứa của khu vực tổ chức)
• Rào cản cơ sở vật chất (hãng taxi muốn mở rộng cần chuẩn bị lượng vốn khổng lồ để mua xe, tuyển tài xế… nhưng Grab Uber chỉ cần kết nối người đã có sẵn xe với người có nhu cầu di chuyển)

Đối tượng tham gia vào sự vận hành của một nền tảng?

Về cơ bản một nền tảng thường gồm 4 đối tượng người dùng chính :

Owner: Người sở hữu nền tảng, sở hữu các công nghệ, cơ sở vật chất tạo nên nền tảng và các luật lệ của nền tảng (Vd: Google là chủ sở hữu nền tảng Android, nhà nước sở hữu chợ Bến Thành)

Provider/Manager: Người quản lý giao diện/môi trường tương tác của nền tảng cung cấp nền tảng tới người tiêu dùng (Vd: Các công ty sản xuất điện thoại như Samsung, Xiaomi là provider của Android, ban quản lý chợ quận 1 lo quản lý chợ Bến Thành)

Producer: Đối tượng tạo ra các sản phẩm được giao dịch trên nền tảng (Vd: Các công ty tạo nên các app điện thoại. các tiểu thương bán hàng trong chợ)

Consumer: Người tiêu thụ/mua những sản phẩm được cung cấp trên nền tảng (Vd: người dùng điện thoại Android, người đi chợ)

Tùy theo những platform khác nhau, những vai trò này hoàn toàn có thể nhập lại :
Ví du :

• Owner và Provider có thể là 1 như công ty Grab tự quản lý nền tảng super app Grab
• Google cũng tự làm provider khi bán điện thoại Pixel
• Hoặc chia tách ra phức tạp hơn như BAEMIN
• Hay các nền tảng giao đồ ăn trực tuyến là kết nối 3 bên Cửa Hàng Ăn – Người Ăn – Tài Xế chứ không phải chỉ 2 bên như dịch vụ gọi xe Tài Xế – Người Đi Xe
• Và như một người dùng (user) có thể đồng thời sắm nhiều vai trên cùng một nền tảng (Người cho thuê nhà trên AirBnb

Các mô hình Platform nổi bật là gì?

• Social: Facebook, Tiktok
• Blockchain
• Customer Data Platform (CDP)
• Hardware Platform
• Software
• Cloud Computing
• Business Service
• Digital Marketing
• Customer Data Platform (CDP)
• Nền tảng Platform trong lĩnh vực Mobile

Mô hình kinh doanh platform khác gì với mô hình pipeline truyền thống?

Trước hết nói nhanh về quy mô Pipeline. Cho đến trước thời đại internet, quy mô Pipeline là quy mô của đại đa số những công ty truyền thống cuội nguồn. Để dễ tưởng tượng, Pipeline có nghĩa là cái ống, và 1 cái ống thì gồm điểm đầu, điểm cuối và phần thân ống để dẫn vật chất đi qua .
Trong quy mô Pipeline, doanh nghiệp tự trấn áp một chuỗi những hoạt động giải trí sản xuất theo chiều dọc, với nhiều bước để biến input ( ví du : nguyên vật liệu thô, hóa chất, chai lọ … ) thành loại sản phẩm triển khai xong giá trị cao hơn ( ví dụ : bình nước giặt OMO ) và bán cho người dùng để thu lời dựa trên chênh lệch giữa giá trị bán ra mẫu sản phẩm hoàn thành xong và giá vốn mua nguyên vật liệu thô .
Mô hình kinh doanh thương mại platform dựa trên việc tạo ra giá trị bằng cách liên kết những đối tượng người dùng tiềm năng và tạo ra giá trị bằng cách thôi thúc tương tác giữa những đối tượng người dùng đó .
Vd : Sàn thương mại điển tử Lazada liên kết người bán OMO vs người cần giặt đồ và thu lời dựa trên hoa hồng của thanh toán giao dịch mua và bán OMO

Điểm mạnh của mô hình kinh doanh platform

Trong trong thực tiễn một doanh nghiệp không nhất thiết chỉ vận dụng một quy mô kinh doanh thương mại Pipeline hay Platform mà hoàn toàn có thể tích hợp cả hai, nổi bật nhất chính là Apple, công ty đó dùng quy mô Pipeline trong việc sản xuất và bán Iphone, và quy mô Platform với nền tảng IOS .
Vậy quy mô Platform trong thời đại internet có điểm mạnh gì mà hoàn toàn có thể làm chao đảo những ngành kinh doanh thương mại vốn được thống trị bởi quy mô Pipeline thống :

Scalability:

Platform hoàn toàn có thể scale up cực nhanh do hoàn toàn có thể vô hiệu nhiều rào cản truyền thống cuội nguồn như gia tài cố định và thắt chặt .
Ví dụ : Trong ngành du lịch, chuỗi khách sạn. Nếu quy mô pipepline như VinPearl muốn lan rộng ra sẽ cần có rất nhiều tiền mua đất, xây khách sạn, hoàn thành xong 1 khách sạn vài trăm phòng tốn vài năm .
==> Nhưng so với AirBnb hoàn toàn có thể thêm vài chục nghìn phòng trong thời hạn ngắn bằng cách liên kết với vài nghìn chủ nhà để đưa phòng của họ lên mạng lưới hệ thống AirBnb .

Data & community:

Platform thường sở hữu lượng data cực kỳ lớn và hoàn toàn có thể kêu gọi sức mạnh hội đồng để tối ưu hóa việc làm kinh doanh thương mại .
Ví dụ : 1 nhà kinh doanh nhỏ sách như FAHASA hoàn toàn có thể highlight độ 1 chục đầu sách một tháng với nhìn nhận từ những chuyên viên học thuật, và hy vọng là những cuốn sách đó sẽ hút khách
Nhưng platform như TIKI hoàn toàn có thể dùng sức mạnh hội đồng để rating và review cả nghìn cuốn sách một lúc từ đó tạo ra thuật toán để tối ưu hiển thị những cuốn sách dễ bán hơn

Efficiency:

Platform hoàn toàn có thể tối ưu hóa, cá thể hóa loại sản phẩm tốt hơn để ship hàng người tiêu dung .
Ví dụ : Trong ngành giáo dục, để có cost effective và ship hàng được nhóm đối tượng người tiêu dùng mass. Các chương trình học ĐH / cao học thường được bán theo cả 1 gói loại sản phẩm lớn với đủ những môn thập cẩm, sinh viên học kinh tế tài chính muốn chuyên tâm vào marketing vẫn phải học đủ những môn không tương quan như mác lê nin, thể dục nhịp điệu, kế toán … .
Trong khi đó một Platform học trực tuyến như Coursera hoàn toàn có thể cung ứng sâu xa bài giảng về 1 nghành nhất định vs chứng từ từ trường ĐH khét tiếng, và người dùng hoàn toàn có thể tự cá thể hóa lộ trình học tập 1 cách không số lượng giới hạn để tương thích với tiềm năng cá thể .
Xem thêm :
Nền tảng nghiên cứu và phân tích tài liệu tổng hợp những kênh quảng cáo

Làm thế nào để chuyển từ mô hình Pipeline sang mô hình nền tảng?

• Chuyển từ kiểm soát tài sản hữu hình sang có mạng lưới người sản xuất và người tiêu dùng
• Chuyển từ tổ chức nguồn lực nội bộ, hoạt động sản phẩm, tìm nguồn cung ứng nguyên vật liệu, bán hàng và dịch vụ sang quản trị hệ sinh thái
• Chuyển trọng tâm từ giá trị khách hàng sang tập trung vào giá trị hệ sinh thá
• Khi một công ty nền tảng tham gia vào một cuộc chơi, mô hình kinh doanh Platform luôn chiến thắng. Tuyên bố này đúng đối với cả các nền tảng công nghệ như hệ điều hành Windows của Microsoft, bộ vi xử lý và chip của Intel cũng như iPhone của Apple, nhưng cũng đúng với các doanh nghiệp nền tảng hiện đại như AirBnB, Uber và những người khác.

Ở vị trí chủ doanh nghiệp hay cấp quản lý, anh/chị đang gặp các khó khăn như

+ Nhìn vào quá nhiều file báo cáo đơn lẻ không cho bạn bất cứ insight nào về tổng quan và nhìn thấy được bức tranh toàn cảnh về marketing, bán hàng, tình hình kho vận
+ Khó đánh giá được hiệu quả Marketing so với KPI đặt ra vì số liệu bị phân mảnh ở nhiều kênh, trên nhiều tài khoản và mất thời gian tổng hợp, thậm chí nhập sai số
+ Dữ liệu bị phân mảnh, nằm rải rác ở các nền tảng khác nhau như Facebook Ads, Google Ads, Google Sheet, CRM sẽ làm bạn khó so sánh, đánh giá
+ Báo cáo chưa đủ sâu, không đa chiều, không đủ linh hoạt để bạn lựa chọn xem theo ngày, tháng, quý, các chi nhánh khác nhau

Để giải quyết được những vấn đề trên 1 cách toàn diện và triệt để, doanh nghiệp cần 1 hệ thống báo cáo có khả năng cung cấp đủ các góc nhìn chuyên sâu về toàn bộ hoạt động doanh nghiệp, tổng hợp tất cả số liệu về một nơi và cập nhập số liệu liên tục để giúp bạn đánh giá được hoạt động kinh doanh và đưa ra quyết định kịp thời. Hơn hết, hệ thống báo cáo do đội ngũ chuyên gia A1 xây dựng sẽ giải đáp những bài toán doanh nghiệp mà bấy lâu nay anh/chị đang thắc mắc như:
–❓– Tỷ trọng Doanh số, doanh thu, thực thu theo chi nhánh, đại lý, kênh bán, theo sản phẩm?
–❓– Số đơn hàng đó đến từ đâu? Facebook Ads hay Google Ads, trên Shopee hay Tiki?
–❓– Chi phí quảng cáo theo từng kênh, chiến dịch, sản phẩm
–❓–Hiệu quả hoạt động của nhân viên bán hàng, tư vấn
❌ ĐỪNG BỎ LỠ BUỔI TƯ VẤN MIỄN PHÍ NHÉ

XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÁO CÁO CHUYÊN SÂU

DÀNH RIÊNG CHO TỪNG DOANH NGHIỆP

Tư vấn miễn phítìm hiểu thêm

Kết kuận

Với một vài thông tin cơ bản như trên, hy vọng hoàn toàn có thể giúp những bạn có sự tưởng tượng tốt hơn về câu hỏi “ Nền tảng ( Platfom ) là cái gì ? ”, để gặp mấy đứa làm nền tảng bán đồ ăn, nền tảng xe ôm, nền tảng chợ búa thì hiểu hơn nó làm cái gì .
Và để những ai không trong ngành hoàn toàn có thể đỡ kinh ngạc khi đọc báo hay coi những phóng sự hay ho của VTV, hoặc đơn thuần là có thêm vốn chém gió .

Bạn hoàn toàn có thể chăm sóc :

Lợi ích của Data Analytics và Business Intelligence trong việc đọc hiểu số liệu để tăng doanh số bán hàng

Reference : Anh Ngoc Hoang

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup