Chỉ ra các điều kiện áp dụng khai thác rừng ở nước ta trong giai đoạn hiện nay

Bức tranh về phá rừng và suy thoái rừng

Chị có thể cho biết thực chất bức tranh về rừng của Việt Nam hiện nay như thế nào?

Theo những tác dụng nghiên cứu và điều tra mà chúng tôi có được khi nhìn lại quãng thời hạn những năm 1990 đến nay, độ bao trùm rừng của Nước Ta đã được tăng lên với tỉ lệ bao trùm từ hơn 30 % lên 42 %, trong đó đa phần là rừng trồng. Tuy nhiên, điểm mấu chốt ở đây là việc ngày càng tăng diện tích quy hoạnh đó không song hành với cải tổ chất lượng rừng, thậm chí còn việc duy trì chất lượng rừng thực sự là thử thách. Ngoài ra, trong khi diện tích quy hoạnh rừng trồng tăng thì diện tích quy hoạnh rừng tự nhiên lại giảm hoặc suy thoái và khủng hoảng nặng nề. Theo nhiều báo cáo giải trình khoa học, diện tích quy hoạnh rừng tự nhiên được phân loại là rừng giàu giảm 10,2 % trong khoảng chừng thời hạn 6 năm từ 1999 đến 2005 và lượng rừng chất lượng trung bình giảm 13,4 % so với cùng kỳ. Đến năm 2012, rừng giàu đóng tán chỉ còn chiếm 4,6 % tổng độ bao trùm rừng. Trên thực tiễn, các rừng giàu đa dạng sinh học trên đất thấp đã phần đông không còn, nhất là rừng ngập mặn.

TS. Phạm Thị Thu Thủy tại hội thảo chiến lược Phát triển kinh tế tài chính Nước Ta trong toàn cảnh biến hóa toàn thế giới do trường Kinh tế ( ĐHQGHN ) phối hợp với Học viện Nông nghiệp Nước Ta và Trung tâm Lâm nghiệp Quốc tế ( CIFOR ) tổ chức triển khai vào ngày 24/10/2020. Các nguyên do dẫn đến phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng hầu hết đến từ ngoài ngành lâm nghiệp. Do đó, việc xử lý các nguyên do dẫn đến phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng yên cầu sự phối hợp liên ngành, một mình ngành lâm nghiệp sẽ không hề giải quyếtđược.

Diện tích và chất lượng rừng ở các vùng sinh thái xanh cũng rất khác nhau do mỗi vùng có điều kiện tự nhiên, ưu tiên và chủ trương tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội khác nhau. Ví dụ, rừng tự nhiên tái sinh cao nhất ở các tỉnh miền núi phía Bắc, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn 1993 đến 2003 nhờ các chủ trương tương hỗ phủ xanh đất trống đồi trọc. Trong khi đó, diện tích quy hoạnh rừng tại Tây Nguyên có nhiều dịch chuyển và có xu thế giảm trước sức ép về nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính và hạ tầng. Diện tích và chất lượng rừng tự nhiên tăng có xu thế tăng nhẹ ở các khu vực rừng đặc dụng ( vườn vương quốc và khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên ), trong khi rừng tự nhiên ngoài mạng lưới hệ thống này lại có khuynh hướng giảm hoặc bị không đổi.

Cũng cần phải nhấn mạnh vấn đề rằng rừng và lâm sản có vai trò quan trọng trong đời sống của người dân địa phương. ViệtNam có tối thiểu 25 triệu người sống nhờ vào vào rừng, trung bình khoảng chừng 20 % thu nhập ( bằng tiền và hiện vật ) của những người này là từ rừng. Hiện nay vẫn có dư luận đổ tội người dân phá rừng. Không thể phủ nhận tại nhiều nơi việc khai thác gỗ củi và mật, săn bắn thú rừng, đốt nương làm rẫy đã dẫn đến việc một phần nhỏ diện tích quy hoạnh của rừng bị suy giảm. Tuy nhiên, phần đông diện tích quy hoạnh rừng bị mất là do những quy đổi mục tiêu sử dụng đất lớn nhằm mục đích tiềm năng tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội hoặc do các bên có nguồn lực kinh tế tài chính lớn. Ví dụ, vào giai đoạn sau Đổi mới, để tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, nhà nước đã khuyến khích người dân di dân làm kinh tế tài chính mới, các nông lâm trường tăng gia sản xuất và quy đổi nhiều diện tích quy hoạnh rừng sang trồng trọt nông nghiệp. Nhiều điều tra và nghiên cứu trước đây cũng cho thấy trên thực tiễn, những hộ nghèo nhất lại phá rừng tối thiểu. Vì vậy cần thực sự xem xét tới việc đâu là nguyên do chính dẫn đến phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng thay vì giữ định kiến người dân và người nghèo luôn là nguyên do chính. ( tiến sỹ Phạm Thị Thu Thủy ).

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất rừng và suy thoái rừng ở Việt Nam?

Đây là một yếu tố rất là phức tạp, gồm có các nguyên do kinh tế tài chính, xã hội và tự nhiên. Các nguyên do do điều kiện tự nhiên gồm có cháy rừng, hạn hán, sâu bệnh, đổi khác khí hậu cũng dẫn tới sự suy giảm diện tích quy hoạnh và chất lượng rừng ở nhiều địa phương. Ngoài ra, ba nguyên do kinh tế tài chính và xã hội trực tiếp khác dẫn đến mất rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng tại Nước Ta gồm : quy đổi sang đất canh tác nông nghiệp ( đặc biệt quan trọng là cho cây công nghiệp dài ngày ) ; tăng trưởng hạ tầng ; và khai thác gỗ không bền vững và kiên cố ( cả hợp pháp và không hợp pháp ). Bên cạnh đó, các nguyên do gián tiếp của mất rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng tại Nước Ta là sự ngày càng tăng nhu yếu về các loại sản phẩm nông lâm nghiệp, sự ngày càng tăng dân số, thiếu nguồn kinh tế tài chính vững chắc cho công tác làm việc bảo vệ và tăng trưởng rừng, việc thực thi pháp lý và quản lí đất và đất rừng kém hiệu suất cao. Nguyên nhân và ảnh hưởng tác động của chúng ở các vùng và các mốc thời hạn rất khác nhau cho thấy không có một công thức chung nào cho toàn bộ các địa phương.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi núi trọc.Ảnh: Báo Nông nghiệp

Đáng lưu ý là các nguyên nhân dẫn đến phá rừng và suy thoái rừng phần lớn đến từ ngoài ngành lâm nghiệp. Do đó, việc giải quyết các nguyên nhân dẫn đến phá rừng và suy thoái rừng đòi hỏi sự phối hợp liên ngành, một mình ngành lâm nghiệp sẽ không thể giải quyết được.

Cần nâng cao hơn nữa hiệu quả của chính sách

Trong nhiều năm qua, chính phủ đã ban hành nhiều chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp, trong đó vấn đề bảo vệ và phát triển rừng cũng được coi trọng. Theo chị, việc triển khai những chính sách này có đạt mục tiêu đề ra?

Mặc dù các chủ trương hiện hành đã giúp giảm đi phần nào quy mô, vận tốc và khoanh vùng phạm vi phá rừng tại một số ít địa phương nhưng hiện tượng kỳ lạ phá rừng vẫn còn xảy ra. Việc thực thi nhiều chủ trương còn gặp nhiều khó khăn vất vả do thiếu kinh phí đầu tư, sự thiếu hiệu suất cao trong phối hợp ngành dọc và chiều ngang, chưa lôi cuốn được sự tham gia của người nghèo. Trong 30 năm qua, tỉ lệ rừng tự nhiên tăng từ 9 triệu ha lên 14,6 triệu ha, trong đó rừng tự nhiên là 10,3 triệu ha, như vậy so với cách đây 30 năm diện tích quy hoạnh rừng tự nhiên đã tăng 1,3 triệu ha. Tuy nhiên, chất lượng rừng tự nhiên chưa được tốt, trong 10,3 triệu ha rừng tự nhiên thì chỉ có 15 % là rừng giàu về trữ lượng, 50 % là rừng trung bình và 35 % là rừng nghèo kiệt, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường vấn đáp phỏng vấn Quốc hội vào ngày 5/11/2020 ( Nguồn : báo Lao Động ). Một điểm chưa ổn khác trong chủ trương của Nước Ta là chưa có sự link giữa thích ứng và giảm thiểu tác động ảnh hưởng của biến hóa khí hậu. Các chủ trương về giảm thiểu tác động ảnh hưởng của khí hậu dựa vào rừng ở cấp TW và địa phương đều chưa tính đến nhu yếu thích ứng của các hội đồng địa phương, trong đó có nhiều hội đồng đang phải chịu các ảnh hưởng tác động của đổi khác khí hậu ngay tại nơi sống của họ. Mặt khác, do chủ trương chỉ tập trung chuyên sâu vào việc nâng cao diện tích quy hoạnh rừng bằng các chương trình trồng mới đã dẫn đến việc xem nhẹ tầm quan trọng của việc hồi sinh các công dụng và dịch vụ hệ sinh thái và công tác làm việc bảo tồn sự đa dạng sinh học.

Vậy trong bối cảnh hiện nay, có giải pháp nào khả thi cho Việt Nam?

Khi đi tìm một giải pháp thiết thực và triệt để, tất cả chúng ta phải quay lại đi tìm nguyên do căn nguyên của phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng. Những giải pháp và chính sách mà hiện nay tất cả chúng ta đang áp dụng chỉ xử lý được một số ít yếu tố nhỏ lẻ mà chưa thực sự xử lý các nguyên do căn nguyên. Tôi nghĩ để xử lý được yếu tố này, Nước Ta cần giải pháp toàn diện và tổng thể, hoàn toàn có thể dẫn đến sự đổi khác về mặt mạng lưới hệ thống. Ngoài ra cần có cam kết thực sự để xử lý các nguyên do của mất và suy thoái và khủng hoảng rừng từ toàn bộ các ngành, những biến hóa rộng hơn trong khung chủ trương để tạo ra các động lực giúp tránh mất và suy thoái và khủng hoảng rừng, sự hợp tác liên ngành và nguồn kinh tế tài chính vững chắc cho bảo vệ và tăng trưởng rừng. Một điều quan trọng nữa cần nhìn lại đó là xác lập đúng và đủ về vị thế và vai trò của ngành lâm nghiệp. Hiện nay vai trò và góp phần của ngành lâm nghiệp trong GDP chưa được đo lường và thống kê vừa đủ và tổng lực. Các loại sản phẩm xuất khâu từ gỗ và lâm sản vốn có góp phần chủ yếu của ngành lâm nghiệp lại được tính vào góp phần của ngành Công thương. Chúng ta cũng chưa tính đủ giá trị mà rừng đem lại, đó là giữ cho đất không bị xói mòn, điều hòa không khí, bảo vệ phân phối số lượng và chất lượng nước nhiễm. Đến khi có chuyện xảy ra thì người ta mới mở màn tính đến bài toán về rừng và nhận thấy những mất mát khi không có rừng. Nếu tất cả chúng ta xác lập ngành lâm nghiệp đóng vai trò chủ chốt trong tăng trưởng vững chắc và bảo vệ thiên nhiên và môi trường, giảm thiểu phát thải thì rõ ràng cần có nguồn ngân sách góp vốn đầu tư xứng danh, chủ trương và thực thi pháp lý hiệu suất cao để bảo vệ và tăng trưởng rừng.

Vậy giải pháp tổng thể ở đây là gì?

Các nguyên nhân dẫn đến phá rừng và suy thoái rừng phần lớn đến từ ngoài ngành lâm nghiệp nên để có thể giải quyết các nguyên nhân này cần có sự phối hợp đa ngành. Tuy nhiên, việc phối hợp đa ngành này không thể chỉ do một bộ ngành quyết định mà phải có quy hoạch tổng thể quốc gia nhằm đảm bảo giải pháp chiến lược phát triển của mỗi ngành hài hòa với nhau và khi xếp cạnh nhau thì không có sự mâu thuẫn giữa các ngành. Ví dụ như Bộ NN&PTNT xây dựng chiến lược phát triển lâm nghiệp, mở rộng diện tích rừng nhưng các ngành khác lại cho rằng vẫn cần thêm đất để mở rộng diện tích xây dựng cơ sở hạ tầng, mở rộng diện tích cây trồng nông nghiệp, xây dựng các nhà máy năng lượng, chế biến Vì thế cần một kế hoạch tổng thể làm cơ sở như kế hoạch phát triển tài nguyên thiên nhiên của quốc gia chẳng hạn, nó được xây dựng trên thảo luận và đồng thuận giữa nhiều bên liên quan để có thể phân bổ nguồn tài nguyên hợp lý.

Từ năm 2005 đến năm 2017, các diện tích quy hoạnh rừng do các công ty lâm nghiệp quốc doanh quản trị giảm hơn 1.2 triệu héc ta đúng như các kế hoạch của cơ quan chính phủ về việc giảm số doanh nghiệp nhà nước ( SOE ) hoạt động giải trí không hiệu suất cao và được cho phép có thêm quỹ đất rừng cho các hội đồng và hộ mái ấm gia đình để thôi thúc sự tương hỗ của xã hội trong sự nghiệp bảo vệ và tăng trưởng rừng. Mặc dù tổng diện tích quy hoạnh rừng do hội đồng quản trị vào năm 2017 đã tăng gấp đôi so với 2005, diện tích quy hoạnh rừng do hội đồng và hộ mái ấm gia đình quản trị vẫn còn thấp hơn nhiều so với kế hoạch bắt đầu của chính phủ nước nhà với mong ước chuyển giao các diện tích quy hoạnh đang do các công ty nhà nước kém hiệu suất cao quản trị cho hộ mái ấm gia đình và hội đồng. Hiện vẫn còn một diện tích quy hoạnh lớn đất rừng tịch thu từ các công ty lâm nghiệp nhà nước chưa được chuyển giao cho hội đồng. ( Trích báo cáo giải trình Bối cảnh cho REDD + tại Nước Ta : Nguyên nhân, đối tượng người tiêu dùng và thể chế của CIFOR ). Bên cạnh đó, việc lập quy hoạch cũng cần tính đến xu thế tăng trưởng chung của quốc gia là gì, nếu đặt tiềm năng tăng trưởng kinh tế tài chính lên đầu với việc ngày càng tăng diện tích quy hoạnh mẫu sản phẩm nông nghiệp thì tiềm năng bảo vệ diện tích quy hoạnh rừng hiện sẽ khó hoàn toàn có thể đạt được. Khi nghĩ đến rừng, người ta thường đặt câu hỏi ở Nước Ta, diện tích quy hoạnh và tỉ lệ bao trùm rừng bao nhiêu là đủ ?. Câu hỏi đó chưa đúng và đủ bởi thực ra phải hỏi tiềm năng và ưu tiên của Nước Ta là gì ? và xu thế vai trò của ngành lâm nghiệp của Nước Ta trong toàn cảnh đó như thế nào. Trả lời được câu hỏi ấy thì tất cả chúng ta mới biết được tiềm năng bảo vệ rừng và chống suy thoái và khủng hoảng rừng là như thế nào. Mặc dù hòa giải các tiềm năng luôn là mong ước của nhiều vương quốc trong đó có Nước Ta, nhưng thực tiễn cho thấy khi triển khai tiềm năng này thì sẽ phải đánh đổi tiềm năng kia.

Vậy chúng ta có thể làm gì để bớt phải đánh đổi?

Tôi nghĩ các quyết định hành động đều cần dựa trên những ưu tiên của vương quốc và hòa giải giữa các tiềm năng tăng trưởng, tình hình rừng của Nước Ta hiện nay cũng như các dự báo về đổi khác tỉ lệ bao trùm rừng trong tương lai, xu thế tăng trưởng của thị trường các loại sản phẩm lâm sản và lâm sản ngoài gỗ trong và ngoài nước, tình hình dịch chuyển chính trị, kinh tế tài chính, xã hội trên toàn thế giới, năng lượng của các doanh nghiệp trong nước và tình hình tăng trưởng hạ tầng, trình độ năng lượng và nguồn huấn luyện và đào tạo nhân lực, ngân sách để bảo vệ tăng trưởng rừng. Song song với đó, Nước Ta cũng cần giải đáp 1 số ít yếu tố : có thiết yếu phải tăng tỉ lệ bao trùm rừng không và mục tiêu của việc tăng tỉ lệ bao trùm rừng là gì ? Giải pháp khác và ngân sách thời cơ của diện tích quy hoạnh rừng muốn quy đổi thành đất rừng để tăng tỉ lệ bao trùm rừng ? Liệu diện tích quy hoạnh rừng và đất đang suy thoái và khủng hoảng hoàn toàn có thể trở thành rừng được không ? Liệu diện tích quy hoạnh đất đang muốn chuyển thành rừng để nâng cao tỉ lệ bao trùm rừng có được quy hoạch hay sử dụng bởi các ngành khác ? Việc đề cập tới số lượng tỉ lệ bao trùm rừng chỉ là bước tiên phong, điều quan trọng là tỉ lệ bao trùm rừng so với các loại rừng, mục tiêu sử dụng rừng, người quản lí rừng, chất lượng và trữ lượng rừng … Nước Ta cũng cần so sánh với kế hoạch sử dụng đất, chủ trương tăng trưởng của từng ngành có tương quan để bảo vệ tính khả thi của tỉ lệ bao trùm rừng đề ra.

Hiện nay Việt Nam đang ngày càng hội nhập với rất nhiều hiệp định thương mại quốc tế. Những yêu cầu mới từ các hiệp định quốc tế này có ảnh hưởng đến chính sách bảo vệ rừng và chống suy thoái rừng?

Việc hội nhập quốc tế như hiện nay có hai góc nhìn, một mặt tạo điều kiện cho tất cả chúng ta tiếp cận thị trường mới và nguồn kinh tế tài chính bổ trợ cho ngành lâm nghiệp, khuyến khích các vương quốc phải có những cam kết và chủ trương bảo vệ và tăng trưởng rừng hiệu suất cao hơn, mặt khác buộc tất cả chúng ta phải cung ứng được những nhu yếu mà thị trường và nhu yếu quốc tế đặt ra. Bước đầu, các nhu yếu về quản trị lâm nghiệp, bình đẳng giới, các giải pháp bảo vệ bảo đảm an toàn, nâng cao sự tham gia của dân cư trong kiến thiết xây dựng và tiến hành chủ trương đã khiến chủ trương lâm nghiệp Nước Ta triển khai xong hơn, ví dụ nhu yếu của thị trường gỗ hợp pháp tạo ra những đổi khác tích cực trong chủ trương tương quan trấn áp gỗ hợp pháp của Nước Ta. Ngoài ra, trong những năm gần đây trên toàn thế giới đã có hàng trăm công ty và tập đoàn lớn cam kết kinh doanh thương mại không phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng trải qua các tương hỗ kinh tế tài chính và hoàn thành xong chuỗi đáp ứng của mình. Việt Nam có rất nhiều ngành nghề, các chuỗi cung ứng tương quan đến thị trường quốc tế như mẫu sản phẩm dệt may, thời trang, thực phẩm đều được nhu yếu là mẫu sản phẩm không tương quan đến việc phá rừng, ví dụ việc phân phối nguyên vật liệu làm mỹ phẩm ví dụ điển hình, nếu bị phát hiện ra nguyên vật liệu này được chiết xuất từ cây cối trên đất phá rừng thì sẽ bị loại khỏi chuỗi đáp ứng. Tất cả các xu thế quốc tế này đều tạo ra những động lực đổi khác của ngành lâm nghiệp. Tuy nhiên cần chú ý quan tâm là trong quy trình quốc tế và hội nhập hóa này, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như hội đồng địa phương sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả do hạn chế về nguồn vốn, năng lượng cạnh tranh đối đầu và tiếp cận thông tin nên rất cần sự tương hỗ của nhà nước và các tổ chức triển khai xã hội.

Vậy chúng ta phải thay đổi rất nhiều?

Có câu hỏi thực sự cần suy ngẫm tất cả chúng ta nên góp vốn đầu tư vào số lượng hay chất lượng và giá trị ngày càng tăng của loại sản phẩm không ?. Hiện Nước Ta và nhiều vương quốc khác có xu thế tập trung chuyên sâu vào sản xuất nguyên vật liệu gỗ thô với giá rất thấp thì các nước châu Âu lại tập trung chuyên sâu tăng trưởng KH&CN để nâng cao giá trị ngày càng tăng của mẫu sản phẩm từ rừng, ví dụ bán một lọ kem dưỡng da chiết xuất từ thân, lá và hoa rừng đã thu lại doanh thu cao hơn rất nhiều lần rồi. Phải chăng tất cả chúng ta nên suy ngẫm lại để làm thế nào hoàn toàn có thể nâng cao giá trị ngày càng tăng của mẫu sản phẩm, vừa có thu nhập tốt mà lại không tốn nhiều tài nguyên ? Tuy nhiên, điều này yên cầu phải có xu thế thị trường tốt và góp vốn đầu tư vào nghiên cứu ứng dụng KH&CN một cách xứng danh.

Nếu như thế, vai trò của khoa học từ cấp độ phát triển sản phẩm đến xây dựng chính sách chiến lược phát triển phải được coi trọng?

Đúng vậy. Tất cả những điều đó phải xuất phát từ nghiên cứu và điều tra chuyên nghiệp và bài bản, có dẫn chứng khoa học làm cơ sở để thiết kế xây dựng chủ trương tăng trưởng. Chúng ta hoàn toàn có thể tận dụng được những lợi thế của khoa học ở mọi chỗ. Ví dụ như trong bảo vệ rừng, trước đây tất cả chúng ta không theo dõi được chuyện phá rừng một cách triệt để như mong ước nhưng giờ đây ứng dụng công nghệ tiên tiến viễn thám, sử dụng mạng lưới hệ thống ứng dụng trong điện thoại thông minh mưu trí, các bên hoàn toàn có thể theo dõi và biết ngày hôm nay diện tích quy hoạnh bị mất. Mặt khác, các nhà khoa học hoàn toàn có thể tư vấn nên trồng rừng ở đâu, trồng như thế nào để hiệu suất cao và phân phối các tiềm năng phong phú như bảo vệ nguồn nước, giảm lũ lụt xói mòn, bảo vệ việc sinh kế của các hội đồng địa phương như vừa có thu nhập ngắn ngày, vừa trồng rừng, bảo vệ rừng một cách tốt hơn Các điều tra và nghiên cứu chuyên nghiệp và bài bản trong việc nhìn nhận khó khăn vất vả và thuận tiện trong việc thực thi chủ trương lâm nghiệp trong thực tiễn cũng sẽ giúp các nhà hoạch định chủ trương và các bên có tương quan có các thông tin và bài học kinh nghiệm để triển khai xong chương trình và chủ trương của mình. Tôi nghĩ rằng, vai trò của điều tra và nghiên cứu khoa học và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến là rất quan trọng trong việc tương hỗ thiết kế xây dựng các giải pháp chống phá rừng và suy thoái và khủng hoảng rừng là rất quan trọng.

Cảm ơn chị!

Để hỗ trợ cho tăng trưởng nhanh nền kinh tế quốc gia, Việt Nam xây nhiều công trình thủy điện mới để cung cấp nguồn năng lượng giá rẻ. Việc phát triển thủy điện là một trong nguyên nhân chính và phổ biến cho mất và suy thoái rừng tại Việt Nam, ví dụ dẫn đến mất 200 ha rừng đặc dụng và đa dạng sinh học. Theo Bộ NN&PTNT, 19.792 ha rừng của 29 tỉnh đã bị mất, nhường chỗ cho 160 dự án thủy điện trong giai đoạn 2006 đến 2012. Diện tích này bao gồm 3.060 ha rừng phòng hộ, 4.411 ha rừng đặc dụng và 12.321 ha rừng sản xuất. Từ năm 2006 đến 2013, hơn 19.805 ha rừng đã bị chuyển đổi tại 27 tỉnh nhường chỗ cho hồ chứa và nhà máy thủy điện. Diện tích mất rừng lớn nhất tập trung tại Tây Nguyên với 358.700 ha trong giai đoạn phát triển thủy điện ồ ạt từ năm 2008 đến 2014. Trong những năm gần đây, chính phủ đã có những chính sách kiên quyết bảo vệ diện tích rừng hiện có. Rất nhiều chương trình và dự án mở rộng nhà máy thủy điện đã bị ngưng lại và nhiều dự án đề xuất mới không được thông qua nếu có nguy cơ ảnh hưởng đến rừng. Năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã rút ra khỏi danh mục cho phép đầu tư đối với 424 (khoảng 34%) đề xuất xây dựng các đập thủy điện. Chính phủ cũng yêu cầu các nhà máy thủy điện phải trồng lại và đền bù cho các diện tích rừng bị mất do việc xây dựng nhà máy. Tuy nhiên, theo Bộ NN&PTNT, vào năm 2013, chỉ 3.7% diện tích rừng đã bị chuyển đổi được tái trồng rừng. Vào năm 2014, các nhà đầu tư thủy điện chỉ trồng được 2,450 ha rừng, đạt chỉ 22% mục tiêu đề ra. Chỉ có một lượng kinh phí không lớn được giữ lại cho việc giảm thiểu các tác động tiêu cực của các dự án thủy điện lên đa dạng sinh học. Kinh phí này không đủ trong khi thủy điện làm tăng khả năng mất đa dạng sinh học và tạo ra nhiều chi phí môi trường và xã hội. Nhiều lỗ hổng trong các yêu cầu pháp lý đối với đánh giá tác động môi trường là một phần nguyên nhân khiến việc giảm thiểu các nguy cơ về môi trường và xã hội của các dự án thủy điện đã bị bỏ qua. Khung thể chế về phát triển các nhà máy thủy điện cũng có nhiều lỗ hổng lớn như không có các quy định chi tiết, dẫn đến việc thực hiện đền bù cho mất rừng và tái trồng rừng của nhiều dự án thủy điện không được thực hiện hoặc có thì thực hiện một cách sơ sài. Không có các quy định khôi phục thảm rừng do người dân trồng sau khi đã bị phát quang cho việc phát triển thủy điện. Các cơ quan chính phủ không thực hiện đầy đủ việc tái trồng rừng cũng không bị xử lý thích đáng. Không có yêu cầu đánh giá các dịch vụ môi trường rừng đối với các diện tích rừng bị phá hủy. Không có quy định bắt buộc các nhà đầu tư thủy điện phải đóng góp vào việc bảo vệ và trồng lại rừng đã bị mất do người dân và các đơn vị địa phương khai thác gỗ để phục vụ việc xây dựng các nhà máy thủy điện. (Trích báo cáo Bối cảnh cho REDD+ tại Việt Nam: Nguyên nhân, đối tượng và thể chế của CIFOR).

Theo Tiasang. vn

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup