10 câu hỏi sống còn giúp các nhà sáng lập biết startup của mình có thể thành công hay không

Tại sao là startup này?

Sẽ là cả một chặng đường dài để những founders đi tìm những cái tương thích ( Fit ), như yếu tố tương thích ( Problem Fit ), giải pháp tương thích ( Solution Fit ) hay như dấu mốc tiên quyết để thành công xuất sắc là loại sản phẩm tương thích với thị trường ( Product Market Fit ) thế nhưng tổng thể luôn khởi đầu với cái Fit tiên phong từ phía Founder : người ta thường gọi là Nhà sáng lập tương thích với thị trường ( Founder-Market Fit ) hay Nhà sáng lập tương thích với Vấn đề ( Founder-Problem Fit ) .

Nói như vậy có nghĩa là bạn phải trả lời câu hỏi: “Tại sao bạn khởi nghiệp trong lĩnh vực này?“. Bạn có đam mê và nền tảng (background) phù hợp để xây dựng startup này hay không?

Nếu bạn là dân marketing rồi tự dưng đi khởi nghiệp về AI, mới nghe tất cả chúng ta đã cảm thấy sai lầm đâu đó. Hay như tôi cũng từng gặp một bạn nhờ thắng một vài cuộc thi thời sinh viên mà theo đuổi việc khởi nghiệp, dù không có chút đam mê nào với sự nghiệp này, hậu quả là giờ bạn đó đang vất vưởng và chưa biết mình sẽ làm gì tiếp theo .Thực ra đây là câu hỏi rất cơ bản khi bạn quyết định hành động startup. Lý do tốt nhất để khởi nghiệp là bạn không hề tưởng tượng làm bất kể điều gì khác ngoài việc mở màn startup đó .Ví dụ như anh Hung Tran từ Got It, anh ấy từng san sẻ với tôi rằng, ngoài việc giúp doanh nghiệp hoàn toàn có thể chuyện trò với data ( chat with your data ) của họ một cách nhanh nhất và hiệu suất cao nhất ; anh cũng không biết làm gì khác. Hay như tôi không hề tưởng tượng được, nếu không tương hỗ mọi người hoàn toàn có thể nói tiếng Anh hay hơn – chuẩn hơn, thì chị Vũ Vân – ELSA Speak, sẽ làm gì ? !Khi bạn có thời cơ gặp một founder mà cảm xúc họ góp sức toàn bộ cho một thứ gì đó như thể – nếu không thiết kế xây dựng nó lên thì họ sẽ muốn chết đi được ( từ bên trong ), bạn sẽ được mở mắt và rửa tai với hàng trăm câu truyện hay ho từ họ. Thế nên, hỡi những founder, hãy kiến thiết xây dựng câu truyện cho riêng mình !

Tại sao sản phẩm này?

Dẫu Nikhyl Singhal – Phó quản trị đảm nhiệm mẫu sản phẩm của Facebook, đã có một bài viết rất đáng đọc trên First Round về 4 quy trình tiến độ mà ông cho rằng một công ty loại sản phẩm phải trải qua trong quy trình trưởng thành : từ loạng choạng, thành công xuất sắc tạo ra loại sản phẩm tương thích với thị trường ( PMF ), tăng trưởng nhanh, vững chắc ; nhưng khi nhìn dưới một góc nhìn khác, như độ khó của game, thì startup trải qua 3 quy trình tiến độ chính : khó, rất khó khăn vất vả và khó đến nỗi gần như không hề ( near impossible ) .Vì vậy, nếu bạn chỉ hoàn toàn có thể cải tổ 10 % tình hình hiện tại thì bạn không đủ nhanh để khởi nghiệp. Các công ty khởi nghiệp nên hoặc tạo ra một quy mô mới hoặc làm cho một cái gì đó tốt hơn gấp 10 lần ( 10 x ). Cái mới phải là nâng cấp cải tiến gấp 10 lần về một thứ gì đó người mua chăm sóc và muốn trả tiền .Câu hỏi mở ở đây là : ở quy trình tiến độ trước tăng cường, liệu duy trì 10 x có phải là hướng đi tốt và tự nhiên của một startup ? Hay họ nên khởi đầu lo về câu truyện phòng thủ ?

Tại sao là bây giờ?

Nếu bạn chưa coi bài thuyết trình trên TED của Bill Gross thì nên dành thời hạn xem nhé ! Bill đã từng xây dựng hơn 100 startups và tò mò ra, trong 5 yếu tố lớn nhất để những startup thành công xuất sắc thì tính thời gian ( timing ) là yếu tố quyết định hành động. Tính thời gian còn quan trọng hơn cả đội nhóm và thực thi, sáng tạo độc đáo kiệt xuất, quy mô kinh doanh thương mại và số vốn gọi được. Khi bạn nhìn vào lịch sử vẻ vang hình thành của những ông lớn trên quốc tế thì bạn sẽ thấy rõ hơn tầm quan trọng tuyệt đối của tính thời gian .Chân lý là : sớm quá cũng chết mà trễ quá cũng chết. Công ty thép lớn nhất của một quốc gia ( hay quốc tế ) chỉ được tạo ra một lần. Một số ít những đơn vị sản xuất xe hơi lớn nhất được tạo ra trong cùng thời đại ( cho đến khi Elon Musk làm hỏng việc đó ! ). Công cụ tìm kiếm thống trị quốc tế cũng chỉ được sản xuất một lần. Sẽ rất khó có những startup nào về thép, xe, tìm kiếm chen chân vào sau những thời gian ấy .Có những thời gian mà công nghệ tiên tiến và nhu yếu của người mua hòa hợp ( thiên thời địa lợi nhân hoà ) để tạo ra những điều kiện kèm theo cho ” sự độc quyền mới ” được Open. Như theo cá thể tôi, thời gian của Big Data đã đến, sau Covid-19 .

Tại sao là đội ngũ của bạn?

Đội nhóm sáng lập vẫn luôn thứ tiên phong mà những nhà đầu tư, người mua nhìn vào. Thế nên, bạn cần chắc như đinh đội ngũ của bạn có đủ năng lực từ tầm nhìn, phát minh sáng tạo, kinh khủng ( quay quồng ) đến cách tiếp cận mưu trí, trình độ cao, hiểu sâu về thị trường … ; hoàn toàn có thể khiến startup của bạn trở thành một trong ba tay chơi bự nhất trong mảng của bạn .Tại sao là 3 ? Hàng trăm đơn vị sản xuất xe hơi ở Mỹ sau một thời hạn hợp nhất thành 3 cái tên mạnh nhất – hay gọi là Big Three và điều tựa như cũng xảy ra so với những hãng hàng không, internet … Như Facebook chiếm hữu ba mạng xã hội lớn nhất. Nhìn về Nước Ta, mảng ứng dụng gọi xe cũng sẽ đến quy trình tiến độ chỉ còn 3 kẻ sống sót sau cuối. Ví điện tử đang rất nhiều nhưng hẳn 3 sẽ là số sau cuối !

Tại sao người khác đang không làm mô hình này, sản phẩm này?

Đây là câu hỏi của Peter Thiel – Nhà đồng sáng lập PayPal. Những sáng tạo độc đáo quá rõ ràng ở đầu cuối sẽ bị bắt chước rất nhanh. Các nền tảng thống trị thường được kiến thiết xây dựng trong sự thiếu tín nhiệm to lớn. Trước đây ai lại muốn ở trong một ngôi nhà của người lạ ( Airbnb ) ?Airbnb là quy mô kinh doanh thương mại nhận được rất nhiều sự nghi ngại lúc mới khởi hành .Các công ty lớn hẳn có nguồn lực gấp 100 lần so với những startup để theo đuổi những thời cơ trông thấy quá rõ ràng. Khi xem Shark Tank Nước Ta tôi cũng thường nghe những Sharks hỏi những founder câu : ” Thế nếu 1 ông lớn nhảy vào cuộc chơi này thì bạn đối ứng thế nào ? ” .Cái nhìn thâm thúy và độc lạ của bạn mà rất ít người đồng ý chấp thuận với bạn là gì ? Nếu họ không đồng ý chấp thuận với bạn, bạn sẽ có thời cơ tốt hơn để thiết kế xây dựng nền tảng của mình mà không có sự cạnh tranh đối đầu quyết liệt, như với những ý tưởng sáng tạo rõ ràng phải đương đầu. Nhưng cũng có những lúc ta nên xem xét đến tính thời gian khi rơi vào một thị trường mà không có cạnh tranh đối đầu hoặc những tay chơi trước đó đã thảm bại hàng loạt. Có thể vì thị trường chưa đủ lớn, chưa được educated đủ hoặc quy mô kinh doanh thương mại chưa tương thích hay tự sống được sau thời hạn ‘ tự thân hoạt động ’ .Hầu hết mọi người nghĩ rằng vấn đáp 10 câu hỏi trong bài đăng trên blog này là thuận tiện. Tôi thì nghĩ ngược lại, nó thực sự rất khó. Đó là nguyên do tại sao hầu hết những nhà điều hành quản lý ( General Partners ) tại những quỹ góp vốn đầu tư ( Series A trở đi ) gặp hàng trăm startups mỗi năm, nhưng chỉ xuống tiền 1 đến 3 lần .

Tại sao nền tảng này trở nên mạnh mẽ hơn theo thời gian?

Nếu không có hiệu ứng mạng ( network effect ), thì đó thường là tín hiệu của rào cản gia nhập thị trường thấp và điều đó làm tăng nguy cơ bản thân startup bị phá vỡ bởi những công ty mới hơn hoặc những ông lớn hoàn toàn có thể sao chép loại sản phẩm của bạn. Đó có lẽ rằng là nguyên do tại sao mọi người không thiết kế xây dựng những ứng dụng giám sát đơn thuần ( calculator ) và những startup về game thường có một thời hạn rất khó gọi vốn .Bạn sẽ phải dùng những kế hoạch nào để thống trị thị trường và khiến những công ty cạnh tranh đối đầu khác trở nên không còn tương thích .

Tại sao bạn sẽ làm điều này tốt hơn một công ty công nghệ ‘siêu to khổng lồ’?

Google, Facebook, Amazon, Microsoft và nhiều nền tảng công nghệ tiên tiến lớn nhất đang cố gắng nỗ lực tránh số phận của Kodak. Họ đang cạnh tranh đối đầu rất nóng bức trong những khuôn khổ công nghệ tiên tiến mới nổi .Khi bạn quyết định hành động khởi nghiệp, bạn phải tìm phân khúc thị trường tương thích để thiết kế xây dựng đế chế của mình. Và bạn phải có những lợi thế mà những công ty công nghệ tiên tiến ‘ siêu to khổng lồ ’ không có, thường hay gọi là lợi thế cạnh tranh đối đầu độc quyền ( unfair advantages ) .Đó hoàn toàn có thể là sự am hiểu thị trường trong nước, hay tư duy thay đổi phát minh sáng tạo để tìm ra những yếu tố mà mấy anh lớn đang lờ đi hoặc chê nhỏ. Và ở đầu cuối là vận tốc, bởi nếu bạn chạy nhanh bằng họ thì đồng nghĩa tương quan rằng bạn chậm hơn họ nếu so về nguồn lực .Câu chuyện cá thể khi chúng tôi – Cinnamon AI, một startup nhỏ bé vượt qua Google Vision ở mảng Text Extraction với tiếng Nhật là một ví dụ .

Tại sao nhà đầu tư nên đầu tư vào startup của bạn?

Điều này có vẻ như như thể câu hỏi rõ ràng nhất. Một quỹ góp vốn đầu tư chỉ góp vốn đầu tư vào 1 trong số 100 – 500 startup mà họ tiếp xúc .Cặp đôi founder có tài năng của Grab chính là một trong những nguyên do khiến ‘ kỳ lân ‘ này nhận được nhiều sự ưu tiên từ những quỹ góp vốn đầu tư .Vậy bạn hãy chứng tỏ bằng số lượng, tại sao sau cuối startup của bạn lại là thời cơ tốt nhất giúp một nhà đầu tư tạo ra doanh thu lớn nhất, trong hàng loạt những thời cơ mà họ nhìn thấy hàng quý / hàng năm ? Thực tế cho thấy, ngoài tỷ suất sinh lời, những quỹ góp vốn đầu tư thường góp vốn đầu tư vào tầm nhìn và con người ( hãy nhìn vào founder của Grab ) .Có một thứ khá kỳ lạ là : nếu gọi vốn, hãy chuẩn bị sẵn sàng sẵn thêm giải pháp thoát ra ( exit plant ) để trình diễn. Vấn đề này, tôi sẽ bàn cụ thể tại sao và như thế nào trong bài viết sau .

Tại sao nhân tài nên tham gia vào công ty của bạn?

Một công ty không hề lan rộng ra nhanh và vững chãi nếu nền tảng trình độ thiếu thốn. Nguồn cung nhân tài, đặc biệt quan trọng trong mảng công nghệ tiên tiến ở một thị trường đầy tiềm năng như Nước Ta tất cả chúng ta, đang rất khan hiếm. Chúng tôi đã phỏng vấn 3 tuần nay chỉ được một người, mà đó lại là người cũ !

Một trong những kinh nghiệm cá nhân của tôi là, nhân tài thường rất đam mê … thử thách. Cách đây hơn 1 năm, một tập đoàn lớn của Hàn Quốc đến nhờ tôi tư vấn về cách set-up 1 trung tâm R&D tại Việt Nam. Họ có tiền – rất nhiều tiền, nhưng tôi nói: “Tiền là không đủ, vì người tài họ hiếm khi cống hiến chỉ vì tiền. Người tài thường tìm kiếm những vấn đề lớn mà họ cảm thấy mình có thể giải quyết và tạo ra tác động tích cực lên xã hội“. Lời khuyên của tôi lúc đó là: “Hãy điều chỉnh các vấn đề của bạn. Hãy thử bắt đầu bằng các phương pháp tiếp cận mới“.

Nếu muốn có nhân tài, hãy thổi hồn vào yếu tố mà startup của bạn đang xử lý. Vấn đề càng lớn, nhân tài kiệt xuất càng có nguyên do để ‘ xuống núi ’ .

Tại sao các startup khác nên hợp tác với bạn (partnership)?

Cựu CEO của Google – Eric Schmidt, trong một bài phỏng vấn vào cuối năm 2018 đã từng chỉ ra 3 thất bại lớn nhất của startup công nghệ tiên tiến : người ta bị dính vào những gì người ta đã từng làm, quá tập trung chuyên sâu vào mẫu sản phẩm mà ko phải nền tảng, đã lờ đi việc hợp tác từ quá trình sớm .” Một mình bạn không hề ăn cả một cái bánh lớn “. Thế nên làm startup, đừng tham vọng trở thành kẻ độc chiếm ích kỷ mà hãy chọn một miếng bánh cho riêng mình. Khi mà người mua đang ngày càng có xu thế tìm 1 giải pháp toàn diện và tổng thể, mang tính mạng lưới hệ thống cho những yếu tố – quy mô mới của họ ; thì việc partnership ngày càng trở nên thiết yếu cho những startup cung ứng giải pháp B2B .Ví dụ : Filum AI xác lập rõ là mình chỉ tập trung chuyên sâu vào nền tảng tài liệu kinh doanh thương mại ( Business Data Platform ), ko cạnh tranh đối đầu với CRM, CDP, Marketing Automation, nghiên cứu và phân tích – Analytics, nên chúng tôi luôn chuẩn bị sẵn sàng hợp tác để xử lý những yếu tố của người mua, thế vậy nên chúng tôi có tới 4 đối tác chiến lược công nghệ tiên tiến sau 2 tháng xây dựng .Nhưng partnership mấu chốt vẫn là cùng thắng ( win-win ) cho cả 2 và theo mình, điều kiện kèm theo tiên quyết đó là có đạo đức, tử tế trong việc hợp tác, việc mà ở Nước Ta có vẻ như chưa thật tốt. Bạn có chuẩn bị sẵn sàng đổi khác điều này chưa ?

Phước Trịnh – Đồng sáng lập Filum AI

Theo Trí Thức Trẻ

Source: https://vh2.com.vn
Category: Startup