Khai thác nhựa thông ở Móng Cái: Cần giải pháp hữu hiệu

Do tình trạng chồng lấn, không xác định được ranh giới giữa đất rừng sản xuất đã giao cho người dân và rừng thuộc dự án 661, rừng do BQL rừng phòng hộ Móng Cái quản lý, từ nhiều năm nay tình trạng khai thác nhựa thông đã diễn ra ồ ạt trên phần lớn diện tích rừng thông tại các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực…

Ồ ạt khai thác nhựa thông

Rừng thông khu vực thôn 3 (xã Vĩnh Thực) được thiết kế để khai thác mới. 

Có mặt tại xã Vĩnh Trung những ngày giữa tháng 4, ” mục sở thị ” những cánh rừng thông từ khu vực đập Cái Vĩnh, ngay đầu xã, đến khu vực Vụng Dầm, Cống Cách cuối xã, chúng tôi tận mắt chứng kiến những đồi thông đang được người dân khai thác nhựa trước đó, hoặc phong cách thiết kế hiện trường để khai thác mới với những túi đựng nhựa vừa được gắn vào thân cây. Xen với những rừng thông đang được khai thác nhựa là những vạt rừng thông đã được sửa chữa thay thế bởi keo, bạch đàn ; nhiều diện tích quy hoạnh rừng thông vừa bị đốt cháy, héo úa .

Những cây thông được cắt bỏ phần vỏ ngang qua thân để lấy nhựa. 

Ông Lê Văn Hùng (thôn 3, xã Vĩnh Trung) cho biết: Từ những năm 1990, gia đình tôi và một số gia đình khác trong xã được Nhà nước giao đất rừng sản xuất. Đến năm 2000 chúng tôi đã trồng xong cây thông trên toàn bộ diện tích được giao. Khi thông đến tuổi khai thác, chúng tôi khai thác nhựa để phát triển kinh tế gia đình, thì bị chính quyền địa phương và ngành chức năng ngăn cản. Đầu tháng 5/2019, các hộ dân được giao đất rừng sản xuất và một số hộ được giao rừng đã có đơn đề nghị UBND xã, UBND thành phố xin khai thác nhựa thông, nhưng không được trả lời. 

Không chỉ những cánh rừng thông tại xã Vĩnh Trung đang được người dân ồ ạt khai thác nhựa, mà phần đông diện tích quy hoạnh rừng thông tại xã Vĩnh Thực cũng đang được người dân và 1 số ít đơn vị chức năng thu mua khai thác .

Nhiều cây bị khai thác nhựa quá mức, có nguy cơ bị chết.

Len lỏi trong những cánh rừng, chúng tôi tận mắt chứng kiến những đồi thông đã được khai thác nhựa từ nhiều năm trước nay đang được cắt tầng khai thác mới, khiến những cây thông cằn cỗi, thiếu sức sống, có rủi ro tiềm ẩn chết hàng loạt những ngày tới .
Ông Lê Thanh Có ( thôn 3, xã Vĩnh Thực ) cho biết : Gia đình tôi được Nhà nước giao cho 18 ha rừng sản xuất. Đến đầu năm 2001 mái ấm gia đình tôi đã trồng hàng loạt rừng thông trên diện tích quy hoạnh đất được giao. Chăm sóc, bảo vệ gần 20 năm. Từ năm 2018 mái ấm gia đình tôi đã giao cho một đơn vị chức năng để họ khai thác, để có thêm thu nhập. Tuy nhiên từ năm 2021, trong quy trình khai thác nhựa trên diện tích quy hoạnh rừng trồng của mái ấm gia đình, chúng tôi đôi lúc gặp phải sự ngăn cản của ngành công dụng về nguồn gốc nhựa thông trong quy trình luân chuyển .

Khó khăn trong công tác quản lý

Khai thác nhựa thông tại khu vực đập Cái Vĩnh (xã Vĩnh Trung).

Tình trạng ồ ạt khai thác nhựa thông xảy ra từ nhiều năm nay ở các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, trong khi công tác làm việc quản trị, giải quyết và xử lý của ngành tính năng và chính quyền sở tại địa phương hiện đang gặp khó khăn vất vả. Trước tình hình người dân và các đơn vị chức năng thu mua ồ ạt khai thác nhựa thông từ diện tích quy hoạnh rừng trồng của dân cư và diện tích quy hoạnh rừng thông thuộc dự án Bất Động Sản 661, Hạt Kiểm lâm TP Móng Cái và chính quyền sở tại địa phương đã tổ chức triển khai hàng chục đợt kiểm tra, giải quyết và xử lý .
Riêng năm 2018, chính quyền sở tại địa phương và cơ quan kiểm lâm đã tổ chức triển khai 7 đợt kiểm tra, phát hiện, thu giữ gần 3 tấn nhựa thông, phá dỡ lều bạt, bể chứa nhựa. Nguyên nhân là qua nhiều năm, các phòng, ban trình độ thành phố và Ủy Ban Nhân Dân các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực không lập hồ sơ quản trị, theo dõi, update thông tin về quy trình sử dụng, không phát hiện ngăn ngừa kịp thời hoạt động giải trí khai thác nhựa thông .
Những năm gần đây, ngành tính năng và địa phương đã tổ chức triển khai hàng chục đợt kiểm tra, phát hiện thực trạng khai thác nhựa thông, bắt giữ nhiều vụ luân chuyển nhựa thông, nhưng rất khó khăn vất vả trong giải quyết và xử lý. Có nhiều vụ, ngành công dụng thu giữ được khối lượng lớn nhựa thông do các đối tượng người tiêu dùng luân chuyển, nhưng sau đó đã phải trả lại vì khó khăn vất vả trong việc xác lập nguồn gốc .

Thông mã vĩ là cây lấy gỗ, không phải là loài cây trồng để khai thác nhựa.

Theo báo cáo giải trình của Phòng Kinh tế TP Móng Cái, triển khai chủ trương giao đất, giao rừng của Nhà nước, năm 1990 đã hoàn thành xong việc giao đất giao rừng cho người dân các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực. Xã Vĩnh Thực có 183 hộ dân được giao đất giao rừng theo sổ lâm bạ và 2 đơn vị chức năng ( Trung đoàn 771 và Đồn Biên phòng Vạn Gia ) với diện tích quy hoạnh 473,38 ha ; có 31 hộ dân được giao đất giao rừng ngoài sổ lâm bạ với diện tích quy hoạnh 206,93 ha ; đến nay xã có 14 hộ được cấp giấy ghi nhận quyền sử dụng đất ( 3 hộ trong sổ lâm bạ, 11 hộ ngoài sổ lâm bạ ). Xã Vĩnh Trung có 159 hộ dân được giao đất giao rừng theo sổ lâm bạ, diện tích quy hoạnh 871,31 ha ; 14 hộ được giao đất giao rừng ngoài sổ lâm bạ, diện tích quy hoạnh 90,94 ha. Mục đích giao đất, giao rừng cho người dân để trồng rừng, sản xuất, kinh doanh thương mại, bảo vệ và tăng trưởng rừng .

Sau một thời gian khai thác nhựa, phần lớn cây thông có hiện tượng còi cọc, chết.

Từ năm 2000, dự án Bất Động Sản 661 của BĐBP tỉnh ( năm 2012 chuyển giao cho BQL Rừng phòng hộ TP Móng Cái quản trị, bảo vệ ) đã thực thi trồng rừng trên đất rừng đã giao cho các hộ mái ấm gia đình. Quá trình tiến hành dự án Bất Động Sản đã không triển khai bồi thường giải phóng mặt phẳng, tịch thu rừng, đất rừng cho các hộ được giao đất rừng trong vùng dự án Bất Động Sản. Trong nhiều năm qua, việc quản trị đất rừng và khai thác rừng ở các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực còn có những vướng mắc sống sót do chưa ổn trong công tác làm việc quản trị nhà nước của các cơ quan trình độ và các xã, không lập hồ sơ quản trị, theo dõi, update thông tin về quy trình sử dụng đất của hộ dân .

Theo ý kiến của người dân, từ năm 1990, sau khi được giao đất, giao rừng, các hộ đã tổ chức trồng cây trên diện tích được giao. Đến năm 2000, khi dự án 661 trồng cây trên diện tích đất của các hộ, có một số diện tích cây trồng bị chết, người dân đã tổ chức trồng bổ sung và quản lý, bảo vệ rừng cho đến nay. Quá trình triển khai Đề án giao đất, giao rừng trên địa bàn thành phố đã xác định 385,2ha rừng trồng thông ở các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực không xác định được nguồn gốc tài sản… Từ thực trạng trên gây rất nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, ngăn chặn, xử lý do không xác định cụ thể ngoài thực địa về nguồn gốc tài sản, cụ thể là cây thông trồng, đâu là của các hộ gia đình tự đầu tư, đâu là  theo dự án 661.

Chính quyền, lực lượng chức năng xã Vĩnh Thực kiểm tra hiện trường một vụ khai thác, vận chuyển trái phép nhựa thông, tháng 11/2021.

Qua phản ánh của người dân về thực trạng ồ ạt khai thác nhựa thông tại các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, TP Móng Cái đã xây dựng đoàn kiểm tra thực tiễn. Kiểm tra tại xã Vĩnh Trung, diện tích quy hoạnh rừng trồng thông đã giao cho các hộ, cá thể từ năm 1990 ( Sổ xanh ), diện tích quy hoạnh rừng trồng thông do Ủy Ban Nhân Dân xã quản trị đều có hiện tượng kỳ lạ người dân khai thác nhựa. Diện tích người dân trồng cây lấn vào diện tích quy hoạnh đất rừng do Ủy Ban Nhân Dân xã quản trị khoảng chừng 20 ha và được các hộ dân đã sử dụng từ năm 2007 đến nay. Một số diện tích quy hoạnh rừng trồng thông trên đất đã giao cho hộ mái ấm gia đình bị cháy, chết, nên người dân đã cắt dọn các cây bị cháy, chết để trồng cây bạch đàn, keo. Diện tích BQL Rừng phòng hộ TP Móng Cái quản trị 912 ha ; trong đó diện tích quy hoạnh bị chồng lấn là 584,99 ha, phần đông các hộ trồng cây keo, bạch đàn .
Kiểm tra tại xã Vĩnh Thực, trên diện tích quy hoạnh rừng trồng thông đã giao cho hộ mái ấm gia đình, cá thể từ năm 1990 ( Sổ xanh ) ; diện tích quy hoạnh rừng trồng thông của các hộ mái ấm gia đình, cá thể được cấp giấy ghi nhận quyền sử dụng đất ; diện tích quy hoạnh rừng trồng thông do Ủy Ban Nhân Dân xã quản trị ( chưa giao, chưa cho thuê ) cũng đang có hiện tượng kỳ lạ khai thác nhựa .

Cần một giải pháp hữu hiệu

Không chỉ bị khai thác nhựa, nhiều cây thông còn bị cắt ngang phần thân gỗ, dẫn đến bị chết.

Ông Trần Văn Hiển, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm TP Móng Cái, cho biết : Năm 2012 sau khi nhận chuyển giao, thành phố đã xây dựng Tổ công tác làm việc thanh tra rà soát lại hàng loạt diện tích quy hoạnh rừng trồng dự án Bất Động Sản 661, phát hành Thông báo số 53 / TB-UBND ngày 23/2/2012 “ Về việc chuyển giao diện tích quy hoạnh rừng trồng của Dự án 661, Dự án trồng rừng Bắc Hải Sơn về cho các xã, Ban Quản lý Rừng phòng hộ quản trị, bảo vệ ” .
Theo đó, thành phố chỉ huy các cơ quan chuyên môn thiết kế xây dựng giải pháp, tổ chức triển khai giao rừng cho các hộ dân quản trị, bảo vệ, nhưng đến nay chưa triển khai. Đến năm 2013 đã phát sinh vấn đề 1 số ít hộ dân được giao đất, giao rừng từ năm 1990 tranh chấp với đất rừng trồng dự án Bất Động Sản 661 đã giao Ủy Ban Nhân Dân xã Vĩnh Thực, Ủy Ban Nhân Dân xã Vĩnh Trung và BQL Rừng phòng hộ thành phố quản trị. Một số hộ dân xuất trình sách vở giao đất, có hộ dân đã trồng 1 số ít cây khác xen vào rừng thông mã vĩ của dự án Bất Động Sản 661, hoặc tự nhận có trồng rừng thông trong vùng dự án Bất Động Sản 661. Các hộ dân ( có sổ xanh ) cho rằng họ từ trước đến nay đã bỏ công ra trông coi, bảo vệ, có hộ tự bỏ vốn trồng xen cây thông và keo, trồng lại các diện tích quy hoạnh đất trống, rừng thông đã bị cháy, chết. Nhiều chủ rừng có sổ xanh tự nhận là chủ sở hữu rừng thông mã vĩ, nên họ tự quyết định hành động việc khai thác. Theo lao lý tại Thông tư số 27/2018 / TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT ” Quy định về quản trị, truy xuất nguồn gốc lâm sản “, lao lý chủ rừng được quyền tự quyết việc khai thác lâm sản, nên họ tự ý khai thác nhựa .

Nhiều diện tích trồng cây thông tại xã Vĩnh Trung, xã Vĩnh Thực có hiện tượng bị chết do cháy.

Rừng thông Vĩnh Trung bị cháy năm 2020.

Đầu tháng 5/2019 có 5 hộ tự ý khai thác nhựa thông mà không báo cáo giải trình với chính quyền sở tại. Nhiều hộ được giao rừng đã có đơn ý kiến đề nghị Ủy Ban Nhân Dân xã, Ủy Ban Nhân Dân thành phố xin khai thác nhựa thông, nhưng không được vấn đáp, nên các hộ dân đã tự ý khai thác. Các lô rừng trồng thông mã vĩ của người dân và của dự án Bất Động Sản 661 nằm xen kẽ với nhau rất khó cho công tác làm việc quản trị, bảo vệ, tăng trưởng rừng. Diện tích giao đất, giao rừng tại các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực được quy hoạch là đất rừng sản xuất, cây xanh hầu hết là thông mã vĩ, loài cây xanh Giao hàng cho khai thác gỗ, không phải là loài cây xanh để khai thác nhựa vững chắc. Việc lấy nhựa chỉ thực thi tận dụng trước khi thai thác gỗ, hoặc phá bỏ để sửa chữa thay thế loài cây cối khác .
Trước đó, để xử lý dứt điểm thực trạng khai thác nhựa thông cũng như tháo gỡ những sống sót, vướng mắc, chồng chéo trong xử lý đơn, thư của dân cư, Hạt Kiểm lâm TP Móng Cái đề xuất kiến nghị Ủy Ban Nhân Dân thành phố báo cáo giải trình Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đồng ý chấp thuận được cho phép hàng loạt diện tích quy hoạnh trồng thông mã vĩ là rừng trồng vận dụng chủ trương tương hỗ cho người dân các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực bằng vốn ngân sách nhà nước trồng rừng dự án Bất Động Sản 661 do BĐBP tỉnh trồng trên đất rừng sản xuất của địa phương đã giao đất, giao rừng cho các hộ, nhưng không triển khai tịch thu quyết định hành động giao đất, giao rừng, không thỏa thuận hợp tác với các hộ dân trong vùng dự án Bất Động Sản, để người dân dữ thế chủ động sản xuất kinh doanh thương mại trên đất lâm nghiệp được giao. Đồng thời xác lập quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ rừng, quyền sở hữu rừng trồng là rừng sản xuất của cá thể, hộ mái ấm gia đình .

Nhiều diện tích rừng thông bị người dân chặt hạ… (Ảnh chụp tháng 11/2020 tại thôn 2, xã Vĩnh Trung).

Đầu tháng 3/2022, sau khi kiểm tra thực tế về công tác quản lý, bảo vệ rừng, khai thác rừng trên địa bàn các xã Vĩnh Trung, xã Vĩnh Thực, đoàn kiểm tra liên ngành TP Móng Cái đề xuất với thành phố chỉ đạo các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo vệ đối với diện tích rừng, đất rừng chưa giao; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi khai thác nhựa thông và các loại lâm sản khác.

dần được thay thế bởi những rừng cây bạch đàn, keo.

Đối với diện tích quy hoạnh rừng, đất rừng do BQL Rừng phòng hộ Móng Cái quản trị đang chồng lấn với các hộ đã được giao sổ xanh ( thuộc quy hoạch đất, rừng sản xuất ), thành phố báo cáo giải trình Ủy Ban Nhân Dân tỉnh tịch thu phần diện tích quy hoạnh chồng lấn để giao lại ( đổi sổ ) cho nhân dân không thay đổi sản xuất theo quy định quản trị rừng phòng hộ hoặc chỉ huy tịch thu sổ xanh, bồi thường giải phóng mặt phẳng so với các hộ dân .
Đối với diện tích quy hoạnh đất rừng do Ủy Ban Nhân Dân xã quản trị, nhưng người dân đã canh tác, sử dụng lâu dài hơn ( từ năm 2007 đến nay ) ý kiến đề nghị Ủy Ban Nhân Dân xã xác nhận thời gian sử dụng và thực trạng thực tiễn báo cáo giải trình Ủy Ban Nhân Dân thành phố triển khai thủ tục giao, cho thuê hoặc công nhận quyền sử dụng đất và gia tài trên đất cho các hộ theo pháp luật của pháp lý .
Đối với diện tích quy hoạnh rừng, đất rừng đã được giao cho các hộ từ năm 1990 ( Sổ xanh ), dự án Bất Động Sản 661 trồng rừng trên đất đã giao cho các hộ, nhưng không thực thi bồi thường, tịch thu rừng, đất rừng, đến nay không xác lập được nguồn gốc gia tài cây xanh trên đất, ý kiến đề nghị Ủy Ban Nhân Dân thành phố xem xét cấp đổi giấy ghi nhận quyền sử dụng đất và gia tài trên đất theo thực trạng trong thực tiễn cho các hộ để không thay đổi sản xuất, tăng trưởng kinh tế tài chính .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup