Một số khung pháp lý cho việc lập báo cáo trách nhiệm xã hội

TÓM TẮT:

Báo cáo trách nhiệm xã hội là một báo cáo toàn diện không chỉ trình bày những dữ liệu về tài chính mà còn cung cấp cả thông tin phi tài chính liên quan đến môi trường và xã hội. Cụ thể, báo cáo cho biết về chính sách của doanh nghiệp liên quan đến môi trường, tính bền vững hay việc thực hiện những cam kết của doanh nghiệp về trách nhiệm xã hội. Bài nghiên cứu này cung cấp một số khái niệm về báo cáo trách nhiệm xã hội và một số khung pháp lý hướng dẫn lập báo cáo trách nhiệm xã hội.

Từ khóa: báo cáo trách nhiệm xã hội, trách nhiệm xã hội, báo cáo bền vững, xã hội và cộng đồng, doanh nghiệp, khung pháp lý.

1. Đặt vấn đề

Trách nhiệm xã hội – Corporate social responsibilities (CSR) doanh nghiệp được hiểu là cam kết của doanh nghiệp đối với đạo đức kinh doanh và đóng góp vào phát triển kinh tế bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động và gia đình họ, cộng đồng địa phương và xã hội nói chung được thể hiện trong các quyết định kinh doanh. CSR đòi hỏi doanh nghiệp phải từ bỏ suy nghĩ “lợi nhuận trên hết” hay “tất cả vì lợi nhuận” để hướng tới những quan điểm như: “phát triển bền vững”, hoặc “phát triển vì cộng đồng”. Trên thực tế, CSR có một mức độ ảnh hưởng không nhỏ đến quyết định chọn mua của khách hàng. Tuy nhiên, điều quan trọng ở đây là làm sao để khách hàng biết đến các hoạt động CSR của doanh nghiệp. Một công cụ truyền thông hữu ích giúp khách hàng, nhà đầu tư, những cá nhân, tổ chức bên ngoài quan tâm đến doanh nghiệp có thể tiếp cận các thông tin về chính sách của doanh nghiệp liên quan đến môi trường, xã hội, người lao động… là “báo cáo trách nhiệm xã hội”.

Những năm gần đây, chủ trương môi trường tự nhiên, xã hội của những doanh nghiệp đã được chú trọng hơn. Hầu hết những tổ chức triển khai quốc tế lớn như Liên hiệp quốc, Ngân hàng Thế giới, Các tổ chức triển khai Hợp tác và Phát triển kinh tế tài chính ( OECD ), Tổ chức Lao động quốc tế ( ILO ) đều đưa ra những hướng dẫn nhằm mục đích điều tra và nghiên cứu và thực thi CSR. Năm 1977, dưới 50 % những công ty trong list Fortune 500 đề cập đến CSR trong báo cáo thường niên, đến cuối thập niên 1990, gần 90 % những công ty coi CSR là một phần quan trọng trong tiềm năng hoạt động giải trí, trình diễn những hoạt động giải trí CSR trong báo cáo thường niên ( Boli và Hartsuiker, 2001 ) .
Theo Sprinkle và Maines ( 2010 ), trong khi toàn bộ nhân viên cấp dưới, người mua, nhà đầu tư, tổ chức triển khai cơ quan chính phủ và những bên tương quan khác đều kỳ vọng những tổ chức triển khai đã, đang và sẽ hoạt động giải trí một cách có trách nhiệm, thì những doanh nghiệp cũng khó hoàn toàn có thể xem xét giữa tiềm năng tối đa hóa doanh thu và thực thi CSR của mình ( Sprinkle và Maines, 2010 ). Báo cáo môi trường tự nhiên và báo cáo trách nhiệm xã hội thực sự trở thành xu thế trong tương lai, là một trong những kênh phân phối thông tin tới cổ đông, nhà đầu tư và hội đồng về “ trách nhiệm xã hội ” của doanh nghiệp .

2. Báo cáo trách nhiệm xã hội

Báo cáo CSR có rất nhiều tên gọi : báo cáo tăng trưởng vững chắc ; báo cáo thiên nhiên và môi trường, sức khỏe thể chất và bảo đảm an toàn ; báo cáo những yếu tố hội đồng ; … Theo CorporateRegister, hoàn toàn có thể chia thành 9 loại báo cáo, gồm có : Xã hội / hội đồng ; Từ thiện ; Hợp nhất ( báo cáo kinh tế tài chính và phi kinh tế tài chính thường niên ) ; Tính vững chắc ( môi trường tự nhiên / xã hội / kinh tế tài chính ) ; Trách nhiệm doanh nghiệp ; Môi trường, sức khỏe thể chất, bảo đảm an toàn và Cộng đồng ; Môi trường, sức khỏe thể chất và bảo đảm an toàn ; Môi trường và xã hội ; Môi trường. Dù với tên gọi nào, tổng thể những báo cáo đều được tạo ra nhằm mục đích cung ứng thông tin về trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội. Báo cáo CSR mang lại cho doanh nghiệp một cách tiếp cận có mạng lưới hệ thống trong việc quản trị những hoạt động giải trí trách nhiệm xã hội, qua đó xác lập những rủi ro đáng tiếc và thời cơ trong tương lai nhằm mục đích góp thêm phần tăng năng lực cạnh tranh đối đầu của công ty và cũng duy trì hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vĩnh viễn đúng đắn. Ngoài ra, những thông tin trên báo cáo CSR không chỉ Giao hàng cho doanh nghiệp mà còn là cơ sở cho việc ra quyết định hành động của những bên tương quan. Hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp công bố báo cáo CSR, nhưng đến nay vẫn chưa có một định nghĩa chung về báo cáo trách nhiệm xã hội. Một số định nghĩa được sử dụng nhiều trong nghiên cứu và điều tra báo cáo CSR như sau :
Theo Grayet al., báo cáo CSR là “ quy trình thông tin về những tác động ảnh hưởng đến xã hội và thiên nhiên và môi trường của những tổ chức triển khai, những hành vi kinh tế tài chính so với những nhóm quyền lợi đơn cử trong xã hội ” .
Tiêu chuẩn GRI định nghĩa : “ Báo cáo CSR là việc một tổ chức triển khai lập báo cáo công bố công khai minh bạch những ảnh hưởng tác động kinh tế tài chính, thiên nhiên và môi trường và / hoặc xã hội – góp phần tích cực và xấu đi cho tiềm năng tăng trưởng vững chắc. ”
Cochran và Wood, 1984 ; Morimoto et al., 2005 cho rằng “ Báo cáo bền vững và kiên cố được coi là một công cụ quan trọng để giám sát và nhìn nhận tích hợp CSR của doanh nghiệp ” .
Theo Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Nước Ta, báo cáo vững chắc là thông lệ đo đếm, công bố và chịu trách nhiệm của doanh nghiệp trước những bên tương quan về những hoạt động giải trí của mình nhằm mục đích hướng tới tăng trưởng bền vững và kiên cố .
Mặc dù thực tiễn báo cáo CSR khác nhau giữa những vương quốc ( Adams, 2002 ; Adams và tập sự, 1998 ), giữa những nước tăng trưởng và đang tăng trưởng, những công ty báo cáo thông tin và CSR cho những ảnh hưởng tác động về đạo đức, xã hội và môi trường tự nhiên để đạt được 1 số ít quyền lợi đơn cử ( Adams, 2002 ). Ví dụ, báo cáo CSR giúp cải tổ hình ảnh và mối quan hệ của doanh nghiệp với những bên tương quan ( Khan et al., 2009, p. 346 ), làm tăng lòng trung thành với chủ của người mua, lôi cuốn và giữ chân những người kĩ năng hơn trong doanh nghiệp, giảm rủi ro đáng tiếc uy tín hoàn toàn có thể xảy ra, cải tổ chất lượng mẫu sản phẩm và dịch vụ, … ( Idowu và Towler, 2004, p. 423 ). Báo cáo CSR của doanh nghiệp cần bảo vệ cung ứng đủ 4 góc nhìn chính gồm có :
Độ đáng tin cậy : Độ đáng tin cậy của báo cáo hoàn toàn có thể được bộc lộ bởi những cam kết của những nhà quản trị cao nhất của doanh nghiệp, trải qua việc diễn đạt chủ trương, trình làng nhân sự, chiêu thức thu thập dữ liệu và những tiềm năng của doanh nghiệp. Độ đáng tin cậy sẽ được tăng lên khi có sự tham gia của bên thứ ba độc lập .
Tính vừa đủ : Nội dung báo cáo CSR gồm có toàn bộ những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại cũng như cung ứng vừa đủ thông về những nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí chính của doanh nghiệp có tác động ảnh hưởng đến xã hội và môi trường tự nhiên .
Tính trọng điểm : Doanh nghiệp nên sử dụng tối đa những chỉ số về định lượng và định tính để nhìn nhận trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp mình .
Hình thức tương thích : Hình thức của báo cáo luôn có vai trò quan trọng, báo cáo CSR phải được trình diễn rõ ràng, dễ hiểu và có độ dài hài hòa và hợp lý. ( Pavlik, Belcik, 2010 ) .

3. Một số khung quy định pháp lý cho việc lập báo cáo CSR

3.1. ISO 26000

ISO 26000 là một Tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế ( gọi tắt là ISO ). Được sinh ra năm 2010, Tiêu chuẩn quốc tế ISO 26000 ( International Standard ISO 26000 ) đưa ra hướng dẫn về trách nhiệm xã hội và được những tổ chức triển khai có quy mô và mô hình kinh doanh thương mại khác nhau sử dụng, nhằm mục đích tương hỗ doanh nghiệp hoạt động giải trí kinh doanh thương mại có trách nhiệm hơn với môi trường tự nhiên và xã hội .
Nội dung ISO 26000 đề cập 7 nguyên tắc chính, gồm : trách nhiệm, tính minh bạch, hành vi đạo đức, công nhận quyền lợi của những bên tương quan, tôn trọng nguyên tắc hợp pháp, tương quan đến những tiêu chuẩn quốc tế về hành vi và tôn trọng quyền con người. ISO 26000 chắt lọc sự hiểu biết có tương quan mang tính toàn thế giới về trách nhiệm xã hội là gì và những tổ chức triển khai cần làm gì để thực thi trách nhiệm xã hội .

3.2. Khung quốc tế về CSR (International Framework)

Được công bố vào tháng 12 năm 2013, Khung quốc tế CSR tương hỗ tích hợp tư duy, ra quyết định hành động và hành vi tập trung chuyên sâu vào việc tạo ra giá trị trong thời gian ngắn, trung hạn và dài hạn. Một báo cáo tích hợp nhằm mục đích cung ứng cái nhìn thâm thúy về những nguồn tài nguyên “ resources ” và nguồn vốn “ capitals ” được sử dụng và bị tác động ảnh hưởng bởi tổ chức triển khai. Khung quốc tế khuyến khích doanh nghiệp truyền tải ngắn gọn về phương pháp tổ chức triển khai kế hoạch, quản trị, hiệu suất và triển vọng về những giá trị được tạo ra trong thời gian ngắn, trung hạn và dài hạn. Mục tiêu là tăng hiệu suất cao, hiệu suất của vốn góp vốn đầu tư và là động lực cho kinh tế tài chính không thay đổi và vững chắc .
Báo cáo tích hợp có 8 nội dung chính, gồm : tổng quan về tổ chức triển khai và thiên nhiên và môi trường bên ngoài ; quản trị ; quy mô kinh doanh thương mại ; rủi ro đáng tiếc và thời cơ ; kế hoạch và phân chia nguồn lực ; hiệu suất ; dự báo những thử thách và rủi ro tiềm ẩn không không thay đổi ; cơ sở chuẩn bị sẵn sàng và trình diễn .

3.3 Hướng dẫn của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế – OECD cho các công ty đa quốc gia (The OECD Guidelines for MNCs review)

Đối với Hướng dẫn của OECD dành cho các doanh nghiệp đa quốc gia, họ đưa ra một bộ quy tắc ứng xử toàn diện được thiết kế để cung cấp cho các doanh nghiệp đa quốc gia, có hiệu lực từ năm 1976.

Mục tiêu là giúp những công ty đa vương quốc hành vi theo chủ trương của nhà nước và kỳ vọng của xã hội. Những khuyến nghị tương quan đến những nghành : xuất bản thông tin ; quyền con người ; việc làm và quan hệ công nghiệp ; môi trường tự nhiên, chống tham nhũng, hối lộ và những hình thức tống tiền khác ; quyền lợi người tiêu dùng ; khoa học và công nghệ tiên tiến ; đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu ; thuế .
Bản sửa đổi của OECD dành cho những doanh nghiệp đa vương quốc đã được trải qua vào ngày 25/5/2011 và đã được chính phủ nước nhà 42 nước xác nhận .

3.4. Chuẩn mực của GRI (Global Reporting Initiative)

Tổ chức ý tưởng sáng tạo báo cáo toàn thế giới ( GRI ) là một tổ chức triển khai quốc tế và độc lập, giúp sức doanh nghiệp, chính phủ nước nhà và tổ chức triển khai hiểu và công bố mức độ ảnh hưởng tác động của việc kinh doanh thương mại đến những yếu tố tăng trưởng bền vững và kiên cố cấp thiết như biến hóa khí hậu, chống tham nhũng và những yếu tố khác .
Chuẩn mực của GRI sinh ra năm năm nay như một sự tăng trưởng của bộ hướng dẫn G4 trước đó. Nó chính thức có hiệu lực hiện hành so với những báo cáo được lập từ 1 tháng 7 năm 2018 trở đi và được khuyến khích vận dụng sớm .
Bộ chuẩn mực của GRI tăng cường tính so sánh và chất lượng của những thông tin về tăng trưởng bền vững và kiên cố bảo vệ sự minh bạch hơn so với những tác động ảnh hưởng kinh tế tài chính, thiên nhiên và môi trường và xã hội. Đây là một chuẩn mực chung được gật đầu thoáng đãng toàn thế giới tạo ra một ngôn từ chung cho những tổ chức triển khai và những bên tương quan mà trải qua đó, những tác động ảnh hưởng của tổ chức triển khai được công bố và nhìn nhận .
Bộ chuẩn mực của GRI gồm có : 3 chuẩn mực toàn thế giới ( Universal Standards ) vận dụng cho tổng thể những tổ chức triển khai ; 33 chuẩn mực tương quan đến những nội dung đơn cử và được chia làm 3 nhóm : Kinh tế, thiên nhiên và môi trường và xã hội. Các tổ chức triển khai chỉ lựa chọn và sử dụng những chuẩn mực có tương quan dựa trên nghành nghề dịch vụ trọng điểm .

3.5. Thông tư hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán tại Việt Nam

Năm năm ngoái, Bộ Tài chính đã phát hành lao lý về công bố thông tin thiên nhiên và môi trường so với những doanh nghiệp niêm yết trên kinh doanh thị trường chứng khoán trải qua Thông tư số 155 / năm ngoái / TT-BTC. Mặc dù Thông tư 155 / TT-BTC chưa có điều mục lao lý đơn cử về việc báo cáo CSR của doanh nghiệp nhưng trong Phụ lục số 04 về trình diễn Báo cáo thường niên của doanh nghiệp cũng đã nhu yếu doanh nghiệp phải công bố tài liệu tương quan đến những hoạt động giải trí có ảnh hưởng tác động đến môi trường tự nhiên, xã hội, như : số lượng nguyên vật liệu, nước, nguồn năng lượng sử dụng, số lần vi phạm những lao lý về môi trường tự nhiên, chủ trương tương quan đến người lao động, báo cáo liêu quan đến trách nhiệm so với hội đồng tại địa phương .
Đến năm 2020, Thông tư 96/2020 / TT-BTC của Bộ Tài chính “ Hướng dẫn công bố thông tin trên đầu tư và chứng khoán ” sinh ra và có hiệu lực hiện hành thi hành kể từ ngày 01/01/2021 đã thay thế sửa chữa cho Thông tư số 155 / năm ngoái / TT-BTC ngày 06/10/2015. Tuy có những thay đổi về khoanh vùng phạm vi, thời hạn trong công bố thông tin của doanh nghiệp, nhưng không có sự đổi khác trong nhu yếu công bố thông tin tương quan đến môi trường tự nhiên và xã hội của doanh nghiệp .

4. Kết luận

Do xu thế toàn thế giới hóa, việc công bố thông tin kinh tế tài chính và phi kinh tế tài chính so với những doanh nghiệp càng trở nên thiết yếu và quan trọng hơn. Việc lan rộng ra khoanh vùng phạm vi trách nhiệm của những công ty và công bố thông tin về sự tác động ảnh hưởng của hoạt động giải trí kinh doanh thương mại đến thiên nhiên và môi trường và xã hội cần đi kèm với việc thiết kế xây dựng khung pháp lý, những tiêu chuẩn và lao lý đơn cử. Hiện nay, còn ít văn bản, luật, thông tư lao lý hướng dẫn lập báo cáo trách nhiệm xã hội, nên những nỗ lực thiết kế xây dựng một báo cáo trách nhiệm xã hội vừa đủ theo một tiêu chuẩn thực sự khó khăn vất vả, nhưng nó sẽ tạo ra sự độc lạ cho doanh nghiệp. Nhờ đó sẽ có địa thế căn cứ để so sánh và nhìn nhận thâm thúy hơn giữa những doanh nghiệp cùng ngành, cùng nghành. Việc kiến thiết xây dựng khung pháp lý cho Báo cáo trách nhiệm xã hội trên quốc tế và tại Nước Ta là rất thiết yếu. Tuy nhiên, đặc thù bắt buộc của báo cáo này vẫn còn đang được luận bàn .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Adams, C.A., Hills, W.Y. and Roberts, C.B. (1998). Corporate social reporting practices in Western Europe: legitimating corporate behaviour? British Accounting Review, 30(1), 1-21.
2. BERR. (2009). Corporate responsibility report. London: HM Government.
3. Bộ tiêu chuẩn Báo cáo Phát triển Bền vững GRI và Bảng danh mục Thuật ngữ của Tiêu chuẩn GRI phát hành năm 2016.
4. Gray, R., Owen, D. and Maunders, K. (1987). Corporate Social Reporting: Accounting and Accountability. London: Prentice Hall.
5. Cochran, L. P., & Wood, R. A. (1984). Corporate Social Responsibility and Financial Performance. The Academy of Management Journal, 27(1), 42-56.
6. Idowu, S.O. and Towler, B.A. (2004). A comparative study of the contents of corporate social responsibility reports of UK companies. Management of Environmental Quality: An International Journal, 15(4), 420-37.
7. Khan, Md.H., Halabi, A.K. andSamy, M. (2009). Corporate social responsibility (CSR) reporting: A study of selected banking companies in Bangladesh. Social Responsibility Journal, 5(3), 344-57.
8. Katarina Moravcikovaa* (2015). CSR reporting as an important tool of CSR communication. Procedia Economics and Finance, 26, 332-338.
9. KPMG (2005), International Survey of Corporate Responsibility Reporting, KPMG, Available at https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/xx/pdf/2017/10/kpmg-survey-of-corporate-responsibility-reporting-2017.pdf
10. Pavlik, M., Belcik, M. a kol., (2010). Společenska odpovědnost organizace:CSRvpraxia jak sním dal, Russia: Grada Publishing a.s.
11. Tiêu chuẩn ISO 26000 – Trách nhiệm xã hội, ISO Việt Nam, HYPERLINK “http://www.isovietnam.com.vn/tu-van-quan-ly-doanh-nghiep/dich-vu/59-tieu-chuan-he-thong-tich-hop/168-tieu-chuan-iso-26000-trach-nhiem-xa-hoi.html”, http://www.isovietnam.com.vn/tu-van-quan-ly-doanh-nghiep/dich-vu/59-tieu-chuan-he-thong-tich-hop/168-tieu-chuan-iso-26000-trach-nhiem-xa-hoi.html (accessed 05 04, 2021)
12. Bộ Tài chính (2015). Thông tư 155/2015/TT-BTC, 06/10/2015, Thông tư hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
13. Bộ Tài chính (2020). Thông tư 96/2020/TT-BTC, 16/11/2020, Thông tư hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.

SOME LEGAL FRAMEWORK

FOR PREPARING CORPORATE SOCIAL

RESPONSIBILITY REPORTS

• Ma. BUI NHAT GIANG

• Ma. LE QUYNH ANH

Faculty of Economics and Management, Electric Power University

ABSTRACT:

Xem thêm: Hướng dẫn xác minh doanh nghiệp Facebook đúng chuẩn 2021 từ A-Z

The report of corporate social responsibility is a comprehensive report which not only presents financial data, but also provides non-financial information related to environment and society. Specifically, the report reveals the enterprises policies related to the environment, sustainability, or fulfillment of corporate social responsibility commitments. This paper introduces a number of concepts relating to the corporate social responsibility report and legal frameworks which are commonly used when preparing corporate social responsibility reports .

Keywords: corporate social responsibility report, corporate social responsibility (CSR), society and community, enterprise, legal framework.

[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 9, tháng 4 năm 2021]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nghiệp