Khai thác khoáng sản và những hệ lụy về môi trường

Lãng phí và thất thoát khoáng sản

Theo báo cáo giải trình của Bộ TN – MT, nước ta là một trong số những vương quốc được nhìn nhận là phong phú và đa dạng và phong phú về tài nguyên khoáng sản, với khoảng chừng hơn 5.000 điểm mỏ của hơn 60 loại khoáng sản, trong đó có nhiều loại khoáng sản có trữ lượng lớn như : bauxite, titan, đất hiếm … Các hoạt động giải trí khai khoáng đã và đang góp thêm phần đáng kể cho nền kinh tế tài chính quốc gia. Từ năm 2000 – 2008, vận tốc tăng trưởng trung bình của ngành khai khoáng khoảng chừng 15,2 % năm, tạo việc làm cho hàng triệu lao động …
Tuy nhiên, khoáng sản đang bị khai thác bừa bãi, bị thất thoát và tiêu tốn lãng phí. Nguyên nhân là do việc buông lỏng quản trị và cấp phép khai thác tràn ngập. Thống kê chưa vừa đủ của Bộ TN – MT, cả nước tuy chỉ có khoảng chừng vài chục loại khoáng sản ( than, cát, đá, sỏi và nước ngọt … ) nhưng trong 12 năm ( 1996 – 2008 ), 2 Bộ Công nghiệp và TN – MT đã cấp 928 giấy phép hoạt động giải trí khoáng sản ( trung bình 77 giấy phép / năm ). Ngoài ra, trong 3 năm ( 2005 – 2008 ) còn “ phân cấp ” cho 60 tỉnh, thành phố cấp 4.213 giấy phép ( trung bình 1.400 giấy phép / năm ) .

Tại Hội nghị tham vấn quan điểm những nhà quản trị, nhà khoa học, những chuyên viên về việc thực thi chủ trương, pháp lý về quản trị, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường do Ủy ban KH – CN và MT tổ chức triển khai đầu tháng 3 vừa mới qua, 18 báo cáo giải trình tổng quan và những quan điểm trao đổi cho thấy một bức tranh toàn cảnh về thực trạng buông lỏng quản trị, cấp phép tràn ngập ; tổn thất tài nguyên khoáng sản còn rất lớn ( tổn thất trong khai thác công nghệ tiên tiến hầm lò từ 40 – 60 %, trong khai thác apatit, quặng sắt kẽm kim loại, đá thiết kế xây dựng cũng thất thoát từ 15 tới 43 % … ) .
Bên cạnh cấp phép khai thác tràn ngập thì cấp phép cho xuất khẩu cũng là nguyên do chính gây nên việc khai thác bừa bãi và thất thoát khoáng sản. Ông Nguyễn Thành Sơn – Trưởng BQL những Dự án Than đồng bằng sông Hồng thuộc Tập đoàn Công nghiệp than – khoáng sản Nước Ta ( TKV ) cho biết : chỉ tính riêng trong xuất khẩu than đã gây thiệt hại cho nền kinh tế tài chính hơn 10.000 tỷ đồng / năm, chưa kể tới việc xuất lậu những loại khoáng sản khác. Thực tế là, việc xuất lậu và gian lận thương mại trong xuất khẩu khoáng sản đang ngày càng diễn biến phức tạp và có khunh hướng ngày càng tăng. Nguyên nhân là do tăng trưởng khai thác nóng, cung vượt cầu ; chủ trương hạn chế và cấm xuất một số ít loại khoáng sản ; giá tiền xuất khẩu cao, mê hoặc ; doanh nghiệp có nhu yếu xuất khẩu để tiêu thụ mẫu sản phẩm, duy trì sản xuất …

Hệ lụy về môi trường

Theo Thứ trưởng Bộ TN – MT Bùi Cách Tuyến, những hoạt động giải trí khai thác khoáng sản có 12 ảnh hưởng tác động chính gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, gồm có : sử dụng chưa thực sự hiệu suất cao những nguồn khoáng sản tự nhiên ; tác động ảnh hưởng đến cảnh sắc và hình thái môi trường ; tích tụ hoặc phát tán chất thải rắn ; làm ảnh hưởng đến sử dụng nước, ô nhiễm nước, tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn về dòng chảy axit mỏ ; ô nhiễm không khí ; ô nhiễm đất ; làm ảnh hưởng đến đa dạng sinh học ; gây tiếng ồn và chấn động ; sự cố môi trường ; tác động ảnh hưởng đến công nghiệp nói chung ; ảnh hưởng tác động đến kinh tế tài chính xã hội ; gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và bảo đảm an toàn của người lao động .

Thực tế, hiện chưa thống kê được toàn bộ đất đá thải từ khoảng 1.000 mỏ và điểm mỏ đang khai thác, chế biến trên phạm vi cả nước. Trong số đó có các cơ sở chế biến có quy mô mức độ công nghiệp như than Quảng Ninh, sắt Trại Cau (Thái Nguyên), đồng Sin Quyền (Lào Cai), đá trắng Lục Yên, Yên Bình (Yên Bái), đá trắng Quỳ Hợp (Nghệ An)… Nhưng chỉ cần nhìn đến vùng than Quảng Ninh, có thể thấy rõ đất đá thải đang làm biến dạng địa hình, địa vật vùng đất du lịch nổi tiếng này. Điều đáng nói là các bãi thải tích tụ thành núi ở vùng mỏ Mạo Khê, Uông Bí và Cẩm Phả… đang là các điểm ô nhiễm đến mức báo động, nhưng đến nay vẫn chưa có hướng giải quyết cụ thể.

Tương tự như vậy, những hoạt động giải trí khai thác sắt kẽm kim loại cũng hủy hoại môi trường do bồi tụ đất đá, phát sinh bụi, nước thải với khối lượng lớn, gây ô nhiễm không khí và nước. Bụi từ quy trình tuyển tinh quặng inlmenit, rutil và zircon từ cát khiến cho nhiều công nhân thao tác ở những nhà máy sản xuất tuyển này bị mắc bệnh đường hô hấp, chưa kể rủi ro tiềm ẩn về tia phóng xạ. Các chất rắn lơ lửng không những làm ô nhiễm chất lượng nước mặt tại khu vực mỏ mà còn chứa nhiều sắt kẽm kim loại nặng, thủy ngân và những hóa chất ô nhiễm khác, gây ảnh hưởng những vùng lân cận và hạ nguồn những con sông .
Khai thác vật tư kiến thiết xây dựng, nguyên vật liệu cho sản xuất phân bón và hóa chất như đá vôi, đá kiến thiết xây dựng, những loại sét, cát sỏi, fenspat, aptit … cũng gây những tác động ảnh hưởng xấu đến môi trường, làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước, gây tiếng ồn. Phần lớn những mỏ đá thiết kế xây dựng lúc bấy giờ thường được khai thác bằng nổ mìn và bằng tay thủ công, quy trình tiến độ lỗi thời, không có mạng lưới hệ thống thu bụi, làm cho hàm lượng bụi ở nơi thao tác lớn gấp 9 lần so với tiêu chuẩn được cho phép. Bên cạnh đó, hoạt động giải trí khai thác mỏ đã và đang phá vỡ cân đối điều kiện kèm theo sinh thái xanh đã được hình thành từ hàng chục triệu năm ; gây ô nhiễm nặng nề so với môi trường và ngày càng trở thành yếu tố cấp bách mang đặc thù xã hội và chính trị của hội đồng .
Trong những ngày này, những đoàn công tác làm việc của UBTVQH đang triển khai những đợt giám sát về triển khai chủ trương, pháp lý về khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường ở một số ít địa phương. Mục tiêu của những đợt giám sát là nhằm mục đích nhìn nhận tình hình công tác làm việc quản trị nhà nước về khoáng sản cũng như tiềm năng khoáng sản ; làm rõ tính đồng điệu, khả thi và những chưa ổn của mạng lưới hệ thống những văn bản luật về khoáng sản hiện hành ; tình hình chủ trương bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản … từ đó có những yêu cầu và yêu cầu nhằm mục đích sử dụng hiệu suất cao nguồn tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường bền vững và kiên cố .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Startup