Vệ tinh viễn thám của Việt Nam sẵn sàng vào quỹ đạo

Đó là thời gian vô cùng tự hào của giới khoa học và công nghệ tiên tiến Việt Nam khi tận mắt chứng kiến vệ tinh viễn thám tiên phong – VNREDSat-1 – bay vào quỹ đạo. Sự kiện này không chỉ ghi dấu sự trưởng thành của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ( Viện Hàn lâm KHCNVN ) mà còn mở ra trang sử mới với những nhà khoa học số 1 trong nghành nghiên cứu và điều tra và chinh phục thiên hà ở nước ta .
Nhân dịp này, phóng viên báo chí Báo Điện tử nhà nước có cuộc trao đổi với TS. Bùi Trọng Tuyên, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ ngoài hành tinh, Trưởng Ban quản trị Dự án vệ tinh nhỏ, Viện Hàn lâm KHCNVN .

Vệ tinh VNREDSat-1 được các chuyên gia đưa vào khoang chở hàng của tên lửa đẩy VEGA ngày 13/4/2013.

Phóng viên: Là người gắn bó với dự án từ những ngày đầu tiên, xin ông cho biết cụ thể kế hoạch phóng và tiếp nhận vệ tinh VNREDSat-1 ngày 4/5 sắp tới?

 Tiến sĩ Bùi Trọng Tuyên:  Dự án VNREDSAT-1 có tổng mức đầu tư là 55,8 triệu Euro, từ vốn vay viện trợ phát triển chính thức của Chính phủ Pháp và 65 tỷ đồng vốn đối ứng từ Chính phủ Việt Nam. Vệ tinh quan sát Trái đất đầu tiên của Việt Nam sẽ được Công ty Arianespace phóng vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy VEGA từ sân bay vũ trụ Kourou, Guyana, thuộc Pháp. Công ty Arianespace cũng đã thực hiện phóng thành công 2 vệ tinh viễn thông Vinasat 1 và Vinasat 2 của Việt Nam. Tên lửa đẩy VEGA được sử dụng trong lần phóng này là một chủng loại tên lửa mới, được phát triển bởi Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA). Với chức năng quan sát và chụp ảnh bề mặt Trái đất, Vệ tinh VNREDSat-1 của Việt Nam sẽ có quỹ đạo làm việc khác rất nhiều so với các vệ tinh viễn thông mà chúng ta đã đưa lên quỹ đạo trước đây.

Cụ thể, những vệ tinh viễn thông Vinasat 1, Vinasat 2 đang thao tác ở độ cao khoảng chừng 35.800 km trên quỹ đạo địa tĩnh, tức là có vị trí tương đối gần như không biến hóa so với Việt Nam. Còn vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 nằm trên quỹ đạo cực đồng điệu mặt trời ( SSO ) được cho phép vệ tinh hoạt động trên toàn thế giới và có năng lực chụp ảnh quang học tổng thể những vùng trên bề mặt Trái đất từ độ cao xê dịch 663 km .
Vệ tinh VNREDSat-1 dự kiến sẽ được phóng vào lúc 11 h06 đêm ngày 3/5/2013 ( theo giờ Kourou ) tức 9 h06 ngày 4/5/2013 ( theo giờ Thành Phố Hà Nội ). Sau khi rời mặt đất khoảng chừng 2 giờ, vệ tinh VNREDSat-1 sẽ tách ra khỏi tên lửa đẩy VEGA và khởi động động cơ đẩy của mình để tự kiểm soát và điều chỉnh tới quỹ đạo thao tác. Thời điểm hoàn toàn có thể thu nhận được tín hiệu tiên phong từ vệ tinh VNREDSat-1 là 14 h30 ngày 4/5. Nếu mọi việc đúng như dự kiến thì 2 ngày sau tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thu nhận được những bức ảnh chụp Trái đất tiên phong của vệ tinh VNREDSat-1 ; những bức ảnh chụp khu vực chủ quyền lãnh thổ Việt Nam hoàn toàn có thể có sau đó 1 ngày nữa. Tiếp theo là quy trình tiến độ quản lý và vận hành thử nghiệm để nhìn nhận và hiệu chỉnh những thiết bị đặt trên vệ tinh lê dài trong 3 tháng .
Để chuẩn bị sẵn sàng cho quy trình đảm nhiệm và quản lý và vận hành vệ tinh VNREDSat-1, tại Việt Nam, tất cả chúng ta đã tiến hành 03 cơ sở mặt đất để quản lý, đảm nhiệm và giải quyết và xử lý tín hiệu ảnh vệ tinh gồm : Trung tâm quản lý và điều hành ( đặt tại khuôn viên Viện Hàn lâm KHCNVN ) ; Trạm thu phát tín hiệu tinh chỉnh và điều khiển vệ tinh ( Khu công nghệ cao Hòa Lạc ) ; Trạm thu ảnh vệ tinh ( Bộ Tài nguyên và Môi trường ). Hiện tại, cả 03 cơ sở mặt đất này đã sẵn sàng chuẩn bị để đảm nhiệm, quản lý và khai thác vệ tinh ngay sau khi phóng thành công xuất sắc. Các hạng mục hạ tầng kỹ thuật hỗ trợ như mạng lưới hệ thống cung ứng điện, mạng thông tin liên lạc … cũng đã được nhà nước góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng đồng điệu .
Đến giờ phút này, tôi hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định mọi công tác làm việc sẵn sàng chuẩn bị cho việc phóng vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 đã được hoàn tất và sẵn sàng chuẩn bị để đưa vệ tinh viễn thám tiên phong của Việt Nam lên quỹ đạo thao tác .

Phóng viên: Đây là lĩnh vực còn rất mới mẻ với Việt Nam. Để làm chủ và vận hành VNREDSat-1 hiệu quả, an toàn, Viện Hàn lâm KHCNVN đã đầu tư và chuẩn bị nguồn nhân lực như thế nào?

Tiến sĩ  Bùi Trọng Tuyên: Quả thật, đây là công việc vừa khó, vừa mới, đòi hỏi đội ngũ điều hành, khai thác phải được đào tạo với trình độ và trách nhiệm cao. Vì vậy, Viện Hàn lâm KHCNVN đã có những bước chuẩn bị chu đáo. Trong khuôn khổ của dự án, 15 kỹ sư đã được cử sang học tập tại Toulouse, CH Pháp, để thực hiện 2 nhiệm vụ chính là làm chủ quá trình điều khiển, khai thác vệ tinh và bước đầu tiếp cận với các công đoạn thiết kế, chế tạo vệ tinh. Họ được thực tập 1-1,5 năm tùy vị trí công tác và tất cả đã hoàn thành xuất sắc đợt đào tạo này. Bên cạnh đó, 5 kỹ sư vận hành hệ thống thu nhận và xử lý tín hiệu ảnh tại Trung tâm Viễn thám Quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng đã tham gia một khóa đào tạo nâng cao ngắn hạn tại Pháp. Về Việt Nam, nhóm kỹ sư này tiếp tục được các chuyên gia của Pháp tập huấn và đến nay hoàn toàn có khả năng đảm nhận việc điều khiển và vận hành khai thác vệ tinh sau khi phóng vào quỹ đạo.

Tên lửa đẩy VEGA mang theo vệ tinh VNREDSat-1 (có gắn quốc kỳ Việt Nam) tại sân bay vũ trụ Kourou sáng 30/4/2013.

Phóng viên:  Như ông đã nói ở trên, Dự án vệ tinh viễn thám đầu tiên của nước ta có sự tham gia quản lý của 2 cơ quan là Viện Hàn lâm KHCNVN và Trung tâm Viễn thám Quốc gia thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Xin ông cho biết những thuận lợi và khó khăn trong quá trình phối hợp thực hiện Dự án?

Tiến sĩ Bùi Trọng Tuyên: Hệ  thống viễn thám VNREDSat-1 bao gồm các thành phần như sau: trong không gian là vệ tinh quan sát Trái Đất VNREDSat-1; các cơ sở mặt đất gồm: Trung tâm điều hành, Trạm thu phát tín hiệu điều khiển (băng tần S), Trạm thu ảnh viễn thám (băng tần X) và Trung tâm xử lý và khai thác ảnh viễn thám. Trong đó, Trạm thu ảnh, Trung tâm xử lý và khai thác ảnh viễn thám do Trung tâm Viễn thám Quốc gia quản lý.

Trạm thu và sử dụng công nghệ tiên tiến thu ảnh của CASSIDIAN ( Pháp ) đang thu ảnh SPOT và ENVISAT. Công nghệ này cũng được sử dụng để thu ảnh VNREDSAT-1. Đó là điều thuận tiện cơ bản tiên phong về công nghệ tiên tiến, vì hoàn toàn có thể tăng cấp Trạm thu để thu ảnh VNREDSAT-1, tiết kiệm chi phí một số ít kinh phí đầu tư đáng kể để xây Trạm thu mới. Thứ hai, những cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Viễn thám Quốc gia đã có kinh nghiệm tay nghề quản lý và vận hành thu ảnh 5 năm và đã làm chủ được công nghệ tiên tiến thu ảnh ở Trạm thu ảnh viễn thám. Do vậy, khi được giảng dạy để tăng cấp thu ảnh VNREDSAT1, những cán bộ này đã nhanh gọn chớp lấy được công nghệ tiên tiến mới. Một thuận tiện khác trong quy trình khai thác sử dụng ảnh VNREDSAT-1 là kho ảnh VNREDSAT-1 sẽ được trình làng và cung ứng đến hàng loạt người mua truyền thống cuội nguồn của Trung tâm Viễn thám Quốc gia một cách nhanh gọn cùng với những ảnh SPOT hiện đang được thu tại Trạm thu .
Khó khăn trong việc quản lý và vận hành mạng lưới hệ thống là làm thế nào phối hợp cho uyển chuyển. Do thời hạn Giao hàng trên quỹ đạo của vệ tinh viễn thám thường ngắn, chỉ khoảng chừng 5 năm, nên cần sớm kiến thiết xây dựng và phát hành những chính sách chủ trương đặc trưng, tương thích với hoạt động giải trí tại Trạm điều khiển và tinh chỉnh vệ tinh và Trạm thu ảnh viễn thám. Ngoài ra, cần sớm phê duyệt chính sách chủ trương cung ứng ảnh viễn thám VNREDSAT-1. Một khó khăn vất vả khác là cần sớm chuẩn bị sẵn sàng kinh phí đầu tư để quản lý và vận hành Trạm thu và Trung tâm tinh chỉnh và điều khiển vệ tinh ( gồm có cả kinh phí đầu tư bảo dưỡng, thuê đường truyền tài liệu vận tốc cao và xăng dầu cho quản lý và vận hành máy phát điện trong trường hợp mất điện ) .
Tóm lại, chủ trương hòa nhập hoạt động giải trí của Trạm thu ảnh viễn thám vào mạng lưới hệ thống viễn thám tiên phong của Việt Nam là một chủ trương đúng đắn, nhằm mục đích tiết kiệm ngân sách và chi phí kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư mới, khai thác một cách hiệu suất cao hạ tầng kỹ thuật sẵn có là Trạm thu ảnh viễn thám. Việc này sẽ đóng vai trò quan trọng thu ảnh VNREDSAT-1 của Việt Nam. Việc phối hợp giữa những cơ quan khác nhau ở Việt Nam để khai thác tốt mạng lưới hệ thống viễn thám này là việc thiết yếu và phải làm. Tôi tin yêu rằng đây là một quy mô hợp tác tốt và cần phát huy trong tương lai để góp vốn đầu tư tăng trưởng công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh ở Việt Nam một cách hiệu suất cao nhất .

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Dự án VNRED Sat-1 được kiến thiết xây dựng dựa trên những điều tra và nghiên cứu, nhìn nhận về nhu yếu thực tiễn trong nước, xu thế tăng trưởng mới của công nghệ tiên tiến vệ tinh nhỏ quan sát Trái đất trên quốc tế. Sau khi được đưa vào quỹ đạo, vệ tinh VNRED Sat-1 sẽ giúp Việt Nam dữ thế chủ động cung ứng ảnh vệ tinh chất lượng và độ phân giải cao cho những bộ, những địa phương cả nước có nhu yếu sử dụng tài liệu ảnh vệ tinh viễn thám Giao hàng tăng trưởng kinh tế-xã hội. Đặc biệt, vệ tinh sẽ góp thêm phần nhìn nhận và ứng phó với cháy rừng, bão lũ, tràn dầu cũng như nhiều thảm họa vạn vật thiên nhiên khác, nhất là nước biển dâng và biến hóa khí hậu .

Từ Lương thực hiện

Tin liên quan:

Diễn biến phóng vệ tinh VNREDSat-1
Sáng nay sẽ phóng vệ tinh VNREDSat-1
Hoãn phóng vệ tinh viễn thám VNREDSat-1

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất