Trôi dạt lục địa – Wikipedia tiếng Việt

Trôi dạt lục địa là sự chuyển động tương đối với nhau của các lục địa trên Trái Đất.[1] Lý thuyết trôi dạt lục địa được Alfred Wegener đưa ra lần đầu tiên năm 1915 và tồn tại cho đến khi nó được thay thế bởi lý thuyết kiến tạo mảng.[2]

Abraham Ortelius ( Ortelius 1596 ) Lỗi harv : không có tiềm năng : CITEREFOrtelius1596 ( trợ giúp ), [ 3 ] Theodor Christoph Lilienthal ( 1756 ), [ 4 ] Alexander von Humboldt ( 1801 và 1845 ), [ 4 ] Antonio Snider-Pellegrini ( Snider-Pellegrini 1858 ) Lỗi harv : không có tiềm năng : CITEREFSnider-Pellegrini1858 ( trợ giúp ), và những tác giả khác trước đó đề cập về hình dáng những lục địa đối lập nhau hai phía Đại Tây Dương ( điển hình nổi bật nhất là châu Phi và Nam Mỹ ) thì thấy chúng khớp nhau. [ 5 ] W. J. Kious miêu tả tâm lý của Ortelius theo hướng này : [ 6 ]

Abraham Ortelius trong tác phẩm Thes aurus Geographicus … cho rằng châu Mỹ từng ” bị xé ra khỏi châu Âu và châu Phi bởi những trận động đất và lũ lụt ” và liên tục nhận xét rằng : ” Những dấu tích về những đường đứt khúc đã thể hiện điều đó, nếu một ai đó mang map ra và xem xét cẩn trọng những bờ biển của ba lục địa này. “

Năm 1912, Alfred Wegener đã nhận thấy rằng hình dáng của các lục địa ở hai bên bờ của Đại Tây Dương có thể được xếp khít vào nhau (ví dụ Châu Phi và Nam Mỹ). Sau đó, Benjamin Franklin cũng có nhận xét tương tự. Sự tương đồng giữa các cấu trúc địa lý và hóa thạch ở các lục địa làm cho các nhà địa chất, vào năm 1900, cho rằng các lục địa đã từng xuất phát từ một “siêu lục địa” với cái tên là Pangaea. Ban đầu, giả thuyết đó không được chấp nhận rộng rãi vì người ta không hiểu tại sao các lục địa lại có thể trôi dạt ra xa nhau. Cho đến tận thập niên 1950 nó mới được chấp nhận ở Châu Âu và phải đến thập niên 1960 nó mới được chấp nhận ở Bắc Mỹ. Giả thuyết trôi dạt lục địa trở thành một bộ phận của một lý thuyết lớn hơn là lý thuyết kiến tạo mảng.

Các tài liệu khác[sửa|sửa mã nguồn]

Nam Mỹ và Châu Phi đang rời xa nhau với tốc độ 3 cm trong một năm. Tốc độ này bằng tốc độ mọc của móng tay người.

Bằng chứng về sự trôi dạt lục địa[sửa|sửa mã nguồn]

Bằng chứng về sự trôi dạt của các lục địa hiện nay rất nhiều. Các hóa thạch động thực vật có tuổi như nhau (ví dụ hóa thạch của một loại cá sấu được tìm thấy ở Brasil và Nam Phi) được tìm thấy ở bờ của các lục địa cho thấy rằng chúng đã từng có một nguồn gốc chung.

Hình dáng các bờ của Nam Mỹ và châu Phi có thể xếp khít lại được với nhau. Trong hàng triệu năm, đáy biển bị di chuyển, các lục địa bị trôi dạt và lực kiến tạo mảng (tectonophysics) sẽ làm cho các lục địa rời xa nhau hơn và xoay hai lục địa này. Đó là điều mà Alfred Wegener nghiên cứu và đưa ra giả thuyết của ông.

Tranh cãi về sự trôi dạt lục địa[sửa|sửa mã nguồn]

Trước khi có nhiều bằng chứng địa lý học thu thập được từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, ý tưởng về sự trôi dạt của các lục địa đã từng gây ra tranh cãi nảy lửa giữa các nhà khoa học. Ngày 15 tháng 11 năm 1926, Hiệp hội Địa chất Dầu mỏ Mỹ (AAPG) mở một hội thảo, trong đó bàn cãi về thuyết lục địa trôi dạt. Kết quả là tập các bài báo ra đời năm 1928 với tên Lý thuyết về trôi dạt lục địa (Theory of continental drift). Wegener cũng viết bài cho tập này.

Vấn đề gây khó hiểu nhất trong triết lý của Wegener là những lục địa bị ” đào xới ” lên từ nền đá của những đại dương. Đa số những nhà địa chất học đã không tin như vậy. Thuyết xây đắp mảng, một phiên bản update tân tiến cho ý tưởng sáng tạo của Wegener, giải nghĩa hoạt động của những lục địa trải qua sự tách giãn đáy đại dương. Các lớp đá mới được hình thành nhờ hoạt động giải trí của núi lửa ở những dãy núi giữa những đại dương và sẽ quay trở về vỏ Trái Đất tại những vực sâu của đại dương. Đáng chú ý quan tâm là, trong tập bài báo xuất bản năm 1928 của AAPG, G. A. F. Molengraaf thao tác tại Viện Công nghệ Delft ( nay là Đại học Công nghệ Delft ) đã yêu cầu một quy mô về tách giãn đáy đại dương khi miêu tả sự lan rộng ra của Đại Tây Dương và đới tách giãn Đông Phi. Giả thuyết này vẫn cần kiểm tra thêm bằng những bằng chứng thực nghiệm .

• Lê Minh Triết và Ngô Thường San, Các lục địa trôi dạt về đâu?, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 1977, 162 tr.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất