Rác thải nhựa đại dương những con số đáng báo động

 
Báo cáo mới gần đây của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế tài chính ( OECD ) cho thấy, trong năm 2021, quốc tế đã sử dụng 460 triệu tấn nhựa, gần gấp đôi so với số lượng ghi nhận năm 2000. Mặc dù, rác thải nhựa ngày càng tăng, tuy nhiên chỉ có 15 % được phát hiện là đã được thu gom để tái chế, nhưng chỉ có 9 % được tái chế thực sự, 6 % còn lại được giải quyết và xử lý làm chất cặn bã. Nhiều chất dẻo đã bị rò rỉ vào môi trường tự nhiên nước, với 1,7 triệu tấn chảy ra đại dương trong năm 2019. Ước tính có khoảng chừng 30 triệu tấn rác thải nhựa trong đại dương và 109 triệu tấn khác tích tụ trong những dòng sông .

Còn Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn vạn vật thiên nhiên ( WWF ) cũng đã công bố báo cáo giải trình về tình hình rác thải nhựa đại dương. Báo cáo của WWF được tổng hợp từ hơn 2 nghìn khu công trình điều tra và nghiên cứu riêng về những tác động ảnh hưởng xấu đi của rác thải nhựa so với những đại dương, đa đạng sinh học và sinh thái xanh biển. Theo đó, WWF cho biết, rác thải nhựa đã Open ở những vùng xa xôi nhất và những vùng nguyên sinh của toàn cầu như vùng băng Bắc Cực và trong những loài cá sinh sống tại khu vực sâu nhất của đại dương là Rãnh Mariana .

Cũng theo báo cáo giải trình này, mỗi năm có khoảng chừng từ 19 đến 23 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, trong đó, hầu hết là mẫu sản phẩm nhựa dùng 1 lần. Rác này chiếm tới 60 % nguyên do gây ô nhiễm đại dương .

Các nghiên cứu và điều tra cho thấy, rác thải nhựa trong đại dương có nguồn gốc từ đất liền, bị cuốn theo những dòng chảy từ những đô thị, do tràn cống, xả rác, chất thải từ những hoạt động giải trí công nghiệp và thiết kế xây dựng … Ô nhiễm nhựa trên đại dương cũng bắt nguồn từ ngành đánh bắt cá cá, những hoạt động giải trí hàng hải và nuôi trồng thủy hải sản. Dưới ảnh hưởng tác động của bức xạ tia cực tím, gió, dòng chảy và những yếu tố tự nhiên khác, nhựa bị phân hủy thành những hạt nhỏ được gọi là hạt vi nhựa hoặc nano nhựa. Kích thước nhỏ khiến chúng thuận tiện bị những sinh vật biển vô tình ăn phải .

Theo một nghiên cứu và điều tra năm 2021, trong số 555 loài cá được kiểm tra, có tới 386 loài đã ăn phải rác thải nhựa. Một điều tra và nghiên cứu khác được triển khai với những loài cá đánh bắt cá Giao hàng thương mại cho thấy, 30 % cá tuyết trong một đợt đánh bắt cá tại biển Bắc chứa hạt vi nhựa trong dạ dày của chúng .

Báo cáo của WWF cho biết, 88 % những loài sinh vật biển mà tổ chức triển khai này nghiên cứu và điều tra bị tác động ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm nhựa rất nghiêm trọng. Ít nhất có 2.144 loài phải sống trong môi trường tự nhiên ô nhiễm nhựa. Báo cáo cũng Dự kiến sản lượng nhựa sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040, khiến lượng rác thải nhựa trên đại dương tăng gấp 4 lần. Hiện mỗi năm có khoảng chừng 14 triệu tấn rác thải nhựa trôi ra đại dương .

Ảnh minh họa : Nguồn internet
 

Thực tế cho thấy, khi ở trong nước, nhựa khởi đầu phân hủy, nhỏ hơn và thậm chí còn nhỏ đến mức không hề nhìn thấy bằng mắt thường. Do đó, ngay cả khi những yếu tố gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường trong đại dương trọn vẹn chấm hết, lượng vi nhựa tại đây vẫn hoàn toàn có thể tăng gấp 2 lần vào năm 2050. Trong khi đó, rác thải nhựa vẫn liên tục đổ ra biển với khối lượng tăng gấp 2 lần vào năm 2040 theo ước tính. Cũng trong khoảng chừng thời hạn này, WWF dự báo ô nhiễm nhựa tại những đại dương sẽ tăng gấp 3 lần. Và theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc ( UNEP ), một thảm kịch mới được hình thành khi vi hạt nhựa trong đại dương nhiều hơn số sao trong thiên hà đã biết, lên tới 12.000 vi hạt trên một lít nước .

Đặc biệt, trong 2 năm gần đây, khi đại dịch Covid-19 diễn ra trên toàn cầu, lượng rác thải nhựa phát sinh do dịch Covid-19 quá tải và việc thu gom, xử lý của các quốc gia càng trở nên khó khăn. Các nghiên cứu cho thấy, đại dịch Covid-19 đã phát sinh khoảng 26 nghìn tấn rác thải nhựa, tương đương với 2.000 xe buýt 2 tầng xả ra đại dương. Trong đó chủ yếu là các thiết bị bảo hộ cá nhân như: Khẩu trang, găng tay.

Các nhà khoa học Dự kiến rằng vào cuối thế kỷ này, gần như là hàng loạt lượng rác thải nhựa tương quan đến đại dịch Covid-19 sẽ trôi dạt trên mặt biển hoặc nằm sâu dưới đáy đại dương. Đáng chú ý quan tâm, những loại chất thải nhựa đa phần từ nguồn chất thải y tế trong những bệnh viện. Thực tế này đã đặt ra bài toán lâu dài hơn trong việc bảo vệ thiên nhiên và môi trường biển, đặc biệt quan trọng trên mặt phẳng đại dương và khu vực trầm tích ven biển .

Nghiên cứu của Trung Quốc cho thấy tỷ suất quá tải lượng rác thải nhựa phát sinh do đại dịch Covid-19 cao nhất ở khu vực châu Á với 46 %, nguyên do số 1 do sử dụng lượng khẩu trang khá lớn, tiếp theo sau là châu Âu ở mức 24 %, Bắc và Nam Mỹ là 22 % .

WWF cho hay, hiện không có đủ vật chứng để ước tính những hậu quả tiềm ẩn của tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa ở những đại dương so với con người. Tuy vậy, báo cáo giải trình phát hiện sự sống sót của những chất có gốc là nguyên vật liệu hóa thạch ở mọi khu vực của biển cả, từ mặt biển đến đáy sâu đại dương, từ những cực đến đường bờ biển của những hòn hòn đảo xa xôi nhất, phát hiện ở cả những sinh vật phù du nhỏ nhất cho đến cá voi – loài lớn nhất sinh sống ở biển. Với mức độ ô nhiễm nhựa đang ở quy mô toàn thế giới, ngân sách vô hiệu nhựa ra khỏi môi trường tự nhiên là rất lớn. Do đó, hầu hết giải pháp cho yếu tố ô nhiễm nhựa đều tập trung chuyên sâu vào việc ngăn ngừa rác thải nhựa hoặc hạn chế sử dụng những loại sản phẩm từ nhựa .

Tại Nước Ta, tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa hiện cũng đang ở mức báo động. Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc ( UNEP ), năm 2018, Nước Ta là một trong những vương quốc có lượng rác thải nhựa xả ra biển nhiều nhất trên quốc tế, với khối lượng rác thải nhựa ra biển giao động trong khoảng chừng 0,28 – 0,73 triệu tấn / năm, tương tự 6 % tổng lượng rác thải nhựa ra biển và đứng thứ 4 trên 20 vương quốc cao nhất. Chỉ số tiêu thụ nhựa trên đầu người tại Nước Ta tăng nhanh từ 3,8 kg / năm / người năm 1990, tăng lên 54 kg / năm / người vào năm 2018, trong đó 37,43 % loại sản phẩm là vỏ hộp và 29,26 % là đồ gia dụng ( Thương Hội nhựa Nước Ta, 2019 ) .

Một số thành phố ven biển như Quảng Ninh, Hải Phòng Đất Cảng, Thành Phố Đà Nẵng, Quảng Nam, Bà Rịa-Vũng Tàu và Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều chất thải nhựa trôi nổi trên biển từ những nguồn chất thải đô thị, hoạt động và sinh hoạt, nông nghiệp, bệnh viện, nuôi trồng thủy hải sản và giao thông vận tải vận tải biển. Chỉ tính riêng tại thành phố Hạ Long ( Quảng Ninh ), mỗi ngày cơ quan chức năng thu gom khoảng chừng 7 tấn chất thải rắn để đưa vào bờ giải quyết và xử lý. Sau 3 chiến dịch thu gom rác từ năm năm nay đến năm 2019, tại 4 km của Vịnh Hạ Long đã thu được 4 tấn rác thải, đa phần là chất thải nhựa và túi nilon .

Tại Cát Bà ( TP. Hải Phòng ), trên 50 % số lượng phao xốp nuôi trồng món ăn hải sản trong tình trạng cũ hỏng, rách nát vụn, trôi nổi xung quanh khu vực nuôi trồng thủy hải sản ; 4,1 % chất thải nhựa từ những nhà hàng quán ăn và 7,9 % chất thải nhựa từ những khách sạn không hề tái chế. Huyện Cát Hải thu vớt lượng 10 m3 / ngày rác trôi nổi trên Vịnh, trong đó có 70 % là nhựa .

Trước những số lượng đáng báo động về ô nhiễm thiên nhiên và môi trường đại dương do rác thải nhựa, WWF đã đưa ra đánh giá và nhận định rác thải nhựa đang là mối nguy so với hệ sinh thái biển tại nhiều nơi, trong đó đáng quan ngại nhất, rác thải nhựa đang làm ô nhiễm hàng loạt mạng lưới thức ăn của những động vật hoang dã biển .

Các chuyên viên cũng cho rằng, tương tự như cuộc khủng hoảng cục bộ khí hậu lúc bấy giờ, để xử lý yếu tố ô nhiễm rác thải nhựa ở những đại dương, cần cắt giảm lượng khí thải carbon để hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn thế giới. Ngoài ra, cũng cần đặt ra những tiềm năng hạn chế rác thải nhựa đổ ra biển. Hiện, một số ít vùng biển trên quốc tế như Địa Trung Hải, Hoàng Hải đã chạm ngưỡng số lượng giới hạn về rác thải nhựa. Do đó, cần nhanh gọn có hành vi nhằm mục đích đạt được tiềm năng trung hòa khí thải, trung hòa ô nhiễm trong thời hạn sớm nhất. Mới đây, tại kỳ họp Đại hội đồng Môi trường Liên hợp quốc ( UNEA ) diễn ra tại Kenya tháng 3/2022, 175 vương quốc đã trải qua nghị quyết khởi động đàm phán hướng tới hiệp ước quốc tế tiên phong về chấm hết ô nhiễm rác thải nhựa. Theo đó, một ủy ban liên chính phủ được xây dựng để đàm phán với tiềm năng đến năm 2024, hoàn tất một thỏa thuận hợp tác ràng buộc pháp lý tương quan rác thải nhựa .

Theo khung hiệp ước để đàm phán, những nước sẽ tranh luận phương pháp hiệu suất cao nhằm mục đích giảm và vô hiệu rác thải nhựa ở mọi dạng thức, không riêng gì là chai, ống hút và đồ vật nhựa dùng một lần thải ra đại dương, mà cả hạt vi nhựa có trong không khí, đất và thức ăn .

Tại Nước Ta hiện cũng đã và đang thực thi nhiều kế hoạch để giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường tự nhiên. Năm 2020, Quốc hội Nước Ta đã trải qua Luật Bảo vệ môi trường tự nhiên 2020, trong đó bổ trợ pháp luật về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và giải quyết và xử lý chất thải nhựa ; hạn chế sử dụng những mẫu sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy ; khuyến khích sản xuất những mẫu sản phẩm thân thiện với thiên nhiên và môi trường thay thế sửa chữa loại sản phẩm nhựa truyền thống cuội nguồn .

Cùng với đó, theo Kế hoạch hành vi vương quốc về quản trị rác thải nhựa đại dương, đến năm 2030, Nước Ta sẽ giảm 75 % rác thải nhựa đại dương ; 100 % số ngư cụ khai thác thủy hải sản bị mất hoặc bị vứt bỏ được thu gom ; 100 % những khu, điểm du lịch, cơ sở kinh doanh thương mại dịch vụ lưu trú du lịch và dịch vụ du lịch khác ven biển không sử dụng loại sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni-lông khó phân hủy ; 100 % những khu bảo tồn không còn rác thải nhựa … / .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất