Thuyết trình văn hóa ứng xử nơi công cộng

( TG ) – Trong toàn cảnh giao lưu, hội nhập lúc bấy giờ, bên cạnh những nét đẹp trong văn hóa ứng xử là sự Open những hành vi lệch chuẩn trong tiếp xúc hằng ngày. Việc nhận diện những hành vi lệch chuẩn trong ứng xử là việc làm thiết yếu để có giải pháp kiểm soát và điều chỉnh nhằm mục đích tạo ra môi trường tự nhiên văn hóa lành mạnh ở nước ta lúc bấy giờ .Hướng dẫn trẻ bỏ rác đúng nơi pháp luật trên phố Đinh Tiên Hoàng – Thành Phố Hà Nội. ( Ảnh minh họa : kinhtedothi.vn )

HÀNH VI LỆCH CHUẨN

Việt Nam đi lên từ truyền thống văn hóa của một nước nông nghiệp trồng lúa nước. Những dấu ấn của văn hóa làng xã, trọng tình, trọng kinh nghiệm, tuổi tác; đề cao yếu tố tình cảm, gia đình, dòng họ; con người sống theo những chuẩn mực đạo đức, biết nhường nhịn, kính trên nhường dưới, ý thức rõ bổn phận, vị thế của mình trong xã hội vẫn được lưu truyền. Bên cạnh những hành vi, phong cách đẹp đã xuất hiện những ứng xử thiếu văn hóa, những hành vi lệch chuẩn của không ít cá nhân.

Nói đến văn hóa ứng xử là nói đến những giá trị, chuẩn mực đạo đức được hình thành trong quy trình tương tác giữa những cá thể, giữa cá thể với hội đồng, giữa những thế hệ trải qua hành vi tiếp xúc ( ngôn từ, cử chỉ ) nhằm mục đích hướng tới những điều tốt đẹp. Tuy nhiên, do nhận thức hạn chế và thiếu phông nền văn hóa nhất định, không ít cá thể đã có những hành vi ứng xử thiếu văn hóa, có những lời nói, hành vi bất nhã ở nơi công cộng ( nơi hoạt động và sinh hoạt, lao động, tương tác chung của cả xã hội ). Tình trạng này ngày càng Open nhiều ở mọi giai tầng, lứa tuổi thuộc những ngành nghề, nghành khác nhau gây nhiều bức xúc, nghi ngại trong xã hội .Những hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực của hành khách tại những nhà ga trong nước và quốc tế được camera bảo mật an ninh và người dân ghi lại, sau đó phát tán, Viral chóng mặt trên mạng xã hội, gây những làn sóng phẫn nộ, lên án nóng bức của hội đồng .Tình trạng xum xê, xô đẩy, không nhường nhịn khi mua vé của hành khách khiến cho khoảng trống công cộng ở nhiều nhà ga, bến tàu trở nên nhộn nhạo. Tình trạng tranh giành, bắt khách dọc đường của chủ xe khiến nhiều người sợ hãi. Dường như ở nhiều nhà ga, bến xe lúc bấy giờ, việc thực thi những nguyên tắc, lao lý về văn hóa ứng xử, về nếp sống văn minh nơi công cộng vẫn chưa được lưu tâm vì thiếu chế tài và đội ngũ cán bộ hướng dẫn, quản lý và vận hành. Còn khi tham gia giao thông vận tải ở những đô thị lớn, vì vội, vì mục tiêu cá thể, người đi đường chuẩn bị sẵn sàng liều mình, mặc kệ lao lý để đua chen, sẵn sàng chuẩn bị đáp trả bằng những lời nói thô tục, những câu chửi đổng khi người khác lỡ va chạmChỉ vì thiếu ý thức tôn trọng người khác, coi thường tính mạng con người của bản thân và người khác cũng như thiếu hiểu biết về pháp lý giao thông vận tải khiến việc thiết kế xây dựng và hình thành văn hóa giao thông vận tải ở nước ta gặp nhiều khó khăn vất vả, dẫn đến số vụ tai nạn đáng tiếc với mức độ, đặc thù và số người tử trận không ngừng ngày càng tăng, để lại những nỗi đau lớn cho người ở lại và hội đồng xã hội .Một điều đáng quan ngại khác trong văn hóa ứng xử là xâm phạm những khu công trình văn hóa, mỹ thuật công cộng. Con đường gốm sứ – một khu công trình tiêu biểu vượt trội của những họa sỹ, nghệ nhân trong và ngoài nước bộc lộ tình yêu Hà Nội nhân sự kiện 1000 năm Thăng Long bị nhiều người phóng uế bừa bãi hay cậy phá nham nhở .Tại những khu di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, việc xả rác bừa bãi, tè bậy, viết bậy, ngồi lên những cổ vật, mặc đồ hở hang, đốt nhiều tiền vàng, làm mất đi sự tôn nghiêm và văn hóa .Cách ứng xử của mỗi cá thể, hội đồng sẽ phản ánh văn hóa cao hay thấp của cá thể, hội đồng đó. Ở nước ta lúc bấy giờ, trong toàn cảnh quy đổi của nền kinh tế tài chính, đời sống văn hóa, xã hội có những biến chuyển can đảm và mạnh mẽ với sự giao tranh giữa cái cũ và cái mới, giữa truyền thống lịch sử và văn minh nên bên cạnh những điều tốt đẹp, tích cực, văn minh là sự phát sinh những thói quen xấu. Điều này cần phải được nhận diện để loại trừ nhằm mục đích hướng đến sự văn minh, tích cực .Mỗi hành vi ứng xử của con người, nhất là so với những người có uy tín, kinh nghiệm tay nghề, đội ngũ cán bộ, đảng viên ( qua ngôn từ, lời nói, hành vi, cử chỉ ) đều có ảnh hưởng tác động và ảnh hưởng tác động lớn đến nhận thức, hành vi của hội đồng. Vì thế việc điều tiết tốt tâm lý, hành vi, nói lời hay, thao tác tốt sẽ góp thêm phần nhân lên những giá trị mới, tạo động lực để thôi thúc sự tăng trưởng của xã hội .

XÂY DỰNG NÉT ĐẸP VĂN HÓA ỨNG XỬ NƠI CÔNG CỘNG

Xây dựng văn hóa ứng xử nơi công cộng với những chuẩn mực đạo đức, pháp lý được thực thi bởi những cá thể đơn cử là một nhu yếu thiết yếu trong toàn cảnh lúc bấy giờ, nhằm mục đích tạo ra môi trường tự nhiên văn hóa lành mạnh để mỗi người sống, thao tác tốt hơn. Theo đó, cần thực thi nhiều giải pháp đồng điệu, trong đó có những giải pháp cơ bản như :nâng cao nhận thức của mỗi người dân về tầm quan trọng của văn hóa ứng xử nơi công cộng. Không gian, thiên nhiên và môi trường công cộng chỉ thực sự trong sáng, lành mạnh với những giá trị nhân văn, văn minh khi có sự chung tay, góp phần của mỗi người với ý thức, ý thức tự giác, nghĩa vụ và trách nhiệm .

Để hình thành nên môi trường văn hóa, các cấp ủy đảng và chính quyền cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của Đảng và pháp luật của Nhà nước về xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam; trong đó, cần thực hiện tốt mục tiêu: Xây dựng môi trường vănhóalành mạnh, phù hợp với bối cảnh pháttriểnkinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhậpquốctế. Xây dựng vănhóatrong hệ thống chính trị, trong từng cộng đồng làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và mỗi gia đình. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường vănhóa, làm cho vănhóatrở thành nhân tố thúc đẩy con người Việt Nam hoàn thiện nhân cách theo tinh thần Nghị quyết số 33 về. Đồng thời thực hiện tốt những yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam đến năm 2020 của Chính phủ (Quyết định số 581/QĐ-TTg

Quyết định số 129 / 2007 / QĐ-TTg ngày 2-8-2007 của nhà nước về việc phát hành Quy chế văn hóa công sở tại những cơ quan hành chính nhà nước. Từ đó, kiến thiết xây dựng bộ quy tắc ứng xử, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức trong mỗi cơ quan, đơn vị chức năng, ngành nghề, tương thích với tập tục, tập quán và nét văn hóa đặc trưng của từng vùng miền .để hình thành lối ứng xử văn minh, nhã nhặn, cần nâng cao chất lượng giáo dục trong mỗi mái ấm gia đình, nhà trường và xã hội, nhất là giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, trang bị những kỹ năng và kiến thức và lối sống đẹp cho trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Trong những cơ sở giáo dục, cần thực thi đồng nhất, đồng điệu việc thay đổi cơ bản tổng lực giáo dục và đào tạo và giảng dạy theo niềm tin Nghị quyết số 29 – NQ / TW khóa XI ; trong đó, chú trọng đến việc giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kiến thức và kỹ năng pháp lý và ý thức công dân cho người học .Truyền thống giáo dục, văn hóa của mỗi mái ấm gia đình, địa phương là yếu tố tiên phong, đóng vai trò nền tảng, tạo thiên nhiên và môi trường tốt để mỗi cá thể học tập và nỗ lực vươn tới những giá trị cao đẹp. Trong toàn cảnh phức tạp lúc bấy giờ, trước sự ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ của những mô hình truyền thông online mới ( Internet, mạng xã hội ), sự xâm nhập của lối sống lai căng, thực dụng, những mái ấm gia đình cần chăm sóc hơn đến việc trao truyền những giá trị văn hóa cho con trẻ, dành nhiều thời hạn trò chuyện, san sẻ, chớp lấy tâm tư nguyện vọng, nguyện vọng và những dịch chuyển trong tâm sinh lý con em của mình mình để có những cách giáo dục, uốn nắn tương thích. Đối với những cơ sở giáo dục, cần tăng nhanh công tác làm việc tuyên truyền, giáo dục những bài học kinh nghiệm về đạo đức, truyền thống cuội nguồn văn hóa, lối sống, kiến thức và kỹ năng ứng xử, hành vi tiếp xúc đúng chuẩn mực cho những học trò. Tăng cường những giờ học ngoại khóa, những buổi dã ngoại học tập kinh nghiệm tay nghề thực tiễn và xử lí những trường hợp phát sinh từ đời sống, hình thành lên những thói quen tốt với cách hành xử văn minh, lịch sự và trang nhã .

Hạt nhân của văn hóa ứng xử là những chuẩn mực, quy tắc đạo đức do cộng đồng sáng tạo và thực hành. Vì thế, vai trò của những thế hệ đi trước, những người lớn tuổi, đội ngũ cán bộ, đảng viên có sức mạnh và tầm ảnh hưởng lớn đối với cộng đồng xã hội. Để xây dựng văn hóa ứng xử cần nêu cao gương mẫu, đi đầu của những người có trách nhiệm với những lời nói, việc làm thống nhất, vì lợi ích của cộng đồng, tạo điểm tựa tinh thần và là tấm gương sáng về đạo đức, nhân cách, phong cách để mọi người học tập, noi theo./.

song song với việc học tập tinh hoa văn hóa truyền thống lịch sử với những bài học kinh nghiệm về đối nhân xử thế của cổ nhân ; hình thành những chuẩn mực, giá trị đạo đức mới qua quy trình tiếp biến văn hóa, văn minh trái đất thì cần kiến thiết xây dựng, bổ trợ và triển khai xong mạng lưới hệ thống quy phạm pháp luật với những lao lý pháp luật ngặt nghèo về cách ứng xử của mỗi người khi tiếp xúc ở nơi công cộng ; có chế tài giải quyết và xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm chuẩn mực đạo đức và quy tắc xã hội, tạo hành lang pháp lý đủ mạnh để vừa giáo dục, vừa răn đe, giúp mỗi người biết kiểm soát và điều chỉnh hành vi, tâm lý để sống và thao tác tốt hơn .Bên cạnh việc nâng cao ý thức của mỗi người khi tham gia hoạt động và sinh hoạt văn hóa nơi công cộng thì việc chăm sóc góp vốn đầu tư về nguồn nhân lực, tài lực trong việc tạo dựng, thiết kế mạng lưới hệ thống những thiết chế văn hóa một cách đồng điệu, tân tiến, cung ứng tốt nhu yếu của dân cư ( như mạng lưới hệ thống cảng, nhà ga, sân vận động, thư viện, nhà văn hóa, TT học tập hội đồng, khu vui chơi giải trí công viên, khu đi dạo vui chơi ) sẽ là một giải pháp quan trọng. Bởi chính trong khoảng trống, môi trường tự nhiên văn minh, tân tiến với cách bài trí cảnh sắc hòa giải, thân thiện, mang đậm sắc thái văn hóa vùng miền, tộc người, chắc như đinh sẽ kiềm tỏa và hạn chế được những hành vi phi văn hóa của nhiều người, thức tỉnh và lan tỏa những hành vi đẹp, hướng con người đến những giá trị nhân văn, tốt đẹp .

Xây dựng văn hóa ứng xử là nhiệm vụ cấp bách, lâu dài, bắt đầu từ vấn đề giáo dục, nhận thức của mỗi người. Để kiến tạo không gian, môi trường văn hóa công cộng lành mạnh với cung cách ứng xử văn minh, lịch sự của mỗi người cần tạo dựng nền tảng văn hóa với những giá trị, chuẩn mực đạo đức và hệ thống pháp luật đủ mạnh, được thực thi một cách tự giác, nghiêm minh. Cần lên án và loại trừ những biểu hiện lệch chuẩn trong hành vi giao tiếp, ứng xử của một số người ở nơi công cộng; đồng thời thường xuyên thực hành và lan tỏa những giá trị, hình ảnh đẹp để xây dựng, phát triển con người Việt Nam toàn diện – động lực quan trọng nhất để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay./.TS. Nguyễn Huy Phòng

Video liên quan