Công bố bản đồ 1,8 tỷ ngôi sao trong dải Ngân Hà

Cơ quan Vũ trụ châu Âu tung ra bộ tài liệu do Đài quan sát khoảng trống Gaia tích lũy, biểu lộ nhiều đặc thù của số lượng lớn sao .

Bản đồ biểu lộ hoạt động 3D của 26 triệu ngôi sao 5 cánh trong dải Ngân Hà. Vùng màu xanh lam cho biết tốc độ trung bình của những ngôi sao 5 cánh hướng về phía Trái Đất, vùng màu đỏ là tốc độ trung bình hướng ra xa. Các đường bộc lộ sự vận động và di chuyển của những ngôi sao 5 cánh trên mặt phẳng khoảng trống. Ảnh : ESA / Gaia / DPAC
Cơ quan Vũ trụ châu Âu ( ESA ) hôm 13/6 công bố bộ tài liệu thứ ba của Gaia – đài quan sát phóng lên khoảng trống vào năm 2013 với tiềm năng ” kiểm kê thiên hà ” và lập map 3D tổng lực nhất từ trước đến nay về dải Ngân Hà. Bộ dữ liệu mới update thông tin về khoảng chừng 1,8 tỷ ngôi sao 5 cánh, gồm có cấu trúc và hoạt động của chúng, cũng như thống kê về những trận động đất trên sao, hệ sao đôi, sao biến quang cùng nhiều vật thể khác .

Bộ dữ liệu lớn đầu tiên của Gaia được công bố năm 2016, thống kê độ sáng và vị trí của 1,1 tỷ ngôi sao. Năm 2018, bộ dữ liệu thứ hai cho biết tọa độ của gần 1,7 tỷ ngôi sao và chuyển động của 1,3 tỷ sao trong số đó. Năm 2020, một phần của bộ dữ liệu thứ ba được tung ra, giúp lập biểu đồ chuyển động của hệ Mặt Trời quanh trung tâm thiên hà.

Giờ đây, ESA công bố vừa đủ bộ tài liệu thứ ba của Gaia gồm khoảng chừng 1,8 tỷ ngôi sao 5 cánh với thông tin về thành phần hóa học, nhiệt độ, sắc tố, khối lượng, tuổi, hoạt động và phân loại. Trong đó, 1,5 tỷ ngôi sao 5 cánh đã được phân loại đơn cử .Bộ tài liệu thứ ba cũng gồm có thông tin quang phổ mới tích lũy bằng cách tách ánh sáng từ sao thành những màu cấu thành, được triển khai ở độ phân giải thấp với 470 triệu ngôi sao 5 cánh và ở độ phân giải cao với 5,6 triệu ngôi sao 5 cánh. Điều này được cho phép những nhà khoa học xác lập những yếu tố như nhiệt độ, khối lượng, tuổi, sắc tố, tính sắt kẽm kim loại và thành phần hóa học của chúng .Nhờ đó, họ phát hiện rằng những sao gần TT thiên hà thường có tính sắt kẽm kim loại cao hơn sao ở rìa ngoài. Điều này giúp giới chuyên viên hiểu thêm về sự tiến hóa của sao ở những khu vực khác nhau, vì sắt kẽm kim loại nặng được tạo ra và phân phối khi những ngôi sao 5 cánh già chết đi, sau đó tích hợp vào những ngôi sao 5 cánh mới sinh ra từ tro bụi .

Bản đồ về tính kim loại của các ngôi sao trong dải Ngân Hà, từ hàm lượng kim loại thấp (xanh lam) đến hàm lượng kim loại cao (đỏ). Ảnh: ESA/Gaia/DPAC

Gaia cũng chứng tỏ năng lực phát hiện động đất ở hàng nghìn ngôi sao 5 cánh khi những xê dịch quy mô lớn xảy ra trên mặt phẳng của chúng. Điều mê hoặc là hiện tượng kỳ lạ này xảy ra trên nhiều ngôi sao 5 cánh mà giới khoa học không nghĩ sẽ có động đất, làm phát sinh những câu hỏi mới .Bộ tài liệu mới cũng giám sát tốc độ xuyên tâm của 33 triệu ngôi sao 5 cánh, thước đo xem một ngôi sao 5 cánh tiến về phía Trái Đất hay bay ra xa khỏi Trái Đất nhanh đến mức nào. Thông tin này bổ trợ chiều thứ ba cho map về hoạt động của sao, thay vì chỉ biểu lộ cách chúng vận động và di chuyển trên mặt phẳng khoảng trống .Ngoài ra, Gaia còn xác lập khoảng chừng 10 triệu ngôi sao đang đổi khác độ sáng theo thời hạn và 813.000 hệ sao chứa hai ngôi sao 5 cánh quay quanh nhau. Điều này cho thấy đây là bản thống kê lớn nhất về những sao biến quang và hệ sao đôi từng ghi nhận .

Gaia cũng thu thập thông tin về 156.000 tiểu hành tinh và 31 mặt trăng trong hệ Mặt Trời. Ngoài dải Ngân Hà, bộ dữ liệu còn chứa thông tin về 2,9 triệu thiên hà khác, bao gồm độ sáng, màu sắc, hình dạng, lịch sử hình thành sao và thông tin về 1,9 triệu chuẩn tinh, bao gồm sự dịch chuyển đỏ, độ sáng, màu sắc.

Bộ tài liệu sâu rộng mới công bố sẽ cực kỳ hữu dụng cho những nhà thiên văn trong tương lai. Họ hoàn toàn có thể sử dụng những phát hiện này để mày mò khoa học theo nhiều cách khác nhau .

Thu Thảo (Theo New Atlas)

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất