Soạn bài Tổng kết về từ vựng

Soạn bài Tổng kết về từ vựng

I. Từ đơn và từ phức

Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Khái niệm từ đơn và từ phức :
– Từ đơn : là từ chỉ gồm một tiếng .
– Từ phức : là từ gồm hai hay nhiều tiếng trở lên. Có hai loại là từ ghép và từ láy :

Quảng cáo

+ Từ ghép : là từ mà những tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa .
+ Từ láy : là từ giữa những tiếng có quan hệ láy âm với nhau .

Câu 2 (trang 122 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   – Từ láy: nho nhỏ, gật gù, lạnh lùng, xa xôi, lấp lánh.

   – Từ ghép: ngặt nghèo, giam giữ, bó buộc, tươi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn.

Câu 3 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   – Từ láy giảm nghĩa: trăng trắng, đem đẹp, nho nhỏ, xôm xốp.

   – Từ láy tăng nghĩa: nhấp nhô, sạch sành sanh, sát sàn sạt.

Quảng cáo

II. Thành ngữ

Câu 1 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Thành ngữ là tập hợp từ cố định và thắt chặt, bộc lộ một ý nghĩa hoàn hảo. Nghĩa của thành ngữ thường biểu lộ qua 1 số ít phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, hoán dụ, so sánh …

Câu 2 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Tổ hợp là thành ngữ :

       + Đánh trông bỏ dùi: làm việc bỏ dở, không đến nơi đến chốn, thiếu trách nhiệm.

       + Được voi đòi tiên: tham lam, được cái này lại muốn có cái khác.

       + Nước mắt cá sấu: sự thương xót, thông cảm giả tạo đánh lừa người khác.

– Tổ hợp là tục ngữ :

       + Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng : Hoàn cảnh, môi trường sống có ảnh hưởng lớn đến tính cách, phẩm chất con người.

       + Chó treo mèo đậy : Thức ăn treo cao để tránh chó ăn, và đậy kỹ để không cho mèo lục đớp. ý khuyên cảnh giác cửa nẻo rương hòm để phòng trộm cuỗm mất.

Câu 3 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Thành ngữ có yếu tố chỉ động vật hoang dã :

       + Chó cắn áo rách : đã khó khăn lại gặp thêm tai họa.

       + Ếch ngồi đáy giếng : những kẻ sống trong môi trường nhỏ hẹp, ít tiếp xúc mà cho là mình ghê gớm, kiêu căng, tự phụ.

→ Đặt câu :

       + Gia cảnh đã nghèo khó, lại thêm chứng ốm đau, đúng là chó cắn áo rách mà.

       + Hắn ta tưởng mình tài giỏi, có năng khiếu nhưng cứ quanh quẩn một vùng đất bé nhỏ thì cũng chỉ là ếch ngồi đáy giếng mà thôi.

– Thành ngữ có yếu tố chỉ thực vật :

       + Dây cà ra dây muống: nói, viết rườm rà, dài dòng.

       + Cưỡi ngựa xem hoa: làm việc qua loa, đại khái, không đi sâu chi tiết.

→ Đặt câu :

       + Cậu nói ngắn gọn thôi, cứ dây cà ra dây muống thế thì ai hiểu được !

       + Dù chỉ là bài đọc thêm nhưng cũng rất quan trọng, không thể học kiểu cưỡi ngựa xem hoa được đâu.

Quảng cáo

Câu 4 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Dẫn chứng về việc sử dụng thành ngữ trong văn chương :

   – Vợ chàng quỷ quái tinh ma

   Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau.

       (Truyện Kiều – Nguyễn Du)

   – Thân em vừa trắng lại vừa tròn

   Bảy nổi ba chìm với nước non.

       (Bánh trôi nước – Hồ Xuân Hương)

   – Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

   Này của Xuân Hương mới quệt rồi

   Có phải duyên nhau thì thắm lại

   Đừng xanh như lá bạc như vôi.

       (Mời trầu – Hồ Xuân Hương)

III. Nghĩa của từ

Câu 1 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Nghĩa của từ là nội dung ( sự vật, đặc thù, hoạt động giải trí, quan hệ, … ) mà từ bộc lộ .

Câu 2 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Cách hiểu ( a ) đúng. Các cách hiểu khác không tương thích ( câu b ), hoặc hiểu sai ( câu c, d ) .

Câu 3 (trang 123 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– ( a ) là cụm danh từ, không hề lấy một cụm danh từ để lý giải cho một tính từ ( độ lượng ) .
– ( b ) là cách lý giải đúng là vì dùng những tính từ để lý giải cho một tính từ .

IV. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ

Câu 1 (trang 124 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Từ hoàn toàn có thể có một nghĩa hay nhiều nghĩa .
– Chuyển nghĩa là hiện tượng kỳ lạ biến hóa nghĩa của từ, tạo ra từ nhiều nghĩa .
+ Nghĩa gốc : nghĩa khởi đầu, làm cơ sở để hình thành những nghĩa khác .
+ Nghĩa chuyển : nghĩa được hình thành trên cơ sở nghĩa gốc .

Câu 2 (trang 124 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Từ ” hoa ” trong ” lệ hoa ” được dùng theo nghĩa chuyển. Nghĩa này Open trong thời điểm tạm thời trong văn cảnh, thế cho nên không hề coi đây là hiện tượng kỳ lạ chuyển nghĩa làm Open từ nhiều nghĩa .

V. Từ đồng âm

Câu 1 (trang 124 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa trọn vẹn khác nhau, không tương quan gì đến nhau .

Câu 2 (trang 124 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

a. Có hiện tượng từ nhiều nghĩa. Vì từ lá trong bài thơ dùng theo nghĩa gốc, còn từ lá trong Công viên là lá phổi của thành phố dùng theo nghĩa dựa trên nghĩa gốc là tạo ra chất nuôi cây.

b. Có hiện tượng kỳ lạ từ đồng âm. Một nghĩa “ đường ” là đường đi, một nghĩa “ đường ” là đường dùng để ăn, hai nghĩa không tương quan gì đến nhau .

VI. Từ đồng nghĩa

Câu 1 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau ( trong 1 số ít trường hợp hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế nhau )

Câu 2 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Chọn cách hiểu ( d ). Từ đồng nghĩa tương quan hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế cho nhau trong 1 số ít trường hợp, hầu hết những trường hợp là đồng nghĩa tương quan không trọn vẹn, không hề thay thế sửa chữa .

Câu 3 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Từ ” xuân ” hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa từ ” tuổi ” vì từ ” xuân ” đã chuyển nghĩa theo phương pháp hoán dụ ( lấy một khoảng chừng thời hạn trong năm thay cho năm, tức lấy bộ phận thay cho toàn thể ). Việc thay từ ” xuân ” cho thấy niềm tin sáng sủa và sự dí dỏm ( vì mùa xuân là hình ảnh sự tươi tắn, của sức sống can đảm và mạnh mẽ ) .

VII. Từ trái nghĩa

Câu 1 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau .

Câu 2 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Các cặp từ trái nghĩa : xấu – đẹp, xa – gần, rộng – hẹp, voi – chuột .

Câu 3 (trang 125 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Các cặp từ trái nghĩa :
– Cùng nhóm với sống – chết : cuộc chiến tranh – hòa bình → bộc lộ hai khái niệm loại trừ nhau .
– Cùng nhóm với già – trẻ : yêu – ghét, cao – thấp, nông – sâu, giàu – nghèo, đực – cái → những khái niệm trái chiều nhau .

Quảng cáo

VIII. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

Câu 1 (trang 126 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Nghĩa của một từ hoàn toàn có thể hẹp hay rộng hơn nghĩa của từ khác gọi là Lever khái quát của từ ngữ .

Câu 2 (trang 126 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

IX. Trường từ vựng

Câu 1 (trang 126 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Trường từ vựng là tập hợp của những từ có tối thiểu một nét chung về nghĩa .

Câu 2 (trang 126 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Các từ cùng trường từ vựng :

   – Yêu nước, thương nòi, các cuộc khởi nghĩa : cùng trường nghĩa về tinh thần yêu nước → khơi dậy tinh thần nhân dân, lòng yêu Tổ quốc, tố cáo thực dân.

   – Tắm và bể : cùng tính chất → tăng tính biểu cảm, tăng sức tố cáo.

Xem thêm những bài Soạn văn lớp 9 cực ngắn, hay khác :

Xem thêm những loạt bài Để học tốt Ngữ văn 9 hay khác :

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 9 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Soạn văn lớp 9 | Soạn bài lớp 9 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Để học tốt ngữ văn 9 và bám sát nội dung sgk Ngữ văn 9 Tập 1 và Tập 2.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất