Tháo gỡ khó khăn trong nghiên cứu khoa học tại các trường đại học Việt Nam

Khảo sát cho thấy, hầu hết hoạt động giải trí của những trường ĐH ở Việt Nam chỉ mới chú trọng công tác làm việc huấn luyện và đào tạo, giảng dạy, còn hoạt động giải trí nghiên khoa học chưa được quan tâm đẩy mạnh, vì vậy yếu cả về chất lượng và số lượng. Phân tích làm rõ thực trạng, nguyên do của yếu tố này, bài viết yêu cầu một số ít giải pháp tháo gỡ những khó khăn vất vả, vướng mắc, thôi thúc hoạt động giải trí nghiên cứu khoa học tại những trường ĐH Việt Nam .

Thực trạng nghiên cứu khoa học tại các trường đại học

Khảo sát cho thấy, hoạt động giải trí nghiên cứu khoa học ( NCKH ) của đội ngũ giảng viên tại những trường đai học Việt Nam hiện nay đã có những góp phần đáng kể vào thành tích chung của nhà trường như : Hệ thống giáo trình, đề cương bài giảng, tài liệu tìm hiểu thêm khá không thiếu và có chất lượng tốt ship hàng công tác làm việc giáo dục, giảng dạy, ngay trong một giáo trình môn học hay một bài giảng cũng là kết tinh của quy trình NCKH. Không chỉ ship hàng công tác làm việc giảng dạy, NCKH trong nhà trường còn cung ứng nhu yếu mà xã hội và nền kinh tế tài chính yên cầu như sản xuất những mẫu sản phẩm có chất lượng, sản xuất máy móc công cụ … để Giao hàng sản xuất .
Tuy nhiên, để hoàn toàn có thể tạo nên một thiên nhiên và môi trường NCKH tốt cho những giảng viên tại những trường ĐH thì nhà trường cần bảo vệ những điều kiện kèm theo sau : Có một thiên nhiên và môi trường thao tác thuận tiện cho công tác làm việc giảng dạy và NCKH ; Sự trợ giúp tạo ra tiềm lực về thời hạn và điều kiện kèm theo vật chất cho nghiên cứu ; Kiến thức về quản trị kinh tế tài chính và kinh nghiệm tay nghề triển khai xong hồ sơ, mẫu sản phẩm đề tài NCKH và chuyển giao công nghệ tiên tiến. Bản thân những giảng viên cũng phải tạo ra và nuôi dưỡng lòng mê hồn NCKH theo xu thế hài hòa và hợp lý ; Liên tục bám sát trong thực tiễn sản xuất, tìm ra hướng đề tài sát trong thực tiễn, có ích ; Tổ chức tốt quy trình thực thi đề tài ( với những đồng nghiệp cùng hướng nghiên cứu ) ; chắt lọc hiệu quả từ những đề tài NCKH và chuyển giao công nghệ tiên tiến, hệ thống hóa, bổ trợ vào bài giảng .
Trong thời hạn qua, hoạt động giải trí NCKH ở nhiều trường ĐH thuộc nhiều nghành khác nhau kể cả trường công lẫn trường tư còn yếu cả về chất lượng và số lượng, hoạt động giải trí chính hầu hết là giảng dạy. Theo thống kê, số bài báo đăng trên những tạp chí chuyên ngành trong nước hoặc những khu công trình được công bố ở những Lever khác nhau trên đầu giảng viên ĐH cho thấy, có rất nhiều giảng viên ĐH có học vị tiến sỹ, phó giáo sư hoặc tham gia giảng dạy rất lâu năm nhưng phần nhiều không có được nhiều khu công trình nghiên cứu tương ứng hoặc chưa thực thi được một khu công trình nào .
Hiện nay, cả nước có khoảng chừng 700 trường ĐH, học viện chuyên nghành, cao đẳng với tổng số giảng viên là 74.991 người. Số lượng giảng viên và chức vụ khoa học năm học 2017 – 2018 so với năm nay – 2017 được tăng lên đáng kể, nhưng số trường có bài báo được công nhận quốc tế ( có bài báo ISI / SCOPUS ) thì lại rất nhã nhặn .

Nguyên nhân của những tồn tại, khó khăn

NCKH tại những trường ĐH trên cả nước đang gặp nhiều khó khăn vất vả, xuất phát từ những nguyên do sau :
Thứ nhất, chính sách lôi cuốn, tặng thêm giảng viên tham gia vào NCKH chưa thực sự hiệu suất cao, thiếu sự link giữa nhà trường với doanh nghiệp để tạo đầu ra cho nghiên cứu. Mặt khác, đội ngũ giảng viên chưa nhận thức được tầm quan trọng của NCKH, do vậy, hầu hết giảng viên đều chưa thực sự dữ thế chủ động đưa ra những đề tài nghiên cứu. Nhiều đề tài được nghiên cứu dựa trên những quy mô đã được nghiên cứu từ trước, hoặc chưa xuất phát từ nhu yếu trong thực tiễn của chính bản thân giảng viên, hoặc nhu yếu của môn học, ngành học .

Bảng 1: Danh sách các trường đại học Việt Nam có công bố bài báo quốc tế trên 20 bài

Thứ hai, chất lượng đề tài chưa tương xứng với kinh phí, cơ chế giám sát và đánh giá năng lực nghiên cứu của chủ nhiệm đề tài còn yếu, phân bổ kinh phí dựa trên số lượng người nghiên cứu có học hàm, học vị… Ngoài ra, công tác giảng dạy và NCKH của giảng viên nói chung còn có sức ỳ quá lớn, nguyên nhân là do lịch giảng dạy phân bố, phân công không đồng đều, gây quá tải đối với giảng viên, khiến cho họ không có đủ thời gian đầu tư nghiên cứu. Công tác NCKH thiếu tính hệ thống, tập trung, đồng bộ, giảng viên nghiên cứu đề tài còn mang tính đơn lẻ, manh mún, NCKH chưa thực sự thu hút đông đảo giảng viên tham gia. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện có 74.991 cán bộ giảng dạy ở các trường đại học, cao đẳng nhưng chỉ có khoảng 1.100 giảng viên (3%) tham gia nghiên cứu khoa học và rất ít giảng viên trẻ tham gia nghiên cứu.

Thứ ba, về kinh phí đầu tư. Đây là yếu tố then chốt nhất và vướng mắc nhất của NCKH trong trường ĐH. Hàng năm, nhà nước góp vốn đầu tư cho nghiên cứu khoa học là 2 % = 0,5 % GDP. Trong số này, Bộ Khoa học và Công nghệ ( KHCN ) chỉ nhận được khoảng chừng 8 – 10 % tổng chi ngân sách. Số kinh phí đầu tư này còn ít nhưng cũng hơn nhiều nước khác như : Indonesia, Philippine …. Tuy nhiên, số kinh phí đầu tư này lại phân loại chưa hài hòa và hợp lý, giàn trải giữa TW và địa phương, giữa cơ quan này với cơ quan khác …. Vì thế, kinh phí đầu tư thực sự cho NCKH tại trường ĐH rất hạn chế, đôi lúc giáo viên chỉ coi NCKH là điều kiện kèm theo bắt buộc phải hoàn thành xong .

Hình 1: So sánh số lượng chức danh của giảng viên đại học theo năm học

Thứ tư, về chính sách đãi ngộ. Phụ thuộc vào tầm nhìn và nhận thức của chỉ huy, quyền lợi và nghĩa vụ, chủ trương họ được hưởng. Các yếu tố này đều rất hạn chế nên người nghiên cứu không chuyên tâm vào yếu tố nghiên cứu. NCKH là một việc làm đặc biệt quan trọng, nhà nghiên cứu cần được hưởng những chủ trương tặng thêm đặc biệt quan trọng. Nguyên Bộ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Quân từng san sẻ : Các nhà khoa học nhất là nhà khoa học đầu ngành cần được tặng thêm về điều kiện kèm theo thao tác, chính sách lương, phụ cấp xứng danh ; Được quyền đề xuất kiến nghị trách nhiệm nghiên cứu và chủ trì những nhóm nghiên cứu, được tự chủ 1 số ít kinh phí đầu tư nhất định hàng năm cho hoạt động giải trí khoa học của mình. Có như vậy mới khuyến khích được người làm NCKH .

Thúc đẩy nghiên cứu khoa học tại các trường đại học

Để khắc phục những sống sót, khó khăn vất vả, thôi thúc hoạt động giải trí NCKH tại những trường ĐH ở Việt Nam, thời hạn tới cần chăm sóc đến một số ít giải pháp sau :
Một là, tăng kinh phí đầu tư NCKH. Mặc dù kinh phí đầu tư dành cho NCKH ở nước ta so với một số ít nước trong khu vực hiện nay không phải là quá thấp nhưng việc phân chia chưa hài hòa và hợp lý đã tác động ảnh hưởng đến tính hiệu suất cao và là tác nhân làm cho kinh phí đầu tư NCKH tăng lên. Vì vậy, những cơ quan tương quan, những trường ĐH cần chăm sóc đến yếu tố này để phân chia, sử dụng hiệu suất cao, đúng mục tiêu .
Hai là, có chủ trương ưu tiên tương thích để khuyến khích những nhà nghiên cứu. Cụ thể như : Ban hành chủ trương huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng, trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh đội ngũ cán bộ NCKH. Đồng thời, thay đổi công tác làm việc tuyển dụng, sắp xếp, nhìn nhận và chỉ định cán bộ NCKH dựa trên những giá trị góp phần điển hình nổi bật trong NCKH và nâng cấp cải tiến kỹ thuật. Có chủ trương khuyễn mãi thêm nhằm mục đích lôi cuốn những chuyên viên, nhà khoa học ở trong và ngoài nước tham gia hoạt động giải trí .

Ba là, thay đổi phương thức tổ chức các nhiệm vụ KHCN, tổ chức theo chương trình nghiên cứu gắn với mục tiêu từng giai đoạn, tránh dàn trải, quy hoạch phát triển tiềm lực KHCN gắn với các ngành đào tạo, hướng tới nghiên cứu sản phẩm khoa học chất lượng cao. Bên cạnh đó, đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động KHCN gắn với doanh nghiệp hướng tới tự chủ đại học dựa vào.

Bốn là, biến hóa chủ trương hoạt động giải trí KHCN cho những nhà khoa học trong những trường ĐH, theo đó những nhà khoa học hoàn toàn có thể kêu gọi vốn, sử dụng nguồn lực trang thiết bị góp vốn đầu tư cho tăng trưởng mẫu sản phẩm, thương mại kinh doanh hóa mẫu sản phẩm bằng cách hình thành những doanh nghiệp trong những trường ĐH. Thay đổi quy mô tổ chức triển khai những tổ chức triển khai KHCN trong những trường ĐH, hướng tới tăng trưởng loại sản phẩm gắn với đào tạo và giảng dạy nhân lực chất lượng cao .
Năm là, những trường cần tăng nhanh tái cấu trúc hoạt động giải trí KHCN và huấn luyện và đào tạo của nhà trường hướng tới ứng dụng thực tiễn, liên ngành theo khuynh hướng tự chủ, tạo chính sách thông thoáng lôi cuốn những nhà khoa học tham gia nghiên cứu như hưởng % quyền lợi kinh phí đầu tư từ việc tạo ra những dự án Bất Động Sản, đề án, đề tài NCKH ; Hưởng % kinh phí đầu tư từ việc chuyển giao những loại sản phẩm KHCN có năng lực thương mại kinh doanh hóa và ứng dụng thực tiễn .

Tài liệu tham khảo:

1. Thủ tướng Chính phủ (2004), Quyết định số 17/01/2004/QÐ-TTg về việc phê duyệt Ðề án đổi mới cơ chế quản lý khoa học và công nghệ;
2. Phạm Thị Lan Anh (2013), Khắc phục những vướng mắc trong chế độ tài chính đối với NCKH trong các trường đại học ở Việt Nam – Nghiên cứu trường hợp Học viện Tài chính, Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý khoa học và công nghệ;
3. Nguyễn Trần Bạt (2005), Cải cách và sự phát triển, NXB Hội Nhà văn;
4. Ðào Văn Khanh, Phạm Thị Ly, Nguyễn Văn Tuân (2012), Ðầu tư NCKH.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Khoa Học