Quy tắc ứng xử và hiệu ứng của thông điệp

Vào khuôn khổ nhờ quy tắc?

Có lẽ chưa khi nào nỗi trăn trở về văn hóa truyền thống ứng xử lại đau đáu như thời gian này. Chặt chém, nâng giá, ép giá … xảy ra không hiếm ở nhiều khu du lịch. Quảng cáo lộn xộn, mất mỹ quan. Ngay cả nơi tôn nghiêm nhất chốn thờ tự cũng không hiếm cảnh tượng lộn xộn, chen lấn, xô đẩy, tranh cướp. Bất bình, phê phán, xử phạt …, nhưng hình như qua nhiều năm những chưa ổn trong văn hóa truyền thống ứng xử ở không ít nghành vẫn chưa cải tổ được là bao. Cho nên, việc soạn thảo những bộ quy tắc ứng xử phải chăng được xem như một giải pháp quan trọng so với những nhà quản trị ? Gần đây nhất là Bộ Quy tắc ứng xử văn minh du lịch đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ( VHTTDL ) chính thức phát hành. Trong đó, bộ quy tắc hướng dẫn cách hành xử cho cả khách quốc tế tới Nước Ta và người Nước Ta đi du lịch ở trong, ngoài nước. Hàng chục hành vi không nên làm so với hành khách quốc tế tại Nước Ta, gồm có cả khuynh hướng những hành vi cơ bản nhất đã được đưa ra như : xếp hàng theo thứ tự, lấy đồ ăn thức uống đủ dùng, tuân thủ biển hướng dẫn, không lấy đồ không thuộc về mình … Một tưởng tượng rõ nét về thông điệp được gửi gắm ở đây : văn minh – tự trọng – nghĩa vụ và trách nhiệm khi đi du lịch.

Bộ quy tắc cũng đưa ra những hướng dẫn ứng xử đối với cộng đồng dân cư tại địa phương nơi có nhiều khách du lịch, bao gồm các hành vi nên và không nên làm như không tranh giành, gây gổ với du khách; không chèo kéo, đeo bám du khách…

Cũng lôi cuốn sự quan tâm của dư luận là Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa phận thành phố Thành Phố Hà Nội vừa được phát hành. Những trăn trở lâu nay trước những bộc lộ xấu xí, đang dần làm mai một phong thái Tràng An được kỳ vọng sẽ cải tổ với những xu thế “ nên ” và “ không nên làm ” ở bộ quy tắc này. Trước đó, tại nhiều địa phương, một số ít tỉnh, thành đã dữ thế chủ động phát hành những quy tắc ứng xử riêng nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh hành vi của dân cư, hành khách khi tham gia những hoạt động giải trí nơi công cộng. Điển hình như TP Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng cũng đã từng phát hành bộ quy tắc ứng xử dưới hình thức tranh vẽ sinh động, với nhiều ngôn từ. Mới đây, Bộ VHTTDL cũng ký quyết định hành động soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử trong hoạt động giải trí quảng cáo. Ở nghành nghề dịch vụ liên hoan, tại một tọa đàm về văn hóa truyền thống ứng xử trong liên hoan, nhiều nhà nghiên cứu và điều tra, quản trị văn hóa truyền thống cũng đã thống nhất đề xuất kiến nghị Bộ VHTTDL kiến thiết xây dựng bộ quy chuẩn về quy tắc ứng xử làm địa thế căn cứ để người dân triển khai.

Có thể nhận thấy khá nhiều kỳ vọng, trông chờ được gửi gắm trong mạng lưới hệ thống những bộ quy tắc ứng xử này. Tuy nhiên, dư luận vẫn đặt ra câu hỏi : liệu sau khi hàng loạt những bộ quy tắc ứng xử nói trên được phát hành, sẽ có những khoảng trống thực sự văn minh, đủ sức đẩy lùi những hình ảnh xấu xí, xấu đi tại những khu du lịch, khu vực công cộng hay trong hoạt động giải trí quảng cáo, tiệc tùng ?

Cần có chế tài mạnh

Tại hội nghị bàn về văn hóa ứng xử trong lễ hội, TS Trần Hữu Sơn, Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam than thở, văn hóa ứng xử ở nhiều lễ hội đang chệch đường ray, với quá nhiều biểu hiện lệch lạc. Hỗn chiến, tranh cướp, giẫm đạp… những từ mô tả hành vi tưởng chỉ diễn ra tại các không gian sinh hoạt phức tạp thì nay, xuất hiện khá phổ biến trong lễ hội. Nếu không có chế tài mà chỉ dừng ở những định hướng, tuyên truyền chung chung thì hiệu quả sẽ thật sự không rõ nét.

Tương tự, trong nghành du lịch, nhiều chuyên viên cho rằng, bên cạnh những quy tắc ứng xử mang tính xu thế hành vi cho những đối tượng người dùng tham gia thì cần có thêm những chế tài để tăng thêm sức nặng cho những lao lý. Tại Nước Ta, quy tắc ứng xử trong du lịch giờ đây mới được phát hành, trong khi ở nhiều vương quốc trên quốc tế, đó là một trong những công cụ pháp lý thiết yếu so với ngành du lịch. Chẳng hạn như tại những nước có nền du lịch tăng trưởng như Thái-lan, Xin-ga-po, Trung Quốc …, mỗi hành vi vi phạm chuẩn mực quy tắc ứng xử ở nơi công cộng, khu du lịch … đều bị kiểm soát và điều chỉnh bởi những pháp luật ngặt nghèo và xử phạt nghiêm khắc. Liên quan đến việc tiến hành bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng, TP.HN cũng chỉ đưa ra 1 số ít xu thế và cho rằng, cần linh động, phát minh sáng tạo khi đưa bộ quy tắc vào thực tiễn. Tuy nhiên, theo những chuyên viên, việc chỉ là những quy tắc mang xu thế sẽ đem lại hiệu suất cao quản trị ở mức độ nhất định. Lý giải cho những do dự này, Phó Giám đốc Sở VH và TT TP. Hà Nội Nguyễn Khắc Lợi cho biết, Quy tắc ứng xử nêu rõ những tổ chức triển khai, cá thể thực thi tốt sẽ được biểu dương, khen thưởng. Ngược lại, tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị nhắc nhở, phê bình công khai minh bạch trên những phương tiện thông tin đại chúng, trường hợp vi phạm pháp lý sẽ bị giải quyết và xử lý theo pháp luật. Như vậy, nếu cố ý bước qua ranh giới mà bộ quy tắc đã đưa ra, rất dễ vi phạm những lao lý của pháp lý và ngược lại, nếu dừng lại đúng lúc, kịp thời thì môi trường tự nhiên văn hóa truyền thống, văn minh nơi công cộng ở Thủ đô sẽ dần không thay đổi và đi vào nền nếp. Dẫu sao, dư luận vẫn trông chờ, dù chỉ mới được phát hành hay manh nha ý tưởng sáng tạo thì những quy tắc ứng xử sẽ đem lại đổi thay tích cực chứ không đơn thuần chỉ là những thông điệp … một chiều. Muốn vậy, cần tăng nhanh hơn nữa những hoạt động giải trí tuyên truyền, hoạt động và xa hơn nữa, cần phải có những chế tài thật sự nghiêm khắc để mỗi quy tắc khi được phát hành sẽ không chỉ còn là lời nhắc nhở.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Cộng