Tại sao Trái Đất tự quay?

Tại sao Trái Đất tự quay?

Có một câu hỏi tưởng như rất đơn thuần là : Tại sao Trái Đất cũng như mọi ngôi sao 5 cánh và hành tinh đều quay quanh một trục nào đó. Nhưng để vấn đáp đúng chuẩn về nó, tất cả chúng ta cần xem xét và nhìn nhận đúng chuẩn về vai trò của những lực tham gia quy trình hình thành và tiến hóa của những thiên thể .
Trái Đất của tất cả chúng ta sinh ra cách đây khoảng chừng 4,6 tỷ năm, vào quá trình đầu của Hệ Mặt Trời, sau khi Mặt Trời đã hình thành. Ngoài hoạt động theo quỹ đạo dạng elip quanh Mặt Trời, nó còn có một hoạt động mà tất cả chúng ta đều biết là sự quay quanh trục Bắc-Nam. Trên thực tiễn, mọi thiên thể lớn trong thiên hà : Mặt Trăng, Mặt Trời, những hành tinh, hành tinh lùn, những tiểu hành tinh và vệ tinh đủ lớn, cũng như mọi ngôi sao 5 cánh khác trong thiên hà và chính bản thân những thiên hà đều có sự tự quay này .
Ở nhiều tài liệu và bài viết, bạn hoàn toàn có thể đọc được rằng Trái Đất có sự tự quay do sự bảo toàn mô-men động lượng của tinh vân Mặt Trời bắt đầu. Tuy nhiên đây là một câu vấn đáp hời hợt, không không thiếu và không xử lý được tận cùng của yếu tố vì hai nguyên do :
– Thứ nhất, sự bảo toàn động lượng bắt đầu của tinh vân Mặt Trời rõ ràng được bộc lộ ở việc hàng loạt những thiên thể đều hoạt động quanh Mặt Trời theo cùng một chiều, rất khó để chứng minh và khẳng định nó là yếu tố quyết định hành động cho sự tự quay của những thiên thể, nhất là khi những thiên thể không hề quay trọn vẹn cùng chiều – ví dụ điển hình như Sao Kim có chiều tự quay ngược lại với những hành tinh khác .
– Thứ hai, cứ cho rằng sự quay của những hành tinh trong Hệ Mặt Trời là lấy từ động lượng của tinh vân Mặt Trời. Vậy cái gì khiến tinh vân đó quay. Rõ ràng câu vấn đáp theo cách đó không hề lý giải được chính sách vật lý thực sự của yếu tố .

Cơ chế thực sự

Tất cả những sao, hành tinh, và thậm chỉ những thiên hà khởi đầu đều là những khối khí và bụi lớn. Dưới công dụng của lực mê hoặc, những khối khí-bụi đó co lại làm tỷ lệ tăng dần cho tới khi đạt một trạng thái nhất định. Nếu lực hấp dẫn hướng vào tâm từ mọi hướng tuyệt đối cân đối nhau, một khối khí-bụi hoàn toàn có thể tạo thành một ngôi sao 5 cánh hoặc một hành tinh với độ đồng đều tuyệt đối, và về triết lý thì một vật thể như vậy sẽ không có sự quay. Chỉ có điều, sự tuyệt vời như vậy không khi nào có. Mật độ vật chất của một đám khí-bụi không hề trọn vẹn đồng đều, và do đó khi co lại, lực hướng vào tâm có sự chênh lệch từ những hướng khác nhau. Cho dù giả sử rằng ở một thời gian nào đó, một khối cầu cân đối hoàn hảo nhất được tạo ra thì nó cũng không hề sống sót được quá dù chỉ vài giây, bởi nó sẽ liên tục được bồi tụ thêm vật chất, chịu va chạm với những thiên thể khác cũng như chịu lực mê hoặc từ nhiều hướng của những thiên thể lớn gần đó. Sự mất cân đối lực này dẫn tới sự quay .
Để dễ tưởng tượng, hãy tưởng tượng một quả địa cầu để bàn mà bất kể ai trong tất cả chúng ta đều đã biết. Bạn hoàn toàn có thể giữ cho nó bất động khi không có bất kể thứ gì ảnh hưởng tác động vào nó, nhưng chỉ cần một cơn gió mạnh, hoặc đơn thuần là bạn thử lấy tay chạm vào, lập tức nó sẽ quay quanh trục Bắc – Nam. Một ví dụ tổng quát hơn là một quả bóng đá có dạng cầu. Lực ma sát với mặt đất hoàn toàn có thể giữ nó tạm đứng yên, nhưng nếu bạn lấy chân sút nhẹ, hoặc ném vào nó một viên đá nhỏ, nó sẽ lăn đi – sự lăn đó cũng chính là hoạt động quay .

Quả địa cầu hoặc quả bóng đá sẽ sớm dừng sự quay lại bởi chúng sẽ ma sát với không khí hoặc mặt đất. Nhưng trong thiên hà, chẳng có gì để giữ sự quay của những thiên thể lại, hay đúng mực hơn là những lực níu đó quá nhỏ so với quán tính của một thiên thể lớn như một ngôi sao 5 cánh hay hành tinh. Vì vậy những sao, hành tinh và thậm chí còn cả những thiên hà đều có sự quay có vẻ như vô tận, dù theo thời hạn sự quay đó hoàn toàn có thể chậm đi đôi chút .
Cách đây 600 triệu năm, Trái Đấy chỉ mất 21 giờ để triển khai xong một vòng xoay của mình, còn lúc bấy giờ hành tinh của tất cả chúng ta cần tới 24 giờ. Ngay hiện tại, sự quay của Trái Đất cũng đang chậm lại dù với lượng rất nhỏ, khoảng chừng 1,7 mili-giây mỗi thế kỷ. Điều đó có nghĩa là ngày đang liên tục dài thêm ra, nhưng bạn sẽ chẳng cảm nhận được bởi sau một thế kỷ thì ngày mới dài thêm được 1,7 phần nghìn của một giây .

Tháng 9 năm 2019
Đặng Vũ Tuấn Sơn

Source: https://vh2.com.vn
Category: Trái Đất