Tổ chức không gian kiến trúc chùa Việt đương đại khu vực Đồng bằng Bắc Bộ – Thuận Thành

 Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc đều có những nét truyền thống, đặc trưng riêng và nét   đặc trưng đó thể hiện thông qua yếu tố cấu thành nên bản sắc dân tộc, trong đó có  hoạt động kiến trúc và quy hoạch.

Trong lịch sử dân tộc kiến trúc truyền thống cuội nguồn Nước Ta thì chưa từng có một di sản văn hóa truyền thống nào có giá trị lịch sử vẻ vang, nghệ thuật và thẩm mỹ đa dạng chủng loại như Chùa. Một mô hình kiến trúc thuần Việt, đậm đà truyền thống và có giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ, không lặp lại

Chùa là một biểu tượng văn hóa làng; cùng với cây đa bến nước, đã đi vào tâm thức dân gian của không biết bao nhiêu thế hệ người Việt và đọng lại trong họ như một giá trị văn hóa sâu lắng không thể phai mờ.

Đồng bằng Bắc bộ là địa phận xuất phát của tộc Việt, vì thế nơi đây còn lưu giữ được đặc thù thuần tuý của văn hoá Nước Ta. Đây chính là nơi Phật giáo được truyền lần tiên phong vào nước ta với TT Phật giáo Luy Lâu đã tăng trưởng bùng cháy rực rỡ trong nhiều thế kỷ .
Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử dân tộc, ngôi chùa luôn sát cánh cùng đời sống văn hoá và tâm linh của cộng đồng cư dân người Việt ở Bắc bộ .
Chùa là nơi để người dân gặp gỡ, cầu nguyện, để hoạt động và sinh hoạt hội hè. Đối với phần đông dân cư đồng bằng Bắc bộ, cuộc sống của họ mở màn bằng tiếng chuông chùa và kết thúc bằng những lời kinh giải thoát của đạo Phật .
Lịch sử và hiện tại đã chứng tỏ rằng, vị trí của những ngôi chùa so với dân cư đồng bằng Bắc bộ thật là thiêng liêng và thân thiện. Trong tương lai, ngôi chùa vẫn luôn là yếu tố quan trọng và thiết yếu so với đời sống của người dân nơi đây .
Ngày nay, những đặc trưng văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ ấy đang mất dần. Chùa Việt cũng không nằm ngoài quy luật chung của xã hội. Những ngôi chùa đang mất dần đi giá trị kiến trúc và văn hóa truyền thống. Vị thế của những ngôi chùa trong lòng những người trẻ cũng đang dần mờ nhạt. Không gian kiến trúc chùa cũng bị lai tạp, đổi khác .
Tìm hiểu về kiến trúc Chùa Việt, do đó là một việc làm rất là có ý nghĩa, nó góp thêm phần vào việc nhìn nhận mạng lưới hệ thống giá trị văn hóa truyền thống, kiến trúc truyền thống, đồng thời làm dữ liệu để hoàn toàn có thể phổ cập cho những thế hệ tương lai để hiểu và nắm về giá trị văn hóa truyền thống, giá trị kiến trúc Chùa, và yêu cầu được những giải pháp để bảo vệ, trùng tu tôn tạo di tích lịch sử. Đó chính là nguyên do để tôi chọn đề tài điều tra và nghiên cứu “ Tổ chức không gian kiến trúc chùa Việt ở Bắc Bộ trong quá trình mới ” .
Sau đây là phần Phân tích, nhìn nhận thực trạng sự hình hành và tăng trưởng ; những đặc thù của kiến trúc Chùa Bắc Bộ ; những điều tự nhiên, kinh tế tài chính xã hội và văn hoá ảnh hưởng tác động đến kiến trúc Chùa để phân biệt và nhìn nhận được những giá trị và đặc thù của kiến trúc Chùa và đề xuất kiến nghị những chiêu thức bảo tồn, nguyên tắc bảo tồn, hướng tổ chức triển khai không gian kiến trúc .

Thực trạng xây dựng chùa Việt trong giai đoạn mới và những thách thức của kiến trúc chùa Việt đương đại

• Sự đối mặt với nạn xâm phạm không gian và thực trạng công tác tu bổ các kiến trúc chùa Việt cổ.

Những ngôi chùa cổ đã làm tăng thêm quỹ di sản cho những thành phố tân tiến ở Việt nam. Ngày nay những di sản ấy không chỉ bị “ quên béng ” mà còn “ được ” tận dụng triệt để, bị xâm cư. Hiện nay có rất nhiều ngôi đình “ ngẫu nhiên ” trở thành nơi ở của những hộ dân sống chi chít. Nạn xâm phạm không gian di tích lịch sử lịch sử dân tộc cũng với sự thiếu hiểu biết đã dẫn đến thực trạng di sản vẫn sống sót ở đó nhưng có vẻ như bị tách hẳn khỏi đời sống đương đại. Việc trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử là một yếu tố không đơn thuần bởi đây là nghành đa ngành. Nó không chỉ tương quan đến những yếu tố thẩm mỹ và nghệ thuật, kỹ thuật mà còn phải tương thích với đặc thù lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống và những giá trị truyền thống lịch sử. Công tác “ trùng tu ” chùa Trăm Gian là một dẫn chứng nổi bật cho việc làm hỏng di tích lịch sử. Sau khi trùng tu, chùa mang một “ hình dáng ” trọn vẹn mới. Những cấu trúc gỗ và hệ mái cũ không còn. Những chân cột trụ, kèo gỗ với hoa văn tinh xảo, đặc trưng cũng bị sửa chữa thay thế bởi hoa văn lạ lẫm. Rất nhiều cụ thể mảnh gỗ, cột trụ, ngói cũ sau khi dỡ bỏ đã không được gìn giữ với đúng giá trị của một di tích lịch sử quý giá hàng ngàn năm tuổi. Tranh tượng quý được sơn lại bằng sơn công nghiệp, bệ tượng, bàn thờ cúng được làm mới bằng ximăng, gạch ốm lát xanh đỏ tím vàng, những dãy hiên chạy xây mới với cột kèo được đánh bóng bằng vécni. Đặc biệt nghiêm trọng là đợt trùng tu nhà Tổ, gác khánh, mọi dấu tích đã bị dỡ bỏ “ không thương tiếc ” để kiến thiết xây dựng “ di tích lịch sử mới ” .
Qua đó hoàn toàn có thể thấy rằng, người ta trùng tu bằng cách nỗ lực “ làm mới ” nhiều khuôn khổ mà không hay biết rằng làm như vậy là đã “ xóa khỏi ” di tích lịch sử .

• Xu hướng phát triển, xây dựng Chùa mới với quy mô lớn – trường hợp Chùa Bái Đính, Trúc lâm yên tử…)

Ngày nay Đạo Phật ngày cascng tăng trưởng và việc tăng trưởng xây dụng chùa mới đang là một hiện tượng kỳ lạ thông dụng, đặc biệt quan trọng ở khu vực Bắc bộ. Do tình hình thiếu đất, Phật tử và khách thập phương lại đông nên trong việc kiến thiết xây dựng chùa mới, người ta buộc phải sử dụng vật tư bê tông cốt thép nhằm mục đích kiến thiết xây dựng chùa mới vừa cao ( nhiều chùa cao đến 3 tầng lầu ) vừa rộng ( mỗi tầng hoàn toàn có thể chứa vài ba ngàn người ). Kiến trúc chùa xưa chỉ có tầng trệt, hài hoà với chiều cao của cây gỗ Nước Ta, tỷ suất với chiều cao của cột gỗ, ngôi chánh điện chùa không rộng lắm. Những ngôi chùa mới Nước Ta phải lan rộng ra cả chiều ngang và chiều cao mới thoả mãn được phần nào nhu yếu hoạt động và sinh hoạt tâm linh của người Nước Ta lúc bấy giờ. Những ngôi chùa được kiến thiết xây dựng hoành tráng phải kể đến chùa Bái Đính ( Tỉnh Ninh Bình ), Ba Vàng ( Quảng ninh ) Trúc Lâm Yên Tử, Trúc Lâm Bạch Mã, Trúc Lâm Đà Lạt …
Chùa Nước Ta đẹp nhờ nó hài hoà với cảnh sắc vạn vật thiên nhiên và vườn chùa. Do tình hình đô thị hoá diễn ra quá kinh hoàng, không còn đất cho những yếu tố vườn chùa, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên. Do đó, ngoài 1 số ít chùa xa đô thị như Trúc Lâm Yên Tử ( Quảng Ninh ), Trúc Lâm Bạch Mã ( Phú Lộc TTH ), đền Huyền Trân ( Huế ) phần nhiều những ngôi chùa xây chi chít trong những khu đô thị chật hẹp không có vườn chùa, không có bầu không khí tĩnh mịch của chùa Nước Ta truyền thống lịch sử. Một số nơi, còn lập chùa mới gần cạnh chùa cổ không những không tạo ta được một kiến trúc chùa mới có giá trị mà còn phá vỡ cả cảnh sắc của ngôi chùa truyền thống lịch sử .

Hình 1.9 : Chùa Ba vàng ( nguồn : Internet )
Chùa Ba Vàng, một trong những khu công trình xây mới hoành tráng

Công tác quản lý và Tư vấn xây dựng chùa có nhiều bất cập

Việc những di tích lịch sử xuống cấp trầm trọng nghiêm trọng hay bị xâm lấn không gian và trùng tu sai nguyên tắc là nghĩa vụ và trách nhiệm thuộc về nhiều phía. Sự buông lỏng trong công tác làm việc quản trị của chính quyền sở tại địa phương cũng như ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm của dân cư còn yếu kém là một lỗi không nhỏ. Các địa phương gặp nhiều khó khăn vất vả về nguồn vốn, thiếu vắng đội ngũ chuyên nghiệp trong công tác làm việc quản trị và thực thi bảo tồn đã khiến việc trùng tu bị gián đoạn, không liên tục. Như vậy, việc thiết kế xây dựng và triển khai những kế hoạch huấn luyện và đào tạo nguồn nhân lực ngành bảo tồn, kiểm soát và điều chỉnh, bổ trợ vào mạng lưới hệ thống văn bản pháp lý về trùng tu di tích lịch sử cũng như lao lý và chính sách đặc trưng tương thích với chuyên ngành là những ưu tiên đặt lên số 1. Bên cạnh đó cần phải công bố thoáng rộng thông tin về những dự án Bất Động Sản trùng tu trước khi thực thi và có giải pháp thiết yếu để giải quyết và xử lý những trường hợp vi phạm, xâm hại di tích lịch sử … Làm tốt được những điều đó thì mới hoàn toàn có thể bảo vệ và nâng cao chất lượng bảo tồn, trùng tu di tích lịch sử, góp thêm phần thiết thực vào sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của văn hóa – xã hội và nền kinh tế tài chính quốc gia .

• Thực trạng bê-tông hóa các ngôi chùa mới hiện nay

Tình trạng bê-tông hóa chùa chiền diễn ra thông dụng ở đồng bằng Bắc bộ. Có ba hướng bê-tông hóa thường thấy :

• bê-tông hóa hoàn toàn một ngôi chùa mới;
• bê-tông hóa hoàn toàn một ngôi chùa cũ (cổ)
• và bê-tông hóa một phần ngôi chùa cũ (cổ).

Trường hợp bê-tông hóa trọn vẹn một ngôi chùa mới, nổi bật nhất là chùa Bái Đính ( Tỉnh Ninh Bình ) và chùa Linh Ứng trên bán đảo Sơn Trà ( Thành Phố Đà Nẵng ). Vì cả hai ngôi chùa đều được đặt tên theo những danh lam cổ tự nổi tiếng của địa phương nên người dân thường gọi một cách dân dã là chùa Bái Đính mới và chùa Linh Ứng 3 để phân biệt với chùa Bái Đính cổ trên đỉnh núi Đính cũng như hai chùa mang tên Linh Ứng, một tọa lạc trên núi Non Nước Ngũ Hành Sơn và một tọa lạc trên núi Chúa Bà Nà .
Chùa Bái Đính mới đã trở thành khu tâm linh lớn nhất Nước Ta và giữ nhiều kỷ lục như : chùa lớn nhất Khu vực Đông Nam Á ; chùa có tượng Phật dát vàng lớn và hiên chạy dài nhất châu Á … Với vị trí khá đẹp và lối kiến trúc mới hoành tráng, hàng năm hành khách thập phương hành hương về chùa Bái Đính mới rất đông, điều đó đồng nghĩa tương quan với việc chúng đã trở thành điểm sáng tâm linh mới của thời đại Open và hội nhập .
Trường hợp bê-tông hóa trọn vẹn một ngôi chùa cũ ( cổ ). Tại nhiều làng quê Nước Ta lúc bấy giờ, những ngôi chùa làng rêu phong cổ kính đang dần thay hình đổi dạng. Từ chỗ có quy mô vừa và nhỏ, nhiều bộ phận được cấu trúc bằng mạng lưới hệ thống gỗ truyền thống cuội nguồn độc lạ nay mái chùa bề thế vươn cao hơn choáng ngợp cả không gian cây cối. Tất cả phần gỗ trong kiến trúc được đúc bê-tông và sơn vẽ giả gỗ. Mái chùa cũng được đổ bê-tông và lợp ngói công nghiệp đỏ tươi. Nhiều công trình phụ như am miếu quanh chùa vốn nép mình dưới tán đa, tán si cổ thụ thâm nghiêm cũng bị phá đi và chuyển đến vị trí mới. Nền chùa nếu không được lát gạch hoa thì cũng đổ trạt xi-măng, còn tường thì được quét vôi ve hoặc lăn sơn nhiều sắc tố tân tiến. Với lối kiến trúc mới như vậy, có vẻ như không gian thờ cúng thâm nghiêm của ngôi chùa đã bị triệt tiêu trọn vẹn, vì vậy khi bước vào không gian đó ta có cảm xúc trống trải và lạnh lẽo .
Trường hợp bê-tông hóa một phần ngôi chùa cũ ( cổ ). Trên khoanh vùng phạm vi cả nước có rất nhiều ngôi chùa được kiến thiết xây dựng bổ trợ thêm những khuôn khổ mới mà phổ cập là mạng lưới hệ thống bảo tháp vốn là hình tượng Phật giáo. Ví dụ như chùa Từ Đàm ( Huế ), ngay cổng tam quan bảo tháp được kiến thiết xây dựng đối xứng với cội bồ-đề do Đại đức Narada người Tích Lan trồng Tặng. Hay chùa Tiên Hương ( xã Kim Thái, Huyện Vụ Bản, Tỉnh Nam Định ) thiết kế xây dựng thêm một bảo tháp có chiều cao lên đến vài chục mét, từ rất xa cũng hoàn toàn có thể nhìn thấy đỉnh tháp này …. Việc kiến thiết xây dựng thêm bảo tháp nếu hòa giải và ăn khớp với kiến trúc chùa cũ sẽ có ý nghĩa góp thêm phần hoằng dương đạo pháp, ngược lại nếu tháp quá to lớn và đồ sộ sẽ dẫn đến sự lạc lõng, lạ lẫm so với chính tổng thể và toàn diện kiến trúc của cảnh chùa .

Cơ hội và thách thức của Chùa đương đại

Cơ hội:

• Sự bề thế, hoành tráng trước hết đáp ứng các yêu cầu về công năng sử dụng, sau đó là niềm tự hào của địa phương như trường hợp chùa Linh Ứng 3 tại Đà Nẵng hay chùa Bái Đính ở Ninh Bình. Các công trình này tuy đồ sộ song vẫn hài hòa với thiên nhiên, tựa vào hình sông thế núi rất hợp lý tạo nên không gian thiền tráng lệ.
• Cơ hội thứ hai là sự mở rộng không gian thờ cúng, hành lễ sẽ tạo điều kiện đón tiếp Phật tử muôn phương hành hương về lễ Phật. Chùa Từ Đàm Huế, với không gian chật hẹp đã không thể tiến hành các khóa lễ lớn. Nhưng từ khi chùa được quy hoạch, xây dựng mới đã tổ chức được rất nhiều đại lễ lớn của Phật giáo,
• Cơ hội thứ ba đó là việc thay thế vật liệu gỗ bằng bê-tông cốt thép trong xây dựng chùa chiền sẽ góp phần làm giảm nguy cơ chặt phá rừng đầu nguồn vốn là vấn nạn hiện nay.Bên cạnh rất nhiều cái được thì cũng không hiếm cái mất.

Thách thức

• Thách thức đầu tiên là sự mai một kiểu kiến trúc, kết cấu gỗ truyền thống từ kiểu dáng đến kỹ thuật mộng, mẹo kết nối các chi tiết gỗ. Một ngôi chùa cổ kính hàng trăm năm tuổi bị tu sửa bị phá đi nhiều hạng mục kiến trúc kết cấu gỗ độc đáo như trường hợp chùa Trăm Gian là đồng nghĩa với sự phá hoại di sản .
• Thách thức thư hai là không gian linh thiêng trong thờ cúng đã bị trần tục hóa rất nhiều. So với một điện thờ Phật trong các ngôi chùa gỗ truyền thống thì điện thờ trong các ngôi chùa mới thường quá sáng. Không gian thờ cúng như vậy tạo ra cảm giác trống trải và lạnh lẽo.
• Thách thức thứ ba, đó là các công trình càng bề thế bao nhiêu thì càng làm mất đi vẻ khiêm nhường vốn là đặc điểm của kiến trúc chùa Việt

Quan điểm

– Chùa ở Đồng bằng bắc bộ có giá trị rất lớn so với đời sống dân cư Nước Ta. Việc tôn vinh và phát huy những giá trị đó gắn liền với công tác làm việc giữ gìn và bảo tồn. Do những di tích lịch sử chùa lúc bấy giờ đã bị hư hại và xâm lấn nhiều nên trong công tác làm việc bảo tồn cần giải quyết và xử lý một cách khôn khéo để bảo tồn những giá trị còn lại, khai thác những yếu tố lịch sử vẻ vang, cảnh sắc không gian nhằm mục đích cung ứng những hoạt động giải trí du lịch về văn hóa truyền thống, tiệc tùng theo khuynh hướng chung của thành phố. Sự chăm sóc góp vốn đầu tư cho yếu tố tôn tạo phải xứng danh với giá trị văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc .
– Chùa như một di sản văn hóa truyền thống. Bảo tồn di sản văn hóa truyền thống là bảo tồn nguyên dạng giá trị gốc của di sản. Công trình phải “ sống ” trong đời sống đương đại. Đối với những di tích lịch sử còn giữ nguyên giá trị truyền thống cuội nguồn cần khai thác có tinh lọc có xu thế : Đối với những ngôi chùa có đủ điều kiện kèm theo để bảo tồn tôn tạo, cần phải tìm hiểu và khám phá, nhìn nhận, nghiên cứu và phân tích, tránh gây tiêu tốn lãng phí mất thời hạn .
– Bên cạnh việc bảo tồn và tôn tạo, cần yêu cầu một giải pháp toàn diện và tổng thể cho hàng loạt khu vực di tích lịch sử theo quan điểm tăng trưởng đồng thời 3 khu vực : Khu vực di tích lịch sử, khu vực dân cư và khu vực hoạt động giải trí kinh tế tài chính. Ba khu vực này cùng song song sống sót và hoạt động giải trí hỗ trợ lẫn nhau : Bảo tồn di tích lịch sử để khai thách, tăng trưởng kinh tế tài chính, trong đó kinh tế tài chính du lịch đóng vai trò quan trọng, là cơ sở, nguồn lực để bảo tồn. Đó chính là quy mô hướng tới sự tăng trưởng bền vững và kiên cố .
– Bảo tồn và phát huy giá trị kiến trúc chùa ở Đồng bằng Bắc bộ cần phải được triển khai dưới nhiều góc nhìn khác nhau dựa trên những nguyên tắc cơ bản. Đối với những khu công trình còn giữ lại hàng loạt hoặc một phần giá trị truyền thống lịch sử, cần tôn tạo giữ nguyên giá trị truyền thống lịch sử đó. Việc xây mới cần phải điều tra và nghiên cứu để không tác động ảnh hưởng tới chùa cũ, tương thích với kiến trúc và cảnh sắc truyền thống cuội nguồn, đồng thời khai thác một cách thận trọng để Giao hàng những hoạt động giải trí tôn giáo, liên hoan của đời sống đương đại. Đối với những ngôi chùa được xây mới trọn vẹn, cần kiến thiết xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống dựa trên thực trạng khu đất đồng thời phối hợp với nhu yếu công suất của hoạt động giải trí tôn giáo thời nay theo hướng hòa giải về mặt tỷ suất thiết kế xây dựng và cảnh sắc, không gian cây xanh, mặt nước .
– Trong công tác làm việc quản trị, cần tạo điều kiện kèm theo thuận tiện và khuyến khích đối thoại giữa những người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về di sản và những người kinh doanh thương mại du lịch nhằm mục đích làm họ hiểu rõ hơn tầm quan trọng của công tác làm việc bảo tồn trong khai thác tăng trưởng. Cần nhận thức cho hội đồng đặc thù mỏng dính dễ hỏng của những toàn diện và tổng thể di sản, những sưu tập, những văn hóa truyền thống đang sống sót, kể cả sự thiết yếu phải bảo vệ một tương lai vững chắc cho những di sản đó .

Nguyên tắc

– Nguyên tắc chung: Dù là bảo tồn hay xây dựng mới thì công tác khảo sát nghiên cứu trước khi xây dựng là hết sức quan trọng. Việc khảo sát phải được xem xét mọi mặt, từ quy hoạch, cảnh quan tới kiến trúc công trình. Việc xác định quy mô cần phải được nghiên cứu tính toán cho phù hợp.

– Nguyên tắc Bảo tồn công trình cũ : Bảo tồn tối đa giá trị nguyên trạng của di tích bằng việc bổ sung các kết cấu lắp ghép, tăng cương chịu lực cho phần bị hư hỏng xuống cấp. Các chi tiết tu bổ không làm hỏng các giá trị nguyên trạng. Việc xây dựng bổ sung các kiến trúc mới trên khuôn viên chùa cũ phải hết sức thận trọng trong sự cân nhắc : tỷ lệ kiến trúc và sự hài hòa với cảnh quan.

– Đối với mô hình chùa còn nhiều giá trị gốc, tôn trọng nguyên tắc bảo tồn tối đa những thành phần gốc và giá trị chân xác của di tích lịch sử, được xây mới với hình thức theo cái cũ, không bổ trợ những cấu kiện lai căng không tương thích .

– Đối với loại hình chùa còn một vài giá trị gốc, tôn trọng nguyên tắc bảo tồn tối đa đối với các giá trị gốc và giá trị chân xác của di tích còn lại, có thể bổ sung thêm một số hạng mục nhằm phát huy giá trị di tích. Xây dựng công trình theo đúng hình thức kiến trúc sẵn có và quy mô phù hợp với nhu cầu công năng hiện nay, đồng thời phải phù hợp với cảnh quan, dành nhiều không gian cây xanh lẫn mặt nước.

– Nguyên tắc Xây dựng công trình mới : Trên nguyên tắc tôn trọng các thức cổ, truyền thống của kiến trúc chùa Việt, tôn trọng tính mực thước, hệ tỷ lệ của chùa Việt. Việc sử dụng các vật liệu và kết cấu mới cho phép tạo sự vững chắc và bền vững nhưng không làm ảnh hưởng tới hình ảnh ngôi chùa Việt truyền thống.

– Đối với mô hình chùa xây mới trọn vẹn trên khu đất trống .
– Đối với những chùa ( xây mới, lai căng, phế tích … ) hoặc chỉ mang giá trị lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống thì việc bảo tồn chỉ tập trung chuyên sâu vào bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống, tín ngưỡng, lịch sử dân tộc ; việc bảo tồn, trùng tu những di tích lịch sử này phụ thuộc vào vào nhu yếu và nguồn kinh phí đầu tư của địa phương. Chùa xây mới trọn vẹn cần thiết kế xây dựng theo kiến trúc chùa truyền thống lịch sử tương thích với quy mô diện tích quy hoạnh khu đất cũng như nhu yếu công suất lúc bấy giờ .

Đề xuất giải pháp Quy hoạch kiến trúc chùa Việt đương đại ở đồng bằng Bắc bộ.

Đề xuất giải pháp phục dựng chùa Hòa Bình Thượng – Tân Tiến- Hưng Yên. ( Trường hợp xây mới toàn bộ dựa trên khu đất lịch sử di tích.)

Chùa Hòa Bình Thượng được thiết kế xây dựng theo hình chữ đinh gồm nhà tiền đường và nhà mẫu. Qua quy trình sử dụng quá lâu nên nhà tiền đường đã có sự xuống cấp trầm trọng nghiêm trọng về ( nền, cột, kèo, cột trốn và mái ) theo mong nguyện của nhân dân cần xây mới để bảo vệ bảo đảm an toàn người dân .
Tổng diện tích quy hoạnh khu đất kiến thiết xây dựng : 1200 mét vuông
Diện tích sàn thiết kế xây dựng : 600 mét vuông

Giải pháp kiến trúc đề xuất :

– Do thực trạng cũ nát và gỗ mục rỗng nên giải pháp kiến trúc là xây mới bằng bê tông cốt thép, rui gỗ, mái lợp ngói. Giữ nguyênchi tiết hoa văn cũ .
– Toàn bộ mạng lưới hệ thống khung vì nhà được làm bằng bê tông cốt thép lăn sơn giả màu gỗ. – – Nền lát gạch cotto Hạ Long 300×300 x5, kiểu mạch chữ công rộng 1 cm .
– Hệ thống cửa bức bàn thượng tuy nhiên hạ bản bằng gỗ Lim Nam Phi .
– Các cấu kiện được làm bằng bê tông cốt thép giả gỗ ( hoành, bộ vì … ). Các cấu kiện này được đổ sẵn sau đó đưa lên lắp ghép với bộ khung đổ sẵn tại chỗ

Ý nghĩa và hiệu quả của giải pháp đề xuất :

– Việc bảo tồn, trùng tu, hồi sinh di tích lịch sử chùa Hòa Bình Thượng là một trách nhiệm cấp thiết, nó có rất đầy đủ những yếu tố khả thi và có hiệu suất cao tốt về kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội. Công trình trở thành một điểm hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống, tín ngưỡng được tổ chức triển khai văn minh, có tính giáo dục cao .
– Giải pháp đề xuất kiến nghị mang tính khả thi với những kinh nghiệm tay nghề về trùng tu di tích lịch sử, kinh nghiệm tay nghề vận dụng những kỹ thuật tân tiến như : dữ gìn và bảo vệ chống mối, mốc, rêu, dữ gìn và bảo vệ chống thấm ẩm, có nhiều điều tra và nghiên cứu về kỹ thuật dữ gìn và bảo vệ trùng tu và hồi sinh như : sơn son thếp vàng, mộc nề truyền thống cuội nguồn …
– Thực hiện dự án Bất Động Sản là một bước quan trọng trong công tác làm việc chỉnh trang, bảo tồn di tích lịch sử. Nó có công dụng giáo dục truyền thống cuội nguồn dân tộc bản địa ; uống nước nhớ nguồn, và lòng thương dân, yêu nước. Mặt khác, Dự án thành công xuất sắc còn lưu giữ được một khu công trình kiến trúc truyền thống cuội nguồn, cùng với những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống cổ được lưu truyền đến con cháu muôn đời sau. Cũng là tạo ra một điểm hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống hội đồng, nâng cao đời sống niềm tin của nhân dân khu vực, góp thêm phần thôi thúc du lịch, tạo nguồn thu từ dịch vụ cho địa phương. Đó là hiệu suất cao kinh tế tài chính – xã hội rõ ràng của dự án Bất Động Sản .

Áp dụng đối với công trình cụ thể ở quy mô lớn: Biện pháp cải tạo và xây thêm hạng múc mới. chùa Cổ Pháp- thị xã Từ Sơn tỉnh Bắc Ninh.

Tổng diện tích quy hoạnh đất : 8000 mét vuông
Hình thức quy hoạch phân tán .
Chùa Cổ Pháp thuộc Thôn Đông, phường Khắc Niệm, thành phố TP Bắc Ninh, tỉnh TP Bắc Ninh là nơi hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống tín ngưỡng của bà con phật tử, thiện nam, tín nữ, nhân dân địa phương. Chùa tọa lạc bên cạnh đường liên thôn, cổng tam quan với hình thức kiến trúc đơn thuần, mái lợp cỏ tranh, hệ khung bằng gỗ theo con đường lát gạch dẫn ta vào chùa … Do biến cố thăng trầm của thời hạn và lịch sử vẻ vang nên chùa đã bị xuống cấp trầm trọng trầm trọng. Để cung ứng nhu yếu hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống, tín ngưỡng của đồng bào Phật tử và nhân dân địa phương, được sự được cho phép của chính quyền sở tại địa phương cũng như của BTS GHPGVN tỉnh Thành Phố Bắc Ninh, Ban thiết kế, thiết kế xây dựng chùa cùng sư thầy trụ trì và nhân dân địa phương tổ chức triển khai lễ động thổ kiến thiết xây dựng chùa Cổ Pháp .
Công trình thiết kế xây dựng chùa Cổ Pháp được làm bằng gỗ với kiến trúc nội công, ngoại bang, tổng kinh phí đầu tư kiến thiết xây dựng khoảng chừng 30 tỷ đồng. Công trình gồm có khu chính điện, nhà thời thánh Tổ, nhà thời thánh Mẫu, nhà khách … và những khu công trình phụ trợ khác .

Kết luận

– Chùa Việt như một kiến trúc văn hóa truyền thống địa phương nhưng nó không gắn liến với thời kỳ nguyên thủy rất lâu rồi mà trải qua những dịch chuyển tiệm tính trong dòng chảy của lịch sử dân tộc để từ từ có thêm tín ngưỡng thờ Phật trở thành biểu tượng văn hóa, tâm linh, tín ngưỡng quan trọng trong đời sống làng xã người Việt. Thời gian trôi đi với sự khắc nghiệt của vạn vật thiên nhiên, sự tàn khóc của cuộc chiến tranh và cả sự hờ hững, thậm chí còn cả sự triệt phá con người đã làm cho nhiều ngôi chùa không còn sống sót. Đặc điểm và giá trị kiến trúc của Đình làng Nước Ta cả 3 miền Bắc – Trung – Nam rất rực rỡ, đổi khác theo từng vùng nhưng những giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc, điêu khắc ở Đình làng là gia tài vô giá của dân tộc bản địa Nước Ta, cần được bảo vệ giữ gìn, phát huy giá trị và lưu truyền cho thế hệ tương lai .
– Kiến trúc Chùa Việt truyền thống cuội nguồn đã chứng minh và khẳng định những giá trị brn sắc văn hóa truyền thống, nhữn ggias trị phong phú lê dài qua những giai đọan lịch sử dân tộc, từ thời Lý – Trần – Lê. Mặc dù có những biến hóa những vẫn bảo tồn những giá trị cốt lõi
– Kiến trúc chùa Việt đương đại cần xác lập những giá trị cơ bản, những thành phần cố định và thắt chặt của kiến trúc Chùa nói chung và chùa Việt nói riêng, đồng thời cần bảo tồn những giá trị truyền thống cuội nguồn của kiến trúc chùa Việt, đó là hệ tỷ suất, những hình thức kiến trúc, hoa văn …
– Kiến trúc chùa Việt đương đại cần cung ứng những nhu yếu mới về quy mô, tính không thay đổi bền vững và kiên cố của hệ kết csu, vật tư. những giải pháp kiến trúc tùy theo vị trí khu vực, tùy theo quy mô sẽ xác lập những giải pháp tương thích thích ứng

Kiến nghị

Đối với công tác Quản lý Bảo tồn và phát huy giá trị di tích

– Lập hồ sơ xếp hạng so với những di tích lịch sử Chùa cấp vương quốc, cấp thành phố để có cơ sở sắp xếp kinh phí đầu tư trùng tu di tích lịch sử .
– Đề nghị Ủy Ban Nhân Dân có kế hoạch tiến hành trùng tu, tôn tạo những di tích lịch sử chùa để chống xuống cấp trầm trọng và phát huy giá trị sử dụng .
– Tiến hành kiểm kê, nhìn nhận lại giá trị của những di tích lịch sử Chùa, tiến hành cấm mốc giới, bảo vệ và tu sửa di tích lịch sử .
– Tiến hành khảo sát, kiến thiết xây dựng những bản vẽ kỹ thuật và lập hạng mục những khu công trình kiến trúc Chùa truyền thống lịch sử để lưu giữ và truyền lại cho thế hệ tương lai .
– Phổ biến, trình làng, tiếp thị cho học viên, sinh viên và hành khách trong và ngoài nước biết để thăm quan góp thêm phần gắn tăng trưởng du lịch với văn hóa truyền thống .
– Ban hành những chính sách chủ trương để lôi cuốn nguồn lực từ xã hội để trùng tu tôn tạo và giữ gìn di tích lịch sử chùa cũ cũng như góp phần kiến thiết xây dựng chùa mới .
– Gắn bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống với việc kiến thiết xây dựng đời sống văn hóa truyền thống khu dân cư, kiến thiết xây dựng làng văn hóa truyền thống, trào lưu trường học thân thiện, học viên tích cực. Khuyến khích nhân dân và học viên những Trường học ở địa phương tham gia giữ gìn di tích lịch sử .
– Có chủ trương vinh danh so với những tổ chức triển khai, cá thể tham gia góp phần kinh phí đầu tư trùng tu tôn tạo những di tích lịch sử chùa .
– Nâng cao vai trò hội đồng trong quy trình thực thi bảo tồn, trùng tu những di tích lịch sử chùa, cũng như viêc khai thác tiềm năng du lich ở nghành nghề dịch vụ này .

Đối với công tác Tư vấn xây dựng chùa Việt đương đại

Thiết kế tái tạo hay xây mới chùa Việt là một công tác làm việc phong cách thiết kế mang tính trình độ cao yên cầu những nhà Tư vấn phải có năng lượng thực sự, chứng từ hành nghề và chuyên viên có năng lượng .
Việc tue vấn tái tạo hay kiến thiết xây dựng mới yên cầu Tư vấn phải có công tác làm việc tìm hiểu thực trạng, khảo sát vị trí khu vực, phỏng vấn hội đồng để có những giải pháp thực sự bền vững và kiên cố .

Hà Nội, ngày 30 tháng 06 năm 2016 

                                                                                             Ths. Kts. Tạ Thị Yến

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất