“Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
Thuyền ai đậu bến song trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?”

(Đây thôn Vĩ Dạ, Hàn Mặc Tử)
HẾT

—HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC-HIỂU (3,0 điểm)

Câu 1: (0.5đ)

Hai thao tác lập luận được sử dụng trong văn bản: Bình luận, chứng minh.
Câu 2: (0.5đ)

 Biện pháp tu từ: So sánh

 Hiệu quả nghệ thuật: Miêu tả sinh động, cụ thể tính hình thức, sự vơ nghĩa của việc chứng tỏ bản
thân, sống thật với bản thân

Câu 3: (1.0đ)

Tình cảm, thái độ của tác giả được thể hiện trong văn bản trên:

 Phê phán lối sống trọng hình thức cùng những ảo tưởng dại dột của một bộ phận giới trẻ.

 Quan ngại sâu sắc khi những bạn trẻ có những hành động liều lĩnh, ngông cuồng, ddien rồ để chứng
tỏ bản thân.

Câu 4: (1.0đ)
Thông điệp:

 Nên chứng tỏ bản thân bằng những việc làm tích cực, ý nghĩa, vì bản thân trước tiên và trên hết.
 Khẳng định bản thân khơng thể quan trọng bằng việc sống có ích, sống chan hòa và cống hiến lặng

thầm.

II. LÀM VĂN (7,0 điểm):
Câu 1: (2.0đ)

Có thể nêu một số nội dung sau:

 Nỗ lực học tập, trau dồi tri thức, rèn luyện nhân cách để tạo nền tảng cho sự phát triển của bản thân.
 Có chính kiến, quyết đốn, dũng cảm trong từng lựa chọn khác biệt.

 Tham gia các hoạt động xã hội, đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng.
(Lưu ý: Học sinh viết thành đoạn văn)

Câu 2: (5.0đ)

Phân tích vẻ đẹp từ góc nhìn cảnh quan thiên nhiên của sơng Hương. Từ đó liên hệ so sánh với
khổ thơ trong bài Đây thôn Vĩ Dạ để làm nổi bật nét riêng của các tác giả khi viết về thiên nhiên xứ
Huế.

a. Vài nét về tác giả, tác phẩm

Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại Huế, ông là một trong những nhà văn chuyên về bút ký.

Tác phẩm là bài bút ký viết tại Huế, ngày 4/1/1981, in trong tập sách cùng tên. Đây là một trong những tác
phẩm bút kí nổi tiếng của tác giả, gồm có ba phần và đoạn trích trong sách giáo khoa là phần thứ nhất.

b. Bàn luận về vấn đề

 Ở thượng nguồn: Sông Hương tựa như “một bản trường ca của rừng già” với nhiều tiết tấu hùng

tráng, dữ dội: khi “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn”, lúc “mãnh liệt vượt qua những ghềnh thác”, khi
“cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”, lúc “dịu dàng và say đắm giữa những dăm dài
chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”. Sông Hương hiện ra tựa “cơ gái Di-gan phóng khống và
man dại” với một “bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng” và cũng là “người mẹ phù sa
của một vùng văn hóa xứ sở”.

tráng, dữ dội: khi “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn”, lúc “mãnh liệt vượt qua những ghềnh thác”, khi“cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”, lúc “dịu dàng và say đắm giữa những dăm dàichói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”. Sông Hương hiện ra tựa “cơ gái Di-gan phóng khống vàman dại” với một “bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng” và cũng là “người mẹ phù sacủa một vùng văn hóa xứ sở”.

 Si về đồng bằng: Sông Hương là “người gái đẹp nằm ngủ mơ màng” giữa cánh đồng Chấu Hóa
đầy hoa dại; nhưng ngay sau khi ra khỏi vùng núi bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát của tuổi
thanh xuân nên “chuyển dòng một cách liên tục”, rồi “vòng một khúc quanh đột ngột”, “vẽ một hình
cung thật trịn”, “ơm lấy chân đồi Thiên Mụ”, rồi “trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành
qch”. Sơng Hương có lúc “mềm như tấm lụa” khi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo; có khi ánh
lên những mảng phản quang nhiều màu “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” lúc qua những dãy đồi núi
phía Tây nam thành phố, mang “vẻ đẹp trầm mặc” khi qua bao lăng tẩm, đền đài, tươi tắn và trẻ trung
khi gặp “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát
ngát tiếng gà”.

 Khi chảy vào thành phố Huế: Sông Hương “vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của
vùng ngoại ơ Kim Long” dịng sơng “kéo một hướng thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông
bắc”, rồi “uốn một cánh cung rấ nhẹ sang đến cồn Hến” khiến “dịng sơng mềm hẳn đi, như một
tiếng “vâng” khơng nói ra của tình u”. Sơng Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét
tinh tế cho vùng đất cố đô. Vào Huế, con sông nhẹ nhàng như điệu slow chậm rãi, sâu lắng và là
người tình dịu dàng và chung thủy của Huế: “Rời khỏi kinh thành, sông Hương […] xa dần thành phố
để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và
rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dịng, rẻ ngoặc sang hướng đơng tây để
gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh cổ xưa”. Con sông đã quay ngược về Huế như
nàng Kiều “trở lại tìm Kim Trọng” để nói lời thề trước lúc đi xa. Cũng theo tác giả, khúc quanh thật
bất ngờ đó, tựa như một “nỗi vương vấn”, và dường như cịn có cả “một chút lẳng lơ kín đáo của tình
u”

c. Đánh giá:

Vẻ đẹp sơng Hương đã được khắc họa với văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa; ngôn từ
phong phú, gợi hình, gợi cảm; câu văn giàu nhạc điệu, các biện pháp nghệ thuật như ẩn dụ, nhân hóa, so sánh
được sử dụng một cách hiệu quả.

d. Liên hệ so sánh
 Giống:

 Khắc họa thành công vẻ đẹp riêng rất có hồn của dịng sơng thân thuộc của q hương.
 Bộc lộ tình cảm yêu mến, tha thiết đối với thiên nhiên, với xứ Huế.

 Vẻ đẹp của khung cảnh thiên nhiên được miêu tả bằng những hình ảnh phong phú, đa dạng, gợi tả,
gợi cảm.

 Khác:

AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DỊNG SƠNG?

 Tái hiện vẻ đẹp con sơng Hương với những nét đặc trưng: có khi hoang dại, đầy cá tính, có lúc chậm
rãi khoan thai nhưng bao giờ cũng gắn chặt với thành phố Huế.

 Lượng thơng tin cung cấp về dịng sơng khá chi tiết, cụ thể do đặc trưng của thể loại bút ký.

 Con sông Hương được tái hiện bằng văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa; ngôn từ phong
phú, gợi hình, gợi cảm; câu văn giàu nhạc điệu.

ĐÂY THƠN VĨ DẠ

 Vẻ đẹp của con sơng hịa lẫn trong khung cảnh mang đậm cái bồn xứ Huế thơ mộng, trầm mặc.
 Hình ảnh thiên nhiên in đậm dấu ấn cảm xúc của chủ thể trữ tình: đầy khao khát nhưng cũng lắm

buồn đau trong mặc cảm chia lìa.

 Vẻ đẹp thiên nhiên được tái hiện những hình ảnh thơ đầy sang tạo, có sự hịa quyện giữa thực và ảo;
bút pháp có sự hịa điệu tả thực, tượng trưng, lãng mạn trữ tình.