TRĂNG QUẦNG, TRĂNG TÁN LÀ GÌ?

Về đêm, trăng trên đỉnh đầu, khi xung quanh mặt trăng có một vầng sáng thì gọi là tán ; khi xung quanh mặt trăng có một vòng tròn ngũ sắc là đường số lượng giới hạn của một vùng đen quanh mặt trăng, tựa như mắt quầng thâm thì đó là trăng quầng. Chúng ta cùng nhau lý giải hiện tượng kỳ lạ này dựa trên những kiến thức và kỹ năng vật lí nhé !

TRĂNG QUẦNG, TRĂNG TÁN LÀ GÌ ?

Ông bà ta có câu:”Trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa”

Vậy trăng quầng, trăng tán là gì

Về đêm, trăng trên đỉnh đầu, khi xung quanh mặt trăng có một vầng sáng thì gọi là tán; khi xung quanh mặt trăng có một vòng tròn ngũ sắc là đường giới hạn của một vùng đen quanh mặt trăng, tựa như mắt quầng thâm thì đó là trăng quầng.” Như vậy chúng ta thống nhất các hình ảnh trăng quầng và trăng tán như sau rồi sẽ giải thích:

 

Trăng quầng (moon halo)

Nguyên lý hình thành quầng trăng

Hình trên miêu tả nguyên tắc hình thành quầng sáng từ mặt trời, mặt trăng hoặc bất kỳ một nguồn sáng nào .

Theo đó, ánh sáng khi xuyên qua các tinh thể băng (thường có khối lăng trụ lục giác) bị khúc xạ cho tia ló lệch góc khoảng 22 độ. Chính vì vậy, xung quanh nguồn sáng (mặt trời, mặt trăng) ta thấy xuất hiện một quần sáng, thực chất là quỹ đạo các tia ló được tạo ra từ mặt trời qua các tinh thể băng.

Quầng này tách biệt với nguồn sáng như hình trên ta thấy, có nửa đường kính góc khoảng chừng 22 độMây gây ra hiện tượng kỳ lạ quầng là mây có chứa những tinh thể băng, người ta gọi là Cirrostratus, ta hay gọi là mây ti tầng. Mây ti tầng có dạng sợ tơ, trong và trắng nhạt ở độ cao khoảng chừng 7 km, nhiệt độ trong đám mây cỡ – 20 độ C .Chúng ta biết, quang phổ mặt trời là một dải liên tục từ đỏ đến tím, khi bị khúc xạ qua những tinh thể băng, nó bị tán sắc như khi qua lăng kính. Điều này lý giải vì sao vòng tròn ta nhìn thấy gồm có 7 màu chính gồm đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím. Trong đó, vành trong cùng màu đỏ, vành ngoài cùng màu tím .

Quầng mặt trời ở Vũng Tàu. Ảnh Dân Trí

Quầng mặt trời thường rõ hơn quầng mặt trăng vì ánh sáng mặt trời mạnh hơn. Đối với mặt trăng, ta thường chỉ thấy một vòng sáng trắng là chính, hôm nào trăng thanh gió mát, ta mới có cơ may thấy rõ sự phân định đỏ tím này. Đôi khi ta thấy một quần lớn, nửa đường kính góc lớn hơn, ~ 45 độ, mờ hơn, đó là hiệu quả của sự khúc xạ nhiều lần qua tinh thể băng .Khi quầng Open là điều báo trước một thời kỳ không mưa sẽ diễn ra tại địa phương. Nhiều khi gây ra thiếu nước, hạn hán lê dài. ( Tôi sẽ bàn tiếp vần đề này trong một bài khác. )

Giải thích hình ảnh trăng tán.

Đường đi của tia sáng hình thành hình ảnh trăng tán

Tán trăng là những vòng tròn kích thuớc nhỏ không tách bạch rõ ràng với mặt trăng và cũng không tách bạch rõ ràng với nhau, do ánh sáng bị nhiễu xạ khi qua những hạt nước mưa. Có màu vàng trắng hoặc có màu hơi xanh ở trong và hơi đỏ ở ngoài .Hình trên trình diễn đường đi của tia sáng qua giọt nước, tia sáng bị phản xạ toàn phần nhiều lần sau đó gây ra hiện tượng kỳ lạ nhiễu xạ và cho tác dụng là những vòng tròn có nửa đường kính góc nhỏ, sát nguồn sáng .

Trăng tán, có màu vàng trắng hoặc có màu hơi xanh ở trong và hơi đỏ ở ngoài

Như vậy, Tán là hình ảnh nhìn thấy do các tia sáng nhiễu xạ qua các giọt nước nhỏ, tạo thành các vòng có bán kính góc nhỏ, sát nguồn sáng và hầu như ta chỉ thấy đó là một vành đai sáng rộng bao quanh mặt trời, mặt trăng.

Nó thường xuất hiện khi có một đám mây mỏng che ngang, trong mây có chứa các giọt nước nhỏ, sẵn sàng làm mưa.

Mây gây ra hiện tượng kỳ lạ tán ở thấp hơn mây ti tầng .Ông bà ta thường dựa vào Trăng quầng, trăng tán để đự báo thời tiết .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất