Phương thức sản xuất là gì? Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất

1. Phương thức sản xuất là gì ?

Ở mỗi quá trình lịch sử dân tộc con người triển khai sản xuất theo một phương pháp nhất định, tức là có một cách sinh sống, cách sản xuất riêng của mình, đó là phương pháp sản xuất .

Phương thức sản xuất là phương thức khai thác những của cải vật chất (tư liệu sản xuất và tư liệu sinh hoạt) cần thiết cho hoạt động tồn tại và phát triển xã hội. Phương thức sản xuất là cách thức con người tiến hành quá trình sản xuất vật chất ở những giai đoạn lịch sử nhất định của xã hội loài người. Phương thức sản xuất là sự thống nhất giữa lực lượng sản xuất với một trình độ nhất định và quan hệ sản xuất tương ứng. 

Bạn đang đọc: Phương thức sản xuất là gì? Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất

Sự thống nhất và ảnh hưởng tác động qua lại giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất tạo thành phương pháp sản xuất. Trong sự thống nhất biện chứng này, lực lượng sản xuất quyết định hành động quan hệ sản xuất .
Quan hệ sản xuất phải biến hóa cho tương thích với đặc thù và trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất. Tuy nhiên, quan hệ sản xuất không phải trọn vẹn thụ động, mà có ảnh hưởng tác động trở lại lực lượng sản xuất .
Quan hệ sản xuất hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến lực lượng sản xuất vì nó pháp luật mục tiêu của sản xuất, ảnh hưởng tác động đến quyền lợi và thái độ của người lao động trong sản xuất .
Nếu quan hệ sản xuất tương thích với đặc thù và trình độ của lực lượng sản xuất thì nó sẽ thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng ; ngược lại, nếu quan hệ sản xuất lỗi thời sẽ ngưng trệ sự tăng trưởng của lực lượng sản xuất. Tiêu chuẩn cơ bản để xem xét một quan hệ sản xuất nhất định có tương thích với đặc thù và trình độ của lực lượng sản xuất hay không là ở chỗ nó hoàn toàn có thể thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng, cải tổ đời sống nhân dân và tạo điều kiện kèm theo thực thi công minh xã hội hay không .
Trong xã hội có giai cấp, xích míc giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất biểu lộ thành xích míc giữa những giai cấp đối kháng. Mâu thuẫn này tất yếu dẫn đến đấu tranh giai cấp, nổ ra cách mạng xã hội sửa chữa thay thế quan hệ sản xuất cũ, lỗi thời bằng quan hệ sản xuất mới tân tiến hơn, sinh ra phương pháp sản xuất cao hơn trong lịch sử vẻ vang .
Lịch sử loài người đã trải qua những phương pháp sản xuất : công xã nguyên thủy, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa và đang quá độ lên phương pháp sản xuất cộng sản chủ nghĩa mà quá trình đầu là chủ nghĩa xã hội .

2. Lực lượng sản xuất là gì ?

Lực lượng sản xuất là thuật ngữ dùng để chỉ tổng thể và toàn diện những yếu tố cấu thành nội dung vật chất, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, … của quy trình sản xuất, tạo thành năng lượng thực tiễn cải biến giới tự nhiên của con người. Với nghĩa như vậy, lực lượng sản xuất cũng đóng vai trò phản ánh cơ bản trình độ chinh phục giới tự nhiên của con người .
Các yếu tố tạo thành lực lượng sản xuất gồm có : tư liệu sản xuất ( trong đó công cụ sản xuất là yếu tố phản ánh rõ ràng nhất trình độ chinh phục tự nhiên của con người ) và người lao động ( trong đó năng lượng phát minh sáng tạo của người lao động là yếu tố đặc biệt quan trọng quan trọng ) .
Lực lượng sản xuất là sự phối hợp giữa người lao động với tư liệu sản xuất, tạo ra sức sản xuất và năng lượng thực tiễn làm biến hóa những đối tượng người dùng vật chất của giới tự nhiên theo nhu yếu nhất định của con người và xã hội. Về cấu trúc, lực lượng sản xuất được xem xét trên cả hai mặt, đó là mặt kinh tế tài chính – kỹ thuật ( tư liệu sản xuất ) và mặt kinh tế tài chính – xã hội ( người lao động ). Lực lượng sản xuất chính là sự tích hợp giữa “ lao động sống ” với “ lao động vật hóa ” tạo ra sức sản xuất, là hàng loạt những năng lượng thực tiễn dùng trong sản xuất của xã hội ở những thời kỳ nhất định. Như vậy, lực lượng sản xuất là một mạng lưới hệ thống gồm những yếu tố ( người lao động và tư liệu sản xuất ) cùng mối quan hệ ( phương pháp tích hợp ), tạo ra thuộc tính đặc biệt quan trọng ( sức sản xuất ) để cải biến giới tự nhiên, phát minh sáng tạo ra của cải vật chất theo mục tiêu của con người. Đây là sự biểu lộ năng lượng thực tiễn cơ bản nhất – năng lượng hoạt động giải trí sản xuất vật chất của con người .

3. Vai trò quyết định của lực lượng sản xuất đối với quan hệ sản xuất

Sự vận động và phát triển của phương thức sản xuất bắt đầu từ sự biến đổi của lực lượng sản xuất. Lực lượng sản xuất là nội dung của quá trình sản xuất có tính năng động, cách mạng, thường xuyên vận động và phát triển; quan hệ sản xuất là hình thức xã hội của quá trình sản xuất có tính ổn định tương đối. Trong sự vận động của mâu thuẫn biện chứng đó, lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất. Cơ sở khách quan quy định sự vận động, phát triển không ngừng của lực lượng sản xuất là do biện chứng giữa sản xuất và nhu cầu con người; do tính năng động và cách mạng của sự phát triển công cụ lao động; do vai trò của người lao động là chủ thể sáng tạo, là lực lượng sản xuất hàng đầu; do tính kế thừa khách quan của sự phát triển lực lượng sản xuất trong tiến trình lịch sử.

Xem thêm: Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang (Work in progress) là gì?

Sự tương thích của quan hệ sản xuất với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất là yên cầu khách quan của nền sản xuất. Lực lượng sản xuất hoạt động, tăng trưởng không ngừng sẽ xích míc với tính “ đứng im ” tương đối của quan hệ sản xuất. Quan hệ sản xuất từ chỗ là “ hình thức tương thích ”, “ tạo địa phận ” tăng trưởng của lực lượng sản xuất trờ thành “ xiềng xích ” ngưng trệ sự tăng trưởng của lực lượng sản xuất. Đòi hỏi tất yếu của nền sản xuất xã hội là phải xóa bỏ quan hệ sản xuất cũ, thiết lập quan hệ sản xuất mới tương thích với trình độ của lực lượng sản xuất đã tăng trưởng. C.Mác đã nêu tư tưởng về vai trò của sự tăng trưởng lực lượng sản xuất so với việc đổi khác những quan hệ xã hội : “ Những quan hệ xã hội đều gắn liền mật thiết với những lực lượng sản xuất. Do có những lực lượng sản xuất mới, loài người đổi khác phương pháp sản xuất của mình, và do biến hóa phương pháp sản xuất, cách kiếm sống của mình, loài người đổi khác toàn bộ những quan hệ xã hội của mình. Cái cối xay quay băng tay đưa lại xã hội có lãnh chúa, những cối xay chạy bằng hơi nước đưa lại xã hội có nhà tư bản công nghiệp ” .
Lực lượng sản xuất quyết định hành động sự sinh ra của một kiểu quan hệ sản xuất mới trong lịch sử vẻ vang, quyết định hành động đến nội dung và đặc thù của quan hệ sản xuất. Con người bằng năng lượng nhận thức và thực tiễn, phát hiện và xử lý xích míc, thiết lập sự tương thích mới làm cho quy trình sản xuất tăng trưởng đạt tới một nấc thang cao hơn .

4. Sự tác động trở lại của quan hệ sản xuất đối với lực lượng sản xuất

Do quan hệ sản xuất là hình thức xã hội của quy trình sản xuất có tính độc lập tương đối nên ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ trở lại so với lực lượng sản xuất. Vai trò của quan hệ sản xuất so với lực lượng sản xuất được thực thi trải qua sự tương thích biện chứng giữa quan hệ sản xuất với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất .

Sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là đòi hỏi khách quan của nền sản xuất. Sự phù hợp của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất là một trạng thái trong đó quan hệ sản xuất là “hình thức phát triển” của lực lượng sản xuất và “tạo địa bàn đầy đủ” cho lực lượng sản xuất phát triển. Sự phù hợp bao gồm sự kết hợp đúng đắn giữa các yếu tổ cấu thành lực lượng sản xuất; sự kết hợp đúng đắn giữa các yếu tố
cấu thành quan hệ sản xuất; sự kết hợp đúng đắn giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất. Sự phù hợp bao gồm cả việc tạo điều kiện tối ưu cho việc sử dụng và kết hợp giữa người lao động và tư liệu sản xuất; tạo điều kiện hợp lý cho người lao động sáng tạo trong sản xuất và hưởng thụ thành quả vật chất, tinh thần của lao động.

Nếu quan hệ sản xuất “ đi sau ” hay “ vượt trước ” trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất đều là không tương thích. Sự tương thích không có nghĩa là giống hệt tuyệt đối mà chỉ là tương đối, trong đó tiềm ẩn cả sự độc lạ. Sự tương thích diễn ra trong sự hoạt động tăng trưởng, là một quy trình liên tục phát sinh xích míc và xử lý xích míc .
Sự tương thích của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất lao lý mục tiêu, khuynh hướng tăng trưởng của nền sản xuất xã hội ; hình thành mạng lưới hệ thống động lực thôi thúc sản xuất tăng trưởng ; đem lại hiệu suất, chất lượng, hiệu suất cao của nền sản xuất .
Sự tác động ảnh hưởng của quan hệ sản xuất so với lực lượng sản xuất diễn ra theo hai khunh hướng, đó là thôi thúc hoặc ngưng trệ sự tăng trưởng của lực lượng sản xuất. Khi quan hệ sản xuất tương thích với lực lượng sản xuất thì nền sản xuất tăng trưởng đúng hướng, quy mô sản xuất được lan rộng ra ; những thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến được vận dụng nhanh gọn ; người lao động nhiệt tình nhiệt huyết sản xuất, quyền lợi của người lao động được bảo vệ và thôi thúc lực lượng sản xuất tăng trưởng. Nếu quan hệ sản xuất không tương thích thì sẽ ngưng trệ, thậm chí còn phá hoại lực lượng sản xuất. Tuy nhiên, sự ngưng trệ đó chỉ diễn ra trong những số lượng giới hạn, với những điều kiện kèm theo nhất định .
Trạng thái hoạt động của xích míc biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất diễn ra là từ tương thích đến không tương thích, rồi đến sự tương thích mới ở trình độ cao hơn. Con người bằng năng lượng nhận thức và thực tiễn, phát hiện và xử lý xích míc, thiết lập sự tương thích mới làm cho quy trình sản xuất tăng trưởng đạt tới một nấc thang cao hơn. C.Mác chứng minh và khẳng định ; “ Tới một quá trình tăng trưởng nào đó của chúng, những lực lượng sản xuất vật chất của xã hội xích míc với những quan hệ sản xuất hiện có … trong đó từ trước tới nay những lực lượng sản xuất vẫn tăng trưởng. Từ chỗ là những hình thức tăng trưởng của lực lượng sản xuất, những quan hệ ấy trở thành những xiềng xích của những lực lượng sản xuất. Khi đó mở màn thời đại một cuộc cách mạng xã hội ” .
Quy luật quan hệ sản xuất tương thích với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất là quy luật thông dụng ảnh hưởng tác động trong hàng loạt tiến trình lịch sử vẻ vang trái đất. Sự ảnh hưởng tác động biện chứng giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất làm cho lịch sử vẻ vang xã hội loài người là lịch sử vẻ vang tiếp nối nhau của những phương pháp sản xuất, từ phương pháp sản xuất cộng sản nguyên thủy qua phương pháp sản xuất chiếm hữu nô lệ, phương pháp sản xuất phong kiến, phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa và đang tăng trưởng đến phương pháp sản xuất cộng sản chủ nghĩa .
Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, do những điều kiện kèm theo khách quan và chủ quan pháp luật, quy luật quan hệ sản xuất tương thích với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất có những đặc thù tác động ảnh hưởng riêng, Sự tương thích giữa quan hệ sản xuất với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất yên cầu tất yếu thiết lập chính sách công hữu về tư liệu sản xuất đa phần. Phương thức sản xuất xã hội chủ nghĩa từ từ loại trừ đối kháng xã hội. Sự tương thích không diễn ra “ tự động hóa ”, yên cầu trình độ tự giác cao trong nhận thức và vận dụng quy luật. Quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong xã hội xã hội chủ nghĩa hoàn toàn có thể bị “ biến dạng ” do nhận thức và vận dụng không đúng quy luật .

Xem thêm: Công nghệ 10 Bài 1: Bài mở đầu | Hay nhất Giải bài tập Công nghệ 10

5. Ý nghĩa trong đời sống xã hội của quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất

Quy luật quan hệ sản xuất tương thích với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất có ý nghĩa phương pháp luận rất quan trọng. Trong thực tiễn, muốn tăng trưởng kinh tế tài chính phải khởi đầu từ tăng trưởng lực lượng sản xuất, trước hết là tăng trưởng lực lượng lao động và công cụ lao động. Muốn xóa bỏ một quan hệ sản xuất cũ, thiết lập một quan hệ sản xuất mới phải địa thế căn cứ từ trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất, không phải là két quả của mệnh lệnh hành chính, của mọi sắc lệnh từ trên ban xuống, mà từ tính tất yếu kinh tế tài chính, nhu yếu khách quan của quy luật kinh tế tài chính, chống tùy tiện, chủ quan, duy tâm, duy ý chí .

Nhận thức đúng đắn quy luật này có ý nghĩa rất quan trọng trong không cho, vận dụng quan điểm, đường lối, chủ trương, là cơ sở khoa học để nhận thức thâm thúy sự thay đổi tư duy kinh tế tài chính của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong quy trình cách mạng Nước Ta, đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp thay đổi tổng lực quốc gia lúc bấy giờ, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn chăm sóc số 1 đến việc nhận thức và vận dụng đúng đắn phát minh sáng tạo quy luật này, đã đem lại hiệu suất cao to lớn trong thực tiễn. Nền kinh tế thị trường khuynh hướng xã hội chủ nghĩa là quy mô kinh tế tài chính tổng quát, là sự vận dụng quy luật quan hệ sản xuất tương thích với trình độ tăng trưởng của lực lượng sản xuất trong tăng trưởng kinh tế tài chính ở Nước Ta lúc bấy giờ .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ