Nghiên Cứu Lịch Sử

Lê Quỳnh Ba biên tập

Theo “ The Incredible Human Journey ”

“ The Incredible Human Journey ” ( Cuộc hành trình dài vĩ đại của loài người ) là bộ phim tài liệu khoa học 5 tập, dài 300 phút, được ra mắt bởi Tiến sĩ Alice Roberts. Phim lần đầu tiên được chiếu trên đài Đài truyền hình BBC, Vương quốc Anh vào tháng 5 và 6, năm 2009. Cô là giáo sư về Kết nối Cộng đồng trong Khoa học ở Đại học Birmingham, Anh quốc .

I: Rời khỏi châu Phi (Out of Africa)                                      

Bạn đang đọc: Nghiên Cứu Lịch Sử

1. Homo sapiens xuất hiện ở Đông Phi:

Ngày nay, những nhà khoa học đa phần thống nhất loài người đã tiến hóa từ vượn người qua 3 mô hình cơ bản. Ba mô hình đó là :
Homo habillis ( Người Khéo léo ) ,
Homo erectus ( Người Đứng thẳng ) ,
Homo sapiens ( Người Tinh khôn, người Hiện đại ) .

Vượn người Phương Nam (Australopithecus) là dạng vượn người đầu tiên, sống cách nay ít nhất 3 – 4 triệu năm. Đại diện là hóa thạch của Lucy (Australopithecus afarensis), phát hiện năm 1974, niên đại khoảng 3,85 – 2,95 triệu năm. Họ giống khỉ hơn giống chúng ta.

Cách đây 3,0 đến 1,5 triệu năm, khi vượn người biết sản xuất công cụ được gọi là con người. Nhóm con người đầu tiên được đặt tên Homo habillis ( Người Khéo léo ), không phải vì họ thực sự khôn khéo mà do biết sản xuất công cụ hơn dạng vượn người mà thôi. Người Khéo léo biết sản xuất công cụ dùng để đập hạt, cắt thịt, …
Cách đây 1,8 triệu năm, con người tiến hóa hơn biết dùng lửa, biết sản xuất dụng cụ cắt phức tạp hơn được gọi là Homo erectus ( Người Đứng thẳng ). Loài này đã bắt nguồn từ châu Phi ( hoàn toàn có thể cả Khu vực Đông Nam Á ) và lan tỏa xa tới Anh, Gruzia, Ấn Độ, Sri Lanka, Trung Quốc và Java. Một số đại diện thay mặt như : Homo heidelbergensis, Người vượn Java, Người vượn Bắc kinh, … Loài này lúc bấy giờ đã tuyệt chủng .
Cách đây khoảng chừng 200.000 năm ở Đông Phi khởi đầu xuất hiện Homo sapiens ( Người Tinh khôn ). Người Tinh khôn trông giống loài người như thời nay, đã biết mặc quần áo .

2. Người Tinh khôn đã rời khỏi châu Phi như thế nào.

Roberts đến Namibia nơi có người Bụi rậm Kalahari, bộ tộc săn bắn hái lượm ở đầu cuối trên lục địa, để dẫn chứng người Tinh khôn đã tiến hóa thích nghi với lối sống săn bắt hái lượm. Cô theo họ đi săn, diễn giải rằng khi họ chạy rượt đuổi những con thú, khung hình có nhiều chính sách làm cho sức khỏe thể chất họ dẻo dai hơn những con thú. Như việc tiết ra mồ hôi làm giảm nhiệt độ khung hình nên lâu mệt, trong khi những con thú bị săn ( như nai, hươu, … ) không có chính sách tiết mồ hôi nên mau bị mệt. Họ hoàn toàn có thể rượt đuổi cho đến khi chúng chạy không nỗi nữa. Hay lòng bàn chân có vòm cong khiến bàn chân linh động hơn. Việc tiếp tục chạy khiến tăng trưởng cơ mông săn chắc. Họ có ngôn từ nghe như tiếng lách cách, nhiều phụ âm. Họ biết lên kế hoạch cho buổi đi săn, … Những sự tiến hóa, thích nghi đó đã thực sự hữu dụng giúp người hiện đại thích nghi với lối sống săn bắt hái lượm. Khác với đời sống leo trèo, đung đưa trên cây khi rừng nhiệt đới gió mùa còn rậm rạp. Sự tiến hóa đó, giúp họ sống sót được và phân tán khắp lục địa .
Cô đến thăm di chỉ Omo ở Ethiopia, đó là nơi phát hiện vật mẫu con người hiện đại về mặt giải phẫu sớm nhất. Ở gần làng Kibish của bộ tộc Nyangatom, những nhà cổ sinh vật học đã tìm thấy sọ của H. sapiens, niên đại 195.000 tuổi, sống ở hoang mạc bắc Phi khác với Homo heidelbergensis ( thuộc Homo erectus ) niên đại khoảng chừng 500.000 năm. Homo heidelbergensis hoàn toàn có thể là tổ tiên chung của H. sapiens và H. neanderthalensis .
Tại Nam Phi, cô thăm những hang động ở Pinnacle Point nơi người tối cổ đã sống. Trong lớp đất 130.000 – 167.000 năm ở Cape Town, Nam Phi, phát hiện loại giáo có ngạnh, để tính sát thương mạnh hơn. Vậy là 160.000 trước đây, H. sapiens đã sống rất nhiều nơi ở châu Phi .
Sau đó, cô lý giải rằng về di truyền học cho thấy rằng toàn bộ những người ngoài châu Phi ( non-African ) hoàn toàn có thể là hậu duệ từ một nhóm nhỏ duy nhất từ châu Phi, những người đã rời lục địa hàng chục ngàn năm trước. Cô khám phá những giả thuyết khác nhau về con đường họ đã đi. Vào khoảng chừng 125.000 năm trước, sa mạc trở nên xanh tươi hơn, được cho phép người Hiện đại băng qua núi Sinai vào bán đảo Arab. Năm 1930, ở hang Skul, Israen, phát hiện hầm mộ niên đại 100.000 năm. Nhánh này hình như đã chết trọn vẹn, có lẽ rằng do đợt lạnh ở Trung Đông .
Vào khoảng chừng 90.000 năm trước, bán đảo Arab và châu Phi trở lại thành sa mạc. Mực nước biển thấp hơn giờ đây 120 m. Eo biển Đỏ giờ đây rộng 30 km, lúc đó chỉ còn 11 km. Khoảng vài trăm người đã vượt qua eo biển, hoàn toàn có thể là 1 bộ tộc đơn lẻ .
Vào khoảng chừng 70.000 – 12.000 năm trước, phát hiện những dụng cụ đá ở Oman giống như ở thung lũng sông Somerset, những vùng này có nước, người Hiện đại đã đi dọc theo bờ biển bán đảo Arab, vào vùng Lưỡng Hà rồi tỏa đi khắp quốc tế .
Các dân tộc bản địa trên quốc tế, có vẻ như là hậu duệ của 1 nhóm người khoảng chừng 100 thành viên rời Đông Phi cách đây 70.000 năm qua vùng Sừng châu Phi .

 

II:  Người Tinh khôn đến châu Á

CHÚNG TA ĐÃ Ở ĐÂU? Có chiến thắng thời kỳ băng hà không?
Người Trung Quốc có thể bắt nguồn từ 1 nhánh khác trong cây Phả hệ loài người? Khác với các dân tộc khác? Tại sao con người dấn thân vào nơi lạnh giá cách đây khoảng 40.000 năm?

Qua những nghiên trước, cho thấy Homo sapiens đã đi dọc theo bờ biển bán đảo Arab, qua cao nguyên Iran vào Trung Á, men theo những dãy núi chọc trời bên phải, tiến vào Siberi khoảng chừng 40.000 năm trước. Khoảng 30.000 trước đây, họ đã tới bờ Bắc Băng Dương. Có 1 nhánh đi ven theo bờ biển Nam Á, rồi đi dọc theo Khu vực Đông Nam Á để đi lên Trung Quốc .
Trong tập thứ hai, Roberts đi đến Siberia và thăm một cộng đồng dân địa phương bị cô lập, người Evenk i vẫn còn sinh sống nhờ vào săn bắn tuần lộc. So sánh cách sống của họ nơi lạnh ngắt khắc nghiệt, độc lạ với châu Phi ấm cúng, cô tự hỏi làm thế nào người châu Phi cổ đại hoàn toàn có thể thích nghi được với khí hậu Bắc Á rất băng giá và tại sao người châu Á trông rất khác với người châu Phi. Người Evenki ở Siberi lạnh buốt đã sản xuất ra những đôi giày rất ấm từ da tuần lộc. Tìm thấy những cây kim may bằng xương niên đại khoảng chừng 40.000 trước đây. Muốn sống sót nơi nóng bức phải có quần áo, giày để giữ ấm. Họ là những người thợ may đầu tiên trên quốc tế .
Người châu Phi cổ đại đi theo những con thú để săn bắt. Tìm thấy xương tuần lộc ( đã bị ăn thịt ) từ thời cổ đại. Đỉnh điểm của thời kỳ băng hà khoảng chừng 25.000 năm trước, âm 80 0C, khí hậu khô khô hanh. Họ lui về trú ở Malta, Nam Siberia. Ở Bảo tàng Hermitage, Petecbua, tọa lạc bộ xương dẹt, con người rất nhỏ, do thiếu thức ăn. Có cặp Thiên nga bằng ngà voi quý hiếm mamut, tại sao họ lại tạo ra Thiên nga. Khi Thiên nga bay về là báo hiệu mùa Xuân khởi đầu. Mùa Xuân đến mới mở màn săn bắn. Cho thấy họ sống trong mùa Đông giá lạnh, thiếu ăn, họ rất mong đợi mùa xuân. Điều kiện khắc nghiệt làm xương nhỏ lại .
Thời kỳ đầu của Băng hà cuối, bộ mặt của người Đông Á đã đổi khác. Mắt hình quả hạnh, mặt phẳng hơn, mũi nhỏ hơn. Vì lạnh, mắt nhỏ để giảm mất nhiệt từ mắt .

Hình : Người Tinh khôn 30.000 năm tuổi ở Hang Thượng, Trung Quốc
Sau đó, Roberts dẫn dắt tò mò có một luận thuyết khác với luận thuyết “ rời khỏi châu Phi ”. Đó là giả thuyết “ Nguồn gốc đa vùng của người hiện đại ” đã đạt được sự tương hỗ từ một vài nhóm nhà khoa học ở Trung Quốc. Theo triết lý này, người Trung Quốc có nguồn gốc từ người Homo erectus địa phương chứ không phải từ Homo sapiens châu Phi như sự tiến hóa của những dân tộc bản địa khác .
Roberts đã đến thăm hang động Zhoukoudian ( Chu Khẩu Điếm ), nơi đã phát hiện Người vượn Bắc Kinh, thuộc loài Homo erectus được cho là tổ tiên của người Trung Quốc. Theo GS.Wu Xin Zhi ( Ngô Tân Chỉ ) di cốt người ở Hang Bồ Câu, được gọi là người vượn Bắc Kinh thuộc H. erectus tuổi từ 500.000 – 200.000 năm, họ không có hậu duệ, đã tuyệt chủng. Người hang Thượng niên đại 30.000 năm thuộc H. sapiens từ châu Phi sang. H. erectus Trung Quốc mặt phẳng, mũi tẹt, cạnh dưới hốc mắt cũng phẳng. Người Trung Quốc tin cậy mãnh liệt rằng họ có nguồn gốc khác với những dân tộc bản địa khác. Roberts thấy rằng những đặc tính hình thể của người Trung Quốc hiện đại và trong hộp sọ hóa thạch, như xương gò má rộng, hình dạng hộp sọ và những răng cửa hình xẻng là những đặc thù không có trong phần nhiều toàn bộ mọi người khác. Có lẽ đó là do điều kiện kèm theo địa lý .
Cô cũng thấy rằng những công cụ bằng đá được tìm thấy ở Trung Quốc có vẻ như nguyên thủy hơn so với những nơi khác, và suy luận rằng chúng đã được sản xuất chỉ từ Homo erectus địa phương. Tuy nhiên, cô chú ý quan tâm rằng những vật chứng từ sọ chỉ để tìm hiểu thêm. Cô phỏng vấn một nhà khảo cổ học Mỹ, người trình diễn giả thuyết rằng người Trung Quốc cổ đại sử dụng tre thay cho đá, để lý giải sự vắng mặt của công cụ bằng đá phức tạp, mặc dầu chưa có dẫn chứng khảo cổ học tương hỗ cho giả thuyết này .
Cuối cùng, Roberts phỏng vấn nhà di truyền học Trung Quốc Jin Li ( Kim Lực, 金力 ), Đại học Fudan, Thượng Hải. Người quản lý ở Trung Quốc trong Dự án map gene người, đã điều tra và nghiên cứu lấy mẫu ADN hơn 12.000 thành viên sống rải rác khắp Trung Quốc từ 160 nhóm dân tộc bản địa. So sánh với một mẫu gen phái mạnh, chỉ xuất hiện cách đây 80.000 năm ở châu Phi. Nghiên cứu khởi đầu đưa ra giả thuyết rằng người Trung Quốc hiện đại tiến hóa từ người Homo erectus địa phương ở Trung Quốc, nhưng trong thực tiễn lại Kết luận rằng người Trung Quốc đã không tiến hóa từ người vượn Bắc Kinh ( Homo pekinensis ), mà cũng vận động và di chuyển từ châu Phi đến như phần còn lại của dân cư quốc tế .

Ở Hang Tông Phiên, Quế Lâm, có di chỉ về đồ gốm dùng để nấu ăn, về việc trồng lúa cách đây 9.000 năm. Cho thấy có sự định cư, có nền văn minh.

Xem thêm: Nghị luận hãy nắm bắt cơ hội để thành công – Allavida – Chia Sẻ Kiến Thức Điện Máy Việt Nam

II :  Người Tinh khôn đến châu Âu

1. Lộ trình vào châu Âu:

Ở vùng Đông Transylvania, có hang Pestera cu Oase, mất 1,5 ngày lái xe từ thủ đô hà nội Bucaret, Rumani. Vào năm 2002, người ta phát hiện hang, đây là loại hang có nước, gọi là hang Xương vì tìm thấy sọ Homo sapiens niên đại 40.000 năm tuổi, đặt tên là sọ Oase. Đặc điểm, răng cứng hơn, mặt không nhẵn hơn người thời nay. Nhà hình sự học Richard Neave hồi sinh hộp sọ ( Hình ). Cho thấy H. sapiens đã đến châu Âu khoảng chừng 45.000 năm trước. Ở bờ biển Ucagizli có vỏ sò 42.000 năm tuổi. Tuyến đường họ hoàn toàn có thể đã đi từ châu Phi là qua Trung Đông đến Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Roberts đã liên tục đi theo con đường đó .

Hình : Roberts và sọ Oase phục dựng .
Cô đi qua eo biển Bosphorus ( eo biển giữa châu Á và châu Âu ở Thổ Nhĩ Kỳ ) và ngược sông Danube, dọc theo lộ trình hoàn toàn có thể của H. sapiens đã tiến vào châu Âu khoảng chừng 45.000 năm trước .
Eo Bosphorus, cách đây 40.000 – 50.000 năm, mực nước biển còn thấp, đi bộ qua được. Thực tế có sống sót một phụ nữ đặc biệt quan trọng cách đây 40.000, ta đặt tên cho bà là bà mẹ Europa, vì bà ấy để lại gen di truyền. Ngày nay 10 % người châu Âu hoàn toàn có thể truy nguyên nguồn gen của mình. 10 % người châu Âu này là hậu duệ của bà. Khi người Tinh khôn vào châu Âu, sông Danuyps là 1 cửa ngõ bước vào quốc tế mới .

2. Đối đầu với Người Neanderthal:

Khi người Tinh khôn tiến vào châu Âu cách đây 40.000 – 45.000 năm, vùng đất này đã có chủ. Người Neanderthal đã cư trú ở đó, phân bổ từ Siberia đến Tây Ban Nha .

Hình : Roberts và quy mô Neanderthal .
Người Neanderthal chậm rãi và kém mưu trí, vạm vỡ, thích nghi việc chịu lạnh, não lớn, săn giỏi, công cụ cắt rất sắc .
Công cụ của người hiện đại gọn nhẹ hơn, bảo đảm an toàn hơn cho người sử dụng. Chiếc lao của người Tinh khôn chỉ cần đứng từ xa, hoàn toàn có thể phóng đến sát hại những con thú dữ, còn công cụ của người Neanderthal phải đến gần con thú mới sát thương được. Người ta còn phát hiện một chiếc sáo ngà voi ma mút, niên đại 40.000 – 50.000 năm của người Tinh khôn .
Người Neanderthal và người Tinh khôn đã cùng sống ở thung lũng Lohne. Vậy tại sao người Neanderthal đã tuyệt chủng, còn người Tinh khôn đã sống sót và tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ cho đến thời nay .
Người Tinh khôn tính hội đồng cao hơn, có phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật, công cụ hiệu suất cao hơn, phân bổ tập trung chuyên sâu hơn. Nhờ đó đã thích nghi hiệu suất cao hơn người Neanderthal. Dần dần Người Neanderthal bị thu hẹp dân số, thu hẹp vùng chủ quyền lãnh thổ. Họ bị dồn đến vùng Gibraltar, ở đầu cuối là tuyệt chủng .
Cách đây 25.000 năm, có làn di cư thứ 2, từ phía Đông vào châu Âu, gọi là làn di cư của bà mẹ Iris. Ở Doln, Vestonice, Cộng hòa Séc, người ta phát hiện được ngà voi quý hiếm được khắc như là 1 map ; tượng Vệ nữ Doln, Vestonice, tượng gốm đầu tiên. Ngày nay, 2/3 % dân châu Âu thuộc hậu duệ của bà mẹ Iris .
Người Neandertal đã biến mất khoảng chừng 24.000 năm trước. Robert đưa ta đến thăm Gibraltar, nơi được biết đến là có di chỉ về những người Neanderthal ở đầu cuối. Lúc đó nước biển thấp hơn 100 m, so với giờ đây .

3. Những thay đổi để thích nghi với khí hậu châu Âu:

Cách đây 24.000 năm, đỉnh điểm của thời kỳ băng hà, nước Anh băng dày 50% dặm, âm 20 0C. H. sapiens ở châu Âu phải trốn vào những cái hang. Họ còn để lại những bức tranh hang động ở Lascaux, niên đại khoảng chừng 16.000 tuổi. Khoảng 100 thế hệ kiên trì sống trong hang cho đến khi toàn cầu ấm trở lại .
Cô bàn về những triết lý lý giải nguyên do tại sao người châu Âu có làn da trắng. Vì châu Âu ít có ánh nắng hơn châu Phi. Và thiếu ánh sáng cũng làm thiếu vitamin D, người ta tìm thấy một số ít bộ xương bị còi xương .
Những ngôi đền thời đồ đá mới ngoạn mục tại Göbekli Tepe ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, niên đại 10.000 năm. Đền Göbekli Tepe, một dạng chôn cất trên khung trời. Nơi đây có khu định cư của thợ săn thú bầy đàn. Cho thấy sự định cư và sự sinh ra của ngành nông nghiệp, làm biến hóa hoạt động giải trí xã hội .
Xem những phần tiếp :

( còn tiếp )

Chia sẻ:

• Twitter
• Facebook
• Thêm

• E-Mail

Thích bài này:

Thích

Xem thêm: Thư tình: Hãy cho anh cơ hội bên em

Đang tải …

Có liên quan

Source: https://vh2.com.vn
Category : Cơ Hội