Tự phê bình và phê bình theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh – Tin tức, đọc báo, sự kiện

04/05/2019 | 3719Tự phê bình là vũ khí sắc bén, là thang thuốc “ đặc hiệu ” ; là nguyên tắc, là quy luật tăng trưởng của Đảng ; là việc làm liên tục, tất yếu trong hoạt động và sinh hoạt Đảng, góp thêm phần nâng cao năng lượng chỉ huy, sức chiến đấu, uy tín của tổ chức triển khai đảng và chất lượng, uy tín của đảng viên. Vì vậy, trước khi đi xa về cõi vĩnh hằng, Hồ Chí Minh đã căn dặn trong Di chúc : “ Trong Đảng thực hành thực tế dân chủ thoáng rộng, tiếp tục và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và tăng trưởng sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phải có tình chiến sỹ thương mến lẫn nhau ” [ 1 ] .

      

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với công nhân Nhà máy xe lửa Gia Lâm (19-5-1955) – Ảnh tư liệu

Bạn đang đọc: Tự phê bình và phê bình theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh – Tin tức, đọc báo, sự kiện

1. Nhận diện đúng để tự phê bình và phê bình đúng

Bàn về công tác làm việc kiến thiết xây dựng Đảng, V.I. Lênin coi “ tự phê bình là một việc tuyệt đối thiết yếu cho hết thảy mọi chính đảng sống và đầy sức sống. Không gì tầm thường bằng chủ nghĩa sáng sủa tự mãn ” [ 2 ]. Còn Hồ Chí Minh từng nói, Đảng cần phải biết những ưu điểm và khuyết điểm của mình để “ dạy dỗ đảng viên, dạy dỗ quần chúng ” và “ một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ thực trạng sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa thay thế khuyết điểm đó. Như thế mới là một Đảng tân tiến, mạnh dạn, chắc như đinh, chân chính ” [ 3 ] … Tự phê bình và phê bình là cuộc đấu tranh giữa giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái đúng và cái sai trong bản thân mỗi cán bộ, đảng viên và tổ chức triển khai đảng, để “ cốt để giúp nhau sửa chữa thay thế, giúp nhau tân tiến ”, “ cốt để sửa đổi cách thao tác cho tốt hơn, đúng hơn ”, “ cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ ” [ 4 ], nên khi triển khai phải “ nhất quyết, ráo riết, triệt để, ngay thật, không nể nang, không thêm bớt ” và “ phải có tình chiến sỹ yêu dấu lẫn nhau ”. “ Thang thuốc hay nhất là thiết thực phê bình và tự phê bình ” phải được thực thi liên tục, trang nghiêm trên ý thức “ những cơ quan, những cán bộ, những đảng viên, mỗi người, mỗi ngày phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm điểm và kiểm điểm chiến sỹ mình. Hễ thấy khuyết điểm phải nhất quyết tự thay thế sửa chữa và giúp chiến sỹ mình thay thế sửa chữa. Phải như thế Đảng mới chóng tăng trưởng, việc làm mới chóng thành công xuất sắc ” [ 5 ], chứ không chờ “ có việc ” mới thực thi, có khuyết điểm mới phạt …
Với ý nghĩa đó, tự phê bình theo Hồ Chí Minh là “ nêu ưu điểm và vạch ra khuyết điểm của mình ”, là “ ngay thật nhận, công khai minh bạch nhận trước mặt mọi người những khuyết điểm của mình để tìm cách sửa chữa thay thế ”. Đó là cách mỗi người tự nhìn nhận những ưu điểm và khuyết điểm của bản thân, để một mặt, thấy được “ cái hay ”, “ cái dở ” của mình ; mặt khác, làm cơ sở cho những người xung quanh đóng góp ý kiến, nhằm mục đích sửa chữa thay thế khuyết điểm, phát huy ưu điểm. Còn phê bình là “ phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm ” của chiến sỹ mình, là tham gia góp ý kiến và phương pháp thay thế sửa chữa để cùng lúc hướng đến hai mục tiêu : một là, cổ vũ, động viên chiến sỹ mình phát huy những ưu điểm, những cách làm hay, những việc làm tốt ; hai là, tìm ra giải pháp khắc phục, sửa chữa thay thế khuyết điểm, hạn chế, sai lầm đáng tiếc để ngày càng văn minh. Do đó, tự phê bình và phê bình chỉ có ý nghĩa khi được triển khai tráng lệ ; người phê bình cũng như người tiếp thu ý kiến phê bình của người khác đều phải xuất phát từ động cơ trong sáng, đúng đắn, đó là trợ giúp lẫn nhau, vì sự tân tiến của mỗi người và sự tăng trưởng vững mạnh của tổ chức triển khai, với ý thức “ phê bình việc làm, chứ không phê bình người ”, “ chớ dùng những lời mỉa mai, chua cay, đâm thọc ” …
Trong mọi thực trạng, người tự phê bình và bị phê bình phải thành khẩn, thành tâm, không giấu giếm khuyết điểm của mình ; phải tự giác nhận và vạch ra khuyết điểm của mình trước tập thể ; thái độ khi tiếp thu phê bình phải cầu thị, nhã nhặn, phải biết lắng nghe, biểu lộ sự tiếp thu một cách thiện chí và quyết tâm sửa chữa thay thế. Đồng thời, khi bị phê bình cần : 1 ) Tránh bức xúc, mất bình tĩnh, phản ứng nóng bức dẫn đến to tiếng, có lời nói thiếu văn hóa truyền thống, hoặc có thái độ thử thách, khiêu khích người đang phê bình mình. 2 ) Tránh hiện tượng kỳ lạ có nhận khuyết điểm nhưng không tâm phục khẩu phục nên nhận qua loa ; không quyết tâm sửa chữa thay thế, thậm chí còn vẫn liên tục mắc phải những khuyết điểm đó. 3 ) Đối với những ý kiến góp ý chưa đúng mà cần báo cáo giải trình cũng phải bình tĩnh, mềm dẻo và nhã nhặn …
Còn người phê bình cần tránh động cơ vụ lợi, phê bình không đúng đắn vì những thành kiến cá thể, ích kỷ, hẹp hòi, không thừa nhận thành tích nên tận dụng phê bình để đả kích, cường điệu khuyết điểm nhằm mục đích hạ uy tín, hạ bệ lẫn nhau, gây mất đoàn kết nội bộ. Khi phê bình người khác phải : 1 ) Luôn khách quan, trung thực, công khai minh bạch, “ không đặt điều ”, “ không thêm bớt ” ; thông tin đúng mực, thẳng thắn, chân thành, có tình, có lý làm cho người được góp ý tâm phục, khẩu phục. 2 ) Lựa chọn giải pháp phê bình thích hợp, tế nhị trong cả lời nói, giọng nói, cách nói. Phát ngôn không đúng nơi, đúng chỗ ; tránh kiểu ba phải, thành kiến, xu nịnh, phụ thuộc và đặc biệt quan trọng là “ thói đạo đức giả ” ; đồng thời, tránh dùng lời lẽ mỉa mai, chua cay, “ đâm thọc ”, gây không dễ chịu, khó tiếp thu, gây ra tự ái hoặc hiểu nhầm cho người bị phê bình .
Thực tế cho thấy, trong tự phê bình và phê bình vẫn còn hiện tượng kỳ lạ “ sợ tự phê bình thì sẽ mất thể diện, mất uy tín ” [ 6 ] và nguyên do “ sợ mất thành tích của tập thể, của chỉ huy ” mà che giấu khuyết điểm, hoặc bao che, chạy tội cho chiến sỹ mình. Vì thế, để tự phê bình và phê bình đúng, liên tục, liên tục nhằm mục đích thiết kế xây dựng và chỉnh đốn Đảng, thì khi thực thi phải tránh và khắc phục thực trạng nể nang, tránh mặt, “ dĩ hòa vi quý ” vì sợ tác động ảnh hưởng đến quyền lợi cá thể, sợ “ phê bình cấp trên sẽ bị trù dập, phê bình đồng nghiệp sẽ bị mất lòng, phê bình cấp dưới sẽ bị mất phiếu ” ; đồng thời, tránh tâm ý sợ “ bị phê bình ” nên mới “ phê bình ” người khác, phê bình chiếu lệ, một chiều, mang tính hình thức – thực ra là nói để lấy lòng nhau …

          2. Tăng cường sử dụng thang thuốc “đặc trị” để xây dựng Đảng

Luôn coi tự phê bình và phê bình là trách nhiệm quan trọng, là thang thuốc “ đặc trị ” để thiết kế xây dựng và chỉnh đốn Đảng, trong những năm qua, nội dung này luôn được ghi rõ trong Điều lệ và những văn kiện của Đảng, nhất là trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng. Việc gắn triển khai Chỉ thị 05 – CT / TW của Bộ Chính trị về “ Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong thái Hồ Chí Minh ” với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “ Tăng cường kiến thiết xây dựng, chỉnh đốn Đảng ; ngăn ngừa đẩy lùi sự suy thoái và khủng hoảng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu lộ “ tự diễn biến ”, “ tự chuyển hóa ” trong nội bộ ” được coi là giải pháp cải tiến vượt bậc, là đơn thuốc “ đặc trị ” để kiến thiết xây dựng Đảng vững mạnh, trong sáng về mọi mặt. Việc sẵn sàng chuẩn bị kiểm điểm của tập thể và cá thể cán bộ, đảng viên được triển khai chu đáo, trang nghiêm, không có vùng cấm, có sự chỉ huy, kiểm tra ngặt nghèo của cấp ủy cấp trên, với mục tiêu phòng ngừa, ngăn ngừa để “ trị bệnh cứu người ” ; đồng thời, nhất quyết đấu tranh với những biểu lộ nể nang, tránh mặt, xuê xoa, “ dĩ hòa vi quý ” hoặc “ đao to, búa lớn ”, động cơ không trong sáng …
Thực tế cho thấy, sự gương mẫu của cán bộ chỉ huy, quản trị, người đứng đầu trong tự phê bình và phê bình so với công tác làm việc chỉ huy, chỉ huy và tổ chức triển khai thực thi trách nhiệm được giao ; với rèn luyện đạo đức cách mạng, phòng chống 27 bộc lộ “ tự diễn biến ”, “ tự suy thoái và khủng hoảng ” theo ý thức Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII cũng góp thêm phần tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành vi của mỗi cán bộ, đảng viên trong mỗi tổ chức triển khai Đảng. Tuy nhiên, bên cạnh những hiệu quả đã đạt được, việc thực thi nguyên tắc tự phê bình và phê bình của một số ít cấp ủy vẫn còn những hạn chế. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã chỉ ra : Tại 1 số ít cấp ủy, nhận thức về nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong hoạt động và sinh hoạt Đảng chưa đúng đắn, chưa tiếp tục, chưa trang nghiêm ; giải pháp tự phê bình và phê bình chưa cao ; nhiều nơi còn mang tính hình thức, còn thực trạng nể nang, tránh mặt, ngại va chạm … Một số cán bộ, đảng viên thiếu tự giác nhận khuyết điểm và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong chức trách, trách nhiệm được giao nên kiểm điểm, tự phê bình và phê bình không trang nghiêm, hoặc chỉ nhìn thấy những ưu điểm mà không nhìn thấy khuyết điểm của mình để kịp thời thay thế sửa chữa, khắc phục … Vì vậy, để triển khai những hướng dẫn của Hồ Chí Minh trong Di chúc về tự phê bình và phê bình nhằm mục đích thiết kế xây dựng và chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng trong sáng, vững mạnh, trong thời hạn tới, cần phải tập trung chuyên sâu triển khai một số ít trách nhiệm trọng tâm sau :
Một là, mỗi cấp ủy, mỗi cán bộ, đảng viên không chỉ nâng cao nhận thức mà còn phải tôn vinh nghĩa vụ và trách nhiệm trong thực thi những nguyên tắc thiết kế xây dựng Đảng, Điều lệ Đảng, nhất là tự phê bình và phê bình. Phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của cấp ủy, người đứng đầu và nghĩa vụ và trách nhiệm của cả mạng lưới hệ thống chính trị trong tự phê bình và phê bình trên ý thức : triển khai từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, từ cấp ủy, người đứng đầu đến cán bộ, đảng viên. Theo đó : 1 ) Cấp trên phải gương mẫu tự kiểm điểm trước để cấp dưới noi theo ; tập thể kiểm điểm trước, cá thể kiểm điểm sau ; cấp ủy viên và cán bộ giữ chức vụ chỉ huy điểm điểm trước, đảng viên kiểm điểm sau. 2 ) Cấp dưới phải mạnh dạn phê bình cấp trên ; tổ chức triển khai cơ sở đảng và mỗi cán bộ, đảng viên phải lắng nghe ý kiến phê bình của quần chúng, để tự phê bình và phê bình không chỉ bảo vệ chất lượng, hiệu suất cao mà còn góp thêm phần làm tăng uy tín của cán bộ chỉ huy, quản trị, người đứng đầu cơ quan, địa phương, đơn vị chức năng .
Hai là, duy trì và triển khai trang nghiêm, liên tục, hiệu suất cao nguyên tắc tự phê bình và phê bình gắn với trách nhiệm chính trị, với những đợt hoạt động và sinh hoạt Đảng. Định kỳ thực thi sơ kết rút kinh nghiệm tay nghề để kịp thời khắc phục những sai sót, xô lệch như : phê bình mang tính hình thức, qua loa, đại khái hoặc tận dụng tự phê bình và phê bình để nói xấu, hạ nhục, đả kích và hạ bệ lẫn nhau. Trong đó, phối hợp ngặt nghèo giữa công tác làm việc tư tưởng với công tác làm việc tổ chức triển khai ; phát huy dân chủ ; tôn vinh tính tự giác, nghĩa vụ và trách nhiệm, thái độ và chiêu thức tự phê bình và phê bình đúng đắn, tương thích, bảo vệ tính văn hóa truyền thống, tính khoa học, tính nhân văn của mỗi cán bộ, đảng viên. Cung cấp thông tin kịp thời, không thiếu, đúng chuẩn cho cán bộ, đảng viên để kịp thời bảo vệ cái đúng, phê phán cái sai ; đồng thời, khắc phục thực trạng bưng bít thực sự, không công khai minh bạch hoặc thông tin rơi lệch, làm ảnh hưởng tác động đến chất lượng tự phê bình và phê bình .

Ba là, phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, nhất là nhân dân tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị trong giám sát, phê bình tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên với các hình thức phù hợp. Theo đó, những ý kiến đóng góp của các tổ chức quần chúng, tầng lớp nhân dân đối với các cấp ủy, tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên cần được tập hợp đầy đủ và tiếp thu nghiêm túc; phải báo cáo nghiêm túc kết quả với cấp ủy cấp trên và có kế hoạch sửa chữa khuyết điểm để nhân dân biết, giám sát việc thực hiện, góp phần ngăn chặn nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Xem thêm: Công văn khảo sát rèn luyện đội viên trực tuyến

Bốn là, gắn tự phê bình và phê bình với công tác làm việc kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng trên niềm tin vừa cẩn trọng vừa kịp thời, để một mặt phát huy ưu điểm của mỗi cán bộ, đảng viên ; mặt khác, phân loại đảng viên theo định kỳ trang nghiêm … Đồng thời, trải qua tự phê bình và phê bình để kịp thời tuyên truyền, động viên, biểu dương những cá thể, tập thể có thành tích ; đề ra phương hướng, giải pháp trợ giúp những cá thể, tập thể còn hạn chế, khuyết điểm và định kỳ thông tin tác dụng khắc phục, thay thế sửa chữa khuyết điểm trước tập thể và cấp ủy cấp trên .
Tự phê bình và phê bình theo lời căn dặn của Hồ Chí Minh trong Di chúc “ phải có tình chiến sỹ yêu quý lẫn nhau ” liên tục, tráng lệ, kịp thời trên ý thức thành thật với mình và chân thành, mạnh dạn với chiến sỹ chắc như đinh sẽ góp thêm phần thiết kế xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng luôn trong sáng, vững mạnh. / .

TS. Văn Thị Thanh Mai

Nguyễn Thị Bích Hà

[ 1 ] Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc – Sự thật, Thành Phố Hà Nội, 2011, t. 15, tr. 611
[ 2 ] V.I. Lênin : Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc, Thành Phố Hà Nội, 2006, t. 10, tr. 395 – 396
[ 3 ] Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc – Sự thật, Thành Phố Hà Nội, 2011, t. 5, tr. 301

[4] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, 2011, t.5, tr.272

Xem thêm: Đề thi tốt nghiệp THPT nhẹ nhàng, điểm chuẩn sẽ tăng?

[ 5 ] Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc – Sự thật, TP. Hà Nội, 2011, t. 5, tr. 273
[ 6 ] Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc – Sự thật, TP. Hà Nội, 2011, t. 11, tr. 608

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá