Quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc cây hồ tiêu – TraceVerified

QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY HỒ TIÊU

Cây hồ tiêu (Piper nigrum L): Là loại cây gia vị yêu thích và cổ xưa nhất so với các loại cây gia vị khác, có nguồn gốc từ tán rừng nhiệt đới vùng Tây Ghats tại Ấn Độ. Thuộc loại cây thân thảo, có thể mọc thành bụi hoặc leo bám. Ở nước ta hồ tiêu được trồng nhiều từ những năm cuối của thế kỷ 20 và là cây có giá trị kinh tế cao do vậy diện tích gieo trồng được tăng nhanh qua các năm. Hiện nay, diện tích hồ tiêu của cả nước đã đạt trên 79.000 ha, tập trung ở các tỉnh Tây Nguyên (51,6%), các tỉnh Đông Nam bộ (39,6%) và một phần ít còn lại là các tình thành khác, (Lê Ngọc Báu, 2015). Năng suất hồ tiêu bình quân của cả nước đạt 2,16 tấn tiêu khô/ha (xếp vào loại cao nhất thế giới), chiếm 30% sản lượng và hơn 50% thị phần xuất khẩu trên thế giới.

Là loại cây có nguồn gốc vùng nhiệt đới gió mùa do vậy khí hậu, thời tiết nước ta là điều kiện kèm theo thuận tiện cho cây tiêu tăng trưởng. Mặc dù cây tiêu có năng lực chịu được nhiệt độ thấp ( > 10 °C ) và nhiệt độ cao ( < 40 °C ), nhưng khoảng chừng nhiệt độ thích hợp nhất là từ 20-32 °C, cây tiêu ưa ánh sáng tán xạ và thích môi trường tự nhiên lặng gió. Ngoài điều kiện kèm theo về nhiệt độ, ánh sáng thì cây tiêu cũng cần yên cầu những điều kiện kèm theo ngoại cảnh khác như : Ẩm độ tương đối trên 70 %, nhiệt độ đất tầng canh tác khoảng chừng 25-28 °C, lượng mưa cao, phân bổ đều trong mùa mưa ( 1.500 – 2.500 mm ) và phải có mùa khô rõ ràng để thuận tiện cho quy trình phân hóa mầm hoa. Những vùng thỏa mãn nhu cầu những điều kiện kèm theo đã nêu đều hoàn toàn có thể trồng tiêu tốt .

Là một trong các loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế khá cao, đặc biệt trên địa bàn khu vực các tỉnh Tây Nguyên, điều này đã góp phần làm tăng nhanh diện tích trồng tiêu trên cả nước. Tuy nhiên, việc tăng nhanh diện tích đã tiềm ẩn những rủi ro và biểu hiện thực tế đó là tình trạng vườn cây ít ổn định, dễ bùng phát các hiện tượng sâu bệnh nguy hiểm như: rụng đọt, đốt ngắn và xoăn lại, tuyến trùng, thối rễ, đen rễ, rễ chậm phát triển, chu kì kinh doanh ngắn, tình trạng ít đồng đều giữa các cây trong vườn và năng suất không ổn định giữa các năm mà nguyên nhân có thể nói là xuất phát từ phân bón và việc bón phân gây nên.

Bạn đang đọc: Quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc cây hồ tiêu – TraceVerified

Sau nhiều năm trồng trọt canh tác, bón phân đã làm cho pH của đất giảm mạnh. Quá trình chua hóa đã làm mất cân đối và giảm đi sự phong phú dinh dưỡng khoáng cho cây, đồng thời làm giảm hiệu suất sử dụng phân bón và tăng năng lực hòa tan của 1 số ít yếu tố gây độc ảnh hưởng tác động tới cây xanh. Không chỉ vậy, quy trình chua hóa còn tạo môi trường tự nhiên thuận tiện làm ngày càng tăng số lượng và tỷ lệ vi sinh vật gây hại vùng rễ, gây thiệt hại hiệu suất, chất lượng nông sản và tính vững chắc trong canh tác .
Từ những thực tiễn trên, để góp thêm phần bảo vệ canh tác vững chắc hồ tiêu, những chuyên viên khuyến nghị giải pháp dinh dưỡng bền vững và kiên cố cho cây hồ tiêu gồm : Chất điều hòa pH đất ; Dinh dưỡng Tiêu 1 ; Dinh dưỡng Tiêu 2 giúp tái tạo pH và phục sinh độ phì nhiêu đất, phân phối cân đối, rất đầy đủ và phong phú dinh dưỡng theo nhu yếu của cây, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho quy trình hô hấp và dinh dưỡng khoáng cho cây .

I. Chăm sóc và bón phân cho cây hồ tiêu
1.1. Chăm sóc cho cây hồ tiêu kiến thiết cơ bản
Chăm sóc Tiêu thời kỳ kiến thiết cơ bản là tiền đề để tạo cơ sở thâm canh, kéo dài chu kỳ kinh doanh và đảm bảo canh tác bền vững.

– Chọn đất trồng tiêu

Cây tiêu hoàn toàn có thể trồng trên nhiều loại đất như : đất đỏ bazan, đất phiến thạch, đất cát pha, đất xám bạc mầu, đất phù sa cổ, … nhưng điều quan trọng là đất phải có năng lực thoát nước tốt, không bị ngập úng khi mưa và có mực nước ngầm sâu > 1 m. Hàm lượng mùn đất nhu yếu cao, đất phải tơi xốp, thành phần cơ giới từ nhẹ đến trung bình, đất trung tính ( pH từ 6,0 – 6,5 ). Do vậy, phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ và chất điều hòa pH đất thiết yếu phải được sử dụng đều đặn trong chu kỳ luân hồi canh tác .

– Làm đất, đào hố và thiết kế lô trồng

– Làm đất : Đất cần được cày bừa kỹ và giải quyết và xử lý mầm bệnh trước khi trồng, với đất chua trước khi bừa lần cuối thiết yếu phải khử chua cho đất bằng chất điều hòa pH đất, lượng dùng 1,5 – 2,0 tấn / ha. Khi trồng mới trên vườn tiêu cũ, cần cày bừa, dọn sạch rễ cây và tàn dư thực vật trong đất, sau đó luân canh với cây họ đậu hoặc những cây ngắn ngày khác tối thiểu 1-2 năm trước khi trồng mới .
– Đào hố : Tùy thuộc cách trồng mà size hố đào khác nhau. Nếu trồng đơn kích cỡ hố đào 30×40 x40cm và nếu trồng đôi size hố đào 40×60 x40cm, khoảng cách giữa những hố từ 2,0 – 2,5 m x 2,5 m ( tương ứng tỷ lệ từ 1600 – 2000 trụ / ha ) .
Mỗi hố bón 7-10 kg phân chuồng hoai mục tích hợp 0,4 – 0,6 kg phân bón Tiêu 1 + 0,3 – 0,5 kg phân lân PA ( lân trung tính ), trộn đều với lớp đất mặt cho vào hố khoảng chừng 20 cm. Nên triển khai đào hố và trộn phân lấp hố trước khi trồng 20-30 ngày. Vườn tiêu trên vùng đất có độ dốc nên đào hố theo đường đồng mức và sắp xếp hố theo hình nanh sấu .
– Xử lý đất trong hố trước trồng : Sử dụng một trong những loại thuốc như Confidor 100 SL 0,1 % pha theo hướng dẫn ( tưới 0,5 lít / hố ), hoặc Basudin 10H ( rải 20 – 30 g / hố ) giải quyết và xử lý trước khi trồng 3-5 ngày để phòng ngừa dịch hại .
– Thiết kế lô trồng : Khoảng 10-15 m giữa hai hàng trụ tiêu đào một rãnh thoát nước vuông góc với hướng dốc chính, rãnh sâu 15-20 cm, rộng 20 cm. Dọc theo hướng dốc chính giữa hai hàng trụ tiêu, khoảng chừng 30-40 m đào một mương sâu 30-40 cm, rộng 40 cm, mương vuông góc với rãnh thoát nước. Việc triển khai phong cách thiết kế mạng lưới hệ thống tiêu nước nên thực thi cùng lúc trồng trụ tiêu .

– Đặt hom, trồng dặm

– Đặt hom tiêu : Khi đặt hom tiêu vào hố cần quan tâm xé bỏ bầu PE, tránh làm vỡ bầu, đặt hom vào hố trồng, sau đó lấp đất và lèn chặt gốc, hom đặt nghiêng 30-45 ° hướng về phía trụ tiêu .
– Trồng dặm và buộc dây : Sau khi trồng 7-10 ngày, liên tục kiểm tra vườn trồng, khi phát hiện có cây chết cần triển khai trồng dặm ngay ( những cây xanh dặm cần được chăm nom kỹ ). Khi dây tiêu tăng trưởng vươn tới trụ nên dùng những loại dây mềm ( dây nylon ) để buộc dây tiêu vào cây trụ, buộc vào vị trí ở gần đốt của dây tiêu để rễ cây thuận tiện bám vào trụ, sau khi rễ đã bám chặt vào trụ cần cắt bỏ dây buộc .

– Cắt tỉa tạo hình và đôn tiêu

+ Đối với tiêu trồng bằng dây thân
Sau 1 năm trồng, cắt tạo hình cho tiêu bằng cách cắt ngang hàng loạt dây thân trên trụ, cách gốc tiêu 40 – 50 cm. Cắt tạo hình với mục tiêu vừa lấy hom nhân giống vừa tạo khung thân dây tiêu trên trụ. Cắt dây tiêu vào những ngày khô ráo, không cắt trong thời hạn mưa dầm để hạn chế những loại bệnh hại tiêu. Từ chỗ cắt những dây thân chính sẽ mọc lên, giữ lại những dây thân khỏe mạnh phân bổ đều xung quanh trụ làm bộ khung chính, cắt bỏ những mầm dây thân còn lại. Số lượng dây thân để làm bộ khung chính phụ thuộc vào vào kích cỡ trụ .
– Trụ sống : 9 – 12 dây thân / trụ
– Trụ gỗ hay trụ bê tông : 8 – 10 dây thân / trụ
– Trụ xây gạch : 20 – 30 dây / trụ gạch .
Khi dây tiêu leo lên hết chiều cao trụ thì hãm ngọn và xén tỉa định kỳ. Nếu không có nhu yếu lấy hom nhân giống thì khi những dây thân ở độ cao 80 – 100 cm và có 5 – 6 cành quả / 1 dây thân, triển khai bấm ngọn lần đầu để kích thích sự tăng trưởng thêm dây thân. Bấm ngọn bằng cách cắt bỏ phần ngọn tiêu mang 1 – 2 cành quả. Sau khi bấm ngọn lần đầu nếu trên trụ tiêu vẫn chưa có đủ số dây thân thiết yếu của mỗi trụ thì sau khi dây thân mới có từ 3 – 5 cành quả thì liên tục bấm ngọn lần thứ hai .
+ Đối với tiêu trồng bằng dây lươn
Tiêu trồng bằng dây lươn cây sẽ cho nhiều dây thân, cắt bỏ những dây yếu, chỉ để lại 3-4 dây khỏe trên một gốc dây lươn. Sau 10-12 tháng trồng, những dây tiêu đạt size 1,4 – 1,8 m và khởi đầu suất hiện cành mang quả, khi phần đông những dây trên trụ có cành mang quả cần thực thi đôn tiêu .
Xới đất quanh trụ tiêu thành rãnh sâu 10-15 cm, cách trụ 15-20 cm, chọn 3-4 dây tiêu khỏe, cắt hết những lá phía dưới cành mang quả tiên phong trừ lại khoảng chừng 30-40 cm tính từ cành mang quả xuống, khoanh tròn trong rãnh phần thân đã cắt bỏ lá, lấp một lớp đất mỏng dính 7-10 cm, buộc cành áp vào trụ tiêu và tưới nước, khi thấy rễ nhú ra từ những đốt đôn dưới đất cần lấp thêm đất, vun gốc và bón phân cho tiêu .
Sử dụng Dinh dưỡng khoáng hữu cơ công dụng ( Organic Tiêu 1 ) bón 0,2 – 0,3 kg / trụ / lần ( bón 4 lần mỗi năm )

1.2. Chăm sóc cho cây hồ tiêu kinh doanh
a. Xén tỉa cho tiêu kinh doanh
+ Tỉa bỏ tất cả các dây thân, dây lươn, cành ác mọc phía dưới gốc tiêu cách mặt đất 10 – 15cm.

+ Tỉa bỏ những dây thân mọc ngoài bộ tán tiêu, những dây thân mọc quá dài ở đỉnh trụ .

b. Bón phân cho cây hồ tiêu
Bón phân là việc làm bổ sung dinh dưỡng thiếu hụt mà đất không cung cấp đủ cho nhu cầu của cây. Do vậy, để bón phân hiệu quả cần xác định được khả năng cung cấp của đất và phải biết yêu cầu của cây ở mỗi giai đoạn sinh trưởng, phát triển khác nhau.

Bình quân với hiệu suất 2 tấn hạt / ha, hàng năm cây tiêu lấy đi từ đất khoảng chừng 70 kg đạm ( N ) ; 16 kg Lân ( P2O5 ) ; 42 kg Kali ( K2O ) ; 18 kg Magiê ( MgO ) ; 67 kg Canxi ( CaO ) cùng những yếu tố trung vi lượng khác như Si ; B ; Zn ; Cu ; Mn ; Mo … Với nhu yếu dinh dưỡng như vậy, việc bón phân cần phải phân phối được không thiếu nhu yếu về dưỡng chất cho cây ở mỗi tiến trình sinh trưởng và tăng trưởng, phải bảo vệ trả lại đúng cho đất những gì mà cây cối lấy đi theo mẫu sản phẩm và phần dinh dưỡng giúp cây tích góp để tăng trưởng sinh khối hàng năm nhằm mục đích phát huy tối đa hiệu suất cao của phân bón .

– Phân hữu cơ

Cây tiêu rất cần phân hữu cơ nhất là khi trồng mới. Khác với nhiều loại cây nhiều năm khác, vườn tiêu cần được bón phân hữu cơ hàng năm ( lượng bón 10-20 kg / trụ ). Phân hữu cơ không những cung ứng chất dinh dưỡng cho cây cối mà còn có công dụng làm đất tơi xốp, tăng năng lực giữ ẩm giữ phân của đất, làm cho đất thông thoáng, cung ứng nguồn nguồn năng lượng cho vi sinh vật hoạt động, tăng tính đệm cho đất, giảm thiểu mối đe dọa do dịch chuyển về thời tiết, hạn hán và bón phân không cân đối gây ra. Các loại phân hữu cơ cần được ủ cùng Chất điều hòa pH đất và những chủng vi sinh có ích cho hoai mục mới nên bón cho hồ tiêu .

– Dinh dưỡng khoáng hữu cơ chức năng (Organic Tiêu 1)

Organic Tiêu 1 là loại dinh dưỡng chuyên dùng cho cây hồ tiêu bảo vệ cung ứng rất đầy đủ, cân đối dinh dưỡng đa, trung và vi lượng thiết yếu giúp cây sinh trưởng và tăng trưởng tốt tiến trình hồi sinh cây, phân hóa mầm hoa, ra hoa và đậu quả. Đặc biệt, những nguồn hữu cơ có công dụng trấn áp sinh lý cây cối và hoạt động giải trí vi sinh vật đất nhờ vậy hoàn toàn có thể trấn áp tốt cây cối quy trình tiến độ sinh trưởng sinh dưỡng, bộc lộ ở tính năng ra rễ cực mạnh, phục sinh rễ hư, cành lá xanh tốt, mầm hoa nhiều .
Lượng bón và thời gian bón
+ Bón lần 1 : Sau khi thu hoạch 1-2 tháng, khi lượng mưa đủ ẩm đất sử dụng Dinh dưỡng công dụng Tiêu 1 bón từ 0,4 – 0,5 kg / trụ giúp tăng năng lực hồi sinh cây sau thu hoạch và thôi thúc quy trình phân hóa mầm hoa .
+ Bón lần 2 : Sau bón lần 1 từ 40-50 ngày ( khoảng chừng T6-T7 ) liên tục sử dụng Dinh dưỡng tính năng Tiêu 1 bón với lượng 0,5 kg / trụ bảo vệ cung ứng dinh dưỡng cho cây giúp cây tăng trưởng mạnh ra hoa tập trung chuyên sâu, dài hoa và hạn chế số lượng mầm ngủ ngày .

– Dinh dưỡng chức năng (NPKSi-Tiêu 2)

Dinh dưỡng công dụng Tiêu 2 là loại dinh dưỡng chuyên dùng cho cây hồ tiêu, được sản xuất từ những dạng nguyên vật liệu công dụng thích hợp và cân đối dinh dưỡng cho hồ tiêu tăng trưởng vững chắc. Dinh dưỡng tính năng Tiêu 2 giúp cành lá tăng trưởng cân đối, đồng đều, hiệu suất quang hợp cao ; Tăng tỷ suất đậu trái, hạn chế rụng trái ; Trái lớn nhanh, lớn đồng đều, chín tập trung chuyên sâu, chắc nhân và chống hiện tượng kỳ lạ răng cưa ; Tăng năng lực chống chịu điều kiện kèm theo bất thuận và giúp hiệu suất không thay đổi qua nhiều năm .
+ Bón lần 3 : Sau khi bón phân lần 2 từ 30-45 ngày ( khoảng chừng T8-T9 ) hoa đã trỗ đều và khởi đầu làm hạt sử dụng loại Dinh dưỡng công dụng Tiêu 2 bón từ 0,2 – 0,3 / trụ nhằm mục đích phân phối nhu yếu dinh dưỡng cho cây, giúp cây tăng trưởng khỏe mạnh, trái lớn đồng đều và giảm mạnh tiêu răng cưa .
+ Bón lần 4 : Sau khi bón đợt 3 từ 35-50 ngày ( khoảng chừng T10-T11 ), để hoàn toàn có thể cung ứng khá đầy đủ nhu yếu dinh dưỡng giúp cây tăng trưởng cành nhánh mạnh cho năm sau và chống chịu nắng hạn giúp trái chín đồng đều đạt khối lượng hạt thực thi bón phân đợt 4, sử dụng loại Dinh dưỡng công dụng Tiêu 2 với lượng bón 0,2 – 0,3 kg / trụ .
Như vậy, theo tiến trình bón mỗi năm ngoài việc phân phối nhu yếu dinh dưỡng trung lượng, vi lượng thiết yếu và cân đối cho cây hồ tiêu, thì lượng dinh dưỡng đạm ( N ), lân ( P2O5 ), kali ( K2O ) phân phối cho mỗi trụ đạt : đạm ( N = 110 – 150 g ), lân ( P2O5 = 90-110 g ), kali ( K2O = 120 – 160 g ) bảo vệ cung ứng đủ dinh dưỡng cho cây để đạt hiệu suất hạt 4-6 kg / trụ .
Ngoài phân bón gốc, việc bổ trợ phân bón lá cũng rất thiết yếu để hồ tiêu đậu nhiều trái, hiệu suất cao. Mỗi năm phun phân bón lá cho tiêu 2 – 3 lần, phun trong mùa mưa, chọn ngày mát trời không nắng gắt. Khi phun quan tâm dùng đúng liều lượng được ghi trên vỏ hộp của đơn vị sản xuất. Nếu liều lượng quá cao sẽ có hiện tượng kỳ lạ cháy lá, rụng quả, rụng gié. Nên dùng những loại phân có chứa vi lượng Zn, Bo để làm tăng tỷ suất đậu quả, giảm rụng chùm quả ( gié ) .

II. Dịch hại và biện pháp phòng trừ trên cây hồ tiêu
Phải thường xuyên thăm vườn để phát hiện dịch hại ở giai đoạn sớm và phòng trừ kịp thời. Cần áp dụng nhiều biện pháp phòng trừ tổng hợp để phòng trừ dịch hại có hiệu quả và bền vững.

Một số dịch hại chính trên cây hồ tiêu :

2.1. Bệnh chết nhanh
– Tác nhân và triệu chứng

Bệnh do nấm Phytophthora capsici gây ra. Nấm xâm nhập và tàn phá những tế bào ở rễ, thân, cành, lá của cây tiêu làm cho lá héo, teo tóp lại rồi rụng. Khi cây bị hại thân lá có triệu chứng héo rũ nhanh, gốc, rễ và phần thân gần mặt đất bị thối, từ khi bệnh Open đến khi cây tiêu chết trọn vẹn khoảng chừng vài tuần lễ .

– Biện pháp phòng trừ

Xem thêm: Điểm chuẩn trường Đại học Công nghiệp Hà Nội (HaUi) năm 2020 2021 2022 mới nhất

Chọn giống ít nhiễm bệnh, không để vườn tiêu bị úng nước, vườn tiêu phải có rãnh thoát nước tốt trong mùa mưa. Vệ sinh vườn thật sạch, thông thoáng. Bón phân cân đối, tăng cường bón phân chuồng ủ với nấm Trichoderma hoặc bón phân hữu cơ vi sinh. Tránh gây vết thương cho gốc và rễ tiêu khi bón phân, chăm nom. Khi phát hiện trong vườn có cây bị bệnh, sử dụng dung dịch Bordeaux 1 %, Oxyclorua đồng 0,2 – 0,3 %, Phosphorous acid 0,15 %, Fosetyl Aluminium 0,1 – 0,2 % để tưới vào gốc và phun xịt lên thân lá .
Dọn sạch cây chết do bệnh và tàn dư thân lá bệnh gom đem chôn hoặc đốt để hạn chế bệnh lây lan .

2.2. Bệnh vàng lá chết chậm
– Tác nhân và triệu chứng:

Bệnh gây nên do sự phối hợp của tuyến trùng, rệp sáp và những nấm Fusarium sp., Rhizoctonia sp., Pythium sp., P. Capsici. Khi tuyến trùng, rệp sáp đục vết thương ở rễ để chích hút sẽ tạo điều kiện kèm theo cho những loại nấm trên xâm nhập qua vết thương hủy hoại bộ rễ cây tiêu. Biểu hiện bắt đầu là cây sinh trưởng chậm, lá chuyển sang màu vàng. Bệnh hại nặng làm cho lá, hoa, quả rụng dần từ dưới gốc lên ngọn, gốc và rễ bị thối. Cây không hút đủ nước và chất dinh dưỡng nên cây sinh trưởng chậm và chết dần. Từ khi Open triệu chứng tiên phong đến khi cây tiêu chết hoàn toàn có thể lê dài một vài năm .
– Biện pháp phòng trừ
Trồng những giống ít nhiễm tuyến trùng ( Vĩnh Linh, tiêu Trung, Ấn Độ ), tăng cường bón phân chuồng, phân hữu cơ hoai mục. Khi thấy có triệu chứng bệnh Open, cần theo dõi và xác lập tác nhân chính gây bệnh để có giải pháp phòng trừ hiệu suất cao. Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật Cytokinin pha nồng độ 0,1 – 0,2 % tưới quanh gốc, rải Ethoprophos 10-15 g / gốc trộn đều với đất để phòng trừ tuyến trùng, sử dụng Thiophanate-Methyl nồng độ 0,1 % phun đều lên cây, Benomyl 17 % + Zineb 53 % với nồng độ 0,15 % phun đều lên cây và tưới vào gốc ( 2-3 lít / gốc ) để phòng trừ nấm bệnh .

2.3. Bệnh thán thư
– Tác nhân và triệu chứng

Bệnh do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, bệnh tiến công cả cành, lá và gié. Lá bị bệnh có những vết vằn lớn màu vàng nâu, xung quanh vết vằn có quầng đen, đốm bệnh tròn hoặc không đều, kích cỡ 4-6 cm. Khi bệnh lây sang cành, gié sẽ gây rụng đốt cành, gié, làm hạt khô đen và lép. Bệnh tăng trưởng mạnh trong vườn cây nóng ẩm, chăm nom kém, bón phân không cân đối, tưới nước không đều về mùa khô .
– Biện pháp phòng trừ
Bón đủ phân hữu cơ, bón cân đối phân vô cơ và phân vi lượng, liên tục vệ sinh vườn, cắt tỉa và thu dọn cành lá bị bệnh. Khi phát hiện bệnh, sử dụng dung dịch Bordeaux 1 % hoặc Carbendazim pha với nồng độ 0,15 % phun đều lên cây .

2.4. Bệnh virus (bệnh tiêu điên)
– Tác nhân và triệu chứng

Bệnh do virus gây ra, biểu lộ bệnh khá rõ khi cây tiêu được 1-2 năm tuổi trở đi. Bệnh lây lan theo nguồn hom giống, dụng cụ dao, kéo cắt hom và cắt tỉa, một số ít trường hợp bệnh lay lan do côn trùng nhỏ chích hút như bọ xít, rầy mềm và rệp sáp .
Sáu nhóm triệu chứng bệnh virus trên cây tiêu, gồm có đốm hoa lá, vàng lá gân xanh, vàng lá, đốm vàng nhạt, lá nhỏ biến dạng và khảm xanh, trong đó đốm hoa lá thường gặp nhất. Bệnh Open ở những lá non, bệnh làm cây cằn cỗi, chậm tăng trưởng, giảm hiệu suất, khi bệnh nặng cây sẽ chết .
– Biện pháp phòng trừ
Không lấy hom giống từ những vườn tiêu bị bệnh, khử trùng dao kéo khi cắt hom và tỉa cành bằng những loại thuốc sát trùng. Nhổ cây bị bệnh nặng, gom lại đem chôn hoặc đốt để hạn chế sự lây lan. Khi phát hiện côn trùng nhỏ môi giới truyền bệnh nên dùng Fenobucarb pha với nồng độ 0,1 – 0,2 % phun xịt để hủy hoại .

2.5. Rệp sáp (Pseudococcus spp.)

– Đặc điểm nhận dạng
Rệp sáp có kích cỡ nhỏ, khung hình dài 2,5 – 3,0 mm, rộng 1,8 – 2,0 mm, hình ovan tròn. Cơ thể màu nâu nhạt, phủ một lớp bột sáp màu trắng nhưng vẫn nhìn thấy ngấn ngang theo đốt khung hình, xung quanh khung hình có nhiều cặp tua sáp trắng, cuối bụng có 2-4 cặp tua sáp dài hơn so với những tua sáp còn lại .
– Tập quán gây hại
Rệp sống thành từng đám bám chặt ở cổ rễ và những rễ chính, chích hút nhựa cây, rệp còn gây hại ở gié hoa, trái, nách lá hoặc mặt dưới của lá, làm cho lá, gié hoa và trái bị héo khô. Trên thân, lá nơi rệp gây hại thường Open nấm bồ hóng. Rệp sinh sản nhanh và tăng trưởng mạnh vào cuối mùa mưa .
– Biện pháp phòng trừ
Thường xuyên theo dõi vùng rễ gần gốc và trên cây tiêu, nhất là vào cuối mùa mưa và trong mùa khô. Khi phát hiện rệp ở vùng rễ tiêu, xới đất xung quanh trụ tiêu sâu 5 cm, làm đất tơi và phá bỏ tổ đất khô cứng quanh trụ tiêu, rải những loại thuốc dạng hạt như Diazinon ( Basudin 10H, 10-12 g / gốc ) sau đó lấp phủ đất lại. Dùng vòi nước phun rửa bột rệp sáp và bồ hóng trên thân lá, sau đó phun Methidathion pha với nồng độ 0,1 % hoặc Carbaryl nồng độ 0,2 % .

2.6. Rệp sáp giả vằn (Ferrisia virgata Ckll.)

– Đặc điểm nhận dạng
Cơ thể có hình ovan dài 4-5 mm, rộng 3,0 – 3,5 mm, khung hình màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt, phủ một lớp bột sáp trắng, xung quanh khung hình không có tua sáp, cuối bụng có một cặp tua sáp dài .
– Tập quán gây hại
Rệp sáp giả vằn chích hút nhựa đa phần trên lá, đọt non và trên chùm hạt .
– Biện pháp phòng trừ : tựa như như trường hợp rệp sáp .

2.7. Bọ xít lưới (Elasmognathus nepalensis Dist.)

– Đặc điểm nhận dạng
Thành trùng là một loài bọ xít nhỏ màu đen, kích cỡ khung hình dài 5-7 mm, ngực trước tăng trưởng rộng ra hai bên, tạo với trục khung hình thành hình chữ thập. Ấu trùng bọ xít lưới không có cánh và trải qua năm lần lột xác .
– Tập quán gây hại
Cả ấu trùng và thành trùng đều chích hút dinh dưỡng trên gié hoa, gié quả và cành non. Vết chích có màu xám sau chuyển dần sang màu nâu. Khi bị bọ xít gây hại nặng, cả gié hoa, chùm quả non có màu nâu vàng, làm rụng hoa và quả non .
– Biện pháp phòng trừ
Khi phát hiện bọ xít gây hại, dùng Thiamethoxam pha với nồng độ 0,015 % hoặc Cartap nồng độ 0,15 – 0,2 % phun đều lên cây .

III. Thu hoạch, sơ chế và bảo quản tiêu
3.1. Thu hoạch và tách hạt

Mùa vụ thu hoạch biến hóa theo vùng, tháng 1-3 ở Đông Nam bộ và Phú Quốc, tháng 2-4 ở Tây Nguyên, tháng 3-5 ở Nam Trung Bộ và tháng 5-7 ở Bắc Trung bộ .
Không thu hoạch khi quả tiêu còn xanh, thời gian thu hoạch tốt nhất để làm tiêu đen khi chùm tiêu có trên 5 % quả chín có màu vàng hoặc đỏ và để làm tiêu trắng khi trên 20 % quả chín .
Khi thu hái xong hoàn toàn có thể phơi ngay để làm tiêu đen hoặc ủ 1-2 ngày trong mát cho tiêu liên tục chín để làm tiêu sọ, tiếp tục trộn đều trong quy trình ủ để quả chín đều, tách hạt ra khỏi chùm quả sau khi phơi ½ – 1 nắng .
Dùng máy tuốt hạt để tách hạt tiêu ra khỏi chùm quả, lượng tiêu thu hoạch ít hoặc không có máy hoàn toàn có thể tách hạt thủ công bằng tay. Trong quy trình tách hạt tránh làm những hạt tiêu bị xây xát vỏ và vỡ, gié và cuống hạt phải được tách riêng khỏi hạt. Máy tuốt hạt phải được vệ sinh thật sạch trước và sau khi sử dụng .

3.2. Sơ chế tiêu đen

Để giảm mức độ tạp nhiễm và tiêu đen thương phẩm có màu đẹp, trước khi phơi nên nhúng tiêu vào nước nóng 80-90 oC trong vòng 1-2 phút, trộn đều sau đó lấy ra để trong mát cho ráo nước rồi đem phơi. Thay vì nhúng tiêu vào nước nóng, khi tiêu phơi được một nắng, khoảng chừng 3-4 giờ chiều gom tiêu thành đống và dùng bạt tủ kín qua đêm, nhiệt độ trong đống tiêu hoàn toàn có thể đạt 60-70 oC .
Phơi tiêu trên nong tre, bạt ni-lông hoặc sân xi-măng, dụng cụ phơi và sân cần được rửa sạch trước mỗi đợt phơi, dùng lưới ni-lông bao quanh khu vực phơi để tránh quái vật vào khu phơi. Nếu trời nắng tốt phơi 3-4 ngày là đạt, nhiệt độ của hạt sau khi phơi khô phải bảo vệ dưới 13 %, loại sản phẩm sau khi phơi gọi là tiêu đen. Có thể dùng máy sấy lúa, sấy bắp, sấy cà-phê để sấy tiêu, giữ nhiệt độ không thay đổi trong buồng sấy khoảng chừng 55-60 oC, vệ sinh buồng sấy thật sạch trước mỗi đợt sấy .
Sau khi phơi khô, tiêu cần được làm sạch tạp chất ( đất, đá, cành lá, cuống và chùm quả ) bằng cách sàng, quạt, thổi để thu được tiêu đen khô trước khi đưa vào dữ gìn và bảo vệ và tiêu thụ .

3.3 Sơ chế tiêu trắng

Muốn làm tiêu trắng (tiêu sọ) từ tiêu tươi, tiêu phải được thu họach khi chùm tiêu có khỏang 20% quả chín, cho vào bao PP hoặc bao bố ngâm trong nước sạch 2-3 ngày, vớt tiêu ra chà xát vỏ bằng máy hoặc thủ công và đải sạch vỏ, 4kg tiêu tươi có thể làm được 1kg tiêu sọ. Có thể làm tiêu sọ từ tiêu khô bằng cách cho tiêu vào bao đem ngâm trong nước lã 8-10 ngày trong bồn xi-măng hoặc nhựa, thường xuyên thay nước, đến khi vỏ tiêu mềm thì vớt ra, cho vào máy xát và rửa sạch vỏ, sau đó đem sấy hoặc phơi.

Xem thêm: Công nghệ 10 Bài 1: Bài mở đầu | Hay nhất Giải bài tập Công nghệ 10

3.4. Bảo quản

Hạt tiêu đưa vào dữ gìn và bảo vệ phải khô, đạt nhiệt độ 12-13 % và sạch tạp chất. Bảo quản tiêu bằng bao hai lớp, lớp trong là bao ni-lông ( PE ) để chống ẩm mốc, lớp ngoài là bao PP hoặc bao bố, bao dùng đựng tiêu phải là bao mới trọn vẹn. Tiêu được đưa vào chất trên kệ hoặc pa-lét trong kho khô ráo và thông thoáng. Kho dữ gìn và bảo vệ tiêu không được chứa hóa chất, phân bón và những loại sản phẩm khác, cách ly với gia súc, chuột bọ và sâu bệnh. Thường xuyên kiểm tra kho để phát hiện và giải quyết và xử lý những bộc lộ không thông thường .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Nghệ