Cà Mau (thành phố) – Wikipedia tiếng Việt

Cà Mau là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Cà Mau, Việt Nam.

Thành phố Cà Mau nằm phía đông bắc tỉnh Cà Mau, có vị trí địa lý :
Thành phố có diện tích quy hoạnh 249,23 km², dân số năm 2019 là 226.372 người [ 1 ], tỷ lệ dân số đạt 908 người / km² .

Thành phố cách thủ đô Hà Nội 2.017 km về phía nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh 305 km về phía nam và cách thành phố Cần Thơ 149 km về phía nam.

Bạn đang đọc: Cà Mau (thành phố) – Wikipedia tiếng Việt

Khái quát chung[sửa|sửa mã nguồn]

Trước năm 1975, thị xã có tên là Quản Long, tỉnh An Xuyên.[3]
Năm 1999, thị xã Cà Mau được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam công nhận là đô thị loại III. Đây là quê hương của nguyên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Thành phố là nơi hội tụ của cư dân người Việt, người Hoa, người Khmer, buôn bán sầm uất. Trong lòng thành phố có Công viên văn hóa 19/5 với hàng ngàn con chim đến đi mỗi ngày. Vào ngày 7 tháng 8 năm 2010 Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã có quyết định xếp thành phố Cà Mau là đô thị loại II. Dân số thành phố Cà Mau tại thời điểm năm 2017 là 224.414 người, diện tích là 249,29 km²[4]. Đa số dân cư là người Việt, người Hoa, người Khmer. Thành phố kết nối giao thông với Quốc lộ 1 (khoảng cách đường bộ vào khoảng 360 km so với Thành phố Hồ Chí Minh, 180 km so với Cần Thơ), sân bay Cà Mau.[5]

Điều kiện tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Khí hậu ở Cà Mau mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa cận xích đạo, chia 2 mùa rõ ràng là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung bình 26,5 °C. Thời gian nắng trung bình 2.200 giờ / năm. Lượng mưa trung bình khoảng chừng 2.360 mm. Chế độ gió thông dụng theo mùa. Mùa mưa gió phổ cập theo hướng Tây – Nam hoặc Tây. Mùa khô gió phổ cập theo hướng Đông Bắc và Đông. Cà Mau nằm ngoài vùng ảnh hưởng tác động của lũ lụt ở mạng lưới hệ thống sông Cửu Long, đồng thời ít bị ảnh hưởng tác động của bão .

Dữ liệu khí hậu của Cà Mau
Tháng	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Năm
Cao kỉ lục °C (°F)	35.2	36.2	36.8	38.3	38.2	35.9	34.7	34.2	34.4	33.9	33.6	33.1	38,3
Trung bình cao °C (°F)	30.6	31.4	32.9	34.0	33.2	31.8	31.4	31.1	31.0	30.8	30.5	29.8	31,5
Trung bình ngày, °C (°F)	25.3	25.9	27.1	28.1	28.0	27.4	27.3	27.1	27.0	26.8	26.5	25.6	26,8
Trung bình thấp, °C (°F)	22.5	22.6	23.5	24.5	25.2	24.9	24.7	24.6	24.7	24.6	24.2	23.0	24,1
Thấp kỉ lục, °C (°F)	15.3	16.9	18.1	19.0	21.9	21.1	21.2	21.3	21.7	21.4	19.7	16.8	15,3
Giáng thủy mm (inch)	18 (0.71)	12 (0.47)	33 (1.3)	111 (4.37)	262 (10.31)	343 (13.5)	331 (13.03)	366 (14.41)	344 (13.54)	357 (14.06)	189 (7.44)	62 (2.44)	2.427 (95,55)
% độ ẩm	80.9	79.7	78.4	79.1	84.3	86.6	86.7	87.4	87.7	88.2	86.2	82.8	84,0
Số ngày giáng thủy TB	3.5	1.6	3.3	8.3	17.8	21.7	22.2	22.6	22.8	23.1	16.0	9.0	171,9
Số giờ nắng trung bình hàng tháng	241	240	267	233	177	145	160	149	146	153	183	206	2.300
Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[6]

Thành phố Cà Mau có 17 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 10 phường : 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Tân Thành, Tân Xuyên và 7 xã : An Xuyên, Định Bình, Hòa Tân, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Tắc Vân, Tân Thành với 52 khóm và 63 ấp [ 7 ] .

Thời phong kiến[sửa|sửa mã nguồn]

Cà Mau được mở mang cách đây 300 năm. Vào thế kỷ 17, một số lưu dân người Việt vì không chịu nổi cảnh áp bức bóc lột của chế độ phong kiến đã rời bỏ quê hương nơi cư trú đến làm ăn sinh sống tại đây, dựng thành một xã với tên gọi “xã Cà Mau”. Đến năm 1808, dưới thời vua Gia Long, địa bàn Cà Mau được nâng lên thành huyện Long Xuyên thuộc phủ An Biên, tỉnh Hà Tiên. Năm 1825, dưới thời vua Thời Minh Mạng, nhà Nguyễn đã đặt ra một quan tri huyện để cai trị.

Thời Pháp thuộc[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 15 tháng 6 năm 1867, thực dân Pháp xây dựng hạt Cà Mau gồm địa phận huyện Long Xuyên cũ. Tuy nhiên đến ngày 1 tháng 8 năm 1877, thực dân Pháp lại giải thể hạt Cà Mau, nhập vào địa phận hạt Rạch Giá .Ngày 18 tháng 2 năm 1882, chính quyền sở tại Pháp lấy một phần đất Bạc Liêu thuộc tỉnh Sóc Trăng, một phần đất Cà Mau thuộc Rạch Giá hợp thành tỉnh Bạc Liêu. Thời Pháp thuộc, Cà Mau là một Q. của tỉnh Bạc Liêu, Q. lỵ đặt tại làng An Xuyên thuộc tổng Quản Long .

Nước Ta Cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 9 tháng 3 năm 1956, theo Sắc lệnh 32 / NV, chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa xây dựng tỉnh Cà Mau, tỉnh lỵ khởi đầu có tên là Cà Mau. Tỉnh lỵ Cà Mau nằm trong địa phận xã An Xuyên, tổng Quản Long, Q. Châu Thành .

Đến ngày 22 tháng 10 năm 1956, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm ký Sắc lệnh 143/VN để ” thay đổi địa giới và tên Đô thành Sài Gòn – Chợ Lớn cùng các tỉnh và tỉnh lỵ tại Việt Nam”. Địa giới và địa danh các tỉnh ở miền Nam thay đổi nhiều, một số tỉnh mới được thành lập. Theo Sắc lệnh này, địa phận Việt Nam Cộng Hoà gồm Đô thành Sài Gòn và 22 tỉnh. Lúc này, tỉnh Cà Mau được đặt tên mới là tỉnh An Xuyên, còn tỉnh lỵ đổi tên là “Quản Long“.

An Xuyên chính là tên của làng thường trực trước kia thuộc tổng Quản Long, vốn là nơi đặt Q. lỵ Q. Cà Mau trước năm 1956. Lúc này, xã An Xuyên cũng được đổi tên thành xã Tân Xuyên thuộc Q. Quản Long và là nơi đặt tỉnh lỵ Quản Long của tỉnh An Xuyên .Thời Nước Ta Cộng hòa, địa phận thành phố Cà Mau ngày này tương ứng với Q. Quản Long ( do đổi tên từ Q. Châu Thành cũ ) thuộc tỉnh An Xuyên và gồm 4 xã : Tân Xuyên, Tân Lộc, Hòa Thành, Định Thành. Trong đó, xã Tân Xuyên đóng hai vai trò là Q. lỵ Q. Quản Long và là tỉnh lỵ tỉnh An Xuyên .

Chính quyền Cách mạng[sửa|sửa mã nguồn]

Tuy nhiên, chính quyền sở tại Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Nước Ta và sau này là nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Nước Ta cùng với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa không công nhận tên gọi tỉnh An Xuyên mà vẫn gọi theo tên cũ là tỉnh Cà Mau. Bên cạnh đó, tên gọi ” Quản Long ” cũng không được chính quyền sở tại Cách mạng công nhận và sử dụng. Lúc này, chính quyền sở tại Cách mạng cũng xây dựng và duy trì tên gọi thị xã Cà Mau thuộc tỉnh Cà Mau trong suốt tiến trình 1956 – 1976. Địa bàn thị xã Cà Mau tương ứng với xã Tân Xuyên thuộc Q. Quản Long, tỉnh An Xuyên của chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa .Năm 1964, chính quyền sở tại Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam Nước Ta và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa xây dựng hai tỉnh riêng không liên quan gì đến nhau là Cà Mau và Bạc Liêu dựa theo sự phân biệt địa giới hành chính của Nước Ta Cộng hòa để thuận tiện cho việc chỉ huy trào lưu cách mạng ở mỗi nơi. Địa bàn Q. Quản Long của chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa khi đó tương ứng với thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành của tỉnh Cà Mau. Huyện Châu Thành gồm 6 xã : Hòa Thành, Định Thành, Thạnh Phú, Lợi An, An Xuyên, Tân Thành và thị xã Tắc Vân .Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, chính quyền sở tại quân quản Cộng hòa miền Nam Nước Ta khởi đầu vẫn duy trì thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành cùng thuộc tỉnh Cà Mau cho đến đầu năm 1976 .

Từ năm 1976 đến nay[sửa|sửa mã nguồn]

Tháng 3 năm 1976, chính quyền sở tại Cách mạng hợp nhất hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu thành tỉnh mới có tên là tỉnh Minh Hải. Tỉnh lỵ khởi đầu đặt tại thị xã Minh Hải ( được đổi tên từ thị xã Bạc Liêu trước đó ). Lúc này, thị xã Cà Mau và huyện Châu Thành cùng thuộc tỉnh Minh Hải .Ngày 11 tháng 7 năm 1977, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định 181 – CP [ 8 ] về việc giải thể huyện Châu Thành như sau :

• Sáp nhập xã Định Thành, xã Hòa Thành, xã Tân Thành và thị trấn Tắc Vân vào huyện Giá Rai
• Sáp nhập xã Lý Văn Lâm, xã Lương Thế Trân vào huyện Trần Văn Thời
• Sáp nhập xã An Xuyên vào huyện Thới Bình.

Ngày 29 tháng 12 năm 1978, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định 326 – CP [ 9 ]. Theo đó :

• Thành lập mới huyện Cà Mau có 16 xã, 1 thị trấn (thị trấn Tắc Vân)
• Thị xã Cà Mau có 8 phường, địa giới giữ nguyên như hiện nay.

Ngày 25 tháng 7 năm 1979, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định 275 – CP [ 10 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới một số ít xã thuộc huyện Cà Mau :

• Chia xã Hòa Thành thành ba xã lấy tên là xã Hòa Thành, xã Hòa Tân và xã Bình Thành
• Chia xã Tân Thành thành ba xã lấy tên là xã Tân Thành, xã Tân Định và xã Tân Thạnh
• Chia xã An Xuyên thành hai xã lấy tên là xã An Xuyên và xã An Lộc
• Chia xã Lương Thế Trân thành ba xã lấy tên là xã Lương Thế Trân, xã Thạnh Trung và xã Thạnh Phú
• Chia xã Định Thành thành ba xã lấy tên là xã Định Thành, xã Định Hòa và xã Định Bình
• Thành lập (trên phần nửa đất của xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình tách sang huyện Cà Mau) một xã mới lấy tên là xã Tân Lợi.

Ngày 30 tháng 8 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 94 – HĐBT [ 11 ] về việc giả thể huyện Cà Mau như sau :

• Sáp nhập thị trấn Tắc Vân và 9 xã: Tân Định, An Xuyên, An Lộc, Bình Thành, Hoà Tân, Hoà Thành, Tân Thành, Định Bình, Lý Văn Lâm của huyện Cà Mau vào thị xã Cà Mau
• Thị trấn Tắc Vân đổi tên thành xã Tắc Vân
• Sáp nhập 1/3 ấp Sở Tại của xã Thạnh Phú (huyện Cà Mau) vào xã Lý Văn Lâm
• Sáp nhập ấp Chánh của xã Thạnh Trung (huyện Cà Mau) vào phường 8 của thị xã Cà Mau
• Sáp nhập các xã Định Hoà, Định Thành, Tân Thạnh của huyện Cà Mau vào huyện Giá Rai
• Sáp nhập xã Tân Lợi của huyện Cà Mau vào huyện Thới Bình
• Sáp nhập các xã Lương Thế Trân, Thạch Trung, Thạch Phú của huyện Cà Mau vào huyện Cái Nước. Sáp nhập 1/3 ấp ông Muộng của xã Lý Văn Lâm (thị xã Cà Mau) vào xã Thạch Phú của huyện Cái Nước.

Ngày 18 tháng 12 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ra Quyết định số 170 – HĐBT [ 12 ] về việc chuyển tỉnh lỵ tỉnh Minh Hải từ thị xã Bạc Liêu về thị xã Cà Mau .

Ngày 14 tháng 2 năm 1987, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 33B-HĐBT[13] về việc:

Xem thêm: Thùng rác 240l nắp kín, thùng rác công cộng 240l https://vh2.com.vn

• Sáp nhập phường 3 vào phường 2
• Tách 950 hécta đất với 2.500 nhân khẩu của phường 8 để sáp nhập vào xã Lý Văn Lâm
• Sáp nhập xã Tân Định vào xã Tân Thành
• Sáp nhập xã An Lộc vào xã An Xuyên
• Giải thể xã Bình Thành để sáp nhập vào hai xã Hoà Thành và Hoà Tân; tách một phần diện tích và dân số của hai xã này để sáp nhập vào xã Định Bình.

Thị xã Cà Mau lúc này gồm có 8 phường : 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 7 xã : An Xuyên, Định Bình, Hòa Tân, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Tắc Vân, Tân Thành .Ngày 6 tháng 11 năm 1996, Quốc hội phát hành Nghị quyết [ 14 ] về việc chia tỉnh Minh Hải thành hai tỉnh là tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau. Khi đó, thị xã Cà Mau thường trực tỉnh Cà Mau .Ngày 14 tháng 4 năm 1999, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 21/1999 / NĐ-CP [ 15 ] về việc xây dựng thành phố Cà Mau thuộc tỉnh Cà Mau trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh và dân số của thị xã Cà Mau .Thành phố Cà Mau có 24.580,33 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 176.848 nhân khẩu, gồm 15 đơn vị chức năng hành chính cơ sở là 8 phường : 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 7 xã : An Xuyên, Tân Thành, Tắc Vân, Định Bình, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Hòa Tân .Ngày 4 tháng 6 năm 2009, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị quyết số 24 / NQ-CP [ 16 ] về việc :

• Thành lập phường Tân Xuyên thuộc thành phố Cà Mau trên cơ sở điều chỉnh 1.887,50 ha diện tích tự nhiên và 6.261 nhân khẩu của xã An Xuyên
• Thành lập phường Tân Thành thuộc thành phố Cà Mau trên cơ sở điều chỉnh 1.115,32 ha diện tích tự nhiên và 5.137 nhân khẩu của xã Tân Thành.

Thành phố Cà Mau có 17 đơn vị chức năng hành chính, gồm có 10 phường : 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Tân Thành, Tân Xuyên và 7 xã : An Xuyên, Tân Thành, Tắc Vân, Định Bình, Hòa Thành, Lý Văn Lâm, Hòa Tân .Ngày 6 tháng 8 năm 2010, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 1373 / QĐ-TTg [ 17 ] về việc công nhận thành phố Cà Mau là đô thị loại II thường trực tỉnh Cà Mau .

Kinh tế – xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố có những hoạt động giải trí kinh tế tài chính trong nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu thủy hải sản, đặc biệt quan trọng mẫu sản phẩm tôm hùm, trong dầu khí, như Dự án Khí – Điện – Đạm Cà Mau, và trong du lịch thăm quan rừng ngập mặn ( tràm, đước, sú, vẹt, mắm ) sinh thái xanh U Minh. Kinh tế thành phố Cà Mau tăng trưởng theo hướng tăng dần tỉ trọng góp phần của khu vực III, khu vực I chỉ còn chiếm trên 5 % tổng sản phẩm trên địa phận, nhưng vẫn đạt giá trị đáng kể. Thành phố Cà Mau là TT công nghiệp lớn thứ hai vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long ( năm 2008 ), hầu hết là sản xuất, chế biến nông – thủy hải sản – thực phẩm. Thu nhập trung bình đầu người của thành phố năm năm ngoái đạt hơn 77 triệu đồng ( tương tự hơn 3.650 USD ) .
Khách du lịch đến thành phố Cà Mau hoàn toàn có thể đi bằng đường đi bộ ( 350 km từ Thành phố Hồ Chí Minh ) và đường sông ( 130 km từ Cần Thơ ), đường hàng không tại trường bay Cà Mau. Các khu vực thăm quan là Đất Mũi, Hòn Khoai, Công viên văn hóa truyền thống 19/5 nổi tiếng. Thành phố có chùa Khmer và chùa người Hoa. Đến với Cà Mau hành khách sẽ được chiêm ngưỡng và thưởng thức nhiều món ăn ngon như Bánh tầm cay, lẩu mắm, bún mắm, ba khía muối, … Đặc biệt món bánh tầm cay trứ danh vùng đồng bằng sông Cửu Long làm cho hành khách thú vị với khẩu vị lạ, sắc tố đẹp mắt và rất mặn mà, thâm thúy làm cho người ăn nhớ mãi khi đặt chân đến Cà Mau .Món bánh tầm cay ăn kèm cùng rau sống như giá, rau thơm, … tạo cho món bánh tầm thêm ấn tượng và đỡ ngán hơn. Bánh tầm cay có nhiều loại cho hành khách thỏa thích lựa chọn như : xíu mại thịt, cánh gà, đùi gà, mề gà, huyết … và ăn kèm cùng bánh quẩy .Những địa chỉ bán bánh tầm cay nổi tiếng ở Cà Mau :

• Quán Đạo đường Bùi Thị Xuân, phường 4
• Quán Lan đường Bùi Thị Xuân, phường 4
• Quán A Xi Giá dưới chân cầu Phan Ngọc Hiển, phường 2.

Các tuyến đường chính trên địa phận[sửa|sửa mã nguồn]

• Lý Thường Kiệt (Quốc lộ 1)
• Hùng Vương (Quốc lộ 1)
• Nguyễn Tất Thành (Quốc lộ 1)
• Nguyễn Trãi (Quốc lộ 63)
• Trần Hưng Đạo (Quốc lộ Quản Lộ – Phụng Hiệp)
• Ngô Quyền
• Mậu Thân
• Phan Ngọc Hiển
• Lý Văn Lâm
• Quang Trung
• Huỳnh Thúc Kháng
• Nguyễn Công Trứ
• Nguyễn Đình Chiểu
• 3 tháng 2
• Lê Khắc Xương
• Trần Văn Thời
• Bùi Thị Trường
• Hoa Lư
• Lê Duẩn
• Trần Văn Bỉnh
• Phan Bội Châu
• Phan Chu Trinh
• Cao Thắng
• Trưng Nhị
• Lý Bôn
• Lý Thái Tôn
• Bùi Thị Xuân
• Phan Đình Phùng
• Đinh Tiên Hoàng
• Nguyễn Du
• 1 Tháng 5
• Tôn Đức Thắng
• Huyền Trân Công Chúa
• Lê Thị Riêng
• Ngô Gia Tự
• Chung Thành Châu
• Nguyễn Thái Bình
• Huỳnh Ngọc Điệp
• Bông Văn Dĩa
• Trần Quang Khải
• Hùng Vương
• Lê Hồng Phong
• Sư Vạn Hạnh
• Văn Cao
• Nguyễn Đình Thi
• Tô Hiến Thành
• Lê Công Nhân
• Lý Văn Lâm
• Lê Đại Hành
• Lưu Tấn Tài
• Nguyễn Ngọc Sanh
• 30 tháng 4
• Đại Đức Hữu Nhem
• Trần Bình Trọng
• Mạc Đĩnh Chi
• Hải Thượng Lãn Ông
• Hoàng Văn Thụ
• Nguyễn Văn Trỗi
• Lưu Hữu Phước
• Nguyễn Mai
• Nguyễn Bỉnh Khiêm
• Trần Văn Ơn
• Đỗ Thừa Tự
• Đỗ Thừa Luông
• Tạ Uyên
• Trưng Trắc
• Lê Lợi
• Trương Phùng Xuân.

Tên đường của Cà Mau trước năm 1975[sửa|sửa mã nguồn]

Đường Lê Phủ Nhung nay là đường Nguyễn Trãi .Đường Võ Tánh nay là đường Lý Văn Lâm .Đường Gia Long nay là đường Phạm Văn Ký .Đường Nguyễn Thái Học nay là đường Nguyễn Hữu Lễ .Đường Hoàng Diệu và Cô Giang nay là đường Hoàng Diệu .Đường Cô Giang, Lý Bôn và Tự Do nay là đường Lý Bôn .Đường Nhân Vị và Cộng Hòa nay là đường Phan Ngọc Hiển .Đường Nguyễn Hiền Năng nay là đường Phạm Hồng Thắm .Đường Trần Hưng Đạo nay là đường Lê Lai .Đường Duy Tân và Hùng Vương nay là đường Hùng VươngĐường Thống Nhất nay là đường Lý Thường Kiệt .

Đường Hàm Nghi nay là đường Quản Lộ – Phụng Hiệp.

Xem thêm: Mức phạt điểm b khoản 2 điều 318 bộ luật hình sự mới nhất

Đường Phan Thanh Giản nay là đường Lê Đại Hành .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://vh2.com.vn
Category : Công Cộng