Môi trường liên sao – Wikipedia tiếng Việt

Không gian giữa các vì sao không hề chứa “khoảng chân không vô tận” như nhiều người vẫn thường nghĩ. Chỉ là nồng độ vật chất của chúng loãng hơn rất nhiều so với môi trường “chân không nhân tạo” được tạo ra trên Trái Đất mà thôi. Trong thiên văn học, người ta dùng thuật ngữ môi trường liên sao (ISM) để chỉ môi trường vật chất tồn tại trong không gian giữa các hệ sao trong một thiên hà. Các dạng vật chất này bao gồm khí gas trong các dạng ion hóa, nguyên tử, và phân tử, cũng như bụi và tia vũ trụ. Nó chứa đầy trong không gian liên sao và hòa trộn dần dần vào không gian liên thiên hà. Năng lượng chiếm trong cùng một thể tích, trong dạng của bức xạ điện từ, được gọi là trường bức xạ liên sao. Môi trường này đóng vai trò quan trọng trong việc quan sát và nghiên cứu thiên văn ngày nay.

Ngày 25 tháng 8 năm 2012, loài người lần đầu tiên tiếp cận được môi trường liên sao thông qua vệ tinh Voyager 1, mở ra nhiều hứa hẹn về các nghiên cứu sâu hơn về môi trường này cũng như vũ trụ.

Môi trường liên sao gồm có những khí gas liên sao và bụi liên sao

Khoảng 99% của ISM là khí gas ở các dạng, cụ thể: hơn 70% là Hydro, 28% Heli, và khoảng 1.5% là các nguyên tố nặng. Chúng tồn tại ở cả các dạng đơn nguyên tử, phân tử cũng như bị ion hóa với mật độ rất loãng, chỉ khoảng vài hạt trên một cm³ (Để dễ so sánh thì mật độ phân tử trong một cm³ hơi thở của chúng ta là 30,000,000,000,000,000,000, và trong các buồng chân không nhân tạo là 10,000,000,000).

Khi một ngôi sao 5 cánh mới được sinh ra, chúng phát xạ một lượng lớn tia cực tím, ion hóa hàng loạt vùng khí gas bao quanh nó, tạo thành những đám hydro ion hóa .Các đám mây H ion hóa này phát sáng khi ở gần những ngôi sao 5 cánh nóng từ 25.0000 K trở lên, tạo thành những tinh vân phát xạ với ánh sáng đỏ đặc trưng của Hydro ở dãy Balmer .

Bụi liên sao[sửa|sửa mã nguồn]

Khác với khái niệm ” bụi ” thường thì, bụi liên sao là những hạt vật chất vô cùng nhỏ, với kích cỡ chưa tới 1 μm, giao động với bước sóng ánh sáng mà con người hoàn toàn có thể thấy được. Nhân của chúng hoàn toàn có thể là silicat, cacbon hay hợp chất sắt, với hình dạng không xác lập .Bụi thiên hà hấp thụ ánh sáng phát ra từ những ngôi sao 5 cánh và những thiên thể khác làm độ sáng của chúng giảm đi trung bình một cấp trên một kiloparsec trong mặt phẳng thiên hà. Ánh sáng từ những ngôi sao 5 cánh truyền đi hoàn toàn có thể bị đám bụi này chặn trọn vẹn nếu chúng đủ dày, tạo thành những tinh vân tối, ví dụ như Tinh vân Đầu Con Ngữa. Ánh sáng màu xanh lam bị phân tán nhiều hơn trong những đám bụi này, do đó ánh sáng tất cả chúng ta quan sát được phần lớn gồm nhiều gam màu đỏ hơn, tựa như như với Mặt Trời lúc hoàng hôn .

• 

  Tinh vân Đầu ngựa. Hay còn gọi là tinh vân tối Barnard 33

  Xem thêm: 10 bức ảnh Trái đất đẹp đến nghẹt thở chụp từ vệ tinh

• Ba cột bụi khổng lồ nổi tiếng Pillars of Creation. ( Tinh vân Đại Bàng )

Đám mây phân tử[sửa|sửa mã nguồn]

Là các cụm khí gas và bụi với nhiệt độ rất thấp, chỉ khoảng 10-30 K. Do đó hầu hết hydro đều tồn tại ở dạng phân tử (H2).[1] Kích thước của các đám mây này rất đa dạng, có thể từ vài năm ánh sáng đến hơn 600 năm ánh sáng và khối lượng có thể đạt tới hàng triệu M☉. Mật độ vật chất ở đây rất cao (so sánh với các vùng khác), chỉ có thể được tạo thành ở nhiệt độ cực thấp, nếu không nhiệt độ của khối khí sẽ làm giãn nở nồng độ vật chất. Các đám mây này còn được gọi là “vườn ươm sao” do nó chứa rất nhiều các thành phần thô cần thiết để tổng hợp các sao và hệ mặt trời (hầu hết là Hydro và bụi),. Các ngôi sao thường được sinh ra trong các vùng tinh vân tối, do mật độ vật chất tại đây dày đặc hơn cả.

Các phân tử Hydro không hề phát hiện trực tiếp bằng bức xạ hồng ngoại hay vô tuyến thường thì, mà được suy luận trải qua Carbon monoxit ( CO ). [ 2 ]

Hiện người ta đã phát hiện được hàng trăm loại phân tử trong các đám mây này, từ những chất cơ bản như NH3, CH, OH cho đến những phân tử phức tạp như rượu ethyl (C2H5OH), thậm chí là đường.[3]

Sự phân bổ của hiđrô ion hóa ( mà những nhà thiên văn học gọi là H II từ một tên gọi cũ trong ngành quang phổ học ) trong những phần quan sát được của môi trường tự nhiên liên sao trong Ngân Hà từ bán cầu bắc của Trái Đất. ( Haffner và đồng nghiệp 2003 ) .

Tư liệu tìm hiểu thêm[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Bản mẫu : Molecules detected in outer space

Source: https://vh2.com.vn
Category : Trái Đất